شهاب سنگ ها پدیدههای زیبایی هستند که در آسمان شب قابل رویتاند. اما هنگام برخورد شهاب سنگ با زمین چه اتفاقی می افتد و چرا قطر عمق گودال های ایجاد شده یکسان نیست؟ چرا اگر شهاب سنگ در اقیانوس سقوط کند گودالی ایجاد نمی شود؟ برای پاسخ به این سوالات همراه ما باشید.
زمانی که یک شهاب سنگ به سمت زمین حرکت میکند، بعد از عبور از جو زمین و در هنگام برخورد با اتمسفر متلاشی میشود. اما در مواردی نادر مانند برخورد شهاب سنگ به روسیه در سال ۲۰۱۳ میلادی (به تاریخ دقیق February 15, 2013)، برخورد آن با جو زمین و پس از آن برخوردش با سطح زمین، کمی ترسناکتر است!
در چنین موارد نادر و خطرناکی، انفجار بوجود آمده در هنگام برخورد شهاب سنگ با زمین، ممکن است باعث شکسته شدن شیشه ساختمانها و زخمی شدن افراد زیادی گردد؛ همانطور که این اتفاق در روسیه افتاد و صدها نفر در آن زخمی شدند.
حال به سوالی که در ابتدا مطرح کردیم برمیگردیم و به این سوال پاسخ خواهیم داد که هنگام برخورد شهاب سنگ با زمین چه اتفاقی می افتد؟ در پاسخ به این سوال باید گفت این موضوع به ابعاد آن شهاب سنگ بستگی دارد که در ادامه بطور دقیق آن را بررسی خواهیم کرد.
جالب است بدانید که فروانی برخورد شهاب سنگهایی با این اندازه بسیار زیاد است؛ بطوری که میتوان گفت در هر ۳۰ میکرو ثانیه، یک عدد از این شهاب سنگها به زمین برخورد میکند و آسیب احتمالی ناشی از این برخورد صفر است. چرا که شهاب سنگهایی با این اندازه در اتمسفر زمین میسوزند و به سطح زمین نمیرسند.
شاید تجسم کردن شهاب سنگ یک میلیمتری قدری برای شما راحتتر باشد. شهاب سنگهایی با این اندازه در هر ۳۰ ثانیه، یکبار با زمین برخورد میکنند و بخاطر سوختن در اتمسفر خطری برای ما بوجود نمیآورند
شاید شهاب سنگی با این اندازه کمی ترسناک باشد! ولی جالب است بدانید که در هر سال تنها یک شهاب سنگ با این اندازه به اتمسفر زمین برخورد میکند و شهاب سنگهایی با این اندازه نیز بخاطر انهدام کامل در هوا و عدم اصابت قطعات آن به سطح زمین، خطری برای ما به همراه نخواهند داشت.
شهاب سنگهایی با این اندازه شاید هر ده سال یکبار به سمت زمین حرکت کنند. در اثر برخورد شهاب سنگی با این اندازه با اتمسفر زمین، دچار از هم پاشیدگی تقریبی در هوا شده و ممکن است برخی از تکههای آن به زمین برخورد کند. شهاب سنگی که در روسیه به زمین برخورد کرد، تقریبا در همین ابعاد بود. (طول تقریبی تخمین زده شده برای این شهاب سنگ ۱۵ متر بوده است.)
شهاب سنگی به این اندازه مسلما ترسناک به نظر میرسد. مطابق بررسی دانشمندان، شهاب سنگهایی به این اندازه ممکن است هر هزار سال یکبار به جو زمین و در نتیجه به سطح زمین برخورد کنند. آسیب احتمالی ناشی از شهاب سنگی با این اندازه شامل انفجار عظیم در هوا و آسیب به بخش وسیعی از زمین مشابه با انفجار یک بمب هیدروژنی خواهد بود. مورد مشابهی در سال ۱۹۰۸ میلادی در بخشی غیرمسکونی در روسیه اتفاق افتاد که انفجار ناشی از برخورد آن با سطح زمین، باعث نابودی میلیونها درخت شد.
تحقیقات دانشمندان نشان میدهد که شهاب سنگهایی با این اندازه، هر ۱۰۰ میلیون سال به سطح زمین برخورد میکنند. خطرات ناشی از این برخورد به حدی است که ممکن است باعث انقراض حیات بر روی زمین گردد. مورد مشابهی که در ۶۵ میلیون سال پیش رخ داد، باعث بوجود آمدن حفرهای با قطر ۱۸۰ کیلومتر و عمق ۲۰ کیلومتر در چیکسالوب یا چیکشلوب مکزیک شد که از آن برخورد به عنوان علت انقراض دایناسورها یاد میشود.
این موضوع به عوامل متعددی بستگی دارد؛ از آنجایی که ابعاد شهاب سنگها متفاوت است، بنابراین قدرت تخریب و گودالهایی که میتوانند ایجاد کنند نیز متفاوت است. از طرف دیگر هرچه شهاب سنگها از ارتفاع بیشتری به سوی زمین حرکت کنند، میتوانند گودالهای عمیقتری ایجاد کنند. همچنین هرچه جنس زمین در محل برخورد شهاب سنگ به سطح زمین نرمتر باشد، قطر گودال ایجاد شده بیشتر است. شاید این موضوع را بتوانید اینگونه تصور کنید که اگر شهاب سنگ به یک زمین کویری برخورد کند گودال عمیقتری ایجاد میکند یا زمانی که به یک منطقه کوهستانی برخورد کند؟ مسلم است که در منطقه بیابانی گودال ایجاد شده عمق بیشتری دارد.
در پاسخ به این سوال باید گفت که هر چه شهاب سنگ با سرعت بیشتری به زمین برخورد کند، قطر دهانه گودال ایجاد شده بزرگتر خواهد بود.
در واقع پس از برخورد شهاب سنگ در اقیانوس، انرژی حرکتی آن در اثر فشار آب در عمق اقیانوس و اصطکاک گرفته شده و احتمال بوجود آمدن گودال در عمق اقیانوس تا حدی زیادی کاهش مییابد.
اگرچه سقوط شهاب سنگ در اقیانوس باعث بوجود آمدن گودالی نمیشود، اما خطرات آن نیز کم نیست. دانشمندان با انجام شبیه سازیهای رایانهای دریافتهاند که برخورد احتمالی شهاب سنگ با اقیانوسها میتواند موجهای عظیمی به ارتفاع بیش از ۷ متر ایجاد کند که خطرات آن به مراتب بیشتر از برخورد شهابسنگ با خشکی است. در واقع در اثر برخورد یک شهاب سنگ با اقیانوس، احتمال بوجود آمدن سونامی و به تبع آن زیر آب رفتن مناطق اطراف آن بسیار زیاد است. بطور مثال دانشمندان تخمین زدهاند که اگر شاهد برخورد شهابسنگ با ساحل مریلند در آمریکا باشیم، در این صورت موجهای عظیمی به ارتفاع هفت متر شکل میگیرد که این امواج حتی باعث به زیر آب رفتن نیویورک و جورجیا نیز خواهد شد.
منبع:
*شهاب سنگ چیست؟ شهاب سنگ خورده قطعاتی از بقایای یک ستارهی متلاشی شده است که از جو زمین عبور میکند و سپس به سطح آن میرسد. شهاب سنگها انواع مختلفی دارند.
در یک شب در حالی که به ستارههای درخشان در آسمان تاریک نگاه میکنید، میبینید که نوری از آسمان به سرعت میگذرد و سپس از بین میرود. با خود فکر میکنید: واو، آیا یک ستاره پرتاب شده است؟ آیا یک شهاب سنگ است؟ در این مطلب با ما همراه باشید تا پدیده شهاب سنگ را با هم بررسی کنیم.
هر ماده طبیعی نسبتاً کوچکی (سنگ آسمانی) که از فضای بین سیارات عبور میکند و به زمین میرسد شهاب سنگ نام دارد. در کاربرد مدرن، این اصطلاح به طور گستردهای در مورد اجرام مشابهای به کار میرود که روی جرمهای نسبتاً بزرگتر فرود میآیند. به عنوان مثال، باقیماندههای شهابسنگ در نمونههایی که از ماه، دیده شده است. از سوی دیگر، یک شهاب سنگ روی سطح مریخ توسط یک روبات مریخ نورد شناسایی شد.
شناسایی بزرگترین شهاب سنگی که در روی زمین فرود آمد، مربوط در سال ۱۹۲۰ در نامیبیا بود که آن را شهاب سنگ هوبا نامیدند. طول آن ۲.۷ متر (۹ فوت) بوده و وزنی حدود ۶۰ تن وزن دارد و همچنین از آلیاژ آهن و نیکل تشکیل شده است. هوبا، هماکنون در جایی که در سال ۱۹۲۰ در گروتفونتین جمهوری نامیبیا کشف شد، قابل مشاهده است.
کوچکترین شهاب سنگها یعنی میکرومتریتها، از اندازه چند صد میکرومتر (میکرومتر) به اندازه تقریباً ۱۰ میکرومتر و از مجموع ذرات گرد و غبار بین سیارهای تشکیل میشوند.
شهاب سنگ
منبع: