بیوگرافی قیصر امین پور: قیصر امین پور متولد ۲ اردیبهشت ۱۳۳۸ در خوزستان، مدرس دانشگاه و شاعر معاصر ایرانی است که یکی از تاثیرگذارترین شاعران دوره انقلاب اسلامی به شمار میرود. آینههای ناگهان و تنفس صبح از معروفترین شعرهای او هستند.
همه ما کتابهای دوران مدرسه و کودکی خود را با شعرهایی به یاد ماندنی میشناسیم. قیصر امین پور از شاعرانی است که در زمینههایی چون شعر کودک و نثر ادبی، آثار منتشر شدهای همچون «در کوچه آفتاب»، «گزینه اشعار» و … دارد؛ شعرهایی که همه ما حداقل با یکی از آنها خاطره داریم. با «ستاره» همراه باشید تا نگاهی به بیوگرافی قیصر امین پور داشته باشیم.
بیوگرافی قیصر امین پور
قیصر امین پور متولد ۲ اردیبهشت سال ۱۳۳۸ بوده و در گتوند خوزستان به دنیا آمد. نام پدرش مراد بود. او دوره دوران تحصیلی راهنمایی و متوسطه را در مدارس دکتر معین و آیت الله طالقانی خوزستان سپری کرد. سال ۱۳۵۷ بود که او در رشته دامپزشکی دانشگاه تهران قبول شد، اما مدت زمان زیادی از دوران تحصیلیاش نگذشته بود که از این رشته انصراف داد. وی مجددا در سال ۱۳۶۳ در کنکور شرکت کرد و این بار در رشته زبان و ادبیات فارسی قبول شد؛ امین پور این رشته را تا مقطع دکترا ادامه داد.
قیصر امین پور در سال ۱۳۷۶ از پایان نامه دکترایش با عنوان «سنت و نوآوری در شعر معاصر»، با راهنمایی محمدرضا شفیعی کدکنی، دفاع کرد. در سال ۱۳۸۳، انتشارات علمی و فرهنگی، این پایان نامه را منتشر کرد.
سردبیر صفحه شعر هفته نامه سروش
در سالهای ۱۳۵۸ تا ۱۳۶۶، او به همراه سید حسن حسینی، ازجمله شاعرانی بودند که در شکل گیری و استمرار فعالیتهای واحد شعر حوزه هنری تاثیرگذار بودند. در طی این دوران، قیصر امین پور مسئولیت صفحه شعر هفته نامه سروش را نیز بر عهده داشت.
انتشار کتاب
قیصر امین پور اولین مجموعه شعرش را با عنوان «در کوچه آفتاب» در سال ۱۳۶۳ منتشر کرد که دفتری از رباعی و دوبیتی بود. بعد از آن، مجموعه «تنفس صبح» که شامل تعدادی از غزلها و حدود ۲۰ شعر نیمایی بود، منتشر شد.
تدریس در دانشگاه
قیصر امین پور در سال ۱۳۶۷ در دانشگاه الزهرا مشغول به تدریس شد و در سال ۱۳۶۹ نیز مدرس دانشگاه تهران شد. در سال ۱۳۶۸، امین پور موفق شد جایزه نیما یوشیج، موسوم به مرغ آمین بلورین را از آن خود کند. همچنین در سال ۱۳۸۲ بود که به عنوان عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی برگزیده شد.
همسر قیصر امین پور
زیبا اشراقی، همسر آقای امین پور است. او در سال ۱۳۹۶، کتاب «این ترانه بوی نان نمیدهد: سبکشناسی ترانههای قیصر امین پور» به قلمِ مهدی فیروزیان، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، را منتشر کرد و توانست به جمع ناشران کشور بپیوندد.
ویژگیهای شعر قیصر امین پور
ویژگیهای شعر آقای امین پور شامل موارد زیر میشود:
مضمون بکر
قیصر امین پور شاعری مضمون یاب و نکته پرداز بود. زبان او در شعرهایش در عین سادگی و روانی، از زیبایی چشمگیری نیز برخوردار است.
اندیشههای نو
طرز فکر عدهای سنتی است و گمان میکنند هرچه شعر بوده، گذشتگان سروده و نوشتهاند و اشعار شاعران امروزی تازگی و طراوتی ندارد! اما حقیقت این است که هنوز کشفیات زیادی در دنیای هنر وجود دارد. قیصر نیز از آن دسته شاعرانی است که در این زمینه تلاشهای خوبی داشته است.
زبان امروزی
امین پور در اشعارش از زبان امروزی بهره گرفته و قوانین کنایات و اصلاحات را به خوبی رعایت کرده است. او در شعر «بالهای کودکی» بیش از هر شعری، فرهنگ زبانی توده مردم را وارد شعرش کرده است.
گوناگونی موضوعات
موضوعات انتخاب شده توسط امین پور، عام و متعلق به نوجوانان و مردم است و تازگی و طراوت خوبی دارند.
وزن شعری
از نظر وزن هم آقای امین پور در سرودههایش از وزن ریتمیک و واژههای موزون و خوش آهنگ استفاده کرده است؛ همین امر باعث شده شعرهایش تنوع داشته باشند.
آثار مکتوب قیصر امین پور
شامل موارد زیر میشود:
- آینههای ناگهان
- تنفس صبح
- در کوچه آفتاب
- طوفان در پرانتز (نثر ادبی، ۱۳۶۵)
- منظومه ظهر روز دهم (شعر نوجوان، ۱۳۶۵)
- مثل چشمه، مثل رود (شعر نوجوان، ۱۳۶۸)
- بیبال پریدن (نثر ادبی، ۱۳۷۰)
- مجموعه شعر آینههای ناگهان (۱۳۷۲)
- به قول پرستو (شعر نوجوان، ۱۳۷۵)
- گزینه اشعار (۱۳۷۸، مروارید)
- مجموعه شعر گلها همه آفتابگردانند (۱۳۸۰، مروارید)
- مجموعه شعر دستور زبان عشق (۱۳۸۶، مروارید)
- کتاب شعر و کودکی (۱۳۸۵، مروارید)
- مجموعه کامل اشعار قیصر امین پور (مروارید)
آثار اجرا شده قیصر امین پور
- برخی از آثار قیصر امین پور را علیرضا افتخاری در آلبوم نیلوفرانه خوانده است؛ از قطعاتی که در این آلبوم، از اشعار آقای امین پور ساخته شدهاند، میتوان به نیلوفرانه، کوی بینشان، حکایت دل و بهشت یاد اشاره کرد. این آلبوم جزء پرفروشترین آلبومهای موسیقی سنتی تاریخ ایران محسوب میشود.
- علیرضا افتخاری در آلبوم دیگری به نام «شبان عاشق»، قطعه شبان عاشق را از ترانههای قیصر امین پور انتخاب کرده است.
- علیرضا افتخاری در آلبوم دیگری به نام «تو تنها میمانی»، قطعه تو تنها میمانی را در سال ۱۳۸۷ خوانده است.
- گروه کر کودکان، آهنگ «بوی ماه مهر» را که توسط ناصر چشم آذر آهنگسازی شده بود، اجرا کردند که این اجرا با استقبال بسیاری مواجه شد.
- آهنگ بختیاری سوز قصیلی یکی از شعرهای محلی قیصر امین پور است که امید نیلدار آهنگسازی و مجتبی الیاسی خوانندگی آن را بر عهده داشتهاند.
- محمد اصفهانی در سال ۱۳۷۹، ترانه «به یادت» را از آلبوم «فاصله» با آهنگسازی و تنظیم «علیرضا کهن دیری» خوانده است.
- محمد اصفهانی در سال ۱۳۸۱ نیز، آهنگ «بوی بارون» را در آلبوم «نون و دلقک» خوانده است.
- رضا یزدانی در سال ۱۳۹۱، قطعه «حرف آخر» را از آلبوم «خاطرات مبهم»، با آهنگسازی کارن همایونفر خوانده است.
- بامداد فلاحتی در سال ۱۳۹۰، آلبوم «آبروی آب» را خوانده است. در این آلبوم، ترانه همه آهنگها از اشعار و غزلهای قیصر امین پور برداشته شده است؛ ازجمله این عناوین میتوان به نشانی، آبروی آب، غزل شرقی، عاشقی را رعایت کنیم، معنی جمال، دستور زبان عشق، اگر دل دلیل است و عهد آدم اشاره کرد.
نمونه اشعار قیصر امین پور
میخواهمت چنانکه شب ِ خسته خواب را
میجویمت چنانکه لب ِ تشنه آب را
محو تو ام چنانکه ستاره به چشم ِ صبح
یا شبنم ِ سپیده دمان آفتاب را
بیتابم آنچنانکه درختان برای باد
یا کودکان خفته به گهواره تاب را
بایستهای چنانکه تپیدن برای دل
یا آنچنانکه بال ِ پریدن عقاب را
حتی اگر نباشی میآفرینمت
چونانکه التهاب بیابان سراب را
ای خواهشی که خواستنیتر ز پاسخی
با چون تو پرسشی چه نیازی جواب را
منتخبی از بهترین اشعار قیصر امین پور نیز در ستاره موجود است که میتوانید مطالعه کنید.
درگذشت قیصر امین پور
قیصر امین پور به دلیل تصادف شدیدی که در سال ۱۳۷۸ داشت، تحت عملهای جراحی مختلفی ازجمله عمل جراحی قلب و پیوند کلیه قرار گرفت. وی در نهایت ساعت ۳ بامداد روز سه شنبه هشتم آبان ماه سال ۱۳۸۶ در بیمارستان دی تهران دار فانی را وداع گرفت. آرامگاه این شاعر گرانمایه، در گتوند و در کنار مقبره شهدای گمنام این شهرستان قرار دارد.
سید علی خامنهای، رهبر ایران، در پیام تسلیت درگذشت او نوشت:
«با اندوه و دریغ، خبر تلخ درگذشت شاعر فرزانه انقلاب دکتر قیصر امین پور را دریافت کردم. از دست دادن او برای اینجانب و برای همه اصحاب شعر و ادب، خسارت بار است. او شاعری خلاق و برجسته بود و همچنان به سمت قلههای این هنر بزرگ پیش میرفت … او و دوستانش نخستین رویشهای زیبا و مبارک انقلاب در عرصه شعر بودند و بخش مهمی از طراوت و جلوه این بوستان، مرهون ظهور و رشد آن عزیز و دیگر دوستان همراه اوست.»