داستان برند کوالکام، سفری از تحقیقات نظامی تا تراشه‌های موبایلی
کوالکام یکی از بزرگ‌ترین بازیگران صنعت نیمه‌هادی در جهان محسوب می‌شود که امروز، به‌نوعی غول پردازنده‌های موبایلی بازار نیز هست.
کوالکام (Qualcomm Incorporated) شرکت آمریکایی با حوزه‌ی فعالیت بین‌المللی است که در زمینه‌ی تولید انواع نیمه‌هادی و تجهیزات مخابراتی فعالیت می‌کند. آن‌ها تمامی روندها از طراحی تا ساخت و فروش تجهیزات مخابراتی متنوع را بر عهده دارند و امروزه بیش‌ازهمه در میان کاربران عادی با زیربرند اسنپدراگون و پردازنده‌های قدرتمند موبایلی شناخته می‌شوند.
تولید تراشه، پردرآمدترین بخش فعالیت کوالکام محسوب می‌شود که درکنار حوزه‌ی ثبت پتنت و اعطای مجوز استفاده، درآمد و سود بالایی را سالانه به‌سمت این برند آمریکایی روانه می‌کند. مرکز مدیریت شرکت کوالکام در سن‌دیگو کالیفرنیا قرار دارد و البته، ۲۲۴ دفتر بین‌المللی نیز برای آن‌ها فعالیت می‌کنند. شرکت مادر به‌نام کوالکام اینکورپوریتد فعالیت می‌کند و ۲ زیرمجموعه‌ی اصلی آن‌ها، Qualcomm Technology Licensing Division و Qualcomm Technologies نام دارند.
تاریخچه تأسیس
باوجود آن‌که اکثر علاقه‌مندان به دنیای فناوری، کوالکام را بیش از همه در قرن ۲۱ شناختند، دوران فعالیت آن شرکت به سال‌های میانی قرن بیستم و دهه‌ی ۱۹۶۰ باز می‌گردد. در سال ۱۹۵۹، ۲ هم‌کلاسی سابق رشته‌های مهندسی دانشگاه MIT به‌نام‌های اروین جیکوبز (Irwin Jacobs) و اندرو ویتربی (Andrew Viterbi) در یک کنفرانس دانشگاهی مجددا با هم دیدار کردند. ملاقات آن‌ها منجر به زنده شدن مجدد دوستی‌ها شد که در سال‌های بعد به تشکیل شرکت مشاوره‌ای و پایه‌گذاری کوالکام بزرگ انجامید. هم‌کلاسی‌های قدیمی MIT، ابتدا یک شرکت مشاوره‌ای تأسیس و درنهایت، اولین شرکت تولیدکننده‌ی تجهیزت مخابراتی دیجیتال خود را در سال ۱۹۶۸ به‌نام Linkabit راه‌اندازی کردند.
جیکوبز، در سال ۱۹۵۹ از MIT فارغ‌التحصیل شده بود و به‌عنوان استاد مهندسی برق شناخته می‌شود. او در سال ۱۹۶۵، کتابی به‌نام Principles of Communication Engineering چاپ کرد که بعدها به «اولین کتاب راهنمای جامع ارتباطات دیجیتال» مشهور شد.
ویتربی، در حوزه‌ی تحقیقات فعالیت می‌کرد. او درطراحی تجهیزات تلمتری اولین ماهواره‌ی موفق آمریکایی‌ها یعنی Eplorer I نقش داشت. بهعلاوه، ویتربی یکی از پیش‌گامان توسعه‌ی فناوریهای انتقال دیجیتال بود که در سیستم‌های مخابراتی و تجهیزات ماهواره‌ای کارایی داشتند.
بنیان‌گذاران اصلی کوالکام، هر دو فارغ‌التحصیل MIT بودند
لینکابیت، محل تلاقی استعدادهای جیکوبز و ویتربی بود. آن‌ها از تجربه‌های خود برای توسعه‌ی کاربردهای ارتباطی ماهواره‌ای استفاده کردند که در صنعت تلویزیون، فواید زیادی داشت. در آن سال‌ها مودم‌های ارتباطی بخش عظیمی از تحقیقات شرکت را به خود اختصاص می‌داد.
درکنار تحقیقات پیرامون مودم‌های ارتباطی، مسیر جدیدی نیز در فرایندهای لینکابیت ایجاد شد که بعدها به ظهور غولی در دنیای موبایل انجامید. یکی از کارمندان آن شرکت به‌نام کلین گیلهوسن، تحقیقاتی اولیه را پیرامون ریزپردازنده‌ها شروع کرد تا از آن‌ها در مودم‌های ماهواره‌ای استفاده شود. ریزپردازنده‌های لینکابیت یا LMP، درنهایت برای اولین‌بار در سال ۱۹۷۴ رونمایی شدند که از نمونه‌های آماده در صنعت آن سال‌ها استفاده می‌کرد.
جیکوبز به‌سرعت کدنویسی برای پردازنده‌ی شرکت خود را شروع کرده و در سخنرانی‌های مختلف، آن را معرفی می‌کرد. به‌مرور، مشتریان متعدد از جمله نیروی هوایی آمریکا به لینکابیت پیشنهاد دادند تا پردازنده‌های خود را در پروژه‌های آزمایشی آن‌ها به‌کار گیرند. یکی از اولین کاربردهایی که به‌سرعت برای LMP کشف شد، استفاده از آن‌ها در کابین فرمان هواپیماها بود.
در سال ۱۹۸۰، شرکت لینکابیت از یک دفتر کوچک به سازمانی عظیم با بیش از هزار کارمند تبدیل شده بود که درآمد سالانه‌ی ۱۰۰ میلیون دلاری داشت. در اوت همان سال، شرکت لینکابیت با M/A-COM ادغام شد که در حوزه‌ی فناوری تلویزیون‌های کابلی، انتقال داده و دیگر فناوریهای الکترونیکی فعالیت می‌کرد.
جیکوبز در سال ۱۹۸۳ به پیشرفت مناسبی در شرکت جدید رسیده بود و به‌عنوان معاون ارشد آن فعالیت می‌کرد. البته او و ویتربی همیشه با وجود موفقیت‌های پیش آمده، به‌دنبال حوزه‌های جدید و فناوریهای نو هم بودند. فناوریهای ماهواره‌ای موبایل، حوزه‌ی جدیدی بود که آن زوج را به خود علاقه‌مند کرد. آن‌ها فرصت‌هایی طلایی برای توسعه و پیشرفت در آن مشاهده کردند. فرصتی که برای تأسیس کسب‌وکار جدید و سلطه بر بازار نوپای آن سال‌ها، بسیار حیاتی بود. به‌هرحال اگر آن‌ها می‌توانستند چالش‌های ابتدایی صنعت را حل کنند، قطعا مزیت‌های رقابتی اولین بودن در بازار، به رشد آتی شرکت کمک می‌کرد.
ورود به صنعت حمل‌ونقل
بنیان‌گذاران لینکابیت، در سال ۱۹۸۵ شرکت جدید را ترک کردند تا Qualcomm Inc را تأسیس کنند. نام شرکت، با همفکری چند موسس دیگر، به‌معنای مخفف Quality Communications انتخاب شد. آن‌ها خدمات پیمانکاری تحقیق و توسعه را در حوزه‌های تخصص ارائه می‌کردند که بعدها در Business Week به‌نام «دفتری کوچک برای کارهای نظامی» شهرت یافت. به‌هرحال، هدف نهایی آن‌ها پیاده‌سازی کسب‌وکاری هماهنگ برای فعالیت از تحقیق‌وتوسعه تا تولید محصولات بود.
یکی از زمینه‌های اصلی تحقیقات کوالکام در آن سال‌ها، پیاده‌سازی فناوریهای ارتباط دیجیتال ماهواره‌ای، با کاربردهای تجاری بود. البته، کاربردهای نظامی به‌عنوان فعالیت‌های اولیه‌ی آن‌ها شناخته می‌شد، اما جیکوبز پس از مدتی متوجه شد که صنعت حمل‌ونقل، فرصت بهتری برای فعالیت ارتباطات موبایلی (WMC) خواهد بود.
نیاز تجاری مورد تمرکز کوالکام، پیام‌رسانی در حمل‌ونقل جاده‌ای بود
حمل‌ونقل جاده‌ای، بخش مهمی از بازار حمل‌ونقل در آمریکا بود که در سال‌های اوج‌گیری فناوریهای دیجیتال، می‌توانست بیشترین بهره را از ارتباطات نوظهور وایرلس ببرد. در آن زمان، راننده‌های کامیون مجبور بودند تا در فواصل مشخص، حرکت خود را متوقف کنند تا وضعیت کنونی بار و مسیر را ازطریق تماس تلفنی به کارفرما گزارش دهند. همان وقفه‌ی کوتاه، سرعت تحویل بار و بازدهی سیستم لجستیک را کاهش می‌داد. بهعلاوه، کارفرماها نیز کنترل خاصی روی مسیرها، سفارش‌های دیگر و بازدهی راننده‌ها نداشتند. به‌عنوان مثال، به‌خاطر کمبود ارتباطات بی‌سیم، ممکن بود یک کامیون پس از تحویل بار به‌صورت خالی به مبدأ بازگردد، درحالی‌که می‌شد از ظرفیت آن برای حمل محموله‌ای دیگر استفاده کرد.
درکنار چالش‌های بالا، امکانات مناسب برای اطلاع‌رسانی تحویل کالاها نیز وجود نداشت. درنهایت، جیکوبز و ویتربی راهکاری ایجاد کردند تا ارتباط بخش‌های درگیر در فرایند حمل‌ونقل جاده‌ای، بهتر شود. آن‌ها از سال ۱۹۸۵ تا ۱۹۸۸ روی طرحی کار کردند که درنهایت، به سیستمی برای ارتباط دوطرفه‌ی پیام‌رسانی و اعلام موقعیت انجامید. با استفاده از آن سیستم، شرکت‌های حمل‌ونقل می‌توانستند به‌خوبی روند کاری راننده‌ها را کنترل کنند و شرکت‌های ارسال و دریافت‌کننده‌ی کالاها نیز با راننده‌ها به‌صورت مستقیم در تماس بودند.
اولین محصول رسمی کوالکام، به‌نام OmniTRACS آماده‌ی عرضه به سیستم حمل‌ونقل شد که از ماهواره‌های ارتباطی برای پوشش قار‌ه‌ای مسیرهای حمل‌ونقل جاده‌ای استفاده می‌کرد. فناوری اختصاصی پردازش سیگنال کوالکام، به‌گونه‌ای بود که سیگنال‌های آن هیچ دخالتی در شبکه‌های دیگر نداشتند. تجهیزات گزارش موقعیت آن سرویس، یا با سیستم فدرال موقعیت‌یابی (GPS) دولت کار کرده یا توسط ماهواره‌ای اختصاصی سیگنال موقعیت‌یابی را ارسال و دریافت می‌کردند. در آن ماهواره، کوالکام از سیستم گزارش موقعیت ماهواره‌ای اختصاصی خود استفاده می‌کرد.
راننده‌هایی که از سرویس کوالکام استفاده می‌کردند، یک سخت‌افزار ترمینالی با یک صفحه‌کلید در کابین راننده داشتند که با یک زیرساخت عظیم ارتباطی در سن‌دیگو تماس می‌گرفت. آن زیرساخت اصلی، ارتباط بین راننده‌ها، شرکت‌ها و کارفرمایان را فراهم می‌کرد.
OmniTRACS هنوز ماشینی پول‌ساز برای کوالکام محسوب می‌شود
کوالکام در سال ۱۹۸۸ آماده بود تا سیستم OmniTRACS را به‌صورت عمومی عرضه کند. جیکوبز از ۳۰۰ رهبر صنعت حمل‌ونقل جاده‌ای دعوت کرد تا در سن‌دیگو بروند در مراسم رونمایی از دستگاه چندین کیلوگرمی او حضور یابند. جلسه‌ی معرفی به‌خوبی پیش رفت چند ماه بعد، اولین مشتری تجاری کوالکام به‌نام Schneider National با آن‌ها قرارداد امضا کرد. آن‌ها در ویسکانسین فعالیت می‌کردند و یکی از مهمترین شرکت‌های حمل‌ونقل جاده‌ای در آمریکا بودند.
قرارداد با شرکت اشنایدر، ارزشی نزدیک به ۲۰ میلیون دلار داشت و ۵ هزار کامیون نیز به شبکه‌ی اومنی‌ترکس اضافه می‌کرد. همان قرارداد، درآمد کوالکام را تا پایان ۱۹۸۹ به ۳۲ میلیون دلار رساند. پس از رشد اولیه در آمریکا، کوالکام کسب‌وکار خود را به کانادا و اروپا هم توسعه داد و در اوت سال ۱۹۹۱، اولین رکورد سوددهی اومنی‌ترکس ثبت شد. در پاییز همان سال، مدیران تصمیم گرفتند تا شرکت را به‌صورت عمومی در بورس عرضه کنند.
پس از عرضه‌ی عمومی سهام کوالکام، توسعه‌ی بین‌المللی با سرعت بیشتری ادامه پیدا کرد و کشورهای ژاپن و برزیل، مقاصد بعدی برند آمریکایی بودند. با شروع سال ۱۹۹۲، بیش از ۲۳ هزار ترمینال اومنی‌ترکس در سرتاسر جهان نصب شده بودند و ۱۵۰ شرکت حمل‌ونقل با ناوگانی تا ۵۰ هزار کامیون، از خدمات کوالکام استفاده می‌کردند. هر روزه، حدود ۴۰۰ هزار پیام در شبکه‌ی پیام‌رسانی اومنی‌ترکس ردوبدل می‌شد. در سال ۱۹۹۳، مجله‌ی Fleet Owner بخش ویژه‌ای را به جیکوبز اختصاص داد و او را «مردی که حل‌ونقل جاده‌ای را متحول کرد» نامید.
انقلاب در صنعت تلفن همراه
اولین تلاش‌ها برای پیاده‌سازی شبکه‌های ارتباطی سلولی در دهه‌ی ۱۹۴۰ و توسط AT&T انجام شد. در سال ۱۹۷۰، کمیسیون ارتباطات فدرال آمریکا قوانین لازم برای پیاده‌سازی شبکه‌های مذکور را نهایی کرد و در سال ۱۹۷۷، ساخت اولین برج‌های مخابراتی سلولی، در بالتیمور و واشنگتن رسانه‌ای شد.
منبع :