رشته پرتاب چکش
یکی از قدیمترین مسابقه های المپیک است که از دوره دوم المپیک پاریس 1900 وارد مسابقه ها شد، رشته ای که بصورت تاریخی در اختیار ورزشکاران بلوک شرق اروپا بود و صاحب رکوردهای افسانه ای در دهه 1970 و 1980 با نامدارانی چون یوری صدیق و سرگئی لیتوینف شد که هنوز هیچ پرتابگری به رکوردهای آنان نزديک نشده است.
پرتاب چکش یکی از ۴ مادهٔ پرتابی در دووميداني است. ۳ مادهٔ ديگر پرتاب وزنه، نیزه و دیسک هستند.
قدیمی ترین پیشروان ورزش پرتاب چکش مردان، به بازي های Tailteann در حدود 1800 قبل از میلاد برمیگردد . این مسابقه ها شامل پرتاب یک وزنه ی متصل به یک طناب، یک سنگ بزرگ روی یک دسته ی چوبی، یا حتی یک چرخ گاری روی یک محور چوبی ميشد .
ديگر بازي های باستانی شامل پرتاب یک توپ چدنی متصل به یک دسته ی چوبی بود که ریشه ی واژه پرتاب چکش به این مسابقه ها برمیگردد . پرتاب چکش در سال 1887 استاندارد سازی شده و مسابقه ها شکل امروزی تری بخود گرفت.
رشته پرتاب چکش
امروزه، واژه” چکش” در واقع یک توپ فلزی است که به یک سیم فولادی وصل است که در انتهای آن یک دسته محکم براي نگه داشتن وجود دارد . وزن این ابزار براي آقایان 7. 26 کیلوگرم و براي خانم‌ها 4 کیلوگرم است. پرتاب کنندگان از همان دوایر پرتاب وزنه استفاده ميکنند و قفس هایی مثل قفس هایی مسابقات پرتاب دیسک اطراف آنها را محاصره نموده است . مثل پرتاب دیسک و وزنه، در این مسابقه هم پیش از پرتاب چکش داخل دایره می چرخند تا انرژی جنبشی وزنه زیاد شود.
محدوده ی پرتاب چکش
چکش از دايره اى به قطر ۱۳۵/ ۲ متر که در داخل يک قفس حفاظتى قرار دارد و به وسيلهٔ حلقه اى از جنس آهن که با رنگ سفيد، رنگ آميزى شده و به صورت دايره درآمده پرتاب مى گردد. کف دايره بايد از جنس سيمان يا آسفالت سخت و ناصاف باشد تا منجر به لغزیدن پرتاب کننده در موقع پرتاب نشود. کف دايره بايد در حدود ۱۴ تا ۲۶ ميلى متر پائين تر از لبهٔ بالائى حلقهٔ دايره باشد.
برخی از قانون های پرتاب چکش
– پرتاب چکش از داخل یک دایره به قطر 2. 135 متر انجام ميشود .
– شرکت کنندگان میتوانند با قسمت داخلی محدوده دایره ای برخورد داشته باشند، ولی نباید پای خود را بر روی آن و یا بیرون آن، قرار دهند.
– دایره پرتاب، داخل یک محوطه ی حصارکشی شده قرار دارد تا امنیت تماشاگران تامين گردد.
– ترتيب پرتاب شرکت کنندگان با قرعه کشى تعيين مى شود.
– درصورتی که تعداد شرکت کنندگان بيش از ۸ نفر باشد، به هر نفر اجازهٔ سه پرتاب داده مى شود و به ۸ نفر برتر اجازهٔ سه پرتاب ديگر داده مى شود. اگر تعدادپرتاب کنندگان ۸ نفر يا کم تر باشد، به هر نفر اجازهٔ ۶ پرتاب داده مى شود. در وضعيت هاى ذکرشده، چون مسابقه بصورت نهائى برپا مى شود بهترين نتيجهٔ هر پرتاب کننده، معیار رده بندى وى خواهد شد.
– هر پرتاب کننده جایز است پرتاب خود را در محدودهٔ زمانى يک دقيقه انجام دهد. معمولاً پیش از آغاز مسابقه به هر پرتاب کننده اجازهٔ دو پرتاب تمرينى در داخل دايرهٔ مسابقه داده مى شود. ولى بعد از آغاز مسابقه ورزشکار مجاز نيست از دايرهٔ مخصوص مسابقه براى تمرين استفاده کند.
قوانین پرتاب چکش
رعايت قوانين زير نیز در پرتاب چکش ضرورى است:
* پرتاب چکش مثل پرتاب وزنه و ديسک بايد از داخل دايره و از وضعیت سکون آغاز شود.
* درصورتی که سر چکش در خلال چرخش و پرتاب، با محيط داخل دايره برخورد کند اشتباه نيست ولی اصابت سر چکش با محيط بیرون از دايره اشتباه محسوب مى شود.
* در صورتى که پرتاب کننده عمل تاب دادن يا چرخش را آغاز کند و بعد از برخورد سر چکش با لبهٔ بالائى دايره يا محوطه بیرون از دايره، عمل پرتاب متوقّف کند، پرتاب، اشتباه محسوب مى شود.
* در خلال پرتاب، پاى پرتاب کننده يا هيچ قسمت ديگرى از بدن وى نبايد با لبهٔ بالائى دايره يا زمينِ اطراف آن، تماس پيدا کند.
رشته پرتاب چکش
* پرتاب کننده بايد بعد از فرود چکش و با اجازهٔ سرداور، از نيمهٔ دوم دايره بیرون شود.
* استفاده از دستکش يا نوارپيچ کردن انگشتان به جز انگشت شست و يا استفاده از هر ماده اى براى محافظت از دست و بکار گرفتنِ کمربند براى محافظت از ستون فقرات جایز است. ولی استفاده از موادى که سبب سُر شدن کف دايره يا کفش هاى پرتاب کننده شود جایز نيست.
* چکش پرتاب شده بايد کاملا در داخل قطاع پرتاب فرود آيد.
* درصورتی که چکش در هوا بشکند يا دستگيره يا دستهٔ چکش از آن جدا شود پرتاب اشتباه محسوب نمى شود و تکرار مى گيرد.
* هر پرتاب بايد اندازه گيرى شود و رده بندى از روى بهترين نتيجهٔ هر فرد تعيين مى گردد.
پرتاب دیسک
رشته ورزشی پرتاب دیسک
پرتاب دیسک یکی از رشته های دو میدانی است که در آن پرتاب‌کنندگان باید وسیله‌ای به نام دیسک را به بیشترین مسافت نسبت به رقبای خود پرتاب کنند. این ورزش سابقه‌ای حدوداً پنج‌هزارساله دارد.
دیسک
بدنهٔ دیسک باید جامد یا توخالی باشد و از جنس چوب یا مادهٔ مناسب دیگری با لبه‌ای از فلز و به‌شکل دایرهٔ کامل و قرص‌مانند (به‌شکل عدس) ساخته شود. لبهٔ دیسک باید کاملاً گرد و شعاع آن ۶ میلی‌متر باشد. ضخامت دیسک در قسمت وسط بیشتر است و باید در حدود ۴۴ تا ۴۶ میلی‌متر باشد.
وزن دیسک برای مردان ۲ کیلوگرم و قطر آن حداکثر ۲۲۱ و حداقل ۲۱۹ میلی‌متر، و برای زنان ۱ کیلوگرم و قطر آن حداکثر ۱۸۲ و حداقل ۱۸۰ میلی‌متر است. دیسک‌ها باید طوری ساخته شوند که همواره دارای حالت تعادل باشند و دو طرف آنها متقارن باشد.
ناحیه پرتاب دیسک
نحوهٔ پرتاب دیسک از دایره‌ای به قطر ۲٫۵ متر که داخل یک قفس ساخته شده و تنها با حلقه‌ای از آهن که معمولاً با رنگ سفید رنگ‌آمیزی شده و به‌شکل دایره درآمده‌است تشکیل می‌شود. کف دایره باید از جنس سختی مانند سیمان یا آسفالت باشد و نباید خیلی صاف باشد به‌طوری‌که پرتاب‌کننده روی آن سُر بخورد. کفِ کاملاً مسطحِ دایره باید در حدود ۱۴ تا ۲۶ میلی‌متر پایین‌تر از لبهٔ بالاییِ حلقهٔ آهنی باشد.
ناحیهٔ فرود دیسک
ناحیهٔ فرود پرتاب دیسک محدوده‌ای با قِطاعِ ۴۰ درجه است که با دو خط یا نوار ۵سانتی‌متری مشخص می‌شود. این محل باید خاک نرم یا چمن باشد تا از شکسته شدن دیسک‌های پرتاب‌شده جلوگیری کند. برای تعیین قطاع ناحیهٔ فرود (۴۰ درجه)، از مرکز دایره ضلعی به‌طول ۲۰ متر به‌عنوان یک طرف قطاع ترسیم کنید، سپس ضلع دوم قطاع را طوری ترسیم کنید که فاصلهٔ دو ضلع به‌طول ۲۰ متر از مرکز دایره، ۱۳٫۶۸ متر شود و سپس این دو خط را امتداد دهید تا قطاع کامل یا ناحیهٔ فرود پرتاب دیسک به‌دست آید.
روش پرتاب دیسک
رشته پرتاب چکش
نحوه‌ی پرتاب دیسک
این روش برای افراد راست دست است و افراد چپ دست میتوانند عکس آن را انجام دهند:
پا‌های خود را هم اندازه با عرض شانه‌ها باز کنید و بازو‌های دست خود را صاف نگه دارید. می‌توانید از تکنیک زانو-چانه-انگشت پا استفاده کنید، طوری که زانو و انگشت‌های پای چپ و چانه شما در یک امتداد قرار بگیرند. درون دایره پرتاب قرار بگیرید و پای چپ خود را سمت بیرون دایره و پای راست خود را با زاویه ۹۰ درجه نسبت به پای چپ خود قرار دهید. اگر یک ساعت را در نظر بگیرید پای چپ بر روی ساعت ۱۲ و پای راست بر روی ساعت سه قرار می‌گیرند.
در دست‌های خود نوسان ایجاد کنید تا طول اندازه حرکت بالاتنه خود را مشخص کنید. دست راست خود را بر روی دیسک و دست چپ را به عنوان تکیه گاه در زیر دیسک قرار دهید. انگشتان خود را در لبه‌های دیسک به اندازه یک بند انگشت خم کنید تا از افتادن آن جلوگیری نمایید. بازو‌های خود را صاف نگه دارید سر خود را پایین گرفته و آماده پرتاب شوید.
دست خود را تا زاویه ۴۰-۵۰ درجه حرکت دهید. بهترین زاویه برای پرتاب ۴۵ درجه است، چراکه بیشترین برد ممکن را برای پرتاب دیسک بوجود می‌آورد. هنگامی که دست را حرکت می‌دهید پایین تنه خود را نیز تکان دهید تا چرخش بیشتر شود. زمانی‌که احساس کردید دست‌ها را به اندازه کافی حرکت داده اید شروع به پرتاب دیسک کنید. مواظب باشید که از دایره خارج نشوید.
مسابقات پرتاب دیسک
ترتيب پرتاب شرکت‌کنندگان با قرعه‌کشى تعيين مى‌شود. اگر تعداد شرکت‌کنندگان بيش از ۸ نفر باشد، به هر نفر اجازهٔ سه پرتاب داده مى‌شود و به ۸ نفرى که نتايج بهترى کسب کرده‌اند اجازهٔ سه پرتاب ديگر (يعنى مجموعاً ۶ پرتاب) داده مى‌شود.
چنانچه تعداد پرتاب‌کنندگان ۸ نفر يا کمتر باشد، به هر نفر اجازهٔ ۶ پرتاب داده مى‌شود که چون در اين حالت مسابقات به‌صورت نهائى برگزار مى‌شود، رده‌بندى از روى بهترين نتايج هر شرکت‌کننده تعيين مى‌شود.
هر پرتاب‌کننده مجاز است پرتاب خود را در محدودهٔ زمانى يک دقيقه انجام دهد. قبل از شروع مسابقه معمولاً به هر پرتاب‌کننده اجازهٔ دو پرتاب تمرينى در داخل دايرهٔ مسابقه داده مى‌شود ولى پس از شروع مسابقه ورزشکار مجاز نيست و نمى‌تواند از دايرهٔ مسابقه براى تمرين استفاده کند.
اندازه‌گيرى مسافت پرتاب‌شده با متر نوارى غيرقابل انعطاف انجام و تا مقياس يک سانتى‌مترى خوانده مى‌شود. چنانچه دو نفر تساوى کنند، دومين پرتاب بهتر و در صورت تساوى مجدد سومين پرتاب بهتر تا آخر، در نظر گرفته مى‌شود.
در مسابقاتى که به‌صورت دو مرحله‌اى اجرا مى‌شود، معمولاً از سوى کميتهٔ فنى مسافتى به‌عنوان حدّ نصاب ورودى درنظر گرفته مى‌شود و هر پرتاب‌کننده که در يکى از سه پرتاب مجاز خود موفق به کسب حدّ نصاب ورودى گردد به مرحلهٔ نهائى راه پيدا خواهد کرد.
قوانين پرتاب ديسک
– هنگام پرتاب، پاى پرتاب‌کننده يا هيچ بخش از بدن او نبايد با لبهٔ بالائى حلقهٔ دايره يا زمين اطراف آن تماس پيدا کند.
– پس از انجام پرتاب، ورزشکار بايد از نيمهٔ دوم دايره خارج شود.
– ديسک پرتاب‌شده بايد به‌طور کامل در داخل قطاع فرود آيد.
– پرتاب‌کننده بايد تا بعد از فرود کامل ديسک در داخل دايره باقى بماند و سپس با اجازهٔ سرداور خارج شود.
– استفاده از دستکش يا نوار پيچ‌کردن انگشتان و يا پاشيدن هر نوع ماده بر کف دايره يا کفش‌ها مجاز نيست ولى استفاده از کمربند براى محافظت از ستون فقرات اشکالى ندارد.
– اگر پرتاب‌کننده‌اى طبق مقررات وارد دايره شود ولى پس از شروع پرتاب، آن را به هر دليلى متوقف کند مى‌تواند ديسک را در داخل يا خارج دايره قرار داده، از قسمت عقب دايره خارج شود. پرتاب مجدد وى نيز ممکن است مشروط بر اينکه در محدودهٔ زمانى مجاز يک دقيقه باشد.
– حتى‌الامکان هر پرتاب بايد اندازه‌گيرى شود.
– پرتاب ديسک معمولاً بايد از داخل قفس مخصوص که دهانهٔ آن با زاويهٔ ۴۰ درجه باز شده است صورت پذيرد.
رشته پرتاب چکش
رکوردهای جهان، آسیا و ایران
رکورد جهانیِ پرتاب دیسک مردان متعلق به یورگن شولْتِ آلمانی به میزان ۷۴٬۰۸ متر (۶ ژوئن ۱۹۸۶، نویبرندنبورگ، آلمان) است.
و رکورد جهانیِ پرتاب دیسک زنان ازآنِ گابریِله راینْشِ آلمانی به میزان ۷۶٬۸۰ متر (۹ ژوئیهٔ ۱۹۸۸، نویبرندنبورگ، آلمان) است.
رکورد مردانِ آسیا و ایران در اختیار احسان حدادی به میزان ۶۹٬۳۲ متر (۳ ژوئن ۲۰۰۸، تالین، استونی) است.
منبع:
رشته پرتاب چکش