آشنایی با رشته گفتار درمانی
به فارغ التحصیلان رشته گفتاردرمانی، گفتاردرمانگر و یا آسیب شناس گفتار و زبان ( Speech-Language Pathologists) می گویند. آسیب شناس گفتار و زبان به ارزیابی و درمان اختلالات گفتار و زبان، بلع و صوت می پردازد. برای اشتغال در این رشته نیاز به صبر و عشق کافی دارید. این رشته با روانشناسی و مشاوره متفاوت است و از شاخه های توانبخشی می باشد.
گفتاردرمانگر تنها کارشناس جهت ارزیابی، تشخیص و درمان اختلالات زیر است:
- اختلال تلفظ (تولید)
- اختلال صوت (گرفتگی صدا و.)
- لکنت زبان (ناروانی در گفتار)،
- اختلال تشدید (گفتار تودماغی و…)
- دیر حرف زدن (مشکل در بیان و یا درک جملات…)
- مشکلات خواندن و نوشتن
- مشکلات بلع
همانطور که می بینید یک گفتاردرمانگر طیف وسیعی از اختلالات را در مطب پذیرش می کند. به همین جهت اخیرا توصیه شده است اسم این رشته به ” آسیب شناسی گفتار و زبان” تغییر کند.
توانایی‌های لازم
صبور بودن مهمترین ویژگی لازم برای یک گفتار درمانگر است. چرا که بعضی از بیماران به کندی پیشرفت می‌کنند. همچنین متخصص این رشته باید انعطاف‌پذیر باشد. برای این که در این کار تنوع مراجعه‌کنندگان بسیار زیاد است؛ یعنی مراجعین می‌توانند یک بچه 2 ساله تا یک فرد 90 ساله باشند که بدون شک هریک روحیات و ویژگی‌های خاص خود را دارند. دانشجوی موفق این رشته کسی است که به زبان انگلیسی و دانش کامپیوتر مسلط باشد. همینطور بهتر است با لهجه‌های مختلف آشنایی داشته باشد چون ممکن است ناشنوایی به او مراجعه کند که در یک محیط تُرک یا كُرد زبان زندگی کرده است.
دروس رشته گفتار درمانی
دروس رشته گفتار درمانی را می توان به سه بخش تقسیم کرد:
- دروس عمومی رشته گفتار درمانی
- دروس اختصاصی رشته گفتار درمانی
- دروس کارورزی
در پایین نام واحدهای اختصاصی دوره لیسانس رشته گفتار درمانی را آورده ایم.
اصول توانبخشی، زبان شناسی و آوا شناسی، آناتومی و فیزیولوژی، فیزیک صوت، روانشناسی عمومی، روانشناسی کودک و نوجوان، الگو های پردازش گفتار و زبان، آمار و پژوهش مقدماتی، ارتودنسی در رابطه با گفتار، بیماری های اعصاب مربوط به گفتار، رشد و تکامل گفتار و زبان، روش های بالینی در اختلالات گفتار و زبان، نابسامانی های گفتار و زبان در آسیب دیدگی شنوایی.
اختلالات خواندن و نوشتن در دوران رشد، زبان پریشی بزرگسال، اختلالات واج شناختی و آوا شناختی – اختلال بلع – مدیریت در گفتار درمانی – طرح و پژوهش، اصطلاحات پزشکی و زبان تخصصی، بافت شناسی و آسیب شناسی، شنوایی شناسی و روش های ارزیابی دستگاه شنوایی، بهداشت عمومی و کمک های اولیه، روانشناسی رشد، روانشناسی زبان – رشد روانی حرکتی و اختلالات آن، ژنتیک پزشکی و سندروم های دارای اختلالات گفتار و زبان .
بیماری های گوش، گلو، بینی و حنجره، مبانی گفتار درمانی، بهداشت، پیشگیری و مشاوره در گفتار درمانی، نابسامانی های گفتار و زبان در عقب ماندگی ذهنی و سندروم های نافذ رشد، نابسامانی های زبانی ویژه دوران رشد ، ناروانی های گفتار، اختلالات صوت، اختلال در تشدید، تشخیص افتراقی در اختلالات گفتار و زبان.
آیا امکان پذیرش رشته گفتار درمانی بدون کنکور است؟
امکان پذیرش رشته گفتار درمانی بدون کنکور، در هیج جای ایران، امکان پذیر نیست. تمامی دانشگاه های دارای رشته گفتار درمانی برای پذیرش در این رشته نیازمند کسب رتبه لازم در کنکور سراسری هستند.
آیا امکان پذیرش رشته گفتار درمانی دانشگاه آزاد است؟
دانشگاه آزاد در رشته گفتار درمانی پذیرش ندارد. تمامی پذیرش های رشته گفتاردرمانی در دانشگاههای علوم پزشکی می باشند. شما می بایست از گروه تجربی در کنکور ثبت نام کنید.
دانشگاه های دارای رشته گفتار درمانی
بطور میانگین هر دانشگاه بین ۱۵ تا ۲۵ دانشجوی گفتاردرمانی پذیرش می کنند.
دانشگاه های دارای رشته گفتار درمانی عبارتند از:
دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی تهران / علوم پزشکی جندی شاپور / علوم پزشکی اصفهان / علوم پزشکی تبریز / علوم پزشکی زاهدان / علوم پزشکی مشهد / علوم پزشکی همدان / علوم پزشکی سمنان / علوم پزشکی ایران / علوم پزشکی اراک / علوم پزشکی شیراز / علوم پزشکی بابل / علوم پزشکی تهران
ادامه تحصیل در رشته گفتار درمانی
اگر شما فارغ التحصیل دوره کارشناسی رشته گفتار درمانی باشید امکان شرکت در آزمون کارشناسی ارشد و یا دکتری گفتاردرمانی را دارید. هم اکنون دوره کارشناسی ارشد این رشته در دانشگاههای: علوم پزشکی تهران، علوم پزشکی ایران، علوم بهزیستی (تهران)، علوم پزشکی اصفهان، علوم پزشکی جندی شاپور ( اهواز ) است. برای ادامه تحصیل در رشته گفتاردرمانی در مقطع دکترای گفتاردرمانی، دانشگاههای: علوم پزشکی تهران، علوم پزشکی ایران، علوم بهزیستی ( تهران ) پذیرش دارند.
رتبه لازم برای قبولی گفتار درمانی
رتبه لازم برای گفتاردرمانی در کنکور سراسری در این سالها کمی متغییر بوده و در هر ناحیه نیز متفاوت است. طور میانگین برای قبولی در این رشته حداقل رتبه کشوری ۲۰ هزار را باید داشت.
درآمد رشته گفتار درمانی چقدر است؟
درامد رشته گفتار درمانی در بخش دولتی ( بیمارستانها، درمانگاه ها، آموزش و پرورش استثنائی و بهزیستی ) همانند سایر کارمندان آن بخش دولتی است. فارغ التحصیلان این رشته در بخش خصوصی نیز می تواند فعالیت داشته باشند که درآمد آنها بطور تقریبی بین ۳ تا ۵ میلیون متغییر است. درآمد رشته گفتار درمانی در کشور های خارجی بسیار بالاتر و جزو مشاغل با حقوق بالا محسوب می شود.
مزایا و معایب رشته گفتار درمانی چیست؟
صحبت درباره مزایا و معایب رشته گفتاردرمانی کمی سخت است. ممکن است شما با برخی از این مزایا موافق نباشید.
مهمترین مزیت رشته گفتار درمانی این است که شما می توانید در بخش خصوصی فعالیت داشته باشید. بازار کار این رشته هنوز در بخش خصوصی اشباع نشده است.
از دیگر مزیت های این رشته این است که جای پیشرفت در این شغل زیاد است اگر شما فردی مبتکر، خلاق و با تلاشی باشید در این رشته می توانید موفق باشید و شاید نیاز به اشتغال در بخش دولتی نداشته باشید.
مهمترین معایب این رشته این است که استخدام دولتی آن بسیار کم است. متاسفانه بخش دولتی بیشتر نیاز خود را از طریق نیروی طرح و سرباز امریه ، برطرف می کند.
یکی دیگر از معایب این رشته قرار نگرفتن خدمات آن در بیمه های پایه است. مراجعان زیادی هستند که نیاز به این خدمات دارند ولی به دلیل عدم توانایی مالی امکان حضور در جلسات را ندارند.
شاید بتوان یکی از سختی شغل گفتاردرمانی، نیاز به صیبر بالای آن در کار با کودکان بیش فعال ، اوتیسم و عقب مانده ذهنی دانست. شما در این شغل مراجعان زیادی از این طیف دارید که کار بسیار ارزشمندی برای بهبود ارتباط آنها می کنید.
بازار کار گفتار درمانی
رشته گفتار درمانی در سه بخش دولتی، غیر دولتی و خصوصی بازار کار دارد. در بخش دولتی چندین سال است که استخدام سراسری و با تعداد بالا نبوده و این متاسفانه در دیگر مشاغل نیز همینطور می باشد. در بخش غیر دولتی و خصوصی هنوز بازار کار گفتاردرمانی اشباع نشده است.
بازار کار در بخش دولتی : دانشگاهها، بیمارستانها، درمانگاه، مراکز کشت حلزون، آموزش و پروش استثنائی ، سازمان بهزیستی
بازار کار در بخش غیر دولتی : مراکز توانبخشی خانواده و کودک کم شنوا، مراکز توانبخشی ذهنی، مراکز توانبخشی جسمی حرکتی، مراکز توانبخشی اوتیسم و..
بازار کار در بخش خصوصی : تاسیس مطب (دفترکار)، بیمارستانهای خصوصی، درمانگاههای خصوصی و..
موقعیت شغلی در ایران
یک گفتار درمانگر می‌تواند به قاریان قرآن، مداحان، خواننده‌ها، گویندگان صدا و سیما، دوبلورها و در کل افرادی که از صوت خود به صورت حرفه‌ای استفاده می‌کنند، آموزش دهد که چگونه سخن بگویند یا از صوت خود استفاده کنند تا مشکلی برایشان به وجود نیاید. این رشته برای جوانان کنجکاو که به دنبال کشف ناشناخته‌ها می‌باشند و می‌خواهند در زمینه تحصیلی‌شان حرف اول را بزنند، رشته بکری است و زمینه‌های ناشناخته زیادی دارد. یک گفتار درمانگر می‌تواند در درمانگاه‌ها و مراکز بهداشت، مراکز ویژه توانبخشی و مراکز آموزش و پرورش استثنایی فعالیت بکند چون قسمت عمده کار در ارتباط با ناشنواها و کم‌شنواها است.
برخی از شایع ترین اختلالاتی که به گفتار درمانی مراجعه می کنند:
لکنت زبان:
این مشکل سبب ناروانی در حرف زدن می شود. این ناروانی به شکل تکرار س س سلام ، قفل و یا کشیده گویی ظاهر شود.
تاخیر در گفتار و زبان:
این مشکل در مورد کودکان طبیعی و کودکان با اختلالاتی نظیر عقب ماندگی ذهنی ، اتیسم ، کم شنوایی ، فلج مغزی و.. به شکل تاخیر در شروع حرف زدن و یا مشکل در بیان کلمات و جملات و یا مشکل در جمله بندی ، تعریف داستان و.. دیده می شود. رشته گفتار درمانی به این افراد کمک می کند.
اختلال در صوت:
صوت شنیده در این افراد بشکل غیر طبیعی است ( گرفتگی صدا ، زیری و یا بمی غیر طبیعی صدا ..).
اختلال تلفظ:
هر واژه از یکسری واج تشکیل شده است . برای نمونه گفتاردرمانی شامل واج های گ /ف/ت/ا/ر د/ر/م/ا/ن/ی است. اگر فردی هر یک از واجها را بدرستی تلفظ کند و بصورت خطا تلفظ کند دارای اختلال تلفظ است . اختلال در تلفظ حرف “ر” یکی از اختلالات شایع تلفظ است.
منبع:
رشته گفتاردرمانی