همه چیز درباره سرطان سینه
سرطان سینه یکی از رایج ترین سرطان ها در دنیاست که نشانه های خود را دارد، نا آگاهی نسبت به نشانه های این بیماری و اعلام خطر بدن می تواند باعث گسترش آن بشود. سرطان سینه در صورت گسترش به سایر اندام ها در خانم ها می تواند کشنده باشد اما با غربالگری های زود هنگام در بیشتر موارد قابل پیشگیری و درمان است. عوامل بسیاری در ابتلا به این سرطان موثر است.
سرطان سینه (پستان) چیست ؟ چگونه شروع می شود؟
سرطان سینه ( پستان) ، ناشی از رشد خارج از قاعده سلولهای غیرطبیعی در سینه است. مانند تمامی سرطان، سرطان سینه نیز از یک سلول آغاز می شود . سلول‌ها، کوچکترین اجزای ساختمانی موجود زنده هستند که می‌توانند در بدن به طور مستقل فعالیت کنند. سلولهای سرطانی خیلی سریعتر از سلولهای سالم رشد می کنند و تا اندازه ای این رشد را ادامه می دهند که باعث تخریب سلولهای سالم شوند. سلولهای سرطانی نمی توانند رشد خود را متوقف سازند ( بر خلاف سلولهای سالم). این رشد و تکثیر غیرعادی نتیجه تغییرات یا جهش‌هایی در ماده ژنتیکی داخل آنها است. ایجاد این وضعیت دلایل متفاوتی دارد که میتوان به موروثی بودن و در اثر مواجهه زیاد و طولانی مدت مواد جهش زا اشاره کرد.
۹ مورد از علائم اولیه سرطان سینه
در این بخش از مقاله چند نشانه اولیه ی سرطان سینه را عنوان می کنیم البته خواهشمندیم بدون اینکه بیهوده نگران شوید و یا وحشت کنید، کمی نسبت به علائم مشکوکی که در بدن خود احساس می کنید دقت بیشتری داشته باشید. در صورت مشاهده نشانه های زیر از یک پزشک متخصص مشورت بگیرید.
۱ – کاهش بدون دلیل وزن بدن
کاهش وزن و لاغری برای خانم ها خوشحال کننده است، اما این لاغری باید در اثر رژیم غذایی درست و تلاش اتفاق بیافتد. کاهش وزن ناگهانی و بدون دلیل می تواند نشان دهنده ی وجود مشکلی در بدن باشد. اگر به طور ناگهانی و بدون دلیل مشخصی، پنج کیلوگرم و یا بیشتر کاهش وزن داشتید ، می تواند یکی از نشانه های این سرطان باشد. به پزشک مراجعه کرده و وضعیت خود را بررسی کنید.
۲ – وجود گره ها یا ندول در سینه
برخی از خانم های همیشه نگران، هر نوع گره ای را که در سینه لمس می کنند، علامت سرطان پستان می دانند. در صورتی که هر گره ای نشان دهنده ی سرطان نیست و احتمالا علامت وجود کیست پستان است. اکثر گره ها یا همان ندول ها در بافت سینه خوش خیم هستند و مشکلی ایجاد نمی کنند. اما بهتر است کمی محتاط تر باشید. در هر حال بهتر است یک پزشک متخصص، این قبیل مسائل را بررسی کند.
۳ – مشکلات پوستی در ناحیه ی سینه
در صورت وجود تومور در سینه، پوست این منطقه نیز دچار تغییراتی شده و علائمی در آن ظاهر می شود. در بین این علامت ها می توان به بروز قرمزی، کهیر، تغییر رنگ و یا سلولیت اشاره کرد.
۴ – خونریزی های غیر طبیعی زنانه
معمولا خانم هایی که دچار خونریزی های غیر طبیعی زنانه هستند ، تجربه ی خونریزی های جزئی از ناحیه ی نوک سینه ها را نیز دارند. هر نوع خونریزی که خارج از عادت ماهانه بروز کند، باید مورد بررسی پزشکی قرار بگیرد، چون می تواند جزو اولین علائم سرطان سینه یا بیماری های دیگر باشد.
۵– تغییر در شکل یا بافت سینه ها
هر گونه قرمزی یا فرورفتگی های کوچک در پوست پستان می تواند نشان دهنده ی وجود بیماری سرطان سینه باشد. هر گونه تغییر در شکل یا بافت سینه ها باید مورد بررسی بیشتر قرار بگیرد.
۶ – احساس خستگی بیش از حد
زندگی کردن در شهرهای بزرگ با این میزان ترافیک، آلودگی هوا، استرس، دغدغه های روزمره، کار در بیرون منزل و همچنین کارهای خانه باعث خستگی می شود و احساس خستگی طبیعی است. اما مشکل زمانی است که این خستگی مزمن شود و حتی بعد از استراحت کافی نیز برطرف نشود. در این صورت بهتر است با یک پزشک مشورت کنید.
۷ – احساس درد در سینه ها
آیا سرطان سینه درد دارد؟ البته درد در ناحیه سینه ، زمانی که بیماری به مرحله ی پیشرفته رسیده باشد ، احساس می شود، جزء علائم اولیه این سرطان نمی باشد ، اما هشدار خوبی است . توجه داشته باشید این درد را با درد ناشی از سندرم قاعدگی یا عفونت و ورم پستان اشتباه نگیرید.
۸– ترشحات سینه
اکثر ترشحات خارج شده از سینه مشکل زا نمی باشند و بعد از چند روز تمام می شوند. اما در خانم هایی که دچار سرطان سینه شده اند، تجربه ی مشاهده ی ترشحات چرکی و بدبو از نوک سینه ها وجود دارد.
۹–تغییرات سایز سینه ها
اگر احساس می کنید سینه های تان ملتهب و ورم کرده و یا به اندازه غیرعادی در آمده است، تغییرات ایجاد شده در اندازه ی سینه ها می تواند نشان دهنده ی وجود سرطان باشد. بهتر است به پزشک متخصص مراجعه کنید.
دلایل ابتلا به سرطان سینه
با وجود اینکه علل ابتلا به سرطان سینه به صورت واضح مشخص نیستند اما عوامل عمده‌ای در ابتلا به آن نقش دارند که در ذیل به شرح مختصر این عوامل پرداخته‌ایم. مهمترین عواملی که باعث افزایش خطر ابتلا به این سرطان می شوند عبارتند از :
- نازایی
- بلوغ زودرس
- یائسگی دیررس
- چاقی پس از یائسگی
- سابقه سرطان سینه در خود فرد
- سن اولین زایمان بیشتر از ۳۵ سال
- برخی از بیماریهای خوش خیم سینه
- سابقه تابش اشعه زیاد به قفسه سینه
- مصرف زیاد چربی حیوانی در رژیم غذایی
- سابقه فامیلی ابتلا به سرطان سینه، بخصوص در مادر، خواهر یا دختر
معاینات پزشکی تشخیص سرطان پستان
معایناتی که در هنگام مراجعه به پزشک برای تشخیص سرطان سینه انجام یا توصیه می شود :
۱ –معاینه‌ی فیزیکی
سینه ها و پوست سینه توسط پزشک معالج جهت وجود مشکل یا ترشح در نوک سینه معاینه می شود. سینه ها و زیر بغل جهت بررسی و جست و جوی توده لمس می شوند.
۲– بررسی سابقه‌ی پزشکی
پزشک در خصوص سابقه این بیماری در بستگان درجه اول و همچنین داروهایی که مصرف می کنید سوالاتی مطرح می کند. زیرا گاهی این بیماری به ژن ها مرتبط است و اطلاع دقیق از چگونگی اطلاع سرطان و نوع سرطان آنها به پزشک معالج کمک شایانی می کند.
۳- ماموگرام
پزشک ممکن است درخواست عکس‌برداری با اشعه‌ی ایکس بدهد تا بتواند تشخیص بدهد توده خوش‌خیم است یا بدخیم.
۴– سونوگرافی
سونوگرافی می‌تواند تصویری از بافت را برای پزشک فراهم کند.
۵– MRI
ممکن است پزشک در کنار سایر آزمایش‌ها MRI نیز درخواست کند. MRI یک روش تصویربرداری غیر تهاجمی است که برای بررسی بافت سینه میتوان از آن بهره برد.
۶– بیوپسی
برداشتن یک بخش کوچک از بافت سینه که می‌تواند برای آزمایش استفاده شود.
یادتان باشد که معاینات شخصی سینه‌ها را جدی بگیرید تا سریعتر بتوانید از تغییرات ایجاد شده در سینه و توده‌های جدید باخبر شوید. سرطان‌هایی که در مراحل اولیه تشخیص داده شوند درمان‌های موفقیت آمیز تری خواهند داشت.
بهترین زمان برای انجام ماموگرافی
در حال حاضر، درمورد اینکه خانم ها از چه زمانی باید ماموگرافی را انجام دهد، بحث های زیادی وجود دارد اما به طور کلی:
- زنان 40 تا 44 ساله باید شروع به غربالگری ماموگرافی کنند.
- زنان 45 تا 54 ساله که به طور متوسط در معرض خطر هستند، باید سالانه ماموگرافی غربالگری انجام دهند.
- زنان 55 سال به بالا باید هر 2 سال یک بار ماموگرافی انجام دهند.
تا زمانی که یک خانم از سلامتی خوبی برخوردار باشد و انتظار برود 10 سال یا بیشتر زندگی کند، غربالگری باید ادامه پیدا کند. اگر سابقه خانوادگی سرطان پستان یا سابقه سلامتی شخصی دارید که خطر شما را افزایش می دهد (قرار گرفتن در معرض اشعه، جهش ژنتیکی)، با پزشک خود در مورد شروع ماموگرافی زودتر یا انجام آزمایش های دیگر مانند MRI پستان یا سونوگرافی صحبت کنید. اکنون بسیاری از مراکز از ماموگرافی دیجیتال و سه بعدی استفاده می کنند که حساسیت بیشتری نسبت به ماموگرافی معمولی دارند.
خانم ها باید با بافت طبیعی پستان خود آشنا باشند و هر گونه تغییر در ظاهر، اندازه، احساس بافت یا نوک پستان و هرگونه ترشحات پستان را به جراح خود اطلاع دهند.
در چه افرادی علاوه بر ماموگرافی غربالگری MRI نيز توصيه شود؟
در جمعيت های خاصی از زنان، مانند موارد زیر:
- زنانی كه جهش شناخته شده BRCA 1 یا 2 دارند.
- کسانی كه سابقه خانوادگی بسیار بالایی در سرطان پستان یا تخمدان دارند.
- افرادی كه قبلاً تحت پرتودرمانی قرار گرفته اند.
سایر جمعیت های زنانی که از غربالگری ام آر آی بهره مند می شوند، کسانی هستند که قبلاً به سرطان پستان مبتلا شده اند، آن هایی که سرطان لوبولار شناخته شده دارند و کسانی که پستان بسیار متراکمی دارند، تجسم آن ها در ماموگرافی دشوار است. تصمیم گیری در مورد نحوه غربالگری سرطان پستان (با ماموگرافی یا ماموگرافی و MRI ) باید بر اساس وضعیت بیمار و نظر جراح صورت گیرد.
آیا شیمی درمانی برای سرطان سینه موجب ریزش مو می شود؟
داروی مهم و اصلی که در شیمی درمانی بیماران سرطان پستان از آن استفاده می شود دارویی است که موجب ریزش موی افراد می شود. به همین دلیل است که در درمان سرطان پستان برخلاف سرطان روده فرد به طور حتمی موهای خود را از دست می دهد.
اما در یک سری از افرادی که بیماری آن ها پیشرفت زیادی نکرده است، احتمال عود یا برگشت بیماری بسیار پایین است و غدد زیر بغل لنفاوی هنوز درگیر نشده باشد، می توان مدت زمان تزریق دارو را کمی طولانی تر کرد. یعنی در طی شیمی درمانی به جای اینکه داروی شیمی درمانی در 4 ساعت به بیمار تزریق شود، 7-8 ساعت طول بکشد. زیرا در این روش کلاه های یخی که روی سر بیمار قرار می گیرد، سر را سرد می کند و خونرسانی پوست سر و مغز را کاهش می دهد. اما این سرد شدن سر ممکن است برای برخی از بیماران قابل تحمل نباشد.
نکته مهم در ریزش موی ناشی از شیمی درمانی در سرطان پستان این است که این ریزش مو و از دست رفتن مو موقتی است. در برخی از افراد که پزشک دوره شیمی درمانی کوتاه مدتی برای آن ها تجویز کرده است ممکن است موهای آن ها کم پشت شود اما نمی ریزد. در افرادی که به صورت روتین تحت درمان اصلی شیمی درمانی قرار می گیرند داروی آدرمایسین عامل اصلی ریزش مو می شود.
بلافاصله پس از اتمام شیمی درمانی که یک دوره 4 ماه تا 4 ماه و نیمه است به محض قطع داروها موی بیمار سریع رشد می کند و تقریبا با گذشت یک سال از درمان، موهای آن ها پرپشت می شود. تعداد بسیار کمی از افراد که ممکن است رشد موی کمی داشته باشند، از سوی پزشک به همکاران متخصص پوست و مو معرفی می شوند که با داروهای تقویتی رشد موهای آن ها با سرعت بیشتری انجام گیرد.
آیا احتمال بازگشت بیماری سرطان سینه وجود دارد؟
احتمال بازگشت سرطان سینه در همه خانم ها وجود دارد اما احتمال این قضیه که چند درصد است بستگی به عوامل زیادی دارد مانند، سایز تومور، تعداد غدد لنفاوی درگیر شده، گیرنده هورمونی دارند یا خیر، هرسپتین گرفته اند یا خیر و یک سری عوامل دیگر که در برگه پاتولوژی بیمار و اطلاعات اولیه او دیده می شود.
اما زمانی که بخواهیم تقسیم بندی کنیم اولین زمان احتمال شیوع عود دو سال اول است. اگر خانم ها بتوانند دو سال اول را به سلامت طی کنند احتمال خطر افت می کند و نوبت دوم 5 سال است. اگر بیمار در 5 سال بعد از درمان سرطان نیز دچار عود نشود، احتمال عود به یک باره کاهش پیدا می کند. یعنی بعد از 5 سال خیلی انتظار نداریم که خانمی به یک باره دچار عود یا متاستاز شود. اما نه اینکه این احتمال صفر باشد. فقط درصد این احتمال بعد از 5 سال بسیار کم می شود. اگر 10 سال از بیماری خانمی گذشته باشد دیگر احتمال عود بیماری زیر دو یا سه درصد می رسد.
اگر فردی بعد از 15 سال دچار بازگشت سرطان شود دیگر عود سرطان قبلی نامیده نمی شود. بنابراین مهم ترین زمان دو سال اول و بعد 5 سال اول است.
منبع: 1