تشخیص سرطان کیسه صفرا
انجام تشخیص سرطان کیسه صفرا به دلایل زیر کمی دشوار است:
- در مراحل اولیه هیچ نشانه یا علامتی وجود ندارد.
- علائم آن مانند علائم بسیاری از بیماریهای دیگر مثل سنگ کیسه صفرا است.
- کیسه صفرا در پشت کبد پنهان شده است.
روش‌های تشخیص سرطان کیسه صفرا
انواع روش‌های تصویربرداری از کیسه صفرا و ساختارهای نزدیک به آن به تشخیص و تعیین مرحله پیشرفت این سرطان کمک می‌کند. برای برنامه ریزی درمان، مهم است که بدانید که تومور چقدر رشد کرده است و آیا با جراحی قابل برداشتن است یا نه؟ آزمایش‌ها برای تشخیص و تعیین مرحله سرطان کیسه صفرا معمولاً همزمان انجام می‌شوند. برخی از آزمایش‌های رایج برای تشخیص انواع این سرطان عبارت‌اند از:
- معاینه فیزیکی و بررسی سوابق پزشکی
- آزمایشات عملکرد کبد
- آزمایش‌های شیمی خون
- سی تی اسکن
- سونوگرافی
- MRI
- سونوگرافی آندوسکوپی (EUS)
- لاپاراسکوپی: یک لوله باریک که در سر آن دوربین و منبع نوری وجود دارد از طریق برش‌های کوچکی وارد شکم می‌شود.
- بیوپسی: در این روش بخشی از بافت برداشته می‌شود و زیر میکروسکوپ بررسی می‌شود. بیوپسی ممکن است پس از جراحی برای برداشتن تومور برای بررسی بیشتر انجام شود.
در صورت تشخیص، متخصص گوارش و کبد از روش‌های تخصصی تر برای تشخیص این سرطان استفاده می‌کد این روش‌ها عبارت‌اند از:
کلانژیوگرافی از پوست از طریق کبد (PTC):
در این روش یک سوزن نازک از طریق پوست در زیر دنده‌ها وارد کبد می‌شود. رنگ به کبد یا مجاری صفراوی تزریق می‌شود و سپس عکس اشعه ایکس گرفته می‌شود. در صورت مشاهده انسداد، گاهی یک لوله نازک و انعطاف‌پذیر به نام استنت در کبد باقی می‌ماند تا صفرا را به داخل روده کوچک یا کیسه جمع‌آوری خارج از بدن تخلیه کند.
کلانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد آندوسکوپی (ERCP):
روشی است که برای عکس‌برداری از مجاری صفراوی استفاده می‌شود. گاهی سرطان کیسه صفرا باعث باریک شدن این مجاری و مسدود شدن یا کند شدن جریان صفرا می‌شود و باعث زردی می‌شود. آندوسکوپ (یک لوله باریک روشن) را از طریق دهان وارد می‌کنند و از مری و معده و اولین بخش از روده کوچک می‌گذرد. سپس یک کاتتر (لوله کوچکتر) از طریق آندوسکوپ به مجاری صفراوی وارد می‌شود. رنگ از طریق کاتتر به مجاری تزریق می‌شود و عکس اشعه ایکس گرفته می‌شود. در صورت مسدود شدن مجاری توسط تومور، ممکن است یک لوله ریز داخل مجرا قرار داده شود تا انسداد آن رفع شود. این لوله (یا استنت) ممکن است در محل باقی بماند تا مجرا باز بماند. نمونه‌های بافت نیز ممکن است گرفته شود.
راه‌های انتشار سرطان کیسه صفرا (متاستاز) چیست؟
سرایت سرطان به قسمت‌های دیگر بدن و بافت‌های مجاور، متاستاز نامیده می‌شود. سه راه برای انتشار سرطان در بدن وجود دارد. سرطان می‌تواند از طریق بافت، سیستم لنفاوی و خون گسترش یابد:
- بافت: سرطان از همان جایی که شروع شده است، رشد می‌کند و به مناطق مجاور گسترش می‌یابد.
- سیستم لنفاوی: سلول‌های سرطانی وارد سیستم لنفاوی می‌شوند و از طریق عروق لنفاوی به سایر قسمت‌های بدن منتقل می‌شوند.
- خون: سلول‌های سرطانی وارد خون می‌شوند و از طریق رگ‌های خونی به قسمت های دیگر بدن منتقل می شوند.
درمان سرطان کیسه صفرا
انواع مختلفی از درمان برای بیماران مبتلا به سرطان کیسه صفرا وجود دارد. برخی از درمان‌ها استاندارد هستند و در حال حاضر برای درمان این سرطان استفاده می‌شوند. برخی در آزمایشات بالینی هم در حال آزمایش و توسعه هستند. کارآزمایی بالینی درمانی یک مطالعه تحقیقی است که به منظور بهبود درمان‌های فعلی یا کسب اطلاعات در مورد درمان‌های جدید برای بیماران سرطانی انجام شده است.
از سه نوع درمان استاندارد برای درمان این سرطان استفاده می‌شود. تیم درمانی شما متشکل از متخصص انکولوژی و متخصص گوارش و کبد با توجه به شرایط شما و وضعیت تومور از راه‌های زیر برای درمان استفاده می‌کنند:
۱. عمل جراحی
این سرطان ممکن است با برداشتن کیسه صفرا و برخی بافت‌های اطراف آن، یعنی کوله سیستکتومی درمان شود. گاهی اوقات برای هدایت جراحی کیسه صفرا از لاپاروسکوپ استفاده می‌شود. از آنجا که این خطر وجود دارد که سلول‌های سرطانی کیسه صفرا به بافت‌های اطراف گسترش یابند، بافت اطراف هم ممکن است برداشته شود.
اگر سرطان متاستاز کرده باشد و قابلیت برداشتن آن با جراحی وجود نداشته باشد، انواع جراحی‌های تسکینی زیر ممکن است برای تسکین علائم و بهبود حال بیمار انجام شود.
بای پس صفراوی
اگر تومور مجرای صفراوی را مسدود کرده باشد، صفرا در کیسه صفرا جمع می‌شود. در این حالت ممکن است بای پس صفراوی انجام شود. در طول این عمل، پزشک کیسه صفرا یا مجاری صفراوی را قبل از انسداد قطع کرده و به روده کوچک می‌دوزد تا مسیر جدیدی در اطراف ناحیه مسدود شده ایجاد شود.
قرار دادن استنت آندوسکوپی
اگر تومور مجرای صفراوی را مسدود کند، ممکن است استنت (لوله نازکی) برای تخلیه صفرا قرار داده شود. پزشک ممکن است استنت را از طریق یک کاتتربه کیسه‌ای در خارج از بدن وصل کند تا مایع صفراوی از بدن خارج شود. جراح ممکن است اطراف ناحیه مسدود شده را دور زده و استنت را به بخشی از روده کوچک وصل کند تا مایع صفراوی در روده باریک تخلیه شود.
درناژ صفراوی از طریق پوست
زمانی که انسداد وجود داشته باشد و قرار دادن استنت آندوسکوپی امکان پذیر نیست، روش دیگری برای تخلیه صفرا انجام می‌شود. در این روش از اشعه ایکس برای رفع انسداد استفاده می‌شود. از تصاویری که توسط سونوگرافی تهیه می‌شود برای هدایت و قرار دادن استنت استفاده می‌شود. استنت در کبد باقی می ماند تا صفرا را به روده کوچک یا کیسه‌ای خارج از بدن منتقل کند. این روش ممکن است برای رفع زردی قبل از عمل انجام شود.
اگر تومور متاستاز نکرده باشد، می‌توان با جراحی آن را خارج کرد.
۲. پرتو درمانی
پرتودرمانی از اشعه ایکس با انرژی بالا یا انواع دیگر اشعه برای از بین بردن سلول‌های سرطانی یا جلوگیری از رشد آنها استفاده می‌کند. پرتودرمانی خارجی از دستگاهی در خارج از بدن برای ارسال تابش به ناحیه بدن مبتلا به سرطان استفاده می‌کند.
۳. شیمی‌درمانی
شیمی‌درمانی با استفاده از برخی داروها رشد سلول‌های سرطانی را متوقف می‌کند. این داروها چه با کشتن سلول‌ها و چه با توقف تقسیم سلول‌ها سرطان را درمان می‌کنند. هنگامی که داروی شیمی‌درمانی خورده شود یا تزریق می‌شود، داروها وارد جریان خون می‌شوند و می‌توانند به سلول‌های سرطانی در سراسر بدن برسند (شیمی‌درمانی سیستمیک).
از دیگر گزینه‌های درمانی برای این سرطان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۴. درمان هدفمند
درمان هدفمند نوعی درمان است که از داروها یا مواد دیگر برای شناسایی و حمله به برخی از سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. درمان‌های هدفمند ممکن است کمتر از شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی به سلول‌های طبیعی آسیب برساند. درمان‌های هدفمند زیر در بیماران مبتلا به سرطان کیسه صفرا در حال توسعه و بررسی است:
- Ivosidenib: یک نوع درمان هدفمند است که جهش خاصی را در ژنی به نام IDH1 مسدود می‌کند. این دارو از طریق کند کردن یا توقف رشد سلول‌های سرطانی عمل می‌کند.
- پمیگاتینیب نوعی درمان هدفمند است که تغییرات خاصی را در ژنی به نام FGFR2 مسدود می‌کند. این دارو ممکن است از رشد سلول‌های سرطانی جلوگیری کرده و آنها را از بین ببرد.
۵. ایمونوتراپی
ایمونوتراپی درمانی است که از سیستم ایمنی بیمار برای مبارزه با سرطان استفاده می‌کند. موادی که توسط بدن ساخته شده یا در آزمایشگاه ساخته شده‌اند برای تقویت، هدایت یا بازسازی دفاع طبیعی بدن در برابر سرطان استفاده می‌شوند. به این نوع درمان سرطان بیوتراپی یا بیولوژیک درمانی نیز گفته می‌شود.
کارآزمایی‌های بالینی برای بهبود تأثیر پرتودرمانی بر سلول های تومور عبارت‌اند از:
- درمان هایپرترمی: درمانی است که در آن بافت بدن در معرض دمای بالا قرار می‌گیرد تا سلول‌های سرطانی آسیب ببیند و از بین برود یا سلول‌های سرطانی نسبت به اثرات پرتودرمانی و برخی داروهای ضد سرطان حساس‌تر شوند.
- حساس کننده‌ها: مواد مخدر سلول‌های سرطانی را نسبت به پرتو درمانی حساس‌تر می‌کنند. البته انجام پرتودرمانی همراه با حساس کننده های رادیویی ممکن است سلول های تومور بیشتری را از بین ببرد.
برای تشخیص و درمان سرطان کیسه صفرا به درمان گروهی متشکل از متخصص گوارش و متخصص آنکولوژی نیاز دارید. در دکترتو می‌توانید با بهترین پزشکان برای درمان سرطان کیسه صفرا در شهر خود آشنا شوید و به‌صورت اینترنتی برای دریافت نوبت اقدام کنید. علاوه‌بر‌این می‌توانید از خدمات مشاوره آنلاین و تلفنی دکترتو استفاده کنید.
عوارض جانبی درمان سرطان کیسه صفرا
درمان سرطان می‌تواند عوارض جانبی ایجاد کند. عوارض جانبی مشکلاتی هستند که هنگام درمان، برای بافت‌ها یا اندام‌های سالم پیش می‌آید. در مورد هر مشکلی که دارید با پزشک معالج خود صحبت کنید. تیم درمانی شما می‌تواند در مورد راه‌های کاهش این عوارض درمان با شما صحبت کند. از عوارض جانبی درمان این سرطان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کم‌خونی
- کاهش اشتها
- خونریزی و کبودی (ترومبوسیتوپنی)
- یبوست
- هذیان
- اسهال
- ادم (تورم)
- خستگی
- مسائل باروری در دختران و زنان
- علائم شبیه آنفولانزا
- ریزش مو (آلوپسی)
- عفونت و نوتروپنی
- اِدم لنفاوی
- مشکلات حافظه یا تمرکز
- مشکلات دهان و گلو
- تهوع و استفراغ
- مشکلات عصبی (نوروپاتی محیطی)
- التهاب مربوط به اندام
- درد
- مسائل مربوط به سلامت جنسی در مردان و زنان
- تغییرات پوست و ناخن
- مشکلات خواب
- مشکلات ادراری و مثانه.
به خاطر داشته باشید که شدت عوارض جانبی در افراد مختلف، حتی در افرادی که از یک نوع درمان سرطان استفاده می‌کنند، متفاوت است.
چه عواملی می‌توانند خطر ابتلا به سرطان کیسه صفرا را افزایش دهند؟
عواملی که می‌توانند خطر ابتلا به سرطان کیسه صفرا را افزایش دهند، عبارت‌اند از:
- جنسیت: زنان بیشتر از مردان به این سرطان مبتلا می‌شوند.
- سن: با افزایش سن خطر ابتلا به این سرطان افزایش می‌یابد.
- سابقه سنگ کیسه صفرا: این سرطان بیشتر در افرادی مشاهده می‌شود که سنگ کیسه صفرا دارند یا در گذشته سنگ کیسه صفرا داشته‌اند. سنگ‌های صفراوی بزرگتر ممکن است خطرات بیشتری را به همراه داشته باشند.
- سایر بیماری‌ها و شرایط کیسه صفرا: سایر بیماریهای کیسه صفرا که می‌توانند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهند شامل پولیپ، التهاب مزمن و عفونت است.
- التهاب مجاری صفراوی: کلانژیت اسکلروزان اولیه، که باعث التهاب مجاری خروج صفرا از کیسه صفرا و کبد می‌شود، خطر ابتلا به این سرطان را افزایش می‌دهد.
- گروه‌های قومی: گروه‌های سرخپوست آمریکایی، بومی آلاسکا، سیاه، آسیایی آمریکایی در معرض خطر بیشتری هستند.
- افرادر که در معرض مواد شیمیایی مورد استفاده در صنایع نساجی و لاستیک قرار دارند: این افراد کاندید ابتلا به این بیماری هستند.
- افراد سیگاری: خطر ابتلای بیشتری نسبت به افراد غیرسیگاری دارند.
- رژیم غذایی ناسالم: غذاهای ناسالم می‌تواند در ابتلا به این بیماری مؤثر باشد.
سؤالات متداول شما
در این بخش به سؤالات متداولی که ممکن است به ذهن شما خطور کند، پاسخ می‌دهیم.
۱. آیا سرطان کیسه صفرا کشنده است؟ احتمال زنده ماندن چقدر است؟
این سرطان در صورت عدم متاستاز عموماً درمان می‌شود. یک مطالعه نشان داد که ۴۳% از موارد ابتلا بعد از گسترش سرطان به اندام‌های نزدیک یا غدد لنفاوی و ۴۲% از موراد ابتلا پس از سرطانی شدن اندام‌های دور تشخیص داده شده‌اند. از آنجا که این سرطان غالباً دیر تشخیص داده می‌شود، پس از انتشار آن در سایر نقاط بدن، سرطان کیسه صفرا می‌تواند کشنده باشد.
۲. آیا سرطان کیسه صفرا ارثی است ؟
خیر، تصور نمی‌شود که سرطان کیسه صفرا ارثی باشد.
۳. چه چیزی باعث سرطان کیسه صفرا می‌شود؟
هنوز مشخص نیست دقیقا چه چیزی باعث سرطان کیسه صفرا می‌شود. برخی از بیماریهای کیسه صفرا مانند سنگ صفرا احتمال سرطان را افزایش می‌دهند.
۴. جراحی کیسه صفرا بستری است یا سرپایی؟
تصمیم‌گیری در ای مورد به عهده تیم درمانی شماست.
۵. بعد از جراحی سرطان کیسه صفرا چه اتفاقی می‌افتد؟
ممکن است نیاز به جراحی اضافی داشته باشید. همچنین ممکن است نیاز به شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی داشته باشید تا احتمال بازگشت سرطان کاهش یابد.
۶. آیا جراحی کیسه صفرا عوارض جانبی دارد؟
جراحی همیشه خطراتی را به همراه دارد که باید آنها را در نظر بگیرید. خطرات احتمالی عبارت‌اند از:
- خونریزی اضافی
- لخته شدن خون
- پنومونی
- عوارض ناشی از بیهوشی
- عفونت.
۷. مراقبت تسکینی چیست؟
مراقبت تسکینی به شرایطی گفته می‌شود که بیماری درمان نمی‌شود، اما علائم کنترل می‌شود. این درمان زمانی انجام می‌شود که سرطان قابل درمان نباشید و با برخی درمان‌ها سعی می‌کنند شرایط بیمار را بهبود ببخشند و علائم را کمتر کنند.
۸. چگونه می‌توان از سرطان کیسه صفرا پیشگیری کرد؟
سرطان کیسه صفرا قابل پیشگیری نیست. شما می توانید تمام تلاش خود را برای اجتناب از چند عامل خطر ابتلا به سرطان کیسه صفرا انجام دهید. مثلاً می‌توانید غذای مناسب بخورید و وزن سالم داشته باشید. اما هیچ تضمینی وجود ندارد که اقدامات شما از ابتلا به این سرطان جلوگیری کند.
۹. آیا مکمل‌ها، غذاها یا نوشیدنی‌هایی وجود دارد که از سرطان جلوگیری کند؟
در حال حاضر هیچ مکمل، غذا یا نوشیدنی که از سرطان کیسه صفرا جلوگیری کند، شناخته نشده است.
۱۰. آیا سرطان کیسه صفرا می تواند بعد از درمان عود کند؟
بله، این سرطان می‌تواند “عود‌کننده” باشد. در این حالت پس از درمان، سرطان می‌تواند در همان ناحیه یا در اندام دیگری مجدداً ایحاد شود
منبع: 1