زیره و رازیانه از نظر ظاهری شباهت بسیاری دارند اما فرق زیره و رازیانه در بسیاری از موارد مشهود است. این دانهها طریقه مصرف، خواص و عطر و طعم متفاوتی دارند.
آیا زیره با رازیانه فرقی دارد؟ زیره و رازیانه، به سبب شباهت ظاهری بسیاری که دارند، معمولا یکی دانسته میشوند، در صورتیکه این دو بذر تفاوتهای زیادی با یکدیگر دارند. در این مقاله قصد بررسی این دو بذر، خواص و تفاوتهایشان را داریم.
زیره میوه (دانه) گیاهی است که بوتههای حدودا ۵۰ سانتیمتری دارد و در اکثر کشورهای خاورمیانه، بصورت خود رو، رشد میکند. زیره به دو نوع زیره سبز و زیره سیاه تقسیم میشود. زیرهای که در شهر کرمان کشت میشود، زیره سیاه است که آن را اصطلاحا “زیره کرمانی” نیز مینامند.
زیره در آشپزی کاربرد زیادی دارد و در هر آشپزخانهای، مقداری از آن پیدا میشود. البته مصرف غذایی، تنها کاربرد زیره نیست. از این دانه برای برخی از اهداف پزشکی نیز استفاده میشود. زیره برای درمان سرماخوردگی، کمخونی، بیخوابی و رفع اختلالات تنفسی کارآمد بوده و تاثیرات محسوسی بر سیستم گوارش بدن دارد و به عنوان تسریعکننده معده نیز استفاده میشوند.
زیره طعمی گرم و تلخ داشته و یکی از مهمترین اجزای ادویه کاری و چیلی است و در بسیاری از غذاها استفاده میشود. برای استفاده از این دانه در غذا باید پس از چیدن دانهها از بوته، با هاونگ آنها را بکوبید تا جاییکه به ذرههای آرد مانندی تبدیل شوند، سپس به مقدار لازم به غذا اضافه کنید.
“بادیانه” یا “بادیان”، نامهای دیگری است که به گیاه رازیانه دادهاند. این گیاه گلدار از تیره چتریان و بومی جنوب اروپا و جنوب غربی آسیا بوده و معمولا در حاشیه خشک سواحل دریایی رشد میکند. گل رازیانه زمانیکه به رشد کامل برسد، به رنگ زرد پررنگ درمیآید.
رازیانه مانند زیره، خواص دارویی و غذایی فراوانی داشته و در اشکال متفاوتی استفاده میشود. عرق رازیانه، روغن رازیانه و دمنوش رازیانه، از جمله فرآوردههای گیاه رازیانه هستند که هرکدام موارد مصرف متفاوتی دارند. علاوهبر مصارف خوراکی و غذایی، رازیانه در جایگاه یک گیاه درمانگر نیز بسیار کارآمد است و در بسیاری از عطاریها یافت میشود. این گیاه برای درمان بیماریهای هورمونی و گوارشی استفاده میشود و برای درمان چاقی و پیشگیری از برخی سرطانها کارآمد است. اخیرا تحقیقاتی درباره تاثیر رازیانه بر فشار خون انجام شده که ثابت میکند رازیانه فشار خون زیاد را نیز تا حدودی درمان میکند.
رازیانه و زیره سبز از نظر ظاهری شباهت بسیار زیادی دارند تا جاییکه باعث میشود برخی از مردم، این دو دانه را یکی بدانند، در صورتیکه رازیانه و زیره از نظر بوته، نحوه استفاده، طعم و خواص، تفاوتهای بسیاری با هم دارند.
تفاوت رازیانه و زیره در موارد زیر مشهود است:
۱. تفاوت ظاهری
زیره سبز نسبت به رازیانه رنگ سبز تیرهتری دارد و بوی آن کاملا با رازیانه فرق میکند.
از نظر علم زیستشناسی، این دو دانه، از دو گیاه متفاوت برداشت میشوند که هرکدام تیره و خانواده متفاوتی دارند و به هیچعنوان “یکی” نیستند.
۳. تفاوت در نحوه استفاده
زیره معمولا پودر شده و از پودر آن به عنوان ادویه در غذا استفاده میشود، درحالیکه رازیانه معمولا بصورت عرق، دمنوش و روغن مورد استفاده قرار میگیرد.
درباره طعم زیره گفتیم که گرم و تا حدودی تلخ است. طعم رازیانه نیز تلخ، تند و تا حدودی شیرین بوده و به نعناع مشابهت دارد.
۵. تفاوت در خواص
زیره: علاوهبر اینکه در آشپزخانهها به عنوان طعمدهنده استفاده میشود، مصارف دارویی نیز دارد.از این گیاه برای درمان سرماخوردگی، کمخونی، بیخوابی و اختلالات تنفسی استفاده میشود.
رازیانه: رازیانه مصارف خوراکی و غذایی دارد، ولی بیشتر به سبب خواص درمانی مورد استفاده قرار میگیرد. این گیاه برای افزایش شیر مادر، درمان گلو درد، کاهش فشار خون، تسکین دردهای مفصلی و درمان اختلالات قاعدگی کارآمد است.
دانههای منابع با ارزشی از ویتامینها و مواد مغذی هستند. برای نمونه به مقداری از مواد مغذی هریک اشاره میکنیم:
مواد مغذی رازیانه: رازیانه حاوی آهن، فسفر، کلسیم، منگنز، ویتامین k. و آنتول و … است.
مواد مغذی زیره: حاوی کلسیم، روی، سدیم، ویتامین ث، ویتامین ب. ۱، ب. ۳، ب. ۴، ب. ۵، ب. ۶، ب. ۹، ب. ۱۲ و … است.
منبع: