چطور فرزندانی خوب تربیت کنیم؟ کودکان بسیار حساس هستند، رفتار و گفتار والدین و اطرافیان می‌تواند به‌سرعت بر آنها تأثیر بگذارد و شخصیت آینده‌شان را شکل بدهد. پس نباید در تربیت فرزندان‌تان از روش آزمون و خطا استفاده کنید، چون هر اشتباه تربیتی ممکن است غیرقابل جبران باشد. کتاب‌ها و مقالات زیادی درمورد تربیت درست فرزند وجود دارد و تحقیقات علمی بسیاری نیز در این زمینه انجام شده است. ما در اینجا نتایج یکی از معتبرترین تحقیقات روان‌شناسی را جمع‌آوری کرده‌ایم و با ارائه‌ی ۶ نکته‌ی مهم، یاد می‌گیریم چطور بچه های خوب تربیت کنیم.
۱. با بچه‌هایتان وقت بگذرانید
وقت گذراندن با بچه‌ها اساسِ همه چیز است. شما باید به‌طور منظم با بچه‌هایتان وقت بگذرانید، به سرگرمی‌ها و مشکلات‌شان علاقه نشان بدهید، به آنها توجه کنید و مهم‌تر از همه اینکه به حرف‌هایشان گوش بدهید. شما با این کار، نه‌تنها با شخصیت منحصربه‌فرد فرزندتان بیشتر آشنا می‌شوید، بلکه با اقدامات خود می‌توانید به یک الگوی رفتاری خوب برای آنها تبدیل شوید، الگویی که به آنها یاد می‌دهد چگونه توجه و نگرانی‌شان را نسبت به دیگران نشان بدهند.
۲. همیشه به فرزندتان بگویید که چقدر برای‌تان باارزش است
براساس تحقیقات انجام‌شده توسط روان‌شناسان، اکثر کودکان نمی‌دانند که برای پدر و مادرشان، مهمترین فرد دنیا هستند. آنها واقعا نیاز دارند که این حرف را از زبان شما بشنوند. حتما تا حد ممکن، این جمله را به فرزندان‌تان بگویید تا احساس امنیت، دوست داشته شدن و باارزش بودن کنند.
۳. به فرزندتان یاد بدهید به‌جای فرار از مشکلات، آنها را حل کند
به‌عنوان مثال اگر کودک شما به‌طور ناگهانی تصمیم گرفت تمرین فوتبال را رها کند، از او بخواهید توضیح بدهد که چرا می‌خواهد این کار را انجام بدهد و همچنین درباره‌ی تعهداتی که به هم‌تیمی‌هایش دارد، صحبت کند. اگر همچنان دوست داشت فوتبال را رها کند، به او کمک کنید سرگرمی جدیدی پیدا کند که به آن علاقه دارد.
۴. از فرزندتان بخواهید به شما کمک کند و در ازای کمک‌هایش، از او قدردانی کنید
تحقیقات نشان می‌دهد افرادی که مورد قدردانی قرار می‌گیرند، نسبت به دیگران مهربان‌تر و بخشنده‌تر هستند و علاقه‌ی بیشتری به کمک کردن دارند. بنابراین بهتر است چند کار متناسب با توانایی کودک‌تان در نظر بگیرید تا در انجام‌شان به شما کمک کند و شما نیز در طول روز چندبار از او تشکر کنید. روان‌شناسان توصیه می‌کنند به‌خاطر مهربانی و تلاشی که کودکان‌تان برای کمک به شما به‌کار می‌برند، به آنها پاداش بدهید.
۵. به کودک‌تان کمک کنید با احساسات منفی‌اش مقابله کند
روان‌شناسان معتقدند که توانایی اهمیت دادن به دیگران، توسط احساسات منفی مانند خشم، نفرت، شرم و حسادت سرکوب می‌شود. درک این احساسات منفی، کودکان را به‌سمت حلوفصل کشمکش‌های درونی‌شان سوق خواهد داد. این نوع خودشناسی، آنها را به افرادی خوش‌قلب و دلسوز تبدیل می‌کند و برای ایجاد ثبات روانی‌شان نیز مهم است.
۶. به آنها بیاموزید که دنیا بسیار بزرگ‌تر، پیچیده‌تر و جالب‌تر از چیزی است که می‌توانند تصور کنند
براساس تحقیقات انجام‌شده توسط روان‌شناسان، تقریبا تمام کودکان فقط به دنیای کوچکی که شامل خانواده و دوستان‌شان است، علاقه‌مند هستند. اما مهم است که یاد بگیرند به افراد و رویدادهای خارج از این دایره‌ی محدود نیز علاقه پیدا کنند. دنیای بزرگِ بیرون، ممکن است از نظر شرایط اجتماعی، فرهنگی و جغرافیایی با آنچه می‌شناسند، متفاوت باشد. شما برای کمک به کودکان‌تان می‌توانید به آنها بیاموزید شنونده‌ی خوبی باشند، خودشان را جای دیگران بگذارند و با آنها همدلی کنند. می‌توانید این کار را از طریق فیلم‌ها، عکس‌ها یا اخبار انجام بدهید.
کارشناسان هاروارد می‌گویند: «تربیت کردن یک کودک مؤدب و دلسوز، مسئولیت بسیار دشواری است اما همه‌ی ما قادر به انجامش هستیم. اهمیت این موضوع یا حس رضایت ناشی از آن، با هیچ چیز دیگری در دنیا قابل مقایسه نیست»
هشدار! این مطلب صرفا جنبه آموزشی دارد و برای استفاده از آن لازم است با پزشک یا متخصص مربوطه مشورت کنید.
تقویت مثبت اندیشی در کودکان با ۵ راهکار ساده
محیط پیرامون ما در دنیای امروز، ما را در معرض موقعیت‌های منفی و چالش‌برانگیز مختلفی قرار می‌دهد. با همه‌ی این دشواری‌ها، با ایجاد نگرش مثبت در زندگی و پاشیدن رنگ شادمانی به فعالیت‌ها و امور روزمره‌ی زندگی می‌توان آن را لذت‌بخش‌تر و البته قابل مدیریت کرد. این مسئله درباره‌ی تربیت کودکان نیز صادق است. با ایجاد مثبت اندیشی در کودکان، آنها با نگرش مثبت نسبت به زندگی رشد می‌کنند و با نهادینه شدن مثبت اندیشی، این رویکرد به بخشی طبیعی از زندگی آنها بدل خواهد شد.
اولین و مهمترین گام در ایجاد مثبت اندیشی در کودکان این است که والدین و سرپرست کودک تلاش کنند نگرش و رفتار مثبت را آموزش بدهند. کودکان به تقلید از بزرگ‌سالان علاقه‌مندند. آنها به ما گوش می‌کنند و به‌دقت رفتارمان را نظاره می‌کنند. اگر والدین و بزرگ‌ترها رفتار و نگرش مثبتی داشته باشند، امکان ایجاد و تلقین مثبت اندیشی در کودکان بیشتر خواهد شد.
رفتارها و نگرش‌های منفی ما نیز چنین حالاتی را در کودکان ایجاد می‌کند. در ادامه ۵ راه‌حل برای ایجاد مثبت اندیشی در کودکان مطرح شده است. با به‌کارگیری این روش‌ها می‌توانید رفتار و نگرش مثبت را به کودک دلبند خود بیاموزید. با ما همراه باشید.
۱. عشق و محبت
یکی از بهترین راه‌ها برای آموزش و ایجاد مثبت اندیشی در کودکان ابراز عشق و محبت بی‌قیدوشرط به آنهاست. برای اینکه کودکان نگرش مثبت در زندگی را بیاموزند باید با آنها رابطه‌ای مستحکم ایجاد کنید. یکی از اساسی‌ترین نیازهای بشر، دریافت احساس عشق و امنیت از سوی والدین و سرپرستان است. کودکان از شنیدن اینکه پدر و مادر آنها را بی‌قیدوشرط دوست دارند، لذت می‌برند. این موضوع باعث ایجاد احساس امنیت و تعلق در آنها می‌شود.
وقتی چنین بنیانی به‌شکل ریشه‌ای در خانواده بنا می‌شود، امکان ایجاد سایر زیرساخت‌ها نیز فراهم خواهد شد و والدین شاهد رشد کودکان مثبت اندیش خواهند بود. به کودکان خود عشق بورزید و به آنها محبت کنید. با بیان کلمات محبت‌آمیز، در آغوش کشیدن آنها، بوسیدن و … محبت خود را به آنها ابراز کنید. با تماشای فیلم و برنامه‌های شاد و هیجان‌انگیز، گفتن لطیفه و داستان‌های جالب فضای مثبت در خانه ایجاد کنید و هیجان و شادی را برای کودکان‌تان به ارمغان بیاورید.
۲. تعریف و تمجید
کودکان از شنیدن تعریف و تحسین شدن برای کار خوبی که انجام داده‌اند، لذت می‌برند. تشویق و تمجید اعمال و رفتارهای کودکان به آنها انگیزه‌ی مثبت می‌دهد و باعث می‌شود حس تعلق و مشارکت در آنها پا بگیرد و احساس کنند بخشی از یک کل مهم و باارزش هستند. کودکان را مشخصا برای کاری که کرده‌اند تشویق کنید. تعریف و تمجیدهای کلی چندان مؤثر نیست و باعث می‌شود کودک رفته‌رفته این تعاریف را جدی نگیرد. مثلا مشخص و واضح از دختر یا پسر خود برای کمک کردن در انجام تکالیف برادر کوچک‌ترش تشکر و قدردانی کنید.
۳. بینش و اهداف
تشویق کودکان به داشتن هدف در زندگی بسیار مهم است. هدف داشتن به مسیر کودکان جهت می‌دهد و باعث می‌شود در زندگی نتایج و خروجی‌های مشخصی را برای خود تعیین کنند. تعیین اهداف برای کودکان ساختاری در اختیارشان می‌گذارد تا با استراتژی‌های مشخص برای خود بیانیه‌ی هدف تشکیل بدهند.
مشخص کردن چشم‌انداز آینده، قبل از رسیدن به دستاوردها و اهداف زندگی بسیار مفید و سودمند است. برای ایجاد این مهارت می‌توانید از تکنیک‌های NLP استفاده کنید. تمرین‌های هدف‌گذاری NLP برای کودکان در تمام رده‌های سنی مفید است. این تکنیک‌ها به کودکان کمک می‌کند تا با روش‌‌های معنادار و شاد برای اهداف خود برنامه‌ریزی کنند.
NLP یک روش روان‌درمانگری است که «ریچارد بندلر» (Richard Bandler) آن را ایجاد کرد. او مدعی بود که بین فرایندهای عصبی، پردازش‌های زبانی و الگوهای رفتاری، ارتباطی وجود دارد که می‌توان از طریق تجربه آنها را یاد گرفت و برای هدف ویژه‌ای در زندگی از آنها استفاده کرد و مسیر زندگی را تغییر داد.
۴. کنترل نجواهای درونی
روش کنترل نجواهای درونی را باید به کودکان آموزش داد. تکرار بعضی چیزها در ذهن حتی اگر کاملا به آنها اعتقاد نداشته باشیم، باعث می‌شود به‌تدریج آنها را باور کنیم. تکنیک‌های ارتباطی NLP روش مناسبی برای مدیریت افکار و نجواهای درونی است که از طریق ایجاد فیلترهای ذهنی ایجاد می‌شود.
افکار منفی متعددی در ذهن و مغز کودکان وجود دارد که برخی از آنها را در قالب جملات بروز می‌دهند، مثلا: «من در ریاضی ضعیفم» یا «هیچ‌کس منو دوست نداره»، «دوچرخه‌سواریم افتضاحه» و … . سعی کنید این ادبیات را در کودکان خود تغییر بدهید. مثلا به کودک یاد بدهید بگوید «یاد گرفتن ریاضی برای من کمی سخت است و برای آموختن آن باید از دوستان و معلمم کمک بیشتری بگیرم». استفاده از جملات مثبت باعث ایجاد مثبت اندیشی در کودکان می‌شود.
۵. تقویت استعدادها و توانایی‌ها
کمک به تقویت استعدادها و نقاط قوت کودکان در ایجاد مثبت اندیشی در آنها تأثیر بسزایی دارد. هر کودکی استعداد و ظرفیت‌های مختلفی دارد. او می‌تواند ورزشکار، هنرمند یا کارآفرین موفقی باشد. با شناخت استعدادهای کودک می‌توان به او در جهت پیشرفت توانایی‌هایش کمک کرد.
بعد از شناخت استعدادهای طبیعی کودک و تمرکز روی آنها باید به او بیاموزید که تلاش و پشتکار، او را به موفقیت و نتایج دلخواهش می‌رساند. به کودک‌تان بگویید که در مسیر رشد امکان خطا و اشتباه وجود دارد و به او اجازه بدهید که مشکلات و اشتباهات را خود حلوفصل کند.
به کودک نشان بدهید که ارزش تلاش بسیار بیشتر از نتیجه است. ایجاد چنین طرز تفکری علاوه بر اینکه انگیزه‌ی کودک را تقویت می‌کند، به او یاد می‌دهد از اتفاقات و مسائل مختلفی که در طی مسیر برایش رخ داده است، استفاده کند.
در یک کلام شما با کنترل افکار و نگرش منفی، حمایت از کودکان و همچنین تشویق‌شان می‌توانید در ایجاد مثبت اندیشی موفق عمل کنید. کودکان را به‌خاطر دستاوردها و تلاش‌شان تشویق و تحسین کنید و کاری کنید احساس برنده بودن را تجربه کنند. برای اینکه نقش خود را به‌درستی ایفا کنید، باید در طی فرایند خلق و ایجاد مثبت اندیشی تعدادی از عادت‌ها، ارزش‌ها و عقاید خود را نیز بازبینی و اصلاح کنید. با خود فکر کنید چگونه می‌توانید پدر یا مادر تأثیرگذارتری باشید و مثبت اندیشی را در تربیت و آموزش خود لحاظ کنید.
یادتان باشد این شمایید که به عنوان والدین و سرپرست کودک باید شادی و مثبت اندیشی را در فعالیت‌های روزانه‌ی خود متداول کنید و به‌گونه‌ای رفتار کنید که مثبت اندیشی برای فرزندتان به عادت تبدیل شود. کودکان رفتارهای شما را تقلید می‌کنند؛ با داشتن نگرش مثبت در زندگی، به کودکان خود اعتماد به نفس و نگرش مثبت هدیه کنید تا در همین مسیر به دنیای بزرگ‌سالی قدم بگذارند.
برگرفته ازnlp4kids.org
هشدار! این مطلب صرفا جنبه آموزشی دارد و برای استفاده از آن لازم است با پزشک یا متخصص مربوطه مشورت کنید
کلمات کلیدی : تربیت – فرزند سالم و شاد- مشاوره