از مهمترین خواص ریوند چینی تقویت معده و روده، افزایش سیستم ایمنی بدن، رفع کم خونی، کمک به درمان عفونت زنان، کاهش قند، چربی و فشار خون و افزایش نشاط است. از این گیاه به صورت دمنوش، شربت و ضماد استفاده میشود.
ریوند به ساقه زیرزمینی گیاه ریواس گفته میشود و دامنههای کوه ریوند (بینالود) در نیشابور ایران یکی از معروفترین مناطق پراکنش و پرورش این گیاه است. نوشتهها حاکی از آن است که قبل از میلاد مسیح از خواص ریواس (ریوند) در چین به عنوان دارو استفاده میشده و ارزش غذایی و خواص درمانی فراوانی برای آن آورده شده است. در این مقاله به معرفی خواص ریوند چینی در درمان بیماریها، طریقه مصرف، مضرات و موارد احتیاطی و منع مصرف این گیاه دارویی پرخاصیت پرداختهایم.
خواص ریوند چینی (طبیعت و کاربردهای درمانی)
طبع گیاه ریوند سرد است. برخی از مهمترین خواص درمانی این گیاه عبارتند از:
۱. رفع مشکلات گوارشی و درمان یبوست
یکی از مهمترین خواص ریوند چینی درمان یبوست مزمن است. این گیاه خاصیت مسهل دارد و به رفع یبوست و پیشگیری از مشکلات دستگاه گوارش کمک میکند. مصرف گیاه ریوند چینی باعث تقویت معده و روده شده و تنظیم کننده ترشحات و حرکات معده است، همچنین برای درمان درد معده، رفع نفخ و گاز معده مفید است.
۲. درمان بیاشتهایی و رفع کم خونی
مصرف گیاه ریوند باعث افزایش اشتها میشود و به دلیل سرشار بودن از مواد معدنی در رفع کم خونی و پیشگیری از آن موثر است.
۳. کمک به درمان سرطان
مواد آنتی اکسیدان موجود در این گیاه باعث خاصیت ضد سرطانی آن شده است. همچنین امروزه از عصاره گیاه ریوند در کمک به شیمی درمانی بیماران به عنوان یک مکمل گیاهی استفاده میشود.
۴. درمان جوش و آبسه
از خواص ریوند چینی و ضماد تهیه شده از آن در طب سنتی برای درمان جوش و آبسه استفاده میشود. استفاده منظم از ضماد ریوند باعث سر باز کردن آبسه و خروج چرک از آن میشود.
۵. تقویت سیستم ایمنی بدن
مصرف گیاه ریوند چینی باعث تقویت سیستم ایمنی بدن و پیشگیری از بیماریها میشود. همچنین از خواص این گیاه در طب سنتی برای دفع بعضی از باکتریهای مضر و دفع کرم استفاده میشود.
۶. تقویت اعصاب
برطرف کردن سستی و خماری از دیگر خواص ریوند چینی است و مصرف متعادل آن باعث تقویت اعصاب، کمک به درمان وسواس و افزایش نشاط میشود.
۷. تصفیه خون
مصرف ریوند به تصفیه خون کمک میکند و چکاندن آب تازه آن در چشم سبب تقویت بینایی و از بین رفتن لکههای سفید چشم میشود.
۸. کاهش چربی، قند و کلسترول خون
مصرف ریوند به عملکرد بهتر لوزالمعده کمک میکند و از این طریق لوزالمعده را وادار به ترشح انسولین کرده و قند خون را کاهش میدهد. همچنین کاهنده چربی و کلسترول خون است و از ایجاد لخته در رگها جلوگیری میکند و در پیشگیری از بیماریهای قلبی عروقی و سکته موثر است.
۹. درمان عفونت زنان
از خواص ریوند چینی در طب سنتی کمک به درمان عفونت زنان و معالجه ترشحات مواد سفید در خانمها است. دمنوش گیاه و ریشه ریوند تاثیر زیادی در کاهش درد زنان هنگام رابطه زناشویی به خصوص درد موجود در ناحیه لگن دارد.
۱۰. سلامت کبد
مصرف این گیاه به تقویت کبد و سمزدایی بدن کمک میکند و خوردن آن برای بیماران تب دار مفید است.
۱۱. تقویت موی سر
گیاه ریوند را میتوان به عنوان یک رنگ گیاهی برای طلایی و قهوهای کردن موها همراه با دیگر رنگهای گیاهی مانند حنا و … استفاده کرد که همزمان باعث تقویت موی سر و استحکام ساقه مو نیز میشود.
۱۲. کند کردن روند پیری
ریوند سرشار از آنتی اکسیدان است که فعالیت رادیکالهای آزاد را متوقف میکند، بنابراین از جالبترین خواص ریوند چینی کند نمودن روند پیری و پیشگیری از برخی بیماریهای مرتبط با آن مانند آلزایمر است.
گیاه شناسی ریوند چینی
گیاه ریوند (Rheum officinale) گیاهی پایدار، از سبزیهای فصل خنک و با بیش از ۶۰ گونه متفاوت است که تقریبا ساقه تمامی آنها خوراکی و برگ اغلب آنها سمی است. ساقه ریوند قرمزرنگ و کمی ترشمزه است. دو نوع «ریوند چینی» و «ریوند ترکی» بیشتر کاربرد طبی دارند.
نام دیگر این گیاه؛ ریواس، ریواج، ریباج، ریباس، ریباش و رواش است. در کتب طب سنتی درباره این گیاه آمده است که ریواس دارای دو نوع ساقه است. یکی از آنها ساقه زیرزمینی است که به آن ریزوم و در طب سنتی به آن ریوند یا ریشه ریوند یا چوب ریوند یا ریوند چینی گفته میشود.
اصلیترین محل رویش این گیاه در کشور ما دامنه بینالود، کوهستانهای آذربایجان، کردستان و بلندیهای البرز است و در این مناطق علاوه بر مصارف دارویی، از آن برای تهیه خورش ریواس، کمپوت، مربا و شربت استفاده میشود.
ترکیبات شیمیایی ریوند چینی
کلیه قسمتهای گیاه به ویژه ریشه و ساقه کاربرد دارویی دارد. قسمت عمده ترکیبات این گیاه آب است. همچنین دارای تانن، آنتراکینون، آنتروگلیکوزیدها، اسیدهای آلی پروتئین، چربی، کلسیم (به میزان ۹۶ میلیگرم در صد گرم سبزی خام)، آهن (۸/۰ میلیگرم)؛ پتاسیم نسبتاً زیاد، آهن و ویتامینهای آ، ای، کا، ث. و ویتامینهای گروه B. است.
طریقه مصرف ریوند چینی
برای مصرف ریوند چینی آن را به صورت دمنوش، شربت، ضماد و استعمال موضعی و طبخ در غذاها میتوان مصرف کرد.
طرز تهیه دمنوش ریوند: ۵ تا ۱۰ گرم از ریوند چینی که خشک کردهاید را در یک لیوان آب جوش دم کنید و اجازه دهید بیست دقیقه دم بکشد. هر روز یک فنجان از آن را قبل از غذا میل کنید.
طرز تهیه شربت ریوند: شصت گرم ریشه خشک گیاه ریوند چینی را بکوبید، سپس آن را در هاون چینی یا با کمک آسیاب خرد کنید به طوری که به صورت پودر نرمی درآید. سپس آن را در یک لیتر آب بریزید و چهار گرم دارچین به آن اضافه کنید و هشت روز بگذارید بماند. برای مصرف آن روزی یک فنجان از شربت ریوند را قبل از غذا میل کنید.
طرز تهیه ضماد ریوند: ساقههای ریوند را به خوبی پاک کنید و آنها را در قابلمه حاوی آب جوش بریزید و اجازه دهید تا کاملا پخته و نرم شوند. مدت زمان لازم برای پخت ریوند در حدود ۲۰ دقیقه است. سپس آنها را از قابلمه خارج کرده و بکوبید و به صورت ضماد گرم مصرف کنید.
مضرات ریوند چینی (موارد احتیاطی و منع مصرف)
همانند سایر گیاهان دارویی زیادهروی در مصرف ریوند نیز توصیه نمیشود. برخی از عوارض جانبی و موارد منع مصرف این گیاه به شرح زیر است:
- استفاده از گیاه ریوند در بارداری و دوران شیردهی مضر است و باید با نظر پزشک متخصص مصرف شود.
- زیادهروی در مصرف ریوند باعث اختلال در دستگاه گوارش و اسهال میشود.
- مصرف بیش از حد ریوند اعصاب را ضعیف و در افراد دارای مزاج سرد باعث بروز قولنج میشود.
- مصرف گیاه ریوند برای مبتلایان به سنگ کلیه اگزالاتی مضر است و افراط در مصرف آن منجر به آسیب به کلیهها و دستگاه گوارش میشود.
- زیادهروی در مصرف ریوند چینی باعث جلوگیری از جذب کلسیم و منیزیم توسط بدن و تشدید پوکی استخوان خواهد شد.
سخن پایانی
گیاه ریوند یا همان ریواس سالیان سال است که در طب سنتی استفاده میشود و اکنون در مطالعات علمی جدید نیز خواص آن تائید شده است. چنانچه اطلاعات بیشتری درباره خواص درمانی گیاه دارویی ریوند چینی دارید یا تجربه مصرف آن را داشتهاید، لطفا از طریق بخش نظرات و پرسشها با ما و مخاطبان ستاره به اشتراک بگذارید. اگر در دوران حساس بارداری به سر میبرید پیشنهاد میکنیم عوارض و فواید مصرف ریواس در دوران بارداری را نیز در ستاره مطالعه کنید.
برگرفته از کتاب: خواص طبیعی و درمانی میوهها و سبزیجات؛ دائره المعارف گیاهان دارویی
خواص ریوند چینی
منبع:
نارنگی و دیابت؛ آیا نارنگی قند دارد؟
در پاسخ به این سوال که آیا نارنگی قند دارد، باید گفت که نارنگی دارای مادهای به نام نوبیلتین (Nobiletin) بوده که نقش پر رنگی در درمان دیابت و جلوگیری از تجمع چربی در کبد دارد.
خواص نارنگی و پوست نارنگی بسیار زیاد بوده و در درمان بسیاری از بیماریها کاربرد دارد. این میوه طرفداران زیادی دارد و به اشکال مختلفی مورد استفاده قرار میگیرد؛ از کاربرد نارنگی برای سرماخوردگی گرفته تا تهیه مربای نارنگی و خورش نارنگی. اما سوال بسیاری از افراد این است که آیا نارنگی قند دارد؟ یا اینکه آیا مصرف نارنگی برای درمان دیابت مفید است؟ از اینرو در این مطلب از سایت ستاره، به بررسی تأثیر نارنگی بر دیابت خواهیم پرداخت؛ با ما همراه باشید.
آیا نارنگی قند دارد؟
محققان دانشگاه اونتاریوی غربی کانادا، ماده مفیدی را در نارنگی کشف کردهاند که نوبیلتین نام دارد؛ این ماده از آترواسکلروز (بیماری قلبی در ارتباط با رگهای خونی)، بیماری دیابت نوع دو و چاقی جلوگیری میکند. برای بررسی این مسئله، دانشمندان تحقیقات خود را روی دو گروه موش شروع کردند:
- گروه اول موشهایی بودند که میزان زیادی از کربوهیدراتهای ساده و چربی میخوردند، اما ماده نوبلتین از غذای این گروه حذف شد.
- گروه دوم همان روش تغذیه را داشتند، اما نوبلتین به تغذیه آنها اضافه شد.
پژوهشها نشان داد که در موشهای گروه اول نشانههای سندرم متابولیک شامل افزایش مقدار تریگلیسرید و چربی خون، قند خون، انسولین و بیماری کبد چرب مشاهده شد که عامل بیماریهای قلبی و عروقی و دیابت بودند. اما در موشهای گروه دوم که نوبیلتین مصرف کردند، مقدار قند خون، انسولین، کلسترول و تریگلیسرید طبیعی بود و تنها اضافه وزن کمی مشاهده شد.
چگونگی درمان دیابت با نارنگی
نوبیلتین موجود در نارنگی از تجمع چربی در کبد و به تبع آن، تولید بیش از حد انسولین به دلیل بالا رفتن میزان قند خون، جلوگیری میکند. از طرفی دیگر، نوبیلتین از تجمع پلاک در شریانها نیز جلوگیری میکند؛ این پلاکها در عمل باعث بروز بیماری قلبی و سکته مغزی میشوند. همچنین، ژنهایی که باعث طبیعی شدن فرآیندهای متابولیکی در بدن میشوند، با مصرف این ماده تحریک میشوند.
شایان ذکر است که نوبیلتین یک آنتیاکسیدان بسیار قوی و از خانواده آنتیاکسیدانهایی به نام فلاونوئیدها محسوب میشود. جالب است بدانید که آنتیاکسیدانها رادیکال های آزادی را که میتوانند باعث بروز بیماریهایی نظیر سرطان شوند را از بین میبرند. به علاوه، این رادیکالهای آزاد، سیستم ایمنی بدن و وضعیت کلی بدن را ضعیف میکنند که تمام این موارد عواملی هستند که سبب ابتلا به بیماری دیابت میشوند. بنابراین مصرف نارنگی با قوی کردن سیستم ایمنی بدن نیز میتواند باعث جلوگیری از دیابت شود.
بهترین روش مصرف نارنگی برای درمان دیابت
نوبیلتین در بافت نارنگی و نیز در پوست آن به میزان زیادی وجود دارد. از اینرو، مصرف آب میوه نارنگی برای افراد مبتلا به دیابت کافی نیست، بلکه این افراد برای دریافت همه خواص موجود در نارنگی باید آن را به صورت کامل مصرف کنند. بنابراین افزودن پوست رنده شده نارنگی به انواع سالاد، یکی از روشهای بهره بردن از خواص بینظیر این میوه برای درمان دیابت است. علاوه بر این، شما میتوانند پوست نارنگی و یا پرتقال را برای مدتی در آب گرم قرار دهید و سپس آب را بنوشید. با این روش یک نوشیدنی فوقالعاده مقوی و سالم برای درمان و جلوگیری از بروز دیابت خواهید داشت.
میوه های مفید در درمان دیابت
جالب است بدانید پرتقال نیز حاوی مقادیر زیادی از نوبیلتین است؛ اما میزان نوبلتین موجود در نارنگی بیشتر از پرتقال است. به هرحال هر دو میوه دارای مقدار زیادی از این ماده هستند. البته بر خلاف تصور عموم، باید اشاره داشت که میوههایی نظیر لیمو و گریپ فروت دارای نوبلتین نیستند. با این وجود، در صورتی که برای رژیم غذایی خود به دنبال تنوع باشید، لیمو نیز دارای ماده دیگری است که به روشهای گوناگونی میتواند به بهبود علائم بیماری دیابت کمک کند. این میوه میتواند شاخص گلیسمیک هر غذایی که به آن لیمو افزوده شود را کاهش داده و مقاومت سلولها به انسولین را نیز به میزان قابل توجهی کاهش دهد.
سخن پایانی
در این مطلب به خواص نارنگی برای درمان و یا جلوگیری از دیابت اشاره شد. به نظر شما چه میوههای دیگری برای دیابت مفید هستند؟ لطفا تجربیات و نظرات خود را با ما و سایر کاربران ستاره به اشتراک بگذارید. همچنین پیشنهاد میکنیم با راههای درمان دیابت نیز در ستاره آشنا شوید.
نارنگی و دیابت
منبع: