سرطان دهانه رحم چگونه تشخیص داده می‌شود؟
در صورت خونریزی واژینال غیر طبیعی، لازم است با دکتر متخصص زنان، زایمان و ناباروری صحبت کنید. علی رغم پایین بودن احتمال ابتلا به سرطان رحم، بهتر است از سلامت خود مطمئن شوید. پزشک معالج شما احتمالاً ناحیه لگن (شامل واژن، رحم، تخمدان و مثاله) شما را معاینه کرده و در مورد علائم، زمان بروز و نیز دفعات تکرار این علامت، سوال خواهد کرد. احتمال دارد جهت آزمایشات بیشتر، به متخصص زنان و زایمان ارجاع داده شوید. در ادامه به چند نمونه از این آزمایش‌ها اشاره شده است.
سونوگرافی ترانس واژینال (TVU)
تشخیص سرطان رحم با سونوگرافی ترانس واژینال، یکی دیگر از آزمایشاتی است که ممکن است مجبور به انجام آن باشید. TVU یکی از انواع سونوگرافی است که در آن، از یک اسکنر کوچک میله ای شکل استفاده می‌شود.
این اسکنر میله ای شکل، برای فراهم کردن یک تصویر دقیق، به طور مستقیم درون واژن قرار می‌گیرد. این کار ممکن است کمی ناراحت کننده باشد، اما دردی به همراه نخواهد داشت.
TVU
تغییرات ضخامت لایه پوشاننده رحم را بررسی می‌کند. این تغییرات ممکن است در اثر حضور سلول‌های سرطانی ایجاد شده باشند.
بیوپسی (نمونه برداری)
در صورتی که با سونوگرافی ترانس واژینال، تغییرات ضخامت لایه پوشاننده رحم تشخیص داده شود، جهت کسب اطمینان از این نوع تشخیص سرطان رحم، معمولاً نمونه برداری بافت انجام می‌شود. در بیوپسی، نمونه کوچکی از سلول های پوشاننده رحم (اندودرم) برداشته می‌شود و سپس، نمونه مورد نظر به آزمایشگاه فرستاده شده و از نظر وجود سلول‌های سرطانی بررسی می‌شود.
انواع روش های بیوپسی سرطان دهانه رحم
در ادامه به انواع روش های بیوپسی اشاره می کنیم:
بیوپسی آسپیراسیون
در این روش، یک لوله انعطاف پذیر کوچک از طریق واژن وارد رحم شده و سپس نمونه کوچکی از سلول‌های رحم را با مکش جمع آوری می‌کند.
هیستروسکوپی
این روش به پزشک متخصص زنان این امکان را می‌دهد که با استفاده از یک نوع تلسکوپ کوچک به نام هیستروسکوپ که از طریق کانال واژن وارد رحم می‌شود، پوشش رحم را مشاهده کرده و از آن نمونه گیری کند. در بعضی موارد ممکن است قبل از دیلاتاسیون و کورتاژ از هیستروسکوپی استفاده شود. دیلاتاسیون و کورتاژ، یک عمل جراحی سبک است که تحت بیهوشی کامل انجام گرفته و طی آن، مقداری از بافت پوشاننده رحم از بدن خارج می‌شود. سپس بافت مورد نظر جهت انجام آزمایشات بیشتر به آزمایشگاه فرستاده می‌شود.
تست خون
تست خون نیز ممکن است در بعضی موارد، به تشخیص سرطان رحم کمک کند؛ چرا که برخی از تومور‌های سرطانی، مواد شیمیایی خاصی را تحت عنوان مارکرهای سرطانی به درون خون آزاد می کنند. این مواد شیمیایی منحصر به فرد، در آزمایش خون قابل تشخیص هستند.
با این‌حال آزمایش خون چندان قابل اتکا نیست. حضور این مواد شیمیایی لزوماً به معنی ابتلای فرد به سرطان رحم نیست. همچنین مواد مورد نظر در خون برخی از افراد مبتلا به سرطان رحم یافت نمی‌شوند.
آزمایشات لازم پس از تشخیص ابتلا به سرطان رحم
در صورت تشخیص ابتلای شما به سرطان رحم، احتملاً به تست های بیشتری جهت تعیین مرحله سرطان نیاز است. طبقه بندی سرطان به پزشکان کمک می کند تا در مورد بزرگی سرطان، میزان گسترش آن و نیز بهترین درمان ممکن، به نتیجه برسند.
این تست‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:
عکس برداری از قفسه سینه با اشعه X: این آزمایش مشخص می‌کند که آیا سرطان به ریه‌ها گسترش پیدا کرده است یا خیر.
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI): در این روش از میدان‌های مغناطیسی جهت ایجاد تصویری دقیق از قسمت‌های داخلی بدن استفاده می شود. به کمک MRI می‌توان متوجه گسترش سرطان در بدن شد.
آزمایشات خون تکمیلی‌تر این آزمایشات، جهت پی بردن به وضعیت عمومی سلامت بدن بیمار و سطح عملکرد برخی از ارگان‌های بدن انجام می‌شود.
راهکار درمان سرطان رحم
یکی از سوالاتی که از متخصصین در این زمینه به وفور پرسیده می‌شود این که سرطان رحم درمان دارد؟ باید در این باره گفت که با توجه به پیشرفت عظیمی که در زمینه علم پزشکی و درمان بیماری‌ها شاهد آن بوده‌ایم با کمک انواع روش‌های درمانی زیر نیز می‌توان در ابتدا عوارض سرطان رحم را تا حد بسیار زیادی کاهش داد و همچنین شاهد بهبود کامل بیماران باشیم. اصلی‌ترین درمان سرطان رحم، برداشتن رحم (هیسترکتومی)، به همراه تخمدان‌ها و لوله‌های فالوپ است. بر اساس مرحله و میزان پیشرفت سرطان و به منظور کشتن سلول‌های سرطانی باقی مانده، ممکن است پرتودرمانی یا شیمی‌درمانی هم در ادامه مورد استفاده قرار گیرند. درمان خانم‌هایی که هنوز یائسه نشده‌اند در صورت هیسترکتومی، دیگر امکان بارداری وجود نخواهد داشت. خانم‌های جوان‌تری که هنوز یائسه نشده اند، در صورت تمایل به داشتن فرزند، ممکن است از این روش استقبال نکنند. در این حالت، تحت شرایط بسیار ویژه ای ممکن است درمان سرطان از طریق هورمون‌درمانی موفقیت آمیز باشد.
درمان سرطان پیشرفته
در مراحل پیشرفته سرطان، معمولاً به درمان های سنگین تری نیاز است. معمولاً در این مراحل از شیمی‌درمانی استفاده می‌شود. ممکن است سرطان‌های پیشرفته، کاملاً قابل معالجه نباشند. اما جهت بهبود وضعیت مریض و عقب نشینی سرطان، درمان هایی انجام می‌پذیرد. این درمان ها باعث می شوند فرد بیمار بتواند از زندگی خود کمال استفاده و لذت را ببرد. حتی اگر هیچ شانسی برای معالجه وجود نداشته باشد، ممکن است از طریق عمل جراحی بتوان بیشترین مقدار ممکن از بافت سرطانی را از بدن خارج ساخت. پرتودرمانی، شیمی‌درمانی و هورمون‌درمانی، می توانند از طریق عقب راندن سرطان و یا کاهش سرعت رشد آن، از شدت علائم بیماری بکاهند.
مراحل جراحی سرطان رحم
جراحی سرطان دهانه رحم مراحل متفاوتی دارد که در ادامه به آن اشاره می کنیم:
جراحی در مرحله اول سرطان
در صورت ابتلا به مرحله ۱ سرطان، احتمالاً باید تحت عمل جراحی هیسترکتومی قرار بگیرید. علاوه بر خارج کردن رحم در این عمل جراحی، لوله های فالوپ و تخمدان ها نیز طی عملی به نام سالپنگواووفورکتومی دوطرفه (BSO) خارج میشوند. همچنین ممکن است جراح از گره‌های لنفاوی ناحیه پلویک و شکم و نیز سایر نقاط نزدیک بدن، نمونه برداری کند. این نمونه ها جهت مشخص شدن گسترش سرطان، به آزمایشگاه فرستاده میشوند.
متداول ترین تکنیک هیسترکتومی، ایجاد یک برش بزرگ در میانه شکم و خارج ساختن رحم است. در بعضی شرایط ممکن است امکان استفاده از روش هیسترکتومی لاپاروسکوپیک نیز وجود داشته باشد. این روش تحت عنوان هیسترکتومی سوراخ کلیدی نیز شناخته می‌شود. در این متد جراحی، برای استفاده از یک نوع تلسکوپ مخصوص (لاپاروسکوپ) و نیز دیگر ابزارهای جراحی، لازم است برش‌های کوچکی بر بدن ایجاد شود. به این ترتیب جراح قادر است تنها با ایجاد برش‌هایی کوچک، درون بدن شما را مشاهده کرده و رحم را از طریق واژن خارج کند.
احتمالاً بعد از سه تا پنج روز می توانید از بیمارستان مرخص شوید. این زمان در صورت استفاده از متد جراحی سوراخ کلید کوتاه‌تر است. با این وجود جهت بهبود کامل به چندین هفته نیاز خواهید داشت.
پس از عمل جراحی، لازم است هرچه زودتر به راه بیفتد. این کار از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است؛ حتی اگر لازم است درون تخت بمانید، باید حرکات روتین پا را انجام دهید تا به گردش خون کمک کرده و از ایجاد لخته در بدن خود جلوگیری کنید. جهت پیشگیری از ایجاد عوارض، پرستار یا فیزیوتراپیست شما، تمریناتی را به شما آموزش خواهد داد.
پس از مرخص شدن از بیمارستان و بازگشت به خانه، به تمریناتی جهت تقویت قدرت و تناسب اندام خود نیاز خواهید داشت. با پزشک یا فیزیوتراپیست خود در مورد مناسب ترین تمرینات صحبت کنید.
جراحی مراحل ۲ و ۳ سرطان رحم
در صورت ابتلا به مرحله ۲ یا ۳ سرطان رحم و گسترش سرطان به دهانه رحم و یا گره‌های لنفاوی اطراف لگن، ممکن است به هیسترکتومی کامل یا رادیکال نیاز داشته باشید. این عمل جراحی شامل خارج ساختن بخش های بیشتری از دهانه رحم و قسمت فوقانی واژن، به همراه گره های لنفاوی ناحیه لگن است. همچین جهت کاهش خطر بازگشت سرطان، ممکن است پرتودرمانی یا شیمی‌درمانی نیز در دستور درمان قرار گیرد.
جراحی سرطان رحم پیشرفته (مرحله ۴)
ممکن است در درجات پیشرفته سرطان رحم، جراحی دبالکینگ انجام شود. در این جراحی سعی می شود تا حد امکان، بافت‌های سرطانی از بدن خارج شوند. این جراحی منجر به درمان سرطان نخواهد شد؛ اما ممکن است برخی علائم سرطان را بهبود بخشد. پزشک شما در مورد مناسب بودن یا نبودن جراحی دبالکینگ با شما صحبت خواهد کرد.
پرتودرمانی سرطان رحم
در صورتی که به عقیده تیم‌درمانی، احتمال بازگشت سرطان زیاد باشد، برای شما یک دوره پرتودرمانی تجویز می‌شود. همچنین در صورت امکان پذیر نبودن جراحی، از پرتودرمانی جهت آهسته ساختن روند رشد و گسترش سرطان استفاده می‌شود.
جهت درمان سرطان رحم، دو مدل پرتودرمانی وجود دارد:
پرتودرمانی داخلی (براکی تراپی)
یک لوله پلاستیکی درون رحم قرار گرفته و پرتوهای درمانی از این طریق به رحم می‌رسند
پرتودرمانی خارجی
از یک دستگاه جهت انتقال پرتوها به ناحیه لگن استفاده می‌شود.
یک دوره پرتودرمانی خارجی، به مدت پنج روز در هفته، به همراه وقفه آخر هفتگی، به عنوان یک درمان سرپایی برای شما تجویز می شود. زمان درمان تنها پنج دقیقه است. بسته به مرحله و موقعیت سرطان رحم، کل دوره پرتودرمانی ممکن است تقریباً ۴ هفته به طول انجامد.
برخی خانم ها همزمان با پرتودرمانی خارجی، پرتودرمانی داخلی (براکی تراپی) را نیز در پیش می گیرند. انواع متفاوتی از براکی تراپی شامل دوز کم، متوسط و بالا وجود دارد. در دوزهای پایین، انتقال پرتو به آرامی انجام م شود؛ به همین جهت لازم است دستگاه برای مدت زمان طولانی تری درون بدن شما باقی بماند. در طول براکی تراپی، حضور شما در بیمارستان الزامی است. پزشک شما در ارتباط با این موضوع توضیحات لازم را ارائه خواهد داد.
پرتودرمانی با عوارض جانبی همراه است. پوست ناحیه مورد نظر ممکن است قرمز و زخمی شود. پرتودرمانی همچنین ممکن است با ریزش مو همراه باشد. پرتودرمانی ناحیه لگن، ممکن است روده ها را تحت تأثیر قرار داده و منجر به بدحالی و اسهال شود. با ادامه روند درمان، احتمال بروز خستگی شدید وجود دارد. بسیاری از این عوارض با پایان دوره درمانی از میان می روند؛ با این حال حدود ۵٪ از خانم ها با عوارض درمانی طولانی مدتی نظیر اسهال و خونریزی روده دست و پنجه نرم می‌کنند.
منبع: