بدست آوردن و جمع آوری اطلاعات درباره چگونگی تهیه خشت و آجر و استحکام خانه های خشتی و آجری میتواند باعث پیشرفت در صنایع ساختمانی و استفاده از مصالح مرغوب گردد.
ساخت سرپناه و خانه یکی از اولین علوم و فنونی بود که بشر توانست به آن دست پیدا کند. استفاده از ابزارها و مواد مختلف برای ساخت خانه، پیشرفت قابل توجهی را در این حوزه به وجود آورد. سنگ، خشت، بلوکهای سیمانی و امروزه آجر همگی موادی هستند که از آنها برای ایجاد دیوار، سقف و دیگر سازههای مورد نیاز استفاده میشوند. مطلب زیر شامل جمع آوری اطلاعات درباره چگونگی تهیه خشت و آجر و استحکام خانه های خشتی و آجری به زبان ساده است، همراه ما باشید.
ساخت آجرهای خشتی براحتی امکان پذیر بوده و برای سازنده بسیار مقرون به صرفه است. در عین ارزانی و ساده بودن ساخت، آجر خشتی مقاومت و استحکام پایین و قابلیت تخریب پذیری بالایی دارد، نمونه بارز سازه خشتی ارگ بم بود که با وقوع زلزله بم با خاک یکسان شد. اما این آجرهای خشتی چگونه ساخته میشوند.
معمولا خشت را میتوان در ابعادو اندازههای متفاوتی تولید و استفاده کرد، ولی خشتی که بیشتر مورد استفاده قرار میگیرد در واقع همان شکل مربع به ضلع ۲۰ و به ضخامت ۵ سانتی متر میباشد که اگر خشت را نصف نماییم به آن یک نیمه گفته میشود.
برای تولید خشت خام باید ابتدا گل را در قالب ریخته و در برابر نور آفتاب قرار داده شود تا گل خشک شود و خشت به دست آید. حال برای مقاوم کردن خشت در برابر رطوبت باید خشت خام پخته شود که برای پخت باید به کورهی آجر پزی برده شود که در نهایت خشت خام تبدیل به آجر میشود.
آجرهایی که دربناهای کنونی مشاهده میشود از تنوع زیادی برخوردارند. از آجرهای ماشینی گرفته تا آجرهای سفالی مجوف که برای دیوارهای غیر بارور استفاده میشود. به صورت کلی فرآیند تولیدی همه آجرها تقریبا یکسان بوده و هر آجر برای ساخت بایستی مراحل مشابهی را طی کند.
آجر حاصل فرآیند پختن خاک رس است. به صورت خلاصه می توان گفت که ابتدا بایستی خاک رس با کیفیت مطلوب برای ساخت آجر فراهم شود. پس از آن این خاک عمل آوری شده و گل خاک رس ساخته می شود. در مرحله بعدی بایستی قالب گیری یا خشت زنی انجام شود. این خشت ها در گام بعدی بایستی خشک شود. پس از خشک شدن به آن خشت خام می گویند. در مرحله نهایی این خشت های خام به کوره های آجرپزی منتقل شده و طی یک فرآیند پخته گردیده و تبدیل به آجر می شوند.
یکی از مهمترین تفاوت خشت و آجر در استحکام آنها میباشد. مصالح آجری به دلیل پخته شدن در کوره نسبت به خشت از استحکام بالایی برخوردارند و از این رو برای ساختمانهای تا حدود ۴ طبقه فقط جایز هستند و برای ساختمانهای بلندتر استفاده نمیشوند. در ساختمانهایی که با آجر ساخته میشوند، برای بالا بردن مقاومت در برابر نیروهای جانبی همچون زلزله و … میتوان با زیر سازیهای محکم و خوب و استفاده از شناژهای روی کرسی چینی و زیر سقفها بهره برد؛ بنابراین آجرها در صورتی که با روش درست و با رعایت اصول کاربردی در ساختمان سازیها به کار برده شوند میتوان تا حدودی استحکام آنها را در برابر زلزله برقرار کرد.
ولی مصالح ساختمانیای که مانند خشت در برابر آفتاب خشک میشوند، با وجود این که بسیار تمیز و منظم و به صورت یکدست درست میشوند، اما از مقاومت کمتری نسبت به آجرها برخوردارند. خشتها در گذشتههای بسیار دور مورد استفاده قرار میگرفتند و امروزه در شهرها کاربردی ندارند و اگر هم از آنها استفاده شود در روستاهای بسیار دور دست که فاقد امکانات زیاد و مصالح ساختمانی دیگر میباشند به کار برده میشوند. ساختمانهایی که با خشت تولید میشوند نباید بیشتر از یک طبقه باشند، زیرا در برابر زلزله مقاومت بالایی ندارند. از این رو در مناطق زلزله خیز کشور و مناطقی که آب و هوای مرطوب دارند استفاده از خشتها جایز نمیباشد.
از اینکه با جمع آوری اطلاعات درباره چگونگی تهیه خشت و آجر و استحکام خانه های خشتی و آجری همراه ما بودید بسیار سپاسگزاریم. شما چه تفاوتهایی بین آجر و خشت مشاهده میکنید؟ آیا در محل زندگی شما هنوز از مصالح خشتی استفاده میشود؟ لطفا نظرات و پیشنهادات خود را در انتهای همین مطلب برای ما ارسال نمایید.
منبع: