بیماری ام اس (مولتیپل اسکلروز) یک بیماری ناتوان کننده مغز و نخاع (سیستم عصبی مرکزی) است. هیچ تست خاصی برای ام اس وجود ندارد. تشخیص بیماری ام اس (مولتیپل اسکلروز) اغلب متکی به رد شرایط دیگر است که ممکن است علائمی مشابه را ایجاد کند، که به عنوان تشخیص افتراقی شناخته می شود. احتمالاً پزشک با یک تاریخچه پزشکی و معاینه کامل شروع می کند.
آزمایش خون
- برای کمک به رد سایر بیماری های دارای علائم مشابه ام اس.
- آزمایشات مربوط به نشانگرهای ویژه مرتبط با MS درحال انجام است و ممکن است به تشخیص بیماری نیز کمک کند.
مایع نخاعی
- که در آن یک نمونه کوچک مایعات از کانال ستون فقرات برای آنالیز آزمایشگاهی خارج می شود.
- این نمونه می تواند ناهنجاری های آنتی بادی هایی را که با ام اس همراه هستند نشان دهد.
- مایع نخاعی همچنین می تواند در رد عفونت ها و سایر شرایط با علائمی شبیه به MS کمک کند.
MRI
ام ار آی؛ که می تواند مناطقی از MS (ضایعات) در مغز و نخاع شما را نشان دهد.
ممکن است شما یک تزریق داخل وریدی از ماده حاجب را برای مشخص کردن ضایعات نشان دهید که بیماری شما در مرحله فعال است. آزمایشاتی که در پاسخ به محرک ها، سیگنال های الکتریکی تولید شده توسط سیستم عصبی شما را ثبت می کنند. یک آزمایشی است که از محرک های بینایی یا محرک های الکتریکی استفاده می شود، و در آن الگوی تصویری متحرک را مشاهده می کنید، یا تکانه های الکتریکی کوتاه برای اعصاب در پاها یا بازوها استفاده می شود. در اکثر مبتلایان به بیماری، این تشخیص کاملاً ساده و بر اساس الگویی از علائم سازگار با بیماری است و با اسکن های تصویربرداری از مغز مانند MRI تأیید شده است.
تشخیص بیماری ام اس در افرادی که علائم غیرمعمول یا بیماری پیشرونده دارند، می تواند مشکل تر باشد. در این موارد، آزمایش بیشتر با تجزیه و تحلیل مایع نخاعی، پتانسیل های برانگیخته و تصویربرداری ممکن است لازم باشد.
MRI مغز اغلب برای کمک به تشخیص مولتیپل اسکلروز استفاده می شود.
درمان بیماری ام اس (مولتیپل اسکلروز)
هیچ درمان مشخص و منحصر به فردی برای مولتیپل اسکلروز وجود ندارد. درمان به طور معمول در تسریع بهبود بیماری، کاهش سرعت پیشرفت بیماری و مدیریت علائم بیماری ام اس انجام می شود. بعضی افراد علائم خفیفی دارند که هیچ درمانی لازم نیست. کورتیکواستروئیدها از نوع خوراکی و تزریقی برای کاهش التهاب عصبی تجویز می شوند.
عوارض جانبی کورتیکواستروئیدها ممکن است شامل بی خوابی، افزایش فشار خون، نوسانات خلقی و احتباس مایعات (ورم) باشد.
تبادل پلاسما: بخشی از خون (پلاسما) برداشته شده و از سلول های خونی جدا می شود. سلول های خونی سپس با یک محلول پروتئین (آلبومین) مخلوط می شوند و به بدن باز می گردند. اگر علائم جدید، شدید باشد و به استروئیدها پاسخ ندهند، ممکن است از تبادل پلاسما استفاده شود.
درمان برای پیشگیری از عود بیماری ام اس (مولتیپل اسکلروز)
برای بیماری MS که در حال عود مجدد است، چندین روش اصلاح بیماری وجود دارد.
بسیاری از درمان های اصلاح کننده بیماری که برای درمان بیماری ام اس استفاده می شود خطرات قابل توجهی برای سلامتی دارند. انتخاب روش درمانی مناسب برای فرد به توجه دقیق عوامل زیادی از جمله طول مدت و شدت بیماری، اثربخشی درمان های قبلی ام اس، سایر موارد بهداشتی، هزینه و وضعیت فرزندآوری بستگی دارد.
گزینه های درمانی برای MS عودکننده، شامل داروهای تزریقی است. این داروها از جمله داروهای معمول تجویز شده برای درمان بیماری ام اس هستند. آن ها در زیر پوست یا عضله تزریق می شوند و می توانند دفعات و شدت عود را کاهش دهند. عوارض جانبی داروهای تزریقی ام اس ممکن است شامل علائم شبه آنفولانزا و واکنش در محل تزریق باشد.
برای نظارت بر آنزیم های کبدی به آزمایش خون نیاز است زیرا آسیب کبدی یک اثر جانبی احتمالی استفاده از اینترفرون است. افرادی که اینترفرون مصرف می کنند ممکن است آنتی بادی های خنثی کننده ایجاد کنند که می توانند اثر بخشی دارو را کاهش دهند.
درمان های دارویی خوراکی بیماری ام اس (مولتیپل اسکلروز)
داروهایی که در درمان ام اس بصورت خوراکی استفاده می شوند باعث کاهش عود و تعداد حملات بیماری میشود و عوارض جانبی این داروها شامل عفونت های نادر پوستی، سردرد، فشار خون بالا و تاری دید، گرگرفتگی، اسهال، حالت تهوع و کاهش تعداد گلبول های سفید خون، آسیب کبدی، ریزش مو و سایر عوارض جانبی شود.
مصرف داروهای خوراکی که در ام اس استفاده می شود در طول بارداری ممنوع است.
درمان های دارویی تزریقی بیماری ام اس (مولتیپل اسکلروز)
داروی تزریقی: توسط یک متخصص پزشکی تزریق داخل وریدی انجام می شود.
عوارض جانبی ناشی از تزریق ممکن است شامل تحریک در محل تزریق، فشار خون پایین، تب و حالت تهوع باشد.
درمان های تزریقی خطر برخی از انواع سرطان به ویژه سرطان پستان را افزایش می دهد.
برخی از داروهای تزریقی ام اس؛ با هدف قرار دادن پروتئین در سطح سلول های ایمنی و تخلیه گلبول های سفید به کاهش عود بیماری ام اس کمک می کند. این اثر می تواند آسیب عصبی احتمالی ناشی از گلبول های سفید را محدود کند. اما خطر ابتلا به عفونت ها و اختلالات خود ایمنی را از جمله خطر بالای بیماری های خود ایمنی تیروئید و بیماری نادر کلیه را افزایش می دهد.
درمان علائم و نشانه های بیماری ام اس (مولتیپل اسکلروز)
داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی می تواند برای قلب مضر باشد و با تشدید سرطان های خون همراه است. در نتیجه، استفاده از آن در معالجه ام اس بسیار محدود است و به ندرت برای درمان MS شدید و پیشرفته استفاده می شود.
فیزیوتراپی
- یک فیزیوتراپ می تواند تمرینات کششی و تقویتی را به شما بیاموزد و برای انجام آسان تر کارهای روزانه به شما نشان دهد.
- فیزیوتراپی به همراه استفاده از کمک حرکتی می تواند به ضعف پا و سایر مشکلات راه رفتن افراد مبتلا به ام اس کمک کند.
شل کننده های عضلانی
فرد ممکن است اسپاسم عضلانی دردناک یا غیرقابل کنترل به خصوص در پاها داشته باشد که با استفاده از شل کننده های عضلانی می توان این علائم را برطرف نمود.
دارو برای افزایش سرعت راه رفتن
- این دارو ممکن است به کمی افزایش سرعت پیاده روی در برخی از افراد کمک کند.
- افرادی که سابقه تشنج یا اختلال عملکرد کلیه را دارند نباید این دارو را مصرف کنند.
سایر داروها
داروها ممکن است برای درمان افسردگی، درد، اختلال عملکرد جنسی، بی خوابی و مشکلات کنترل مثانه یا روده که با بیماری ام اس همراه است، تجویز شوند.
سبک زندگی و داروهای خانگی
برای کمک به تسکین بیماری ام اس (مولتیپل اسکلروزیس) سعی کنید:
استراحت فراوان کنید: به عادات خواب خود توجه کنید تا مطمئن شوید که بهترین شکل ممکن به خواب می روید. برای اینکه مطمئن شوید خواب کافی دارید، ممکن است لازم باشد برای اختلالات خواب مانند قطع تنفس یا آپنه در خواب احتمالاً تحت درمان قرار بگیرید.
ورزش: اگر مبتلا به MS خفیف تا متوسط هستید، ورزش منظم می تواند به بهبود قدرت، تعادل و تنظیم عضلات، کمک کند. شنا و سایر تمرینات آبی گزینه های خوبی هستند. انواع دیگر ورزش خفیف تا متوسط توصیه شده برای مبتلایان به ام اس شامل پیاده روی، ایروبیک کم فشار، دوچرخه سواری ثابت، یوگا است.
جلوگیری از افزایش دمای بدن: علائم ام اس اغلب با افزایش درجه حرارت بدن در برخی از افراد مبتلا به ام اس بدتر می شود. جلوگیری از قرار گرفتن در معرض نور خورشید و استفاده از وسایلی مانند روسری نازک یا جلیقه می تواند کمک کننده باشد.
رعایت رژیم متعادل: از آنجا که شواهد کمی برای تاثیر یک رژیم خاص وجود دارد، متخصصان یک رژیم غذایی سالم را توصیه می کنند. برخی تحقیقات حاکی از آن است که ویتامین D برای افراد مبتلا به MS ممکن است فواید بالقوه داشته باشد.
تسکین استرس: استرس ممکن است علائم و نشانه های فرد را تحریک یا بدتر کند. یوگا، ماساژ، مراقبه یا تنفس عمیق ممکن است کمک کند.
طب مکمل
بسیاری از مبتلایان به ام اس از انواع روش های درمانی جایگزینی و یا درمان مکمل یا هر دو برای مدیریت علائم خود مانند خستگی و درد عضلانی استفاده می کنند. فعالیت هایی مانند ورزش، مدیتیشن، یوگا، ماساژ، رعایت رژیم غذایی سالم، طب سوزنی و تکنیک های ریلکسیشن ممکن است به تقویت جسمی کمک کند.
دستورالعمل های آکادمی نورولوژی آمریکا، استفاده از عصاره شاهدانه را برای اسپاسم عضلانی و درد توصیه می کند.
در این دستورالعمل همچنین استفاده از مکمل های گیاهی مانند جینکو بیلوبا و نیش زنبور یا درمان مغناطیسی برای علائم MS توصیه نمی شود.
مقابله و پشتیبانی بیماری ام اس (مولتیپل اسکلروز)
زندگی با هر بیماری مزمن می تواند دشوار باشد.
برای مدیریت استرس زندگی با بیماری ام اس، این پیشنهادات را در نظر بگیرید:
- چه درمانی وجود دارد؟
- علائم شما چقدر شدید است؟
- محتمل ترین علایم من چیست؟
- آیا شرایط من پیشرفت خواهد کرد؟
- با دوستان و خانواده در ارتباط باشید.
- چه زمانی متوجه علائم بیماری شدید؟
- آیا علائم شما مداوم بوده یا گاه به گاه؟
- سؤالاتی که باید از پزشک خود بپرسید.
- وضعیت من احتمالاً موقتی است یا مزمن؟
- آیا علائم شما بهبودی را نشان می دهد؟
- پزشک شما احتمالاً تعدادی سؤال از شما خواهد پرسید.
- فعالیت های روزمره عادی را به بهترین شکل ممکن حفظ کنید.
- آیا کسی در خانواده شما مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس است؟
- لیستی از تمام داروها، ویتامین ها و مکمل های خود تهیه کنید.
- می توانید در هنگام ملاقات با پزشک خود این موارد را انجام دهید.
- به دنبال سرگرمی هایی باشید که از آن لذت می برید و قادر به انجام آن هستید.
- من بیماری های دیگری را دارم. چگونه می توانم به بهترین وجه آن ها را مدیریت کنم؟
- هرگونه یادداشت بالینی، اسکن، نتایج آزمایشگاه برای متخصص مغز و اعصاب خود بیاورید.
- درباره احساسات و نگرانی های خود در مورد زندگی با ام اس با پزشک یا مشاور خود صحبت کنید.
- ممکن است شما به پزشک متخصص در زمینه اختلالات مغز و سیستم عصبی (عصب شناس) ارجاع شوید.
- علاوه برسؤالاتی که برای سؤال از پزشک خود تهیه کرده اید، درهنگام ملاقات خود از سؤال های دیگر دریغ نکنید.
- از یکی از بستگان یا دوستان خود بخواهید که شمارا همراهی کنند، تا در یادآوری آنچه دکتر می گوید به شما کمک کند.
- اطلاعات کلیدی پزشکی خود، ازجمله اطلاعات شخصی کلیدی، تغییرات اخیر یا عوامل استرس زا در زندگی خود را یادداشت کنید.
منبع: