در پوست، یاختههای گیرندهٔ متفاوتی هست که اثر محرکهای مختلف را به پیام عصبی تبدیل کرده و به قشر مخ میفرستند. در این مطلب تحقیق درباره گیرنده های متفاوت در پوست و نقش هر یک از این گیرنده ها در سالم ماندن بدن را بررسی میکنیم.
تحقیق درباره گیرنده های متفاوت در پوست و نقش هر یک از این گیرنده ها در سالم ماندن بدن مربوط به صفحه ۴۰ کتاب درسی علوم پایه هشتم است. در این مطلب توضیح کاملی درباره این مبحث آورده ایم. با ما همراه باشید.
مغز بر اساس پیامهایی که از این گیرندهها دریافت میکند، پاسخهای حرکتی مناسب برای سازگاری یا دور شدن از خطر را صادر میکند و برای ماهیچهها میفرستد. ماهیچهها با حرکت دادن قسمتی از بدن، خود را با تغییر سازگار، و یا از خطر دور میکنند.
مثلا: وقتی دست ما به جسم داغی برخورد کند، گیرنده حسی گرما، پیامها را دریافت و به مراکز عصبی میفرستد و ما دستمان را عقب میکشیم.
میتوان گفت پوست تقریباً 6 نوع گیرنده دارد که در سطوح مختلف پوست قرار دارند. برخی از حس ها توسط گیرنده های مشابه ای شناسایی می شوند. مثلاً: حس لمس، حس فشار و حس قلقلک دارای گیرنده های مشابه اند اما قرار گیری این گیرنده ها در پوست با هم متفاوت است.
پایانه عصبی آزاد در همه جای پوست دیده می شود و گیرنده ی درد، حرارت، قلقلک و خارش است و غیر از پوست، در بعضی بافت های داخلی مانند پوشش بیرونی استخوان و جدار سرخرگ ها دیده می شود. این گیرنده حتی در قسمت هایی از چشم مثل قرنیه که به غیر از پایانه های عصبی آزاد هیچ پایانه عصبی دیگری ندارند میتواند حس های لامسه و فشار ایجاد کند.
گیرنده مایستر نسبت به لامسه و لرزش بسیار حساس است. این گیرنده به صورت یک پایانه عصبی دراز و کپسولدار، یک فیبر عصبی حسی بزرگ و میلین دار است. درون کپسول تعداد زیادی فیلامان های عصبی منشعب دیده شده است.
این گیرنده در قسمتهای بدون موی پوست مشاهده می شود و تعداد آن مخصوصاً در نوک انگشتان، لب ها و برخی دیگر از نواحی پوست که توانایی زیادی برای تشخیص ویژگی های فضایی حس لمس را دارند فراوان است. این گیرنده ها به حرکت اشیا بر روی پوست و نیز ارتعاش کم فرکانس بسیار حساس است.
گیرنده های لامسه ای نوک پهن در نوک انگشتان دارای اجسام مایسنر است. نوعی از آنها که در پوست نیز مشاهده می شود، دیسک های مرکل نام دارد، و در قسمت های مو دار بدن وجود دارند.
این گیرنده ها مسئول ارسال پیام های دایمی هستند که به فرد اجازه می دهد تا تماس مداوم پوست با اشیاء را تشخیص دهد. این دیسک ها با هم جمع شده و گیرنده گنبدی ایگو را تشکیل می دهند که برجسته است. این تجمعات نقش بسیار مهمی در تعیین محل حس های لمس در نواحی سطحی بدن و تعیین جنس شی ء لمس شده دارند.
حرکت جزیی هر یک از مو های بدن باعث تحریک فیبر های عصبی در انتهای هر مو می شود. این گیرنده ها به راحتی سازش مییابند و شبیه اجسام مایسنر عمدتاً حرکت اشیا بر سطح بدن یا تماس اولیه اشیا با بدن را شناسایی می کنند.
در مناطق عمیق تر پوست (دارای مو یا بدون مو ) وجود دارند که چند شاخه و کپسول دار می باشند. به آرامی سازش می یابند و برای اعلام وضعیت تغییر شکل بافت ها همچون پیام های لمس و فشار سنگین دارای اهمیت هستند. برخی از آن ها که در کپسول مفصلی نیز یافت می شوند در چرخش مفصل کمک می کنند. گیرنده های رافینی گیرنده ی مکانیکی هستند به گرما و تحریکات مفصلی حساسیت دارند.
بزرگ ترین گیرنده های حس پیکری گیرنده های پاچینی هستند که بلافاصله در زیر پوست و هم در عمق بافت ها بدن قرار دارند. آن ها فقط توسط فشار موضعی و سریع تحریک می شوند زیرا در طی چند صدم ثانیه سازش می یابند. بنابراین جهت شناسایی ارتعاش بافتی یا سایر تغییرات سریع در وضعیت مکانیکی بافت ها حایز اهمیت می باشند. در واقع گیرنده های پاچینی سازش پذیری بسیار دارند و نسبت به فشار و ارتعاش، بیشترین حساسیت را دارند. این گیرنده ها برای دریافت حس لمس دقیق، فشار (فشار مداوم) و ارتعاش تخصصی شده اند. گیرنده پاچینی در بافت پیوندی اندام های عمقی بدن، از جمله در دیواره رکتوم و مثانه نیز وجود دارد، چرا که در این اعضا با تغییر بافت های احاطه کننده جسمک، حس فشار ایجاد میگردد.
گیرنده های پوست
منبع: