خواص گیاه چریش شامل درمان جوش و التهابات پوستی مثل اگزما و پسوریازیس، رفع شپش سر و مشکلات قارچی مانند کچلی موضعی، سفید کردن دندان‌ها و تقویت سیستم ایمنی میشود.
چریش (neem) گیاهی از تیره سنجد تلخ و شبیه به درخت بلوط است. چریش که با نام‌های چریشک، سِرِش، برواق، اسراس و یاس بنفش هندی نیز نامیده میشود گیاهی از تیره سنجد تلخ است که در غرب آفریقا آن را با نام “مواروبائینی” به معنای “درخت ۴۰” می‌شناسند، زیرا باور عموم بر این است که این درخت ۴۰ بیماری را درمان می‌کند. در این مقاله با خواص گیاه چریش در درمان بیماری‌ها، نحوه مصرف و عوارض جانبی آن آشنا می‌شوید.
خواص گیاه چریش (طبیعت و خواص درمانی)
گیاه چریش شبیه به درخت بلوط و گیاهی همیشه سبز است که نسبت به گرما بسیار مقاوم است و در نواحی کوهستانی و مرتفع می‌روید. پوست، برگ، دانه، شاخه‌های جوان و گل‌های معطر آن همگی خواص درمانی خاص خود را دارند و از برگ‌های آن نیز در برخی مناطق به عنوان سبزی برای خوردن استفاده میشود. گیاه چریش در ایران، هند، پاکستان و بنگلادش یافت میشود و بیشتر قسمت‌های این گیاه شامل برگ‌ها، دانه، شاخه‌های جوان، گل‌های گیاه و پوست آن استفاده دارویی دارد. محل رویش درخت چریش در کشور ما نواحی گرم جنوب کشور در بندر عباس، چابهار، بوشهر و جزیره قشم است. درخت چریش، درختی نیمه اهلی است و در مجاورت جوامع انسانی بیشتر رویش پیدا می‌کند. این درخت را میتوان در پارک‌ها، منازل، معابد و در کنار جاده‌ها مشاهده کرد.
طبع ریشه گیاه چریش گرم و خشک است.
برخی خواص درمانی این گیاه به طور خلاصه عبارت هستند از:
۱. کمک به درمان مشکلات پوستی
از خواص گیاه چریش در طب سنتی برای درمان جوش‌های دردناک صورت و رفع التهابات پوستی مانند اگزما و درمان پسوریازیس استفاده میشود. از جوشانده ریشه گیاه چریش، ماده غلیظی به دست می‌آید که مالیدن آن برای درمان جوش‌های صورت مفید است و خاصیت ضد عفونی کننده دارد. همچنین روغن این گیاه نیز به عنوان یک ضماد برای بیرون کشیدن سموم از محل جوش‌های پوستی کاربرد دارد.
۲.رفع شپش سر و مشکلات قارچی پوست
درمان شپش سر، بیماری گال و رفع مشکلات قارچی پوست مانند کچلی موضعی از دیگر خواص گیاه چریش است. جالب است بدانید در کشور‌های غربی از روغنی که از درخت چریش به دست می‌آورند برای پیشگیری از چین و چروک پوست استفاده می‌کنند.
۳. پیشگیری از سفید شدن مو، ریزش مو و شوره سر
کمک به درمان شوره سر، پیشگیری از سفیدی زودرس مو‌ها و درمان ریزش مو از خواص روغن چریش است.
۴. رفع ناراحتی‌های دهان و لثه و سفید کردن دندان‌ها
از ساقه گیاه چریش میتوان برای تمیز کردن دندان‌ها استفاده کرد. استفاده روزانه از ساقه این گیاه، دندان‌ها را سفید و محکم می‌کند. همچنین رفع ناراحتی‌های لثه، دندان درد، بوی بد و عفونت لثه و دندان از خواص گیاه چریش برای سلامت دهان و دندان است.
۵. تسکین درد عضلات
از روغن گیاه چریش در طب سنتی برای ماساژ دادن و برطرف کردن درد عضلات، نقرس، آرتریت روماتوئید و استئوآرتریت استفاده میشود.
۶. تقویت سیستم ایمنی بدن
گیاه چریش توانایی تقویت سیستم ایمنی بدن را دارد و گفته میشود این گیاه هر نوع بیماری که باعث ضعیف شدن بدن میشود را از بین می‌برد.
۷. کاهش تب
پوست درخت چریش برای کاهش تب مفید است و برای پیشگیری از تب مالاریا نیز کاربرد دارد.
۸. از بین بردن نفخ شکم، درمان یبوست و رفع سوء هاضمه
از خواص گیاه چریش از بین بردن کرم‌های روده، رفع سوء هاضمه و درمان یبوست است. برگ این گیاه به از بین بردن نفخ شکم، حذف خلط از لوله‌های برونش و افزایش ترشح و تخلیه ادرار کمک می‌کند.
۹. بهبود زخم‌ها
قرار دادن پودر و یا روغن گیاه چریش روی زخم‌ها باعث بهبود سریعتر زخم میشود.
۱۰. کمک به درمان شب کوری
در طب سنتی از خواص گیاه چریش برای کمک به درمان شب کوری استفاده میشود. به این منظور برگ گیاه را آسیاب کنید و با مخلوطی از آب به صورت مایع در آورید و پس از صاف کردن، مقدار کمی از آن را هر شب در پشت چشمان بمالید.
۱۱. جلوگیری از بیدخوردگی لباس
گیاه چریش به عنوان یک حشره‌کش عمل می‌کند. جالب اینکه در جوامع روستایی هندوستان برای جلوگیری از بید زدگی فرش و لباس، برگ‌های خشک شده این گیاه را در بین لباس‌های پشمی قرار می‌دهند. امروزه اطلاعات وسیعی از خواص گیاه چریش علیه آفات گوناگون و تاثیرات حشره‌کشی و ضد تغذیه‌ای، ممانعت از رشد یا تخم‌ریزی و اثرات ضد باروری و ضد هورمونی فراورده‌های جانبی چریش علیه طیف وسیعی از حشرات در دسترس است.
مضرات گیاه چریش (عوارض جانبی، موارد احتیاطی و منع مصرف)
به طور کلی مصرف گیاه چریش گیاهی امن است و عوارض خاصی تاکنون برای آن گزارش نشده است.
سخن پایانی
امروزه از روغن گیاه چریش در ساخت صابون، لوسیون، ماسک صورت، شامپو، دهانشویه، خمیر دندان، شامپوی مخصوص حیوانات و حشره‌کش‌ها استفاده میشود. همچنین ممکن است آن را برای دفع آفات و انگل‌ها به خوراک دام یا دانه اضافه کنند. این گیاه خاصیت ضد عفونی کننده و اثرات ضد میکروبی دارد و احتمال دارد در برابر چندین نوع باکتری، ویروس و قارچ موثر باشد. شما چه اطلاعات دیگری از خواص گیاه چریش برای کمک به درمان بیماری‌ها دارید؟ لطفا نظرات و پیشنهاد‌های خود را از طریق بخش ارسال نظر با ما به اشتراک بگذارید.
در پایان پیشنهاد می‌کنیم با خواص خواص گیاه استبرق و خواص گیاه افسنطین در درمان بیماری‌ها نیز در ستاره آشنا شوید.
برگرفته از: کتاب دائره المعارف گیاهان دارویی
خواص گیاه چریش
منبع:
طبع گیلاس گرم است یا سرد؟
طبع گیلاس با افراد سرد مزاج سازگار نیست و باعث بروز مشکلات گوارشی میشود. مصرف گیلاس با مصلحاتی، چون عسل، کندر، زنیان، زیره و روغن زیتون عوارض آن را در این افراد کاهش می‌دهد.
گیلاس از میوه‌های تابستانی است که در رنگ زرد، سیاه و قرمز یافت میشود. مصرف گیلاس در برخی افراد به دلیل ناسازگاری با طبع آن‌ها باعث بروز مشکلات گوارشی میشود. مصرف این میوه به همراه مصلح می‌تواند این مشکلات را به حداقل برساند. برای آشنایی با طبع گیلاس و مصلحات آن با ما همراه باشید.
طبع گیلاس گرم است یا سرد؟
در بیشتر منابع طب سنتی گفته میشود، طبع گیلاس سرد و تر است، اما سردی آن نسبت به آلبالو کمتر است. البته برخی از متخصصان طب سنتی معتقدند طبع گیلاس رسیده و شیرین معتدل یا حتی گرم و تر است.
برگ و دم گیلاس هم خواص دارویی دارند و دارای طبع سرد و خشک می‌باشند.
مصلح گیلاس برای افراد گرم مزاج و سرد مزاج
- مصلح گیلاس برای افراد سردمزاج: مصرف گیلاس در افراد سردمزاج باعث بروز مشکلات گوارشی میشود. چای نبات، چای هل، چای دارچین، خرما، عسل، کندر، زنیان، زیره و روغن زیتون همگی دارای طبع گرمی بوده و مصلح گیلاس برای افراد سرد مزاج هستند.
- مصلح گیلاس برای افراد گرم مزاج: افراد گرم مزاج می‌توانند گیلاس را بدون مصلح مصرف کنند و این میوه تابستانی با مزاج آن‌ها سازگار است. البته افراد با مزاج گرم و تر بهتر است، به جای گیلاس آلبالو بخورند. طبع آلبالو سرد و خشک بوده و سردی آن بیشتر از گیلاس است.
مختصری بر خواص گیلاس
ویتامین‌ها و فیبر موجود در این میوه به آن خواص بی نظیری بخشیده اند، برخی از خواص گیلاس عبارتند از:
- گیلاس به دلیل دارا بودن بتاکارونین و ویتامین ث دارای خاصیت آنتی اکسیدانی و ضدالتهابی است.
- ویتامین ث موجود در گیلاس باعث افزایش حجم اسپرم شده و ویتامین آ موجود در آن ترشح هورمون تستوسترون در مردان را افزایش می‌دهد. از اینرو مصرف گیلاس در مردان باعث افزایش میل جنسی و درمان ناباروری میشود.
- ویتامین ث موجود در گیلاس باعث تقویت سیستم ایمنی شده و به درمان سرماخوردگی کمک می‌کند.
- خاصیت آنتی اکسیدانی گیلاس نقش موثری در پیشگیری از سرطان به ویژه سرطان کولورکتال دارد.
- این میوه خاصیت سم زدایی دارد و به پاکسازی کبد و درمان کبد چرب کمک می‌کند.
- ملاتونین موجود در این میوه به درمان بیخوابی کمک می‌کند.
- این میوه کم کالری باعث کاهش اشتها شده و برای کاهش وزن مفید است.
- گیلاس سیاه یک منبع غنی از آهن است و برای درمان کم خونی ناشی از فقر آهن مفید است.
- پتاسیم موجود در گیلاس نقش موثری در کاهش فشار خون بالا دارد.
نحوه مصرف گیلاس
گیلاس تازه را بیشتر از ۳ روز نمی‌توان نگه داری کرد و بعد از مدت کوتاهی خراب میشود. اگر می‌خواهید از خواص این میوه در تمام فصول سال بهره‌مند شوید، می‌توانید با آن کمپوت گیلاس، مربای گیلاس، گیلاس خشک یا شربت درست کنید. همچنین می‌توانید این میوه را فریز کنید که البته بهتر است قبل از فریز کردن گیلاس، هسته آن را در بیاورید. از گیلاس تازه یا فریز شده می‌توانید برای تهیه گیلاس پلو، تزیین دسر، کیک، شیرینی استفاده کنید.
بهترین زمان مصرف گیلاس
گیلاس را یک ساعت قبل از غذا بخورید تا اشتهای شما را کم کند، اما خوردن گیلاس بعد از وعده‌های غذایی باعث ایجاد نفخ میشود. همچین بلافاصله بعد از مصرف این میوه آب نخورید تا دچار دل درد و نفخ نشوید.
سخن آخر
زیاده روی در مصرف گیلاس در برخی افراد باعث نفخ میشود، دارچین، هل و عسل که به عنوان مصلح گیلاس معرفی شدند به درمان خانگی نفخ کمک می کنند. تعداد کمی از افراد به گیلاس حساسیت دارند و بعد از مصرف آن دچار علائمی مانند حس بسته شدن راه گلو، تنگی نفس و کهیر میشود. همچنین مصرف این میوه در کودکان زیر ۳ سال ممکن است باعث بروز اسهال و مشکلات گوارشی شود. برای آشنایی با ارزش غذایی گیلاس پیشنهاد می‌کنیم نگاهی به مطلب «کالری گیلاس؛ هر ۱۰۰ گرم گیلاس چند کالری دارد؟» در ستاره بیاندازید؟
آیا طبع گیلاس با مزاج شما سازگار است؟ شما بعد از مصرف گیلاس با چه عوارضی روبه رو می‌شوید؟ چه مصلحی را برای این میوه پیشنهاد می‌دهید؟ در صورت تمایل می‌توانید نظرات و پیشنهادات خود را در پایین همین صفحه با ما و همراهان ستاره در میان بگذارید.
طبع گیلاس
منبع: