شایع‌ترین بیماری های چشم + راهنمای دقیق تشخیص
بینایی شما یکی از با ارزش‌ترین دارایی‌های شماست. به احتمال خیلی زیاد بسیاری از شما در طول زندگی خود با یک بیماری چشمی یا مشکلی مربوط به بینایی مواجه شده‌اید. برخی از بیماریهای چشم جزئی هستند، خودبه‌خود از بین می‌روند یا به‌راحتی در خانه درمان می‌شوند اما برخی از این بیماریهای چشم اذیت‌کننده هستند، پس نیاز به مراقبت و مراجعه به متخصص چشم پزشک دارند.
از آنجایی که حفظ سلامت چشمان شما بسیار مهم است، در این مقاله به مهم‌ترین و شایع‌ترین بیماری های چشم اشاره کرده‌ایم. ممکن است بسیاری از آن‌ها برای شما آشنا باشند.
اما توصیه می‌کنیم این مقاله را تا انتها بخوانید تا با علائم بیماری های شایع چشم آشنا شوید و در مورد میزان خطر آن‌ها بدانید. این مقاله راهنمای خوبی برای شماست اما برای تشخیص قطعی و درمان باید با چشم پزشک مشورت کنید، به خصوص در شرایطی که علائم شما بدتر شود یا ماندگار باشد.
در نتیجه اگر هر یک از این موارد در مورد شما صدق می‌کند، لطفاً قبل از اینکه بیماری بینایی شما را تهدید کند، در اسرع وقت به چشم پزشک مراجعه کنید.
بیماری های چشم و آناتومی آن
آناتومی چشم پیچیده است. مشکلات چشمی می تواند همه این قسمت‌ها را درگیر کند. ساختارهای اصلی چشم شامل موارد زیر است:
- پلک: ساختمان‌های تمايز يافته‌ای از جنس پوست و عضلات زيرپوستی هستند كه وظيفه محافظت از چشم‌ها را برعهده دارند.
- قرنیه: بافت شفاف در جلوی چشم است.
- عنبیه: قسمت رنگی چشم که مردمک را احاطه کرده است.
- مردمک: سوراخ تیره‌ای در عنبیه که میزان نور وارد‌شده به چشم را تنظیم می‌کند.
- عدسی: دیسک شفاف کوچک داخل چشم که پرتوهای نور را روی شبکیه متمرکز می‌کند.
- شبکیه: لایه‌ای که پشت چشم را می‌پوشاند، نور را حس می‌کند و تکانه‌هایی ایجاد می‌کند که از طریق عصب بینایی به مغز می‌رسد.
- ماکولا: ناحیه مرکزی کوچکی در شبکیه چشم که به ما امکان می‌دهد جزئیات دقیق را به وضوح ببینیم.
- عصب بینایی: چشم را به مغز متصل می‌کند و تکانه‌های تشکیل شده توسط شبکیه را به قشر بینایی مغز حمل می‌کند.
- زجاجیه: ماده شفاف و ژله‌مانند که وسط چشم را پر می‌کند.
- مشيميه: پرده نازك سياه رنگی كه دور شبكيه را احاطه كرده است.
- صلبيه: بخش سفيد رنگ نسبتاً محكمی كه دورتا دور كره چشم به جز قرنيه را می‌پوشاند.
- عضلات چشم: حركات كره چشم به وسيله ۶ عضله كوچک كه به اطراف كره چشم می‌چسبد كنترل می‌شود.
بیماری های چشم شایع کدامند؟
به گزارش مرکز بهداشت آمریکا در سال ۲۰۲۱، بیش از ۴.۲ میلیون آمریکایی ۴۰ سال و بالاتر به نوعی نابینا یا دارای بینایی ضعیفی هستند. علل اصلی نابینایی و کم بینایی در درجه اول بیماری های چشمی مرتبط با افزایش سن مانند دژنراسیون ماکولا، آب مروارید، رتینوپاتی دیابتی و گلوکوم است. سایر اختلالات شایع چشم شامل تنبلی چشم و استرابیسم است.
این مشکلات رایج چشم در صورت تشخیص زودهنگام توسط یک متخصص چشم قابل درمان یا حداقل کاهش است. مراجعه منظم به چشم پزشک بهترین راه برای اطمینان از بینایی سالم است.
در ادامه مهم‌ترین بیماری های چشم را می‌خوانید و با علت ایجاد و روش‌های درمان آن‌ها آشنا می‌شوید:
عیوب انکساری
عیوب انکساری شایع ترین مشکلات چشمی یا به‌عبارتی شایع ترین علت مشکلات بینایی هستند. انکسار در چشم زمانی رخ می‌دهد که نور از قرنیه و عدسی عبور کند. خطاها می‌توانند در نتیجه طول کره چشم، تغییر شکل قرنیه یا پیری طبیعی عدسی رخ دهند.
عیوب انکساری شامل نزدیک بینی، دوربینی، آستیگماتیسم و پیرچشمی است که بین ۴۰ تا ۵۰ سالگی رخ می‌دهد. اغلب این مشکلات با عینک، لنز تماسی یا در برخی موارد جراحی قابل اصلاح هستند.
۱. نزدیک بینی چشم
در نزدیک بینی توانایی دیدن اجسام نزدیک به وضوح بیشتر از اجسام دور است، یعنی افراد نمی‌توانند اشیاء دور را ببینند اما اشیاء نزدیک را به وضوح می‌بینند. علت نزدیکبینی انحنای بیش از حد قرنیه و بزرگتر بودن طول کره‌ی چشم نسبت به حالت عادی بوده که نقطه کانونی عدسی روی شبکیه قرار نمی‌گیرد و در جلوی آن تشکیل می‌شود.
ژنتیک، نگاه کردن مداوم به اشیا از نزدیک، کار زیاد با موبایل و کامپیوتر و یا کارهای ظریف مثل خیاطی و بافندگی دلایل اصلی نزدیک بینی هستند.
نزدیک بینی بسیار شایع است و به راحتی با عینک، لنز تماسی یا عمل لیزیک اصلاح می‌شود.
شایع‌ترین بیماری های چشم
۲. دوربینی چشم
و اما دوربینی یا هایپروپیا مشکل در تمرکز بر روی اشیاء نزدیک است. دوربینی هم بسیار شایع است و با افزایش سن هم بروز آن افزایش می‌یابد. علت دوربینی قرنیه غیرطبیعی تخت یا کوچکتر بودن کره‌ی چشم نسبت به حالت عادی بوده که نقطه کانونی عدسی روی شبکیه قرار نمی‌گیرد و در پشت آن تشکیل می‌شود.
علائم رایج در دوربینی سردرد، دید تار به خصوص در شب یا تاریکی و چشم درد مداوم و خستگی چشم است.
گاهی اوقات دوربینی با پیر چشمی اشتباه گرفته می‌شود چرا که هر دو بیماری در دیدن اجسام نزدیک مشکل ایجاد می‌کند. ولی علت بیماری دوربینی با پیرچشمی متفاوت است.
برای اصلاح دوربینی ممکن است از عینک، لنز یا جراحی استفاده شود.تشخیص دوربینی و نزدیک بینی می‌تواند توسط چشم پزشک و یا بینایی سنج انجام شود.
۳. آستیگماتیسم
یکی دیگر از علل شایع مشکلات بینایی آستیگماتیسم است که در آن تصاویر به دلیل نامنظم بودن قرنیه یا عدم یکنواختی عدسی تار می‌شوند. آستیگماتیسم در نهایت بیشتر افراد را به عنوان بخشی از روند پیری تحت تاثیر قرار می‌دهد.
آستیگماتیسم یا کژ بینی با عینک، لنزهای تماسی یا جراحی لیزریک، لازک و یا دیگر عمل های چشم قابل درمان است.
۴. پیر چشمی
پیرچشمی از دست دادن توانایی دیدن واضح اجسام نزدیک یا چاپ ریز است. پیرچشمی، بخشی از روند طبیعی پیری چشم است.بعد از ۵۰ سالگی یا بیشتر، ممکن است مجبور شوید کتاب یا سایر مطالب خواندنی را دورتر از چشمان خود نگه دارید تا خواندن آن آسان‌تر شود.
عینک مطالعه، لنزهای تماسی، لیزیک که جراحی لیزری چشم است و سایر روش‌ها می‌توانند برای بازگرداندن دید خواندن خوب استفاده شوند. درباره جراحی لیزیک چشم و پیرچشمی بیشتر بدانید.
همانطور که گفته شد پیرچشمی اغلب با دوربینی اشتباه گرفته می‌شود. پیرچشمی زمانی اتفاق می‌افتد که عدسی طبیعی در چشم انعطاف‌پذیری خود را از دست می‌دهد.با از دست رفتن تدریجی خاصیت ارتجاعی عدسی چشم، قدرت تطابق کم خواهد شد. برای تشخیص دقیق پیرچشمی حتما به متخصص چشم پزشک مراجعه کنید.
گزینه‌های درمانی پیرچشمی شامل استفاده از عینک، لنزهای اصلاحی یا کاشت لنز است.
۵. آب مروارید ( کاتاراکت )
آب مروارید کدر شدن عدسی چشم است. به گزارش سازمان بهداشت آمریکا، آب مروارید علت اصلی نابینایی در سراسر جهان و علت اصلی از دست دادن بینایی در ایالات متحده است. آب مروارید می‌تواند در هر سنی به دلایل مختلف رخ دهد، حتی می‌تواند در بدو تولد وجود داشته باشد.
به تیره و تار شدن عدسی چشم، آب مروارید یا کاتاراکت می‌گویند. علامت اصلی آن تار شدن دید و یا کاهش دید به خصوص در شب است. آب مروارید اغلب به آرامی شکل می گیرد. در نتیجه علائمی مانند درد، قرمزی یا آبریزش چشم ایجاد نمی‌کند. برخی از آب‌مروارید‌ها کوچک می‌مانند و روی بینایی شما تأثیری نمی‌گذارند. اگر هم پیشرفت کنند و بینایی شما را تحت تأثیر قرار دهند، عمل آب مروارید تقریباً همیشه برای بازگرداندن آن مؤثر است.
بالا رفتن سن از مهم‌ترین عوامل ایجاد آب مرواید است. ضربه و آسیب به چشم و در معرض اشعه ماوراء بنفش هم می‌تواند از دیگر علل آب مروارید باشد.
اگرچه درمان برای رفع آب مروارید به طور گسترده در دسترس است، عدم آگاهی بسیاری از افراد را از دریافت درمان مناسب باز می‌دارد. در نتیجه مراجعه منظم به چشم پزشک اهمیت زیادی دارد.
۶. آب سیاه (گلوکوم)
مقدار فشار داخل چشم همیشه طبیعی و بی خطر است. چون فشار داخل چشم بسیار بالا می تواند به عصب بینایی شما آسیب برساند. گلوکوم یا آب سیاه نام گروهی از بیماری‌هاست که باعث این عارضه می شوند.
به عبارتی زمانی اتفاق می افتد که فشار مایع طبیعی داخل چشم به آرامی افزایش می یابد که باعث از بین رفتن بافت عصب بینایی و در نتیجه منجر به از بین رفتن بینایی یا حتی کوری می‌شود. با این حال، یافته‌های اخیر نشان می‌دهد که گلوکوم می‌تواند با فشار طبیعی چشم رخ دهد. با درمان زودهنگام، اغلب می‌توانید از چشمان خود در برابر کاهش شدید بینایی محافظت کنید.
دو دسته اصلی گلوکوم “زاویه باز” و “زاویه بسته” وجود دارد. گلوکوم زاویه باز، یک بیماری مزمن است که به آرامی و در مدتی طولانی پیشرفت می‌کند، بدون اینکه فرد متوجه کاهش بینایی شود تا زمانی که بیماری بسیار پیشرفته شود، به همین دلیل به آن «دزد پنهان بینایی» هم می‌گویند.
در عوض گلوکوم زاویه بسته می‌تواند به طور ناگهانی ظاهر شود و دردناک است. از دست دادن بینایی می‌تواند به سرعت پیشرفت کند. با این حال، درد و ناراحتی باعث می‌شود که بیماران قبل از آسیب دائمی به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشند.
شایع‌ترین بیماری های چشم
شکل رایج آب سیاه، گلوکوم اولیه‌ی زاویه باز است. اکثر مبتلایان علائم اولیه یا درد ندارند. بنابراین معاینات منظم چشم در تشخیص آب سیاه بسیار موثر است. پس از تشخیص، گلوکوم را می توان با جراحی، لیزر یا قطره چشم درمان کرد.
۷. کوررنگی
وقتی نمی‌توانید رنگ‌های خاصی را ببینید یا نمی‌توانید تفاوت بین آن‌ها را تشخیص دهید (معمولاً قرمز و سبز)، ممکن است کوررنگ باشید. کوررنگی زمانی اتفاق می‌افتد که سلول‌های رنگی در چشم شما (سلول‌های مخروطی) وجود نداشته باشند یا کار نکنند.
و همچنین کوررنگی در شدیدترین حالت باعث می‌شود فقط سایه‌های خاکستری ببینید، اما این اتفاق نادر است. کوررنگی اختلالی ارثی است که اکثر افرادی که به آن مبتلا هستند، کوررنگ متولد می‌شوند، اما می‌توانید بعداً در زندگی از طریق برخی داروها و بیماری‌ها هم به آن مبتلا شوید. مردان بسیار بیشتر از زنان به صورت کوررنگ متولد می‌شوند.
چشم پزشک شما با یک آزمایش ساده می تواند کوررنگی را تشخیص دهد. اگر با آن متولد شده باشید، هیچ درمانی برای کور رنگی وجود ندارد، اما لنزها و عینک‌های مخصوصی می‌تواند به برخی افراد کمک کند تا تفاوت بین رنگ‌های خاص را تشخیص دهند.
تست کوررنگی
۸. شب کوری
آیا دیدن در شب به خصوص هنگام رانندگی سخت است؟ آیا یافتن راه خود در مکان‌های تاریک، مانند سینما، سخت است؟ اگر جواب شما بله است، احتمالا شما دچار اختلال بینایی شب کوری هستید. بیماری های چشم مانند نزدیک بینی، آب مروارید، قوز قرنیه و حتی کمبود ویتامین A می‌توانند از علل شب کوری باشند.
برخی از افراد با این مشکل به دنیا می‌آیند و برخی در طول زندگی به آن مبتلا می‌شوند. شب کوری معمولا قابل درمان نیست. در نتیجه اگر شب کوری دارید، باید در مناطق کم نور مراقب باشید.
افراد داراری شب کوری اینگونه می‌بینند.
منبع:
شایع‌ترین بیماری های چشم
شایع‌ترین بیماری های چشم