معرفی بازی جذاب هفت سنگ
از برخی از کتاب ها و منابع قدیمی می توان دریافت که در قرن های گذشته نیز هفت سنگ یکی از بازی های مورد علاقه و محبوب مردم ایران بوده است. این بازی کاملاً ایرانی است و متناسب با فرهنگ و اجتماع ایران که بر پایه همکاری، دورهمی و هم فکری است طراحی شده است. هفت سنگ با توجه به تنوع فرهنگ و قومیت های ایرانی یکی از پرطرفدارترین بازی ها و سرگرمی های کودکان و بزرگسالان در قرن ها و دهه های گذشته بوده است.
هفت سنگ از جمله بازیهای بومی و محلی گروهی ایران است که به صـورت متنـوع در اکثـر نقـاط روسـتایی و شـهرهای مـیهن اسلامی به شکل های مختلف رواج داشته است و این بازی به وسایل چندانی نیاز نداشته و در فضاهای باز و سالن های ورزشی به سهولت قابلیت اجراء و گسـترش دارد .
علیرغم قدمت و سابقه انجام این بازی گروهی و بومی نظر به اینکه این بازی تا کنون بـه صـورت رسـمی و بـا قـوانین ومقـررات مدون ویکنواخت برگزار نشده است ، این مقررات و قوانین برای اولین بار از سوی فدراسیون ورزشـ های سـنتی، بـومی و محلـی جمهوری اسلامی ایران تهیه و تنظیم گردید و پس از تبادل نظر کارشناسی به جهت سهولت و یکنواختی در سطح کشور به مرحلهاجرا گذاشته می شود تا در آینده با کسب تجربه بیشتر توسط اهل فن نقاط قوت و ضعف آن بیش از پیش شناسایی ، دسته بنـدی و در راستای گسترش و جذابیت آن به حول و قوه الهی اقدام گردد.
چرا عنوان این بازی را هفت سنگ گذاشته اند؟
شاید برای شما جذاب باشد که چرا عنوان این بازی را هفت سنگ گذاشته اند؟ چرا نام این بازی شش یا هشت سنگ نیست؟ باید بگوییم که عدد هفت از گذشته مورد توجه اغلب ادیان و فرهنگ ها و کشور های گوناگون بوده و البته در میان ایرانیان و در آثار به جا مانده از دوران هخامنشیان و حتی قبل از آن نیز این عدد به چشم می خورد.
قطعاً هفت آسمان، هفت خط، هفت خان رستم، هفت بار دور کعبه چرخیدن و از این قبیل اصطلاحات را زیاد شنیده اید، این موارد فقط نمونه های محدودی از توجه جهانیان به عدد 7 است. ناگفته نماند که در قرآن نیز این عدد از جایگاه ویژه ای برخوردار است.
قوانین بازی هفت سنگ
بازی محلی هفت سنگ یک بازی بسیار ساده است و قوانین و پیچیدگی خاصی ندارد. برای انجام این بازی شما به یک توپ کوچک هفت سنگ و هفت عدد سنگ کوچک نیاز دارید. البته اگر توپ هفت سنگ ندارید می توانید از توپ تنیس یا توپ پلاستیکی استفاده کنید.
تعداد بازیکنان این بازی بین 8 تا 16 نفر است که باید به دو گروه مساوی تقسیم شوند. این بازی را می توانید با تعداد بازیکن کمتری نیز انجام دهید اما اگر تعداد بازیکنان بیشتر باشد، هیجان بازی به نسبت بیشتر خواهد بود.
تعداد بازیکنان و توپ بازی
1ـ هر تیم شامل 5 بازیکن (4 نفر اصلی و 1 نفر ذخیره) می‌باشد.
2ـ مسابقات با توپ مینی‌هندبال شماره 1 و هفت عدد مکعب چوبی به ابعاد 10׳ سانتی‌متر با شماره‌های 1 الی 7 که شماره گذاری آن در یک طرف انجام شود و چوب‌ها باید به ترتیب از پایین به بالا چیده شود.
آموزش هفت سنگ
برای شروع بازی هفت سنگ در ابتدا باید هفت قطعه سنگ را روی یکدیگر قرار دهید و سپس در فاصله هفت قدمی و یا هفت متری از سنگ ها یک خط بکشید. فاصله قرار گیری بازیکن از سنگ قابل تغییر است و این فاصله با توافق بازیکنان دو گروه انجام می شود. پس از تقسیم بندی افراد به دو گروه مساوی، یک گروه به عنوان مهاجم و یک گروه به عنوان مدافع بازی می کنند.
گروه مهاجم باید یکی از بازیکنان خود را به عنوان رهبر انتخاب کنند، در انتخاب رهبر یا سرگروه باید دقت شود که او نسبت به دیگر افراد گروه چالاک تر و دونده تر باشد تا بتواند کارهای بیشتری را انجام دهد، به طور مثال توپ را در پشت خط به طرف سنگ ها پرتاب کند و تلاش کند تا تعداد کمتری از سنگ ها را بیندازد. هر چه تعداد سنگ کمتری بیفتد، کار برنده شدن گروه مهاجم آسان تر خواهد شد.
پرتاب توپ در بیشتر مواقع بر عهده رهبر یا بازیکنی است که قدرت و تمرکز بهتری در هنگام پرتاب دارد. اگر توپ به سنگ ها برخورد نکند، جای تیم مدافع و مهاجم تغییر می کند، البته در این بازی تیم مهاجم از شانس بیشتری برای امتیاز گرفتن برخوردار است. در نهایت هر تیمی که سریع تر به هفت امتیاز برسد، برنده بازی هفت سنگ است.
تیمی که توپ را به طرف سنگ ها پرتاب کرده است، پس از برخورد به سنگ ها باید با همکاری دیگر هم گروهی های خود، به مکان های مختلف فرار کنند تا توپ به آن ها برخورد نکند و گروه مدافع را از سنگ ها دور کنند تا بتوانند بار دیگر سنگ ها را روی یکدیگر قرار دهند.
تیم مدافع باید توپ را به طرف بازیکنان تیم مهاجم پرتاب کند. در صورتی که توپ به هر یک از بازیکنان برخورد کند باید آن بازیکن، بازی را ترک کند. این پرتاب تا زمانی که همه بازیکنان از بازی خارج شوند ادامه می یابد. در این میان تیم مهاجم باید تلاش کند تا در حین پرتاب توپ به طرف بازیکنانش یک نفر را برای قرار دادن سنگ ها روی هم پیش قدم کند.
در صورتی که تیم حریف بتواند همه بازیکنان خود را قبل از اینکه سنگ های ریخته شده با توپ روی یکدیگر قرار داده شوند از بازی خارج کند، یک امتیاز کسب می کند.
حتی اگر یکی از بازیکنان تیم مهاجم در جریان بازی مانده باشد، می تواند سنگ ها را روی یکدیگر قرار دهد و امتیاز را برای هم گروهی های خود کسب کند. بر عکس این قضیه نیز صادق است. در صورتی که حتی یک بازیکن از تیم مدافع مانده باشد می تواند همه مهاجمین را با پرتاپ توپ از بازی بیرون کند. پس از کسب امتیاز هفت جای دو تیم مدافع و مهاجم عوض می شود.
این روزها به دلیل کم تر شدن دورهمی ها و فضاها در زندگی شهری، بازی محلی و قدیمی هفت سنگ نسبت به گذشته کم رنگ شده است. وسایل الکترونیکی، بازی های کامپیوتری و پلی استیشن ها نیز از دلایل دیگر مرتبط با این مسئله هستند. اما خوشبختانه در مقابل، مراکز آموزش مانند مهدکودک ها و خانه های بازی همچنان این بازی اصیل ایرانی را در محوریت کار خود قرار می دهند.
متاسفانه به دلایل گوناگون این بازی ایرانی نتوانست آنطور که باید در سطح جهان بازتاب پیدا کند و طرفدارانی را به خود اختصاص دهد. هر چند در برخی از سایت ها و مراجع غیر رسمی این بازی به زبان های گوناگون ترجمه و توضیح داده شده است تا مردم کشورهای مختلف بتوانند از آن استفاده کنند. علاوه بر آن متاسفانه این بازی تا کنون نتوانسته است در سازمان های جهانی گوناگون ثبت شود. با ارائه بازی هفت سنگ در قالب اپ و بازی کامپیوتری می توان کمک بسزایی را در حفظ این بازی بومی و اصیل انجام داد.
خطاهای بازی هفت سنگ
- در صورتی که پای فرد پرتاب کننده توپ از تیم مهاجمین، بر روی خط مقرر کشیده شده قرار گیرد یا خط مذکور را رد کند خطا اعلام شده و فرصت پرتاب را از دست می دهد.
- بازیکنان تیم مدافع تحت هیچ شرایطی نمی توانند از حرکات افراد مهاجم جلوگیری کنند و صرفا وظیفه دارند تا با انتقال درست توپ و پرتاب درست یک بازیکن را از بازی حذف کنند.
- بازیکنان مهاجم نمی توانند از محدوده زمین بازی با توپ یا بدون توپ خارج شوند.
- اگر بازیکنان مدافع از محدوده مشخص زمین بازی خارج شوند خطا اعلام شده و در مقابل یک پرتاب اضافه در اختیار تیم مهاجم قرار می گیرد.
مزایای بازی هفت سنگ
هدف از انجام بازی هفت سنگ برای کودکان، رشد اجتماعی و طبیعی کودک است. این بازی می تواند سرعت انجام و عکس العمل کودک را افزایش دهد و او را با مفاهیمی مانند رهبری، همکاری، شکست و پیروزی آشنا کند. بزرگسالان نیز می توانند از انجام این بازی پرتحرک و شاد برای گذراندن اوقات فراغت خود استفاده کنند.
منبع :