سرطان مغز استخوان
سرطان مغز استخوان چیست؟ |برای درک سرطان مغز استخوان، به اطلاعات کمی در مورد بافت طبیعی استخوان نیاز دارید.استخوان ستون پشتیبان بدن شماست. بیشتر استخوانها توخالی هستند. لایه بیرونی سخت استخوانها از استخوان فشرده (قشر مغزی) ساخته شده است که استخوان سبکتر اسفنجی (ترابکولار) درون آن را میپوشاند. قسمت بیرونی استخوان با بافت فیبری به نام پریوستوز پوشانده شده است. استخوانهای توخالی فضایی به نام حفره مدولاری دارند که شامل بافت نرم و اسفنجی به نام مغز استخوان است. بافتی که حفره مدولاری را میپوشاند، آندوستوم نامیده میشود.
سرطان مغز استخوان ممکن است نوعی از سرطان های ارثی باشد و یا اینکه اکتسابی باشد اما افراد مبتلا به بیماری پاژه در معرض ابتلا به سرطان مغز استخوان نسبت به افراد دیگر هستند.سرطان مغز استخوان عموما در افراد تحت درمان های رادیو تراپی و شیمی درمانی برای سایر بیماری ها می باشند اتفاق می افتد.
خستگی و ضعف و ناتوانی بدن: یکی از نخستین علائم سرطان مغز استخوان است که پس از استراحت و تفریح و استفاده از غذاهای سالم و مقوی از بین نمی رود و خستگی ناشی از حمله مولتیپل میلوما به سلول های سالم مغز در مغز استخوان شکل می گیرد.
کم خونی و فقر آهن: زمانی اتفاق می افتد که گلبول قرمز خون به پایین ترین سطح خود می رسند و می تواند ناشی از ابتلا به سرطان مغز استخوان باشد زیرا این بیماری باعث سرکوب و بیرون راندن گلبول های قرمز سالم بدن می شود و مصرف آهن به میزان کافی می تواند کم خونی را درمان کند.
درد در استخوان: یکی از نشانه های بسیار آشکار سرطان مغز استخوان می باشد زیرا با سرکوب گلبول های قرمز می تواند نازک و ضعیف شدن استخوان را به همراه داشته باشد و باعث پوکی استخوان شود.
بی حسی می تواند باعث شکنندگی و احساس درد در استخوان شود و باعث تضعیف استخوان ها می شود.
مشکلات کلیوی: سرطان استخوان باعث افزایش روند تولید پروتئین ها می شود و باعث افزایش فشار روی کلیه و آسیب دیدن کلیه می شود.
در انتهای هر استخوان بخشی از یک فرم نرمتر از بافت استخوان به نام غضروف وجود دارد. غضروف نرمتر از استخوان است اما از بیشتر بافتها محکمتر است. غضروف ساخته شده از یک ماتریس بافت فیبری است که با مادهای مانند ژل مخلوط شده و حاوی کلسیم زیادی نیست.
بیشتر استخوانها با غضروف شروع میشوند. بدن سپس کلسیم را روی غضروف گذاشته و استخوان ایجاد میکند. پس از تشکیل استخوان، غضروف ممکن است در انتهای آن باقی بماند تا بهعنوان کوسن بین استخوان عمل کند. این غضروف به همراه رباطها و سایر بافتها استخوانها را تشکیل میدهند تا مفصل ایجاد شود. در بزرگسالان، غضروف عمدتاً در انتهای برخی از استخوانها که بخشی از مفصل هستند، یافت میشود.
.
غضروف همچنین در قفسه سینه، دندهها، ساق پا و در قسمتهایی از صورت قرار میگیرند. نای (بادگیر)، حنجره (جعبه صوتی) و قسمت بیرونی گوش ساختارهای دیگری هستند که حاوی غضروف هستند. استخوان بسیار سخت و قوی است. برخی از استخوانها قادرند به اندازه 12000 پوند فشار در هر اینچ مربع را پشتیبانی کنند. برای شکستن استخوان ران (استخوان ران) بهاندازه 1200 تا 1800 پوند فشار لازم است.
سلولهای استخوان
خود استخوان متشکل از دو نوع سلول است:
استئوبلاست سلولی است که باعث رشد استخوان جدید میشود.
استئوکلاست سلولی است که استخوان قدیمی را حل میکند.
استخوان اغلب به نظر میرسد که تغییر زیادی نمیکند اما در واقع بسیار فعال است. استخوان جدید همیشه در حال شکلگیری است درحالیکه استخوان پیر در حال حل است.
در بعضی از مغز استخوانها فقط بافت چربی وجود دارد. در استخوانهای دیگر این ترکیبی از سلولهای چربی و سلولهای خونساز است. سلولهای تشکیل دهنده خون باعث ایجاد گلبولهای قرمز، گلبولهای سفید و پلاکتهای خون میشوند. سلولهای دیگری نیز در مغز استخوان وجود دارد، مانند سلولهای پلاسما و فیبروبلاست.هر یک از این سلولهای استخوانی میتوانند به سرطان مبتلا شوند.مغز استخوان یک بافت اسفنجی است که در مرکز برخی از استخوانها ازجمله لگن قرار دارد.مغز استخوان حاوی سلولهای بنیادی است که به بسیاری از سلولهای خونی موجود در بدن تبدیل میشود، ازجمله:
بدن معمولاً این سلولهای خونی را در صورت لزوم تولید میکند، مانند زمان مرگ سلولهای خونی قدیمی. بعضیاوقات، این سلولها خیلی سریع و غیرطبیعی رشد میکنند که به سرطان مغز استخوان معروف است.
سرطان مغز استخوان با توجه به نوع سلولهای درگیر طبقهبندی میشود.
مولتیپل میلوما
مولتیپل میلوما نوعی سرطان است که در سلولهای پلاسما رخ میدهد که در مغز استخوان ساخته میشوند. سلولهای پلاسما نقش مهمی در سیستم ایمنی بدن ایفا میکنند و آنتیبادیهای لازم را برای مبارزه با باکتریهای خارجی ایجاد میکنند.
مغز استخوان باعث ایجاد انواع مختلف سلولهای خونی در بدن میشود.
لوسمی ها، سرطان سلولهای سفید خون هستند. بعضیاوقات این نوع سرطانها میتوانند در انواع دیگر سلولهای خونی نیز ایجاد شوند.
لوسمی های حاد، سرطانهای در حال رشد سریع هستند، درحالیکه لوسمیهای مزمن سرطانهایی هستند که آهسته رشد میکنند. چندین نوع مختلف سرطان خون وجود دارد:
لوسمی لنفوسیتی حاد (ALL): این نوع سرطان خون در کودکان شایعتر از بزرگسالان است.
لوسمی حاد میلوئیدی (AML): این نوع سرطان خون در بزرگسالان مسن شایعتر است، اگرچه کودکان نیز ممکن است به آن مبتلا شوند.
لوسمی لنفوئید مزمن (CLL): این نوع سرطان خون در لنفوسیتها (نوعی گلبول سفید) یافت میشود و در بزرگسالان مسن بیشتر است.
لوسمی میلوئید مزمن (CML): این نوع سرطان خون شایع نیست. در مغز استخوان شروع میشود و به خون و سایر بافتهای بدن پخش میشود.
لوسمی میلوومونوسیتیک مزمن(CMML): این نوع سرطان خون در سلولهای مغز استخوان ایجاد میشود و سلولهای خونی دیگری را درگیر میکند. در درجه اول در بزرگسالان مسن تأثیر میگذارد.
لوسمی کودکان: سرطان خون در کودکان شایعترین نوع سرطان است که کودکان و نوجوانان را تحت تأثیر قرار میدهد. بیشتر موارد لوسمی در کودکان، ALL یا AML است.
لنفوم سلولهای سرطانی در سیستم لنفاوی است. این نوع سرطانها میتوانند در بسیاری از نقاط بدن ازجمله در مغز استخوان ایجاد شوند.
دو نوع اصلی لنفوم وجود دارد:
لنفوم غیر هوچکین: نوعی لنفوم است که بر لنفوسیتها اثر میگذارد. این سرطانها میتوانند در هر نقطه از بدن ایجاد شوند و میتوانند بر انواع مختلفی از لنفوسیتها تأثیر بگذارند.
لنفوم هوچکین: لنفوم هوچکین همچنین نوعی از سرطان است که بر لنفوسیتها اثر میگذارد. تفاوت اصلی بین لنفوم غیر هوچکین و هوچکین وجود نوع خاصی از سلول غیرطبیعی به نام سلول رید-استرنبرگ است.
انواع تومورهای استخوانی
تومورهای استخوانی که سرطان نیستند
برخی از تومورهایی که در استخوان ایجاد میشوند خوشخیم هستند (نه سرطانی). تومورهای خوشخیم به سایر بافتها و اندامها گسترش نمییابند و معمولاً تهدیدکننده زندگی نیستند. آنها اغلب با جراحی قابلدرمان هستند.
متاستازهای استخوانی
در بیشتر مواقعی که به کسی گفته میشود که سرطان مغز استخوان دارد، پزشک در مورد سرطانی صحبت میکند که از جایی دیگر به استخوانها سرایت کرده است. به این سرطان متاستاتیک گفته میشود. این بیماری میتواند با انواع مختلف سرطان پیشرفته مانند سرطان پستان، سرطان پروستات و سرطان ریه اتفاق بیفتد.
بنابراین، اگر کسی مبتلا به سرطان ریه باشد که به استخوان سرایت کرده است، سلولهای سرطانی در استخوان مانند سلولهای سرطانی ریه عمل میکنند. آنها حتی اگر در استخوانها قرار نگیرند، مانند سلولهای سرطانی استخوان به نظر نمیرسند یا عمل نمیکنند. ازآنجاکه این سلولهای سرطانی هنوز مانند سلولهای سرطانی ریه عمل میکنند، آنها باید با داروهایی که برای سرطان ریه استفاده میشوند، درمان شوند.
هنوز مشخص نیست که چه چیزی باعث سرطان مغز استخوان میشود.
عوامل مؤثر ممکن است شامل موارد زیر باشد:
نوع سرطان، جایگاه آن و سرعت رشد آن مشخصکننده علائم در فرد مبتلا به سرطان مغز استخوان است.
علائم میلوما متعدد ممکن است شامل موارد زیر باشد:
هرکسی که این علائم را تجربه کرد، باید سریعاً به پزشک مراجعه کند تا موردبررسی قرار گیرد.
تشخیص سرطان مغز استخوان
آزمایشهای انجام شده برای تشخیص سرطان مغز استخوان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
آزمایش خون و ادرار
و اما آزمایش خون یا ادرار میتواند پروتئین خاصی را در ارتباط با مولتیپل میلوما تشخیص دهد. آزمایش خون همچنین میتواند عملکرد کلیه، میزان الکترولیت یا سایر سلولهای خون را ارزیابی کند.
پزشکان برای سوراخ کردن یکی از استخوانها و برداشتن نمونه کوچکی از مغز استخوان از سوزن مخصوصی استفاده میکنند. یک متخصص نمونه را زیر میکروسکوپ قرار میدهد تا به دنبال سلولهای غیرطبیعی یا سرطانی باشد. این آزمایش با بیهوشی انجام میشود تا ناراحتی یا درد به حداقل برسد.
آزمایشهای تصویربرداری
از اشعه ایکس، اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT)، تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی (MRI) و اسکن توموگرافی انتشار پوزیترون (PET) برای جستجوی استخوانهای غیرطبیعی یا آسیبدیده میتوان استفاده کرد.
این آزمایشها همچنین ممکن است بهطور دورهای در طول درمان مورداستفاده قرار گیرد تا ببینند که چگونه این روش درمانی روی بدن تأثیر گذاشته و پیشرفت بیماری را کنترل میکند
سرطان مغز استخوان به دلیل تشکیل تومور در ساختار استخوان ایجاد میشود، به طور خاص بر مغز استخوان، ناحیه بافت نرم و اسفنجی داخل استخوان تأثیر میگذارد. امید به زندگی در این بیماری بستگی به عوامل مختلفی دارد.به غیر از عواملی مانند جنس، سن، نژاد، سلامت کلی فرد، مدت زمانی که بیمار علائم آن را داشته است و نوع درمانی که بیمار طی میکند، امید به زندگی در بیمار بستگی به مرحله شکلگیری تومور یا میزان گسترش سرطان نیز دارد.سرطان مغز استخوان اساساً به وضعیتی اطلاق میشود که تومورهای سرطانی به صورت توده در مغز استخوان تشکیل میشوند. بهتدریج سلولهای سرطانی به قسمتهای دیگر و اندامهای بدن سرایت میکنند و در اینجا مراحل سرطان مغز استخوان تشخیص داده میشود؛ بنابراین، درحالیکه مرحله اول بهعنوان یک سناریوی بالقوه تهدیدکننده زندگی مشاهده نمیشود، مرحله دوم و سوم سرطان استخوان به یک وضعیت شدید اشاره دارد.
امید به زندگی سرطان مغز استخوان روشهای مختلفی برای ارزیابی دارد. سه مرحله اصلی در سرطان مغز استخوان وجود دارد. مرحله اول شامل یک سطح آلبومین بزرگتر از یا برابر با 3.5 است. در اینجا، امید به زندگی 62 ماه پس از تشخیص است. سپس در مرحله، امید به زندگی 44 ماه پس از وقوع تشخیص وجود دارد. کمترین امید به زندگی در مرحله سوم یعنی 29 ماه پس از تشخیص است.بنابراین، باید از علائم مختلف سرطان مغز استخوان آگاهی داشت. برخی از این موارد ضعف بیشازحد، درد استخوان، ریزش استخوان و در نتیجه افزایش سطح کلسیم خون در اثر شکستگی استخوان است.
درمان سرطان مغز استخوان بسیار شخصی است و به عوامل بسیاری از جمله میزان سرطان و سلامت کلی فرد بستگی دارد.
از روشهای زیر میتوان برای درمان سرطان، جلوگیری از شیوع آن و یا بعضیاوقات فقط به حداقل رساندن علائم استفاده کرد تا فرد راحتتر زندگی کند.
هرگاه دیگر سلولهای غیرطبیعی در خون یا مغز استخوان وجود نداشته باشد، گفته میشود که فرد در حال بهبودی است.
انواع درمان شامل موارد زیر است:
شیمیدرمانی
شیمیدرمانی از داروهایی برای از بین بردن سلولهای سرطانی یا جلوگیری از تولیدمثل آنها استفاده میکند. انواع مختلفی از نمایش شیمیدرمانی وجود دارد.
پیوند سلولهای بنیادی ممکن است در بعضی موارد گزینهای مناسب باشد، هر چند همه در این نوع درمان موفق نیستند. برای از بین بردن مغز استخوان موجود قبل از دریافت سلولهای پیوندی بهصورت وریدی، به فرد مقدار زیادی داروهای شیمیدرمانی داده میشود.
پرتودرمانی
این روش درمانی شامل اشعه مستقیم به سلولهای سرطانی است تا از تکثیر آنها جلوگیری شود.پس از تشخیص سرطان مغز استخوان، پزشک یا انکولوژیست در مورد همه گزینههای درمانی موجود بحث کرده و یک برنامه درمانی ارائه میدهد. بسته به نوع واکنش سرطان و نحوه واکنش فرد به داروها، ممکن است این برنامه بهطور دورهای تنظیم
منبع: