پروستات بزرگ شده (BPH) چیست؟ پروستات یک غده کوچک و عضلانی در دستگاه تناسلی مردان است. پروستات شما مجرای ادرار را احاطه کرده و بیشتر مایع منی شما را می سازد. عملکرد عضلانی پروستات به حرکت مایع و اسپرم از طریق آلت تناسلی در اوج لذت جنسی رو به جلو کمک می کند.
در بسیاری از مردان ، پروستات می تواند بزرگ شود. گاهی اوقات منجر به علائم و به مرور زمان عوارض دیگر می شود. با این حال ، برای بزرگ شدن پروستات درمان هایی وجود دارد.
پروستات بزرگ شده (BPH) چیست؟
بزرگ شدن پروستات را هایپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH) می نامند و زمانی اتفاق می افتد که سلول های غده پروستات شروع به تکثیر می کنند. این سلولهای اضافی باعث متورم شدن غده پروستات می شوند که باعث التهاب پیشابراه می شود و جریان و حرکت ادرار را محدود می کند.
در نظر داشته باشید که BPH همان سرطان پروستات نیست و خطر ابتلا به سرطان را افزایش نمی دهد. با این حال ، می تواند علائمی ایجاد کند که می تواند بر کیفیت زندگی شما تأثیر بگذارد.
BPH در مردان بالای ۵۰ سال شایع است.
علل بزرگ شدن پروستات
بزرگ شدن پروستات یک وضعیت طبیعی افزایش سن محسوب می شود. اگرچه علت دقیق آن ناشناخته است ، اما تغییرات در هورمونهای جنسی مردانه که با افزایش سن ایجاد می شود ممکن است یک عامل باشد.
هرگونه سابقه خانوادگی مشکلات پروستات یا هرگونه اختلال در بیضه ها ممکن است خطر ابتلا به BPH را افزایش دهد. مردانی که بیضه های خود را در سنین پایین برداشته اند دچار بزرگی پروستات نمی شوند.
علائم بزرگی خوش خیم پروستات
و علائم بزرگ شدن پروستات اغلب در ابتدا بسیار خفیف هستند ، اما در صورت عدم درمان جدی تر می شوند. علائم شایع عبارتند از:
- تخلیه ناقص مثانه
- شب ادراری ، که نیاز به ادرار کردن دو یا چند بار در شب است
- چکه کردن و قطره قطره آمدن در انتهای جریان ادراری شما
- بی اختیاری ادرار یا نشت ادرار
- فشار هنگام ادرار کردن
- جریان ادراری ضعیف
- میل ناگهانی به ادرار کردن
- کند شدن یا تاخیر در جریان ادرار
- ادرار دردناک
- وجود خون در ادرار یا هماچوری
در صورت مشاهده هر یک از این علائم با پزشک خود مشورت کنید. آنها قابل درمان هستند و درمان آنها اغلب می تواند از عوارض آن جلوگیری کند.
تشخیص پروستات بزرگ شده
هنگام بررسی BPH ، پزشک شما معمولاً با انجام یک معاینه فیزیکی و پرسیدن سابقه پزشکی شما شروع می کند. معاینه پروستات شامل معاینه مقعدی است که به پزشک اجازه می دهد اندازه و شکل پروستات شما را تخمین بزند. سایر آزمایشات می تواند شامل موارد زیر باشد:
- آزمایش ادرار(Urinalysis). ادرار شما از نظر خون و باکتری بررسی می شود.
- نوار مثانه یا تست یورودینامیک (urodynamic). مثانه شما از طریق کاتتر با مایعی پر میشود تا فشار مثانه شما در هنگام ادرار اندازه گیری شود _(یوروفلومتر)
- آزمایش آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA). این آزمایش خون، سرطان پروستات را بررسی می کند.
- آزمایش باقی مانده ادرار (Post-void residual). با این کار میزان ادرار باقی مانده در مثانه بعد از ادرار مورد آزمایش قرار می گیرد.
- سیستوسکوپی. با استفاده از سیستوسکوپی پزشک مجرای ادراری و مثانه شما را با استفاده از یک لوله باریک و لنز مشاهده مینماید.
پزشک شما همچنین ممکن است در مورد داروهایی که مصرف می کنید و ممکن است بر سیستم ادراری شما تأثیر بگذارد بپرسد ، مانند:
- داروهای ضد افسردگی
- دیورتیک ها
- آنتی هیستامین ها
- آرام بخش
پزشک شما می تواند تنظیمات دارویی لازم را نیز انجام دهد و سعی نکنید خودتان داروها یا دوزهای خود را تنظیم و تغییر دهید.
اگر حداقل ۲ ماه اقدامات خود مراقبتی برای علائم و درمان خود انجام داده اید ، حتما پزشک خود را مطلع فرمایید.
درمان بزرگی خوش خیم پروستات
درمان بزرگی پروستات می تواند با مراقبت از خود و تنظیم شیوه زندگی آغاز شود. اگر علائم کاهش نیافت ، ممکن است دارو یا جراحی توصیه شود. سن و سلامت عمومی شما نیز بر درمان تجویز شده تأثیر می گذارد.
درمان طبیعی BPH
درمان طبیعی می تواند شامل اقدامات خاص یا تغییر شیوه زندگی باشد که می توانید برای تسکین علائم BPH انجام دهید. این شامل:
- به محض احساس نیاز ، ادرار کنید.
- رفتن به دستشویی برای ادرار کردن ، حتی زمانی که تمایلی به آن احساس نمی کنید.
- اجتناب از داروهای ضد احتقان بدون نسخه یا داروهای آنتی هیستامین ، که می تواند تخلیه مثانه را سخت تر کند.
- اجتناب از الکل و کافئین ، به ویژه در ساعات بعد از شام
- سطح استرس خود را کاهش دهید ، زیرا عصبی بودن می تواند دفعات ادرار را افزایش دهد.
- ورزش منظم ، زیرا عدم ورزش می تواند علائم شما را تشدید کند.
- یادگیری و تمرین تمرینات کگل برای تقویت عضلات لگن
- گرم نگه داشتن ، زیرا سرد بودن می تواند علائم را بدتر کند
برخی از افراد در درمان بزرگی پروستات از داروهای طبیعی نیز استفاده می کنند. با این حال ، شواهدی مبنی بر موثر بودن آنها وجود ندارد.
داروهای بزرگی خوش خیم پروستات
وقتی تغییرات شیوه زندگی برای تسکین علائم شما کافی نیست ، پزشک ممکن است دارو تجویز کند.
چندین دارو وجود دارد که می تواند به درمان علائم بزرگی پروستات و خود پروستات کمک کند. این داروها عبارتند از:
- مسدود کننده های آلفا -۱
- داروهای کاهش هورمون
- آنتی بیوتیک ها
مسدود کننده های آلفا -۱
و مسدود کننده های آلفا -۱ دارویی هستند که ماهیچه های مثانه و پروستات را شل می کنند. مسدود کننده های آلفا -۱ گردن مثانه را شل کرده و جریان ادرار را آسان تر می کند.
داروهای کاهش دهنده هورمون
معمولاً داروهایی که سطح هورمون های تولید شده توسط غده پروستات را کاهش می دهند مانند دوتاستراید و فیناستراید تجویز می شوند.
گاهی اوقات ، کاهش سطح هورمون باعث کوچک شدن پروستات و بهبود جریان ادرار می شود. با این حال ، در موارد نادر ، این داروها همچنین ممکن است منجر به عوارض جانبی مانند ناتوانی جنسی و کاهش میل جنسی شود.
آنتی بیوتیک ها
در صورت التهاب مزمن پروستات از پروستاتیت باکتریایی مربوط به بزرگی پروستات ، ممکن است از آنتی بیوتیک ها استفاده شود.
درمان پروستاتیت باکتریایی با آنتی بیوتیک ها ممکن است علائم بزرگی پروستات را با کاهش التهاب بهبود بخشد. با این حال ، آنتی بیوتیک ها به پروستاتیت یا التهاب ناشی از باکتری ها کمک نمی کنند.
جراحی پروستات بزرگ شده
انواع مختلفی از روش های جراحی وجود دارد که می تواند به درمان بزرگی خوش خیم پروستات در مواردی که داروها موثر نیستند کمک کند. برخی از روشها یا غیر تهاجمی هستند یا حداقل تهاجمی هستند و اغلب می توانند در مطب پزشک یا کلینیک شما انجام شوند (روشهای سرپایی).
برخی دیگر تهاجمی هستند و باید در بیمارستان انجام شوند (روشهای بستری)
روشهای سرپایی
روشهای سرپایی شامل قرار دادن وسیله ای در مجرای ادرار و غده پروستات است. آنها عبارتند از:
- ابلیشن سوزنی پیش‌آبراهی (TUNA). امواج رادیویی برای ایجاد اسکار و کوچک شدن بافت پروستات استفاده می شود.
- مایکروویو تراورترال (TUMT). از انرژی مایکروویو برای از بین بردن بافت پروستات استفاده می شود.
- بخار درمانی(Rezūm). بخار آب برای از بین بردن بافت اضافی پروستات استفاده می شود.
- گرما درمانی ناشی از آب (WIT). آب گرم برای تخریب بافت اضافی پروستات استفاده می شود.
- سونوگرافی متمرکز با شدت بالا (HIFU). از انرژی صوتی برای از بین بردن بافت اضافی پروستات استفاده می شود.
- یورولیفت پروستات(Urolift). پروستات بزرگ شده با جراحی با کمک ایمپلنت برداشته می شود تا مجرای ادرار را مسدود نکند.
یورولیفت و بخاردرمانی هر دو ثابت شده است که به اندازه درمان های جراحی بستری مانند TURP موثر هستند ، با مزایای اضافی این که کمتر تهاجمی هستند و هزینه کمتری دارند و احتمال حفظ عملکرد جنسی بیشتر است.
روشهای بستری
در صورت بروز علائم زیر ممکن است روشهای بستری توصیه شود:
- نارسایی کلیه
- سنگ مثانه
- عفونت های مکرر مجاری ادراری
- بی اختیاری
- ناتوانی کامل در تخلیه مثانه
- دوره های مکرر خون در ادرار
روشهای بستری شامل موارد زیر است:
- برداشتن پروستات از طریق مجرا (TURP). این متداول ترین درمان جراحی برای BPH است و همچنان به عنوان درمان طلایی جراحی استاندارد باقی می ماند. پزشک ابزار کوچکی را از طریق مجرای ادرار وارد پروستات می کند. سپس پروستات قطعه قطعه برداشته می شود.
- پروستاتکتومی ساده. پزشک برشی در شکم یا پرینه شما ایجاد می کند ، که ناحیه پشت کیسه بیضه شما است. قسمت داخلی پروستات برداشته می شود و قسمت بیرونی باقی می ماند. پس از این روش ، ممکن است مجبور شوید تا ۱۰ روز در بیمارستان بمانید.
- برش پروستات از طریق پیشابراه (TUIP). این شبیه TURP است ، اما پروستات شما برداشته نمی شود. در عوض ، یک برش کوچک در پروستات شما ایجاد می شود که خروجی مثانه و پیشابراه شما را بزرگ می کند. برش به جریان آزادتر ادرار اجازه می دهد. با این روش همیشه لازم نیست در بیمارستان بمانید.
عوارض بزرگی خوش خیم پروستات
علائم بزرگی پروستات را می توان به راحتی نادیده گرفت. با این حال ، درمان زود هنگام می تواند به شما در جلوگیری از عوارض بالقوه خطرناک کمک کند. در صورت مشاهده علائم BPH با اورولوزیست تماس بگیرید.
افرادی که سابقه طولانی در پروستات بزرگ شده دارند ممکن است عوارض زیر را ایجاد کنند:
- عفونت های مجاری ادراری
- سنگ های ادراری و کلیه
- آسیب کلیه
- خونریزی در مجاری ادراری
- ناتوانی ناگهانی در ادرار کردن
گاهی اوقات انسداد ادراری ناشی از BPH آنقدر شدید است که هیچ ادراری نمی تواند از مثانه خارج شود. به این حالت انسداد خروجی مثانه می گویند. این می تواند خطرناک باشد زیرا ادرار محبوس در مثانه می تواند باعث عفونت مجاری ادراری شده و به کلیه های شما آسیب برساند.
بزرگی خوش خیم پروستات در مقابل سرطان پروستات
بزرگی پروستات و سرطان پروستات علائم مشترکی ندارند. سرطان پروستات تقریباً همیشه بدون علامت است و با افزایش PSA یا ندول پروستات مشخص می شود. همچنین یک بیماری جدی تر از بزرگی خوش خیم است.
پزشک شما می تواند آزمایش کند تا مطمئن شود علائم شما مربوط به سرطان پروستات نیست.
جمع بندی
بزرگی خوش خیم پروستات همیشه به درمان پزشکی نیاز ندارد. گاهی اوقات ، پزشک از شما می خواهد که به طور منظم معاینه شوید تا علائم و اندازه پروستات خود را کنترل کنید.
تغییر شیوه زندگی ، داروها و جراحی همه گزینه های درمانی برای علائمی هستند که بر کیفیت زندگی شما تأثیر می گذارد.
پزشک همراه با شما همکاری می کند تا یک برنامه درمانی ایجاد کنید که به شما کمک می کند علائم خود را مدیریت کرده و یک زندگی سالم داشته باشید. به همین دلیل مهم است که علائم بزرگی خوش خیم پروستات خود را با پزشک خود در میان بگذارید ، صرف نظر از این که چقدر احساس می کنید آنها جزئی هستند.
منبع: