درس بازرگان و پسران حکایت بازرگان دنیا دیده‌ای است که فرزندان خود را به نگهداری و پرورش صفات نیک توصیه می‌کند. در این مطلب شما را متن درس بازرگان و پسران کلاس پنجم، معنی درس و معنی لغات آشنا خواهیم کرد.
داستان بازرگان و پسران در باب خرد و انجام کارهای عاقلانه برای رفاه و خوشبختی است. در ادامه این مطلب هر پاراگراف از متن درس بازرگان و پسران را بطور جداگانه بررسی کرده و جملاتی که نیاز به بازگردانی و معنی کردن دارند را با رنگ نارنجی مشخص کرده و در پایان هر پاراگراف آن‌ها را معنی خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
معنی داستان بازرگان و پسران
بازرگانی بود که سرمایه‌ی فراوانی داشت. او مردی با تجربه بود و از حوادث روزگار، بسیار چیز ها آموخته بود. سال‌ها گذشت و بازرگان، صاحب چند فرزند شد. زندگی خوب و آرامی داشت و به آینده‌ی فرزندان خود می‌اندیشید. فرزندان هم در کنار مادر و پدر، فضای گرم و پر مهری داشتند.
معنی برخی از جملات:
از حوادث روزگار، بسیار چیز ها آموخته بود: از اتفاقات و حوادث زمانه خیلی چیزها یاد گرفته بود و با تجربه شده بود.
- معنی کلمات: بازرگان: تاجر
- حوادث: رویدادها، پیش آمدها
روزی پدر، فرزندان را گرد خود، جمع کرد و گفت: “امروز می‌خواهم به شما چیزی بگویم؛ دلم می‌خواهد خوب به آن گوش بدهید و در آینده از آن، استفاده کنید.”
بعد سخنان خود را این گونه ادامه داد: “ای فرزندان، مردم، معمولا برای رسیدن به این سه چیز تلاش می‌کنند: زندگی راحت، مقام بزرگ و پاداش نیک آخرت.
امّا بچه‌های خوبم، انسان‌ها، زمانی به این سه چیز می‌رسند که چند ویژگی را در زندگی خود به کار گیرند:
– اندوختن مال دنیا از راه پسندیده و تلاش برای مراقبت از آن
– بخشش به دیگران
– محافظت از خود در برابر بلاها.
معنی برخی از جملات:
اندوختن مال دنیا از راه پسندیده و تلاش برای مراقبت از آن: جمع کردن و ذخیره ثروت از راه درست و پسندیده و سعی و تلاش برای نگهداری و مراقبت از آن.
معنی کلمات:
- مقام: مرتبه
- اندوختن: پس انداز کردن، ذخیره کردن
هر که در این چند خصلت، کاهلی بورزد، به مقصد نرسد. هر کس از کار و تلاش روی بگرداند، نه اسباب آسایش زندگی خود را می تواند فراهم کند و نه می‌تواند از دیگران مراقبت نماید. اگر مالی را به دست آورد و در نگهداری آن غفلت ورزد، زود تهیدست شود. همچنان که اگر از کوه هم اندک اندک بردارند، چیزی از آن بر جای نمی‌ماند.
معنی برخی از جملات:
- هر که در این چند خصلت، کاهلی بورزد، به مقصد نرسد: هر کسی که به پرورش و نگهداری از این چند صفت خوب، تنبلی کند، به سرانجام و هدف خود نمی‌رسد.
- همچنان که اگر از کوه هم اندک اندک بردارند، چیزی از آن بر جای نمی‌ماند: اندک اندک از کوه برداشتن همانند این است که ذره ذره از مالی که بدست آورده‌ایم را خرج کنیم. همانطور که اگر اندک اندک از هر کوهی با آن عظمت برداشته شود، بعد از مدتی به اتمام می‌رسد و چیزی از کوه باقی نمی‌ماند؛ دقیقاً مشابه آن، اگر ما از مال هر چند که زیاد باشد ذره ذره خرج کنیم، بالاخره روزی آن مال به اتمام می‌رسد و تهیدست می‌شویم. نتیجه اینکه ما نباید همه مالی را که به دست می‌آوریم خرج کنیم بلکه باید مقداری از آن را پس انداز کنیم.
معنی کلمات:
- خصلت: خوی، سرشت، نهاد، منش، خو
- کاهلی: تنبلی، سستی
- روی برگرداند: برگردد، پشت کند
- اسباب: سبب‌ها، علت‌ها
- غفلت: بی توجهی
هر که در اندوختن مال دنیا فقط برای خود تلاش کند، در ردیف چارپایان است؛ چون سگ گرسنه که به استخوانی، شاد شود و به پاره‌ای نان، خشنود گردد.
معنی برخی از جملات:
در ردیف چارپایان است: مانند حیوانات است.
معنی کلمات:
چارپایان: حیواناتی که دو دست و دو پا دارند
همچنین ای فرزندان، بکوشید به کسب هنر و فضیلت، که انسان ثروتمند و با هنر، اگر چه گمنام باشد و دشمن بسیار داشته باشد، به سبب عقل و هنر خویش در میان مردم، شناخته می‌شود. چنان که فروغ آتش را هر چه تلاش کنند کم شود، باز هم شعله ور می‌گردد.
معنی برخی از جملات:
فروغ آتش را هر چه تلاش کنند کم شود، باز هم شعله ور می‌گردد: کسانی که سعی می‌کنند تا آتش را خاموش کنند، هرچه بیشتر تلاس می‌کنند، درخشش و روشنایی آتش بیشتر می‌شود.
معنی کلمات:
- فضیلت: نیکویی، برتری
- فروغ: روشنایی
شما هم ای فرزندان، به مقدار دانش و فهم خود، خویش را به نیکویی بشناسانید. زیرا، دانه هنگامی که در پرده‌ی خاک نهان است، هیچ کس در پروردن آن تلاش نکند. چون سر از خاک بر آورد و روی زمین را آراست، معلوم گردد که چیست. در آن حال، بی شک آن را بپرورند و از آن بهره گیرند. پس اگر بی هنر و فضیلت باشید، از شما دوری جویند؛ چنان که موش، اگر چه با مردم هم خانه است، چون موذی است، او را از خانه بیرون اندازند و در هلاک آن کوشند.”
معنی برخی از جملات:
- دانه هنگامی که در پرده‌ی خاک نهان است، هیچ کس در پروردن آن تلاش نکند: هنگامی که دانه در زیر خاک است و کسی آن را نمی‌بیند، هیچکس برای رشد و به ثمر رسیدن آن تلاش و اقدامی نمی‌کند.
- چون سر از خاک بر آورد و روی زمین را آراست، معلوم گردد که چیست: ولی همین‌که سر از خاک در آورد و خود را نمایان ساخت، تازه معلوم می‌شود که چه چیز ارزشمندی است
- در هلاک آن کوشند: برای کشتن و از بین بردن آن تلاش می‌کنند.
معنی کلمات:
- نیکویی: خوبی، پسندیده بودن
- آراست: زینت داد
- پروردن: پرورش دادن
- هلاک: نابود
- موذی: آزاردهنده، اذیت کننده
منبع: