اگر روح هم مانند جسم به غذا نیاز داشت، موسیقی یکی از غذاهای مهم روح میشد. فواید یادگیری موسیقی برای کودکان آنقدر زیاد است که برخی پدر و مادرها از زمان نوزادی فرزندشان برای او آهنگ میخوانند یا پخش میکنند و وقتی کودک به سنی رسید که درک نسبی از موسیقی پیدا کند، او را به دورههای آموزش موسیقی میفرستند. در این مقاله درباره فواید یادگیری موسیقی برای کودکان و تأثیرش روی ابعاد مختلف ذهن آنها صحبت خواهیم کرد.
بسیاری از افراد تصور میکنند فواید یادگیری موسیقی برای کودکان فقط به این دلیل است که قسمتهای مختلف مغز آنها را درگیر میکند، اما موسیقی با طبیعت انسان ارتباط دارد و شاید زبان مادری مشترک تمام مردم جهان باشد.
محققان علوم اعصاب با انجام تحقیقات مختلف به این نتیجه رسیدهاند که مغز ما گفتار را مانند نتهای موسیقی پردازش میکند و احتمال دارد موسیقی در ذات انسان ریشه داشته باشد. جالب است که حتی مردم ماقبل تاریخ هم پیش از کشف یا اختراع امکانات اولیه زندگی، موسیقی مینواختهاند.
باستانشناسان بقایای یک فلوت اولیه را کشف کردهاند و تخمین میزنند قدمتش به دوران انسانهای نئاندرتال برگردد؛ انسانهای نئاندرتال پیش از انسان خردمند زندگی میکردند و هنوز تکامل پیدا نکرده بودند. روانشناسان نیز بر این باورند که موسیقی با روند تکامل انسان در ارتباط است. خلاصه آنکه با توجه به واکنشهای ذهن و بدن انسان به موسیقی، احتمال زیادی وجود دارد که ما به این هنر بینظیر متصل شده باشیم.
موسیقی روی نوزادان هم تأثیر دارد. حتی مادران قدیمی که چیزی از فواید یادگیری موسیقی برای کودکان نمیدانستند هم فرزندانشان را با آهنگ پرورش میدادند و با لالاییخواندن اولین جرقههای موسیقی را در ذهن کودکانشان روشن میکردند.
تحقیقات نشان میدهند که نوزادان هم با ریتم آشنا هستند؛ لالایی ضربان قلبشان را منظم میکند و آنها را عمیقتر میخواباند. همچنین اسکنهای مغزی نشان میدهد که نوزادان سهروزه الگوهای طبل را تشخیص میدهند و زمانی که صدای آهنگین طبل قطع میشود، مغزشان واکنش نشان میدهد.
نیکلا بندتی، ویلننواز مشهور، هم مثالی دیگر در این زمینه است. او کمپینهای آموزش موسیقی در مناطق محروم برگزار میکند و میگوید شاگردانش بعد از چند سال دیدگاههای هوشمندانهتری در ابعاد مختلف زندگی پیدا میکنند. او میگوید: «وقتی قطعهای موسیقی مینوازم و کودکان به آن گوش میدهند، از نقدهای کودکی چهارساله نکاتی را یاد میگیرم که در سالها آموزش حرفهای یاد نگرفته بودم!»
در ادامه ۵ تأثیر مستقیم موسیقی روی ذهن کودکان را توضیح میدهیم.
از مهمترین فواید یادگیری موسیقی برای کودکان تأثیر آن بر سلامت و رشد مغز آنهاست. تحقیقات نشان میدهد دانشآموزانی که درک موسیقی دارند و در این زمینه آموزش دیدهاند، اغلب در آزمونهای استاندارد نمرههای بهتری کسب میکنند و حتی در دورههای بعدی مانند متوسطه و دبیرستان هم نمرههایشان بالاتر است.
موسیقی نیمکره چپ مغز را فعال میکند که وظیفه پردازش زبان و استدلال را بر عهده دارد و باعث رشدش میشود. این تأثیر بیشتر در کودکان دیده شده است، زیرا هنوز در مرحله رشد هستند و تمرینات ذهنی برایشان فواید زیادی دارد.
برای اینکه بتوان سازی را حرفهای نواخت، باید پیوسته تمرین کرد و رسیدن به این هدف هیچ مسیر میانبری ندارد؛ فقط با صرف زمان و سختکوشی میتوان به آن دست پیدا کرد. تمرین روزانه موسیقی نظم را به بچهها آموزش میدهد. والدین و مربیان باید به آنها یاد بدهند که حتی وقتی درسهایشان سخت است، باز هم به تمرین ادامه بدهند تا در نهایت به نتیجه برسند.
موسیقی و ریاضی در نگاه اول متفاوت به نظر میرسند، اما دو علم کاملا مشابهاند! همان نسبت و تناسبها و عملیاتی که در ریاضی انجام میدهیم، در ریتم موسیقی هم وجود دارد. بنابراین تقویت ریاضی هم میتواند جزو فواید یادگیری موسیقی برای کودکان باشد.
پروفسور گوردون شاو در دانشگاه کالیفرنیا تحقیقی روی کودکان هفتساله در لس آنجلس انجام داد. نتیجه تحقیقات نشان داد کودکانی که ریتم موسیقی را یاد میگیرند خیلی راحتتر نسبت و تناسب و کسرها را درک میکنند.
– پروفسور گوردون شاو
موسیقی به کودکان کمک میکند یاد بگیرند احساساتشان را ابراز و کنترل کنند. اینطوری کودکان احساساتشان را بهزبان موسیقی نمایش میدهند و مهارت خودابرازی را یاد میگیرند.
تقویت مهارتهای اجتماعی هم از دیگر فواید یادگیری موسیقی برای کودکان است. آنها یاد میگیرند برای اجرای گروهی حرفهای باید با همگروهیهایشان هماهنگ باشند و به عنوان یکی از اعضای گروه برای هدفی مشترک تلاش کنند، در نتیجه به انسجام اجتماعی میرسند و توانایی درک دیگران را به دست میآورند.
تقویت اعتمادبهنفس هم از دیگر فواید آموزش موسیقی برای کودکان است. پیشرفت در موسیقی و بهرهمندی از مهارت نواختن ساز باعث میشود بچهها از خودشان رضایت داشته باشند و اعتمادبهنفسشان بیشتر شود. آنها در این مسیر میتوانند چالشهایی متناسب با توانمندیهایشان را حل کنند و از پتانسیلهای درونیشان آگاه شوند و رشد کنند.
نواختن یک ساز یا آوازخواندن به تمرکز کامل نیاز دارد و این مسئله یکی از فواید یادگیری موسیقی برای کودکان است. در سایر کلاسهای آموزشی هم به تمرکز نیاز هست، اما احتمال دارد کودک در حین کلاس به موضوعات دیگری فکر کند. چنین اتفاقی در کلاسهای موسیقی نمیافتد، زیرا برای نواختن ساز باید اعضای بدن با هم هماهنگ شوند و ذهن فقط مشغول مدیریت آنها باشد، پس زمان اضافه ندارند که حواسشان پرت شود.
وقتی کودک در کلاس موسیقی گروهی شرکت میکند، از مهارتهای بصری، شنیداری و حافظه خود بهره میبرد تا همان کاری را بکند که معلم انجام میدهد و شعری را بخواند که او میخواند یا مثل او ساز بنوازد. او همچنین به اینکه همکلاسیهایش چه میکنند توجه دارد و سعی میکند با گروه هماهنگ شود. بهکارگیری حواس مختلف و حافظه برای هماهنگشدن با دیگران فواید آموزش موسیقی برای کودکان هستند و تأثیرهای مثبتی روی ذهن او میگذارند.
فواید یادگیری موسیقی برای کودکان در هر سنی بسیار زیاد است. در ادامه روشهایی را بیان کردهایم که هر گروه سنی میتواند با آن موسیقی یاد بگیرد.
روشهای آموزش موسیقی برای هر گروه سنی متفاوت است و باید این کار را به مربیان حرفهای سپرد. حتی والدینی که موسیقی حرفهای کار میکنند تا زمانی که درباره روشهای آموزش و فواید یادگیری موسیقی برای کودکان به صورت حرفهای آموزش ندیده باشند، نمیتوانند خودشان آموزش فرزندانشان را بر عهده بگیرند.
ساعت خواب کودکان یکی از دغدغههای همیشگی پدر و مادرهاست. معمولا پدر و مادرها خسته هستند و هرچه به ساعات پایانی شب نزدیکتر میشوند، منتظرند کودک زودتر بخوابد. اما گاهی همهچیز برعکس پیش میرود و گویا کودک انرژی مضاعفی پیدا میکند و اصلا تمایلی به خوابیدن نشان نمیدهد. اگر بیشتر مواقع چنین وضعی دارید، شاید بخواهید بدانید که چگونه میتوان مشکلات خواب کودک را رفع کرد و او را طبق برنامهای مشخص هر شب به رختخواب فرستاد. در این مقاله، هرآنچه را نیاز است درباره ساعت خواب کودکان بدانید خواهید خواند.
خواب کافی و باکیفیت یکی از اصول مهم سالمماندن است. همانطور که خواب کافی میتواند مزایای زیادی برای کودک داشته باشد، کمبود خواب هم پیامدهای منفی و مخربی به دنبال خواهد داشت. بعضی از چیزهایی که خواب بر آنها اثر میگذارد عبارتاند از:
نیازهای خواب کودک با توجه به سن او متفاوت است. بهطور کلی، متخصصان اطفال توصیه میکنند ساعت خواب کودکان اینطور باشد:
کمبود خواب کودک خودش را با علائم مختلفی نشان میدهد که برخی از آنها عبارتاند از:
همانطور که میبینید، کمبود خواب میتواند در طولانیمدت باعث مشکلات ارتباطی شود و توانایی کودک در مدرسه را بسیار تحتتأثیر قرار دهد.
برنامهداشتن برای خواب باعث میشود کودک کمی منظمتر و باکیفیتتر بخوابد. البته روتین خواب هر کودک به برنامه خانواده او بستگی دارد، اما با انجام کارهایی میتوانید روتین خواب مناسبی ایجاد کنید.
بیشتر افراد فکر میکنند گریه نوزاد نشانه فرارسیدن زمان خواب اوست، اما این فقط یکی از نشانههای نیاز نوزاد به خواب است. راههایی وجود دارد که نوزاد را قبل از گریهکردن بخوابانید.
در این روش، نوزاد یاد میگیرد که همیشه با آرامش و بدون بهانهگیری بخوابد. راز استفاده از این روش، دانستن زمان طلایی خواب نوزاد است. زمان طلایی خواب یعنی وقتی کمی خوابآلود است، ولی هنوز به مرحله بیقراری و گریه نرسیده. در این زمان نوزاد خسته نیست، اما در حال مبارزه با خواب است. اگر زودتر دستبهکار شوید، تلاشهایتان بیثمر خواهد بود. با کمی توجه به فرزندتان خیلی زود متوجه این حالات او خواهید شد و الگوی خواب او دستتان میآید.
در این روش، کنار نوزاد دراز میکشید تا به خواب برود. با گذشت زمان کمکم این درازکشیدن را به نشستن تغییر میدهید و دور و دورتر میشوید تا نوزاد یاد بگیرد بهتنهایی بخوابد. پژوهشی نشان داد که استفاده از این روش باعث میشود نوزادان کمتر از خواب بیدار شوند.
درست است که جفت این روشها زمانبر هستند، اما میتوانند بسیار مؤثر هم باشند.
اگر زودتر دستبهکار میشدید و وقتی فرزندتان کوچکتر بود برایش روتین خواب ایجاد میکردید کارتان راحتتر بود، اما هنوز هم دیر نیست و فقط چند شب طول میکشد تا فرایند خواب کودکتان بهبود یابد.
این ایدهها به شما کمک میکند برنامهای را تنظیم کنید که فرزند شما را تشویق کند راحتتر، سریعتر و بیشتر بخوابد:
منبع: