در اینجا به معرفی یکی از رشته های رشته انسانی، یعنی رشته مدیریت می پردازیم.
مدیریت علم اداره و هدایت سازمانهاست. به گونه‌ای که موجب افزایش بهره‌وری ، کارایی و اثر بخشی آنها گردد. به عبارت دیگر مدیریت، دانش بین رشته‌ای است که از علوم مختلف مانند ریاضیات، جامعه‌شناسی و روانشناسی برای بهبود عملکرد سازمانها یاری می‌جوید.
دانش مدیریت در اواخر قرن 19 و اوایل قرن 20 برای بهتر اداره کردن سازمانهای یک جامعه، بخصوص سازمانهای صنعتی و تجاری جامعه مطرح گردید.
در واقع پیدایش مباحث مدیریت به انقلاب صنعتی و نیاز صنایع به مدیران متبحر باز می‌گردد و بتدریج با تخصصی‌تر شدن هرچه بیشتر علوم، مدیریت نیز به شاخه‌های مختلفی اعم از بازرگانی ، دولتی ، صنعتی ، مالی، بیمه ، گمرکی ، بیمارستانی و شاخه‌های متعدد دیگر تقسیم می‌شود.
فارغ‌التحصیلان این رشته با گرایشهای متفاوت می‌توانند پس از اتمام تحصیلات، مسوولیتهای متفاوت مدیریتی را در سطح کشور بر عهده گیرند و با اتکاء به آموخته‌های خود در زمینه‌های بازرگانی، مالی ، صنعتی ، دولتی و … به راحتی فعالیت کنند.
توانایی‌های مورد نیاز و قابل توصیه
داوطلب باید از توان کافی در درسهای ریاضی، آمار، اقتصاد و زبان انگلیسی دوره دبیرستان برخوردار باشد و درک بالایی در فهم مطالب به ویژه در زمینه امور مالی داشته باشد. قدرت رهبری، اعتماد به نفس ، روابط اجتماعی خوب، توان تجزیه و تحلیل و قدرت بیان قوی از ویژگی‌های لازم برای دانشجوی رشته مدیریت در تمامی گرایشها است.
دانشجوی این رشته بخصوص در گرایشهای بازرگانی و صنعتی باید به مسائل تجاری و اقتصادی و محیط بازار علاقمند بوده و در دروس ریاضی ، زبان انگلیسی و ادبیات فارسی قوی باشد. چون در رشته مدیریت برای تجزیه و تحلیل مطالب باید در درس ریاضی قوی بود و همچنین برای دسترسی به منابع مختلف این رشته، تسلط به زبان انگلیسی بسیار اهمیت دارد و بالاخره یک مدیر باید بتواند مطالب را به درستی و زیبایی بیان کرده و بنویسد وگرنه شنونده و یا خواننده مطالب او خسته خواهد شد. به همین دلیل باید در درس ادبیات قوی بوده و از نگارش خوبی بهره‌مند باشد.
دانشجوی رشته مدیریت بخصوص مدیریت صنعتی باید در دروس ریاضی و آمار قوی باشد و به همین دلیل بهتر است که دانشجویان این گرایش از بین داوطلبان رشته علوم ریاضی فیزیک انتخاب شوند.
دانشجوی رشته مدیریت باید خلاقیت، نوآوری و قدرت تشخیص خوبی داشته باشد تا بتواند نتیجه تصمیمی را که امروز می‌گیرد، در آینده ارزیابی کند و بدین وسیله از انجام کارهای بی‌فایده که گاه می‌تواند ضرر و زیانهای غیرقابل جبرانی نیز به همراه داشته باشد، جلوگیری کند.
دانشجوی مدیریت جهانگردی لازم است که به تاریخ و فرهنگ خود و به درس جغرافیا علاقمند باشد و همچنین از روابط اجتماعی خوبی برخوردار بوده و به یک زبان خارجی مثل انگلیسی ، فرانسه و یا عربی مسلط باشد تا بتواند با جهانگردان خارجی به راحتی ارتباط برقرار کند.
نکات تکمیلی
تداخل در رشته‌های مختلف مدیریت، نسبت به شاخه‌های مختلف رشته‌های دیگر بیشتر است. یعنی محتوای 70 درصد دروس این رشته در همه شاخه‌ها مشترک می‌باشد، زیرا اصول مدیریت در رابطه با سازمانهای مختلف تفاوت چندانی ندارد و تفاوت آنها تنها در نوع وظایف، فعالیت‌ها و امور سازمانها است. به همین دلیل یک دانشجوی مدیریت در هر شاخه‌ای که درس بخواند، تنها با خواندن چند درس تخصصی می‌تواند در شاخه دیگر نیز فعالیت کند. در نتیجه دانشجو نباید حساسیت زیادی نسبت به نوع گرایش خود داشته باشد.
در پایان لازم است گفته شود که رشته مدیریت از داوطلبان هر سه گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی ،علوم تجربی و علوم انسانی دانشجو می‌پذیرد.
وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر
فارغ‌التحصیل مقطع کارشناسی مدیریت می‌تواند در مقطع کارشناسی ارشد در گرایشهای مختلف صنعتی، دولتی، مدیریت انتقال تکنولوژی، مدیریت تکنولوژی اطلاعات ، بازرگانی، مالی و بیمه به تحصیل ادامه دهد. این گرایشها در دانشگاههای داخل کشور ارایه می‌شود. در دوره دکتری نیز گرایشهای بسیاری به شکل تخصصی تر در داخل و خارج از کشور ارایه می‌شود.
آینده شغلی و بازار کار
به جرات می‌توان گفت که یک فارغ‌التحصیل رشته مدیریت اگر در طی تحصیل به خوبی مطالعه و تحقیق کرده و فرد کارآمدی باشد، هیچ‌وقت بیکار نخواهد ماند. چرا که امروزه شرکت‌ها برای این که بتوانند در مقایسه با رقیبان، کالا یا خدمات را در زمانی کمتر، با هزینه پایین‌تر و کیفیت بالاتر به مشتریان تحویل دهند، به مدیرانی متبحر نیاز دارند.
برای مثال در یک کارخانه کنتورسازی که روزانه 700 کنتور با 26 نفر تولید می‌کرد اکنون با حضور یک مدیرعامل توانا و آشنا با فن مدیریت ، روزانه 1050 کنتور با 13 نفر در هر خط تولید ساخته می‌شود، همچنین ارزبری هر کنتور از 12 دلار به 9/1 دلار کاهش یافته است.
مدیر عامل این شرکت در بخشی از خاطرات خود می‌گوید:
در اوایل دوران مدیریت شرکت با یکی از کارکنان آشنا شدم که از روی شرارت چندین بار با مدیر عامل پیشین درگیر شده بود، اما بعد از اجرای طرح نظام مشارکت که در آن علاوه بر همکاری جسمی از همکاری قلبی و روحی کارکنان نیز در پیشبرد اهداف کارخانه استفاده می‌شود، همین فرد بیش از 250 طرح ارائه داد که تنها یک طرح وی 50 هزار مارک صرفه‌جویی ارزی و 40 میلیون تومان صرفه‌جویی سالانه برای شرکت به همراه داشته است.?
بدون شک چنین مدیری نه تنها بیکار نمی‌ماند بلکه اوست که در میان فرصتهای شغلی مختلف ، بهترین را انتخاب خواهد کرد.
در رشته‌های مدیریت اشتراک و تداخل دروس نسبتا بالاست، بنابراین ضرورتی ندارد که فرصتهای شغلی آنها را تفکیک کنیم اما اگر بخواهیم چنین کاری را انجام دهیم، باید بگوییم که فارغ‌التحصیل مدیریت دولتی می‌تواند در موسسات دولتی و عمومی و خدماتی مشغول به کار گردد. مدیریت بازرگانی در سازمانهای اقتصادی و بازرگانی فعالیت کند و مدیریت صنعتی برای کار در سازمانهای صنعتی و تولیدی مناسبتر است.
فرصتهای شغلی
در مورد فرصتهای شغلی فارغ‌التحصیل مدیریت جهانگردی باید گفت: یک عقیده کلی در این گرایش وجود دارد و آن این است که برای متخصص جهانگردی کار بی‌نهایت است و البته این بستگی به خلاقیت و نوآوری فارغ‌التحصیل این رشته دارد تا بتواند نیازهای بازار کار این صنعت را یافته در آن قسمت مشغول به کار گردد. هر چند در حال حاضر به دلیل کمبود نیروی کار متخصص در صنعت جهانگردی کشور ، تمامی دانشجویان این رشته جذب بازار کار می‌شوند و می‌توانند در دفاتر خدمات مسافرتی به عنوان مدیر فنی و یا تورگردان و یا در سازمان ایرانگردی و جهانگردی وزارت ارشاد و فرهنگ اسلامی مشغول به کار گردند.
فرصتهای شغلی فارغ‌التحصیل مدیریت بیمه : علاوه بر شرکتهای بیمه دولتی که به متخصصان رشته مدیریت نیاز دارند، شرکتهای بازرگانی و حمل و نقل که در ارتباط با تجارت بین‌المللی هستند نیز فارغ‌التحصیلان این گرایش را جذب می‌کنند.
در مورد فرصتهای شغلی فارغ‌التحصیل بیمه اکو می توان گفت: فارغ‌التحصیل این گرایش چون به زبان انگلیسی تسلط کامل دارد، راحت جذب بازار کار می‌شود و حتی بعضی از شرکت‌ها به دانشگاه نامه می‌نویسند و می‌خواهند که دانشجویان را پس از فارغ‌التحصیل شدن به شرکت آنها معرفی کند.
فرصتهای شغلی مدیریت امور گمرکی: فارغ‌التحصیل این رشته می‌تواند در گمرک‌ها ، شرکتهای صادرات و واردات، حمل و نقل ، بیمه ، فرودگاهها و در مناطق مرزی مشغول به کار گردد.
وضعیت نیاز کشور به این رشته در حال حاضر
البته یک فارغ‌التحصیل رشته مدیریت نباید انتظار داشته باشد که از همان بدو امر به عنوان مدیر یک شرکت یا کارخانه مشغول به کار گردد. چون بخشی از مطالب و محتوای کلاسهای مدیریت باید از محیط و سازمانهای جامعه گرفته شود. بنابراین فارغ‌التحصیل این رشته در ابتدا باید به عنوان یک کارشناس در رده‌های پایین‌تر وارد بازار کار شده و سپس به مرور پله‌های ترقی را طی کند. یعنی می‌تواند در طیف وسیعی از شرکت‌ها و سازمانها مانند شرکتهای تجاری، تولیدی، مالی ، بانک‌ها ، موسسه‌های بیمه، سازمانهای حسابرسی و موسساتی که با تجارت خارجی سر و کار دارند به عنوان مسوول تدارکات ، کارگزینی، امور مالی ، بازاریابی و مشغول به کار گردد.
فارغ‌التحصیلان مدیریت دولتی می‌توانند مشاغلی از قبیل: کارشناس اداری، امور کارکنان ، تشکیلات و روشها، طبقه‌بندی مشاغل ، حقوق و دستمزد، برنامه‌ریزی پرسنلی و نظایر آن و قبول مسوولیت در سمت مدیران سطوح میانی و سرپرستی واحدهای اداری و خدماتی وزارت‌خانه‌ها و سازمانهای دولتی و شهرداریها را عهده‌دار شوند.
فارغ‌التحصیلان گرایش مدیریت بازرگانی می‌توانند در موسسه‌های بازرگانی، اموری مانند تدارکات ، کارگزینی، امور مالی، و بازاریابی را عهده‌دار شوند.
فارغ‌التحصیلان مدیریت صنعتی می‌توانند در قسمتهای مدیریت تولید، اداره و حفاظت فنی و قسمت کنترل مرغوبیت کالا مشغول به کار شوند.
منبع: