ضرب المثل نوش دارو بعد از مرگ سهراب زمانی به کار میرود که برای یک مشکل بزرگ راه حل پیدا میشود، در حالی که کار از کار گذشته و پیدا شدن راه حل تأثیری در جلوگیری از عواقب آن مشکل ندارد. در این مقاله با مفهوم و معنی ضرب المثل نوش دارو بعد از مرگ سهراب آشنا خواهید شد.
احتمالا برای شما هم پیش آمده که در شرایط مختلف ضرب المثل گفته و یا از دیگران شنیدهاید. ضربالمثلها انواع مختلفی دارند؛ برای مثال ضرب المثل خنده دار، ضرب المثل کردی و یا حتی ضرب المثلهایی از دیگر فرهنگهای جهان مانند ضرب المثل ژاپنی. اما آیا تا به حال با ضرب المثل «نوش دارو بعد از مرگ سهراب» برخورده داشته اید؟ در این مقاله میخواهیم ریشه این ضرب المثل و موارد کاربرد آن را بررسی کنیم؛ با ما باشید.
گاهی اتفاق میافتد که انسان برای جلوگیری از خطری بزرگ و زیانبخش به هر دری میزند و از اقدام به هر عملی برای رسیدن به هدف و جلوگیری از عواقب آن خطر، کوتاهی نمیکند؛ اما درست زمانی که تلاشهای او به نقطه خوبی میرسد و میپندارد که موفق شده است، متوجه میشود که دیر شده و تلاشهای او بی فایده است. در این شرایط تنها چیزی که به جای میماند حس حسرت است.
به عبارتی این ضربالمثل زمانی به کار میرود که ابزار و وسایل در زمان نیاز و به موقع، در دسترس نباشند؛ امّا پس از رفع نیاز، فراوان و در دسترس باشند!
همین مضمون در یکی از اشعار شیخ اجل سعدی شیرازی آمده است که میگوید: “علاج واقعه پیش از وقوع باید کرد/ دریغ سود ندارد چو رفت کار از دست!”
این ضربالمثل به داستان رستم و سهراب در شاهنامه فردوسی بزرگ اشاره دارد. زمانی که رستم بی خبر از اینکه حریف مقابل او، فرزند او است، وی را دشمن میپندارد و خنجر زهرآگین خود بر پیکر سهراب میزند. رستم که در لحظات آخر متوجه حقیقت میشود، برای پیشگیری از مرگ سهراب درخواست نوشدارو میکند، اما نوشدارو زمانی به دستش میرسد که کار از کار گذشته و سهراب از دنیا رفته است.
بسیاری از شعرا از این ضربالمثل و مضمون آن در اشعار و متون خود استفاده کردهاند که در زیر، بخشی از یکی از اشعار زیبای استاد شهریار که از این ضربالمثل استفاده کرده است را میخوانیم. در این شعر شهریار از معشوق خود شکایت میکند که چرا زمانی که به تو احتیاج داشتم نبودی و حالا که کار از کار گذشته است و پا به سن گذاشتهام، به سراغ من آمدهای.
آمدی جانم به قربانت ولی حالا چرا؟
بیوفا حالا كه من افتادهام از پا چرا؟
نوشدارويی و بعد از مرگ سهراب آمدی
سنگدل این زودتر میخواستی، حالا چرا؟
نازنينا ما به ناز تو جوانی دادهايم
ديگر اكنون با جوانان ناز كن با ما چرا؟
آشنایی با عبارات و مثلهای فارسی کمک میکند تا در گفتگوهای روزانه از آنها استفاده کرده و زیباتر و سلیستر صحبت کنیم. از اینرو در این مقاله به کاربرد و ریشه ضربالمثل «نوش دارو بعد از مرگ سهراب» پرداخته شد. همانطور که ملاحظه کردید، این ضربالمثل بیانگر حسرت و دریغ، پس از گذشتن فرصت برای یافتن راه حل مناسب است
ضرب المثل نوش دارو بعد از مرگ سهراب
منبع: