بهترین روش مطالعه
قبل از یک امتحان مهم چه بخوریم؟ بهترین زمان برای مرور سخت‌ترین مباحث چه موقعی است؟ بهترین روش مطالعه برای امتحان کدام است؟ در این مقاله، با تکیه بر نتیجه‌ی مطالعات محققان به این سؤالات پاسخ خواهیم داد.
«جافری کارپیک»، استادیار مطالعات روان‌شناسی دانشگاه «پردو» می‌گوید: «معمولا بهترین روش مطالعه، خود مطالعه و تمرین است. این روش از تکنیک «چندین بار مطالعه» بهتر نتیجه می‌دهد. مثلا اگر درباره‌ی دستگاه گوارش امتحان دارید، سعی کنید فرآیند هضم را از ابتدا تا انتها برای خودتان توضیح دهید، نه این که تمام قسمت‌ها را جداگانه به خاطر بسپارید.»
«کینان هرل» در سال سوم دبیرستان کتاب‌های زیادی برای آمادگی در آزمون ورودی دانشگاه خرید و خود را در فرآیند سخت و طاقت‌فرسای تمرین و تکرار بیش از ۳۰ کتاب تست قرار داد. او می‌گوید: «آن‌قدر مطالعه‌ی این کتاب‌ها را تکرار کردم تا ملکه‌ی ذهنم شدند.»
تمرین‌ها و تکرار‌های او جواب داد و در سن ۱۹ سالگی به دانشگاه رؤیاهایش، «کارولینای شمالی» وارد شد. او در آزمون ورودی نمره‌ی ۱۸۰۰ (از ۲۴۰۰) را کسب کرد.
هرل می‌گوید: «با انجام تمرین‌های بسیار حس می‌کردم در جلسه امتحان هستم و افزایش نمراتم اعتمادبه‌نفس مرا تقویت می‌کرد.»
«دن تایلر»، محقق ارشد تحقیقات درباره‌ی خواب و سلامتی می‌گوید: «خواب کافی نقش بسیار مهمی در عملکرد‌تان در امتحان ایفا می‌کند. مباحث سخت را دقیقا قبل از خواب مطالعه کنید. این کار کمک می‌کند که در امتحان آنها را راحت‌تر به یاد بیاورید. صبحِ روز امتحان، زودتر از خواب بیدار نشوید و مطالعه نکنید، زیرا مطالعه در حین خواب‌آلودگی باعث تداخل حافظه می‌شود.»
«پاملا تاچر»، استادیار علوم روان‌شناسی دانشگاه «لارِنس» در نیویورک، پس از مطالعه روی ۱۲۰ دانشجو در سال ۲۰۰۸ گفت: «۶۰ درصد از دانشجویان چند شب از سال را تا صبح به مطالعه اختصاص می‌دهند. این شیوه‌ی مطالعه برای امتحان نادرست است و معمولا باعث کاهش نمرات آنها می‌شود. این کار به حافظه صدمه می‌زند و ذهن را حداقل به مدت ۴ روز خسته می‌کند.»
همه می‌دانیم که در روز امتحان باید صبحانه بخوریم. صبحانه‌ای با کربوهیدرات بالا، فیبر بالا و روند آرام هضم شدن، مثل بلغور جو دوسر که بهترین گزینه برای صبحانه است. اما غذاهایی که در طول هفته‌ی قبل از امتحان می‌خورید نیز بر عملکرد ذهن‌تان در روز امتحان مؤثر است. «کمرون هالووی»، از محققین ارشد دانشگاه آکسفورد می‌گوید: «در مطالعه‌ای ۱۶ دانشجو را از نظر میزان تمرکز و سرعت تفکر ارزیابی و نتایج را مشخص کردیم. به دانشجویان گروه اول به مدت ۵ روز غذاهایی با چربی بالا و کربوهیدرات پایین مثل گوشت، تخم مرغ، پنیر و خامه دادیم و مجددا از آنها آزمون گرفتیم. نمرات این دانشجویان در مقایسه با آزمون قبلی کمتر بود و علت این امر رژیم غذایی نادرست آنها بود.
در مقابل، نتایج آزمون دانشجویان گروه دوم که رژیم ساده مثل سبزیجات و میوه داشتند، با آزمون قبلی یکسان بود.» هالووی تأکید کرد که ذهن ما به یک منبع انرژی پیوسته نیازمند است، زیرا مقدار انرژی که می‌تواند ذخیره کند بسیار محدود است.
درحالی که بسیاری از نوجوانان اصرار دارند زمانی که به آهنگ گوش می‌دهند یا به دوستان‌شان پیامک ارسال می‌کنند بهتر درس می‌خوانند، مطالعات خلاف این را نشان می‌دهد. «نیکول دودوکوویچ»، استادیار علوم روان‌شناسی دانشگاه «ترینیتی» می‌گوید: «موضوعاتی که هنگام حواس‌پرتی مطالعه می‌شوند، بسیار سخت‌تر به حافظه برمی‌گردند».
در این مطالعات، دانشجوها دسته‌بندی شدند و درباره‌ی ۵۰ عکس مختلف نظر دادند. سپس ۵۰ عکس دیگر به آنها نشان داده شد و مجددا نظر آنها خواسته شد، با این تفاوت که این‌بار یک موسیقی ریتمیک برای دانشجوها پخش کردند تا عاملی برای حواس‌پرتی باشد.
زمانی که ۱۰۰ عکس تمام شد، ۱۰۰ عکس دیگر به دانشجویان نشان دادند و از آنها خواستند عکس‌هایی که قبلا دیده بودند را تشخیص دهند. نتیجه‌ی این تحقیق جالب بود. زمانی که دانشجویان بدون موسیقی به عکس‌ها نگاه کردند آسان‌تر آنها را به یاد آوردند، در حالی‌که با وجود موسیقی، دانشجویان عکس‌های کمتری را به خاطر سپرده بودند.
«برایان آلمانزا»، دانشجوی دانشگاه «کمپبل» خاطره‌ای از شب امتحان ورودی‌اش تعریف می‌کند. او می‌گوید: «شب قبل از امتحان خوب نخوابیدم و صبح آن روز صبحانه نخوردم. زمانی که در جلسه امتحان به سؤالات سخت فیزیک رسیدم با خودم فکر کردم که نمی‌توانم به این سؤالات پاسخ بدهم و نتوانستم.» او در آزمون موفق نشد ولی دست از تلاش نکشید. برایان در کلاس‌های آمادگی برای کنکور شرکت کرد و سال بعد توانست آزمون را با موفقیت پشت سر بگذارد. او می‌گوید: «در این کلاس‌ها یاد گرفتم که شب قبل از امتحان خوب بخوابم و صبحانه‌ی کاملی بخورم. در جلسه‌ی امتحان آرام و خوش‌بین باشم و تمرکزم را حفظ کنم. با انجام این کارها موفق شدم در دانشگاه مورد علاقه‌ام قبول شوم و تحصیل کنم».
بهترین روش مطالعه
راهکارهایی برای غلبه بر استرس روز امتحان
حتی زمانی که دانش‌آموزان در آماده‌ترین حالت خود هستند، ممکن است استرس روز امتحان آنها را از پا دربیاورد.
«ریچارد دریکسول»، محقق اضطراب‌های امتحان می‌گوید: «تقریبا ۳۵ درصد از دانش‌آموزان روز آزمون به حدی استرس دارند که به شدت روی نتیجه امتحان‌شان تأثیر می‌گذارد.»
برای کنترل استرس روز امتحان، دکتر «جولی هارتلاین»، برای گروهی از دانش‌آموزان سال آخر دبیرستان کمپبل، برنامه‌ای سه هفته‌ای ترتیب داد تا آنها را با تکنیک‌های کنترل استرس آشنا کند.
دکتر «دریسکول» می‌گوید: «یکی از راهکارهای مؤثری که به دانش‌آموزان کمک کرد تا نمرات‌شان را بالا ببرند، تفکر مثبت درباره‌ی روز امتحان بود.» او به آنها آموزش داد که مانند فوتبالیست‌ها که قبل از بازی به لحظه‌ی گل زدن‌شان فکر می‌کنند یا کوهنوردان که قبل از شروع کوه‌پیمایی فتح قله را مجسم می‌کنند، قبل از امتحان خود را در جلسه امتحان مجسم کنند تا با این روش، استرس خود را کاهش دهند و نمرات بهتری کسب کنند. با تمرین این راهکار، دانش‌آموزان در امتحان اعتمادبه‌نفس بیشتری داشتند و نمرات بهتری کسب کردند.
«سیان بِیلاک»، استادیار رشته‌ی روان‌شناسی در دانشگاه شیکاگو و محقق علوم رفتاری و شناختی می‌گوید: «آشنا نبودن با محیط و فضای امتحان می‌تواند بر میزان استرس شما تأثیرگذار باشد. قبل از امتحان از محیط آزمون بازدید کنید تا در روز امتحان استرس کمتری داشته باشید.»
اگر با به‌کارگیری همه‌ی این راهکارها باز هم استرس داشتید، روش دیگری که می‌تواند مفید باشد این است که قبل از امتحان زمان کوتاهی را به یادداشت کردن نگرانی‌هایتان اختصاص دهید.
سال گذشته، دکتر بِیلاک با کمک یکی از همکارانش از ۱۰۶ دانش‌آموز دبیرستانی آزمون گرفت. قبل از این امتحانِ پُراسترس، آنها از نیمی از دانش‌آموزان خواستند که در مدت ۱۰ دقیقه نگرانی‌هایشان از امتحان را یادداشت کنند. نتیجه این شد که دانش‌آموزانی که استرس داشتند و تمرینِ نوشتن را انجام داده بودند، مانند کسانی که از اول استرس نداشتند امتحان دادند ولی دانش‌آموزانی که استرس داشتند و تمرین نوشتن را انجام نداده بودند، استرس بر آنها غلبه کرد و بسیار ضعیف عمل کردند. دکتر بِیلاک می‌گوید: «یادداشت‌برداری از نگرانی‌ها به مغز کمک می‌کند تا استرس کمتری احساس کند.»
بهترین روش مطالعه
علل افت تحصیلی دانش آموزان چیست؟
هیچ‌کس از شکست خوشحال نمی‌شود. حس اینکه تلاش کردید ولی شکست خوردید، حس بازنده بودن، حس آخر شدن، همه و همه چیزهایی هستند که هرکسی از آنها متنفر است؛ هرچند این تنفر باعث نشده «شکست» از زندگی آدم‌ها حذف شود!
شکست می‌تواند جنبه‌های مختلفی داشته باشد، ولی در این مقاله به‌طور خاص قصد داریم راجع به دانش‌آموز یا دانشجویی صحبت کنیم که نمی‌تواند از تمام پتانسیل خود استفاده کند و در درس و تحصیل آن‌طور که باید و شاید موفق شود.
البته باید بدانیم که گاهی اوقات این شکست‌ها خیلی هم فاجعه نیست! و تنها بخشی از روند زندگی است. گاهی اوقات مسائلی پیش می‌آید که نسبت به مسائل آکادمیک اولویت بیشتری دارد. مثلا ممکن است برای خانواده‌ی کسی شرایط اضطراری‌ای پیش بیاید و فرد نتواند مانند قبل روی درسش وقت بگذارد. قرار نیست اینجا راجع به این استثنائات صحبت کنیم، بلکه هدف ما دانشجویی است که با وجود فراهم بودن شرایط نمی‌تواند از تمام پتانسیل خود استفاده کند. همه‌ی دانش آموزان در برهه‌هایی از زندگی خود با افت تحصیلی مواجه می‌شوند. سؤالی که قرار است به آن پاسخ بدهیم این است که چرا گاهی دانش آموزان دچار شکست و افت تحصیلی می‌شوند. تنها بعد از درک این موضوع است که می‌توانیم مشکل را حل کنیم. طبیعتا دلایل مختلفی برای عدم موفقیت تحصیلی افراد وجود دارد که در ادامه ما تنها به چهار دلیل اصلی اشاره می‌کنیم.
دلیل اول: نداشتن مهارت‌های مطالعه
بیشتر دانشجوها به یادگیری روش‌های مطالعه‌ی «بهتر» نیاز دارند. اگر بخواهیم دقیق‌تر صحبت کنیم، باید بگوییم که دانشجوها به یاد گرفتن روش‌های مطالعه «بیشتر» نیاز ندارند، بلکه برعکس نیاز دارند روش‌های مطالعه‌ی خود را «ساده»تر کنند. اکثر آنها برای موفق شدن مهارت کافی دارند، فقط نمی‌دانند که چطور از مهارت‌هایشان استفاده کنند.
بنابراین سعی کنید روش مطالعه‌ی سازگار با روحیه و شخصیت خود را پیدا کنید و آن را به‌کار بگیرید تا بهتر و مفیدتر درس بخوانید.
دلیل دوم: ترس
اولین دلیلی که در بالا گفته شد به مهارت‌های دانشجو بستگی داشت ولی سه دلیل بعدی به انگیزه‌ی فرد بستگی دارد و اولین این دلایل ترس است.
ترس در دانش آموزان به دو شکل ظاهر می‌شود:
اول: بعضی‌ها از شکست می‌ترسند. چنین افرادی برای نتیجه‌ی تلاش‌شان تنها دو حالت را در نظر می‌گیرند؛ یا همه چیز خوب پیش می‌رود و نمره‌های خوب می‌گیرند و برای‌شان اثبات می‌شود که به همان اندازه که فکر می‌کنند باهوشاند یا فکر می‌کنند ممکن است نتیجه‌ی چندان رضایت‌بخشی نگیرند و پیش خودشان فکر می‌کنند «همه‌ی دنیا می‌فهمد که من خنگ هستم!». بنابراین اکثر دانش آموزانی که ترس دارند، راه ساده‌تر را انتخاب می‌کنند و با پاک کردن صورت مسئله سعی می‌کنند اصلا با این حقیقت تلخ و سخت که ممکن است به‌اندازه‌ای که فکر می‌کردند باهوش نباشند، روبه‌رو نشوند.
ولی واقعیت این است که هرکسی ممکن است گاهی اوقات شکست بخورد و این اصلا به این معنا نیست که شما کندذهن هستید، بلکه به این معناست که شما هم یک انسانید و حق دارید شکست بخورید و از آن درس بگیرید و سپس به راه خود ادامه بدهید.
دوم: بعضی‌ها از موفقیت می‌ترسند. این افراد فکر می‌کنند با موفق شدن در مرکز توجه قرار می‌گیرند و بنابراین ترجیح می‌دهند همیشه در سایه باشند، اثرگذار نباشند و به‌جای اینکه توجه کسی را جلب کنند، در حاشیه باشند. به نظر این افراد، موفق بودن و درخشیدن ترسناک‌تر از همیشه متوسط بودن است.
اگر شما هم جزو این دسته از دانش آموزان هستید، باید سعی کنید شجاع‌تر باشید و وقتی موفقیت در خانه‌تان را می‌زند از آن استقبال کنید، چون عمر آن همیشگی نیست.
دلیل سوم: تنبلی
سومین دلیل شکست، تنبلی است. افراد تنبل صادقانه دوست دارند که به موفقیت برسند. آنها می‌خواهند افتخار کسب کنند و متفاوت باشند، اما مشکل اینجاست که حس می‌کنند مسیر رسیدن به موفقیت کمی پیچیده است و به استراحت بیشتری نیاز دارند. انجام تمام تکالیف و کارهای دانشگاه برای آنها کمی سخت است. به علاوه آنها فکر می‌کنند که بدون داشتن زندگی اجتماعی دانشگاه به هیچ دردی نمی‌خورد، بنابراین باید برای کارهای دیگر بیشتر از دانشگاه وقت بگذارند.
نمی‌توان به‌راحتی در مورد کسی قضاوت کرد و گفت آیا تنبل است یا نه. بعضی افراد خیلی زود خسته می‌شوند و توانایی کمتری دارند ولی نمی‌توان گفت تنبلند.
افراد تنبل معمولا حس می‌کنند سرشان شلوغ است و برای درس خواندن وقت ندارند. البته خیلی‌ها واقعا سرشان شلوغ است؛ این افراد باید زمان‌شان را اولویت‌بندی و برای آن برنامه‌ریزی کنند. ولی دسته‌ی دیگری از افراد هم وجود دارند که تنها مشکل‌شان برای نرسیدن به موفقیت، تنبلی است. اگر شما هم فکر می‌کنید وقت کافی برای درس خواندن ندارید، شاید لازم باشد دقیق‌تر به این موضوع نگاه کنید و ببینید که این هفته چند ساعت تلویزیون دیدید؟ یا چند ساعت وقت صرف کردید تا کل ۶ فصل سریال مورد علاقه‌تان را یک‌جا ببینید؟
اگر فهمیدید تنبلید، نگران نباشید. مشکل را قبول کنید و دنبال راه‌حل بگردید. دوباره برای زندگی‌تان برنامه‌ریزی کنید، کارهایتان را اولویت‌بندی کنید و برای کارهای واقعا مهم وقت کافی بگذارید.
بهترین روش مطالعه
دلیل چهارم: بی‌علاقگی و بی‌انگیزگی
بی‌انگیزگی یکی از بدترین دلایل افت درسی است.
بی انگیزگی خیلی بدتر از «نداشتن مهارت‌های مطالعه» است؛ چون اگر مهارت مطالعه نداشته باشید می‌توانید خیلی راحت آن را کسب کنید.
بی‌انگیزگی از «ترس از شکست یا موفقیت» هم بدتر است. اگر از شکست می‌ترسید، باید بدانید که شکست لزوما بد نیست. همان‌طور که خط مستقیم کوتاه‌ترین فاصله‌ی بین دو نقطه است، شکست هم کوتاه‌ترین راه برای رشد شخصی است. اگر هم از موفقیت می‌ترسید، باید شجاع‌تر شوید و بدانید که استفاده نکردن از ظرفیت درونی‌تان خیلی ترسناک‌تر از در مرکز توجه بودن است.
بی‌انگیزگی از «تنبلی» هم بدتر است. اگر تنبل باشید، حداقل این آرزو را دارید که تغییری ایجاد کنید. اگر الان تنبل هستید، دلیل نمی‌شود که همیشه تنبل باقی بمانید؛ می‌توانید با تمرکز کردن روی اهداف و آرزوهایتان نیروی لازم برای حرکت رو به جلو را دریافت کنید و از تنبلی دربیایید.
اما وقتی بی‌انگیزه‌اید هیچ‌چیز برای‌تان مهم نیست. علاقه ای ندارید که شجاع‌تر شوید، چون اهمیتی ندارد. علاقه‌ای ندارید یاد بگیرید چطور مطالعه کنید، چون مهم نیست. علاقه‌ای ندارید زمان را مدیریت کنید یا رؤیا داشته باشید، چون علاقه‌ای به درس خواندن ندارید.
اگر خودتان انگیزه نداشته باشید هیچ‌کس نمی‌تواند به شما کمک کند که انگیزه پیدا کنید.
بی‌انگیزگی باعث می‌شود شما همیشه متوسط و تنها باشید و نتوانید در زندگی پیشرفت کنید. پس تنها راه‌حل این است که برای درس خواندن یک انگیزه‌ی خوب پیدا کنید.
منبع:
کلمات کلیدی : بهترین روش مطالعاتی – مشاوره تحصیلی_بهترین روش مطالعه