معرفی رشته حسابداری: رشته حسابداری مناسب چه کسانی است؟
حسابداری علم گزارشگری مالی شرکتها است. گزارشهایی که بتوانند وضعیت مالی یک شرکت را با زبان مشخص و استاندارد حسابداری، به تمامی استفادهکنندگان از این گزارشها انتقال دهند. گزارشهای مالی بیانگر وضعیت شرکت، درآمدها و هزینهها، داراییها، سرمایهها، بدهیها و حقوق صاحبان سهام یک شرکت هستند؛ به نحوی که هر فرد با مطالعه دقیق آنها میتواند وضعیت کنونی، عملکرد گذشته و چشم اندازهای آینده یک شرکت را به خوبی درک کند.
حسابدارها افرادی هستند که به نوعی، جملات معمول در فضای کسب و کار و در فضای مالی یک شرکت را به عدد تبدیل میکنند تا با توجه به قوانین مشخص زبان عددی، برای تمامی استفادهکنندگان قابل درک باشند. یک حسابدار باید بتواند به خوبی گزارش کارهای خود را ارائه دهد..
لذا حسابداری برای افرادی مناسب است که بتوانند به طور مکرر با اعداد ارتباط داشته و قدرت تجزیه و تحلیل آنها را داشته باشند و حسابهای مختلف، در قالب اعداد را به سادگی تفکیک کنند. افرادی که علاقهمند به فضای مالی یک شرکت و مدیریت گزارشگریهای مالی آن هستند و از طرفی خلاقیت و نوآوریهای اقتصادی را دارند، میتوانند حسابداران موفقی باشند.
مطالب مطرح شده در رشته حسابداری به دانشجویان کمک میکند تا بتوانند ذهنی کمی داشته باشند و دنیای اطراف خود را بر اساس اعداد تجزیه و تحلیل کنند. حسابداری پایه علمی بسیاری از رشتههای دیگر مانند مدیریت مالی و سرمایهگذاری است و علاقمندان به این رشتهها نیز میتوانند در این رشته موفق باشند.
معرفی رشته حسابداری
با توجه به ماهیت کمی حسابداری، پیشنیازهای اولیه برای تحصیل در این رشته پیشنیاز ریاضی است. ولی تنها پیشنیاز ریاضی کافی نیست، بلکه مطالعه در رابطه با فرایندهای مالی بنگاههای اقتصادی خرد و کلان و آشنایی با روند عملکردی حسابداران میتوانند در تربیت یک حسابدار موفق، به شکل چشمگیری موثر باشند.
علاوه بر تقویت پایههای ریاضی و محاسباتی علاقهمندان به رشته حسابداری، نیاز است که این افراد با بازه عملکردی حسابداران آشنا شوند تا بتوانند استعداد خود را در راستای تبدیل شدن به یک حسابدار موفق تقویت کنند. زیرا ارتباط مداوم و مکرر با اعداد و ارقام مالی یک شرکت در صورت نبود علاقه به کار، طاقتفرسا و غیر ممکن است.
لازمه دیگر برای دانشجویان رشته حسابداری، آشنایی و شناخت نرمافزارهای حسابداری است. در دنیای کنونی با توجه به مقیاس عملکردی شرکتها و از طرفی نیاز به استفاده از تکنولوژی و فناوری در فرایندهای مدیریت مالی، عملاً مجموعههای گوناگون برای پیادهسازی گزارشهای گوناگون مالی خود مجبور به استفاده از نرمافزارهای حسابداری مختلف هستند. از همین رو، آشنایی با نرمافزارهای حسابداری جزء جداییناپذیر ورود به عرصه عملیاتی حسابداری است.
رشته حسابداری در مقطع کارشناسی ارشد زیرشاخههای مختلفی دارد که بسیاری از دانشگاههای معتبر کشور امکان تحصیل در آنها را برای دانشجویان فراهم میکنند. دانشجویان رشته حسابداری، میتوانند با انتخاب یکی از گرایشهایی که در ادامه آمده است در مقطع کارشناسی ارشد به ادامه تحصیل بپردازند.
اصلیترین زیرشاخه حسابداری در مقطع ارشد خود حسابداری است که از رشتههای پرطرفدار در چند سال اخیر بوده است و به بررسی اقتصاد و امور مالی سازمانها و شرکتها میپردازد. در رشته حسابداری، حسابداران به تهیه گزارشهای مالی، جمعآوری و طبقهبندی اطلاعات اقتصادی و مالی میپردازند.
حسابرسی یکی دیگر از بخشهای مهم رشته حسابداری است که به منظور بررسی و کنترل حسابهای حسابداران انجام میشود. در واقع حسابرسان در دفاتر شرکتها و سازمانهای مختلف جذب میشوند تا از صحت گزارشات مالی و حسابهای حسابداران مطمئن شوند. معمولان حسابرسان به صورت مستقل عمل میکنند تا صجحت اطلاعات گزارش شده به طور صحیح مورد بررسی قرار گیرد.
رشته حسابداری مدیریت به منظور افزایش توانمندی مدیران مالی در تصمیمگیریها و تدوین استراتژیهای اقتصادی شرکتها مطرح شده است. افرادی که در گرایش حسابداری مدیریت تحصیل میکنند، میتوانند به عنوان مدیر عامل، عضو هیئت مدیره و یا به عنوان مشاورین مدیریت و اقتصاد در کنار مدیران ارشد شرکتها به ایفای نقش بپردازند. فارِغالتحصیلان این رشته علاوه بر حسابداری تا حدود زیادی با مطالب رشته اقتصاد نیز آشنا میشوند.
این گرایش، در مقطع کارشناسی ارشد حسابداری به نوعی جدید محسوب میشود و هدف اصلی از ایجاد آن، تربیت نیروهای انسانی آموزش دیده برای فعالیت در بخشهای عمومی-دولتی و یا سطوح کلان فضای اقتصادی جامعه است. از سوی دیگر دانشجویان رشته حسابداری، میتوانند با انتخاب یکی از گرایشهای این حوزه که در ادامه بررسی میشوند در مقطع دکتری نیز به ادامه تحصیل بپردازند.
معرفی رشته حسابداری
حسابداری صنعتی با تحولات صنایع مختلف به خصوص انقلاب صنعتی شکل گرفت. اطلاع از بهای تمام شده محصولات تولید شده، نیازی حیاتی برای تعیین قیمت فروش و عملکرد بهینه شرکتها است. لذا حسابداری صنعتی، با تکامل ابزارها و شیوههای تولید به سمت هزینهیابی پیشرفته حرکت میکند تا هزینهها و بهای تمام شده کالاهای آماده فروش به روشنی و با شفافیت کامل تعیین شوند. مباحث مربوط به این رشته تا حدود زیادی در مقطع کارشناسی و ارشد نیز آموزش داده میشوند.
حسابداری مالی همان حسابداری گزارشگری است. زیرا هدف اصلی حسابداری مالی، آمادهسازی صورتهای مالی است تا نیاز استفادهکنندگان از آنها را تامین کنند. حسابداری مالی با توجه به اصول حسابداری در تلاش است، نیازهای مختلف استفاده کنندگان درون سازمانی و برون سازمانی از اطلاعات حسابداری را پاسخ دهد؛ این افراد با چنین گزارشها و دادههایی، قادر میشوند در مورد سرمایهگذاریها، انعقاد قراردادهای گوناگون، ارائه وام و غیره اقدام به تصمیمگیری کنند.
دولتها در سالهای اخیر با توجه به گستره فرایندهای مخارجی خود، نیازمند مشاورین و افرادی شدهاند که توانمندی تفکیک و مدیریت هزینهها در سطوح کلان اقتصادی را داشته باشند. بنابراین، تربیت و پرورش حسابداران دولتی، میتواند منجر به بودجهبندی صحیح برای امور گوناگون و اجرای این بودجه به صورت دقیق و کاربردی شود. گرایش حسابداری دولتی در پی ایجاد بستری برای به وجود آمدن مشاورین و متخصصان حسابداری در بازه مخارج دولتی است.
حسابداری تنها علم مدیریت بر هزینههای شرکتها، آنهم پیش از شروع فرآیند تولید نیست. بلکه حسابداری میتواند در زمینه فرآیند بهای تمام شده محصولات و خدمات، مقدار تولید، هزینه اجرا، مقیاسهای مختلف تولید، قیمت فروش محصولات و خدمات و ظرفیت منابع گوناگون (مانند ماشین آلات) مشاورههای ارزشمندی را به مدیران سطح بالای شرکتها ارائه دهد. به زبان سادهتر میتوان گفت آنچه توسط حسابداری مدیریت ارائه میشود، پیشنیازی الزامی است که مدیران شرکتها بر مبنای آن اقدام به تصمیمگیریهای کلان میکنند.
منابع انسانی در شرکتها و بنگاههای اقتصادی به عنوان با اهمیتترین داراییهای آنها تلقی میشوند. در همین راستا، مدیریت بر امور مالی گوناگون مربوط به این منابع از بازههای عملکردی حسابداری منابع انسانی است. فارغالتحصیلان این شاخه از حسابداری در بسیاری از شرکتهای عمومی و خصوصی فعالیت میکنند.
در ادامه به فهرستی از مهمترین دروس دانشگاهی رشته حسابداری پرداختهایم:
برخی از مشاغل و سازمانهایی که یک فارغ التحصیل رشته حسابداری میتواند در آنها مشغول به کار شود، عبارتند از:
معرفی رشته حسابداری
اغلب دانشجویان رشته حسابداری (با گرایشهای گوناگون) بعد از پایان تحصیلات خود جذب بازار کار میشوند. در عمل دانش آموختگان رشته حسابداری میتوانند در شاخههای مختلف و متفاوتی نظیر حسابداری مالی، حسابداری صنعتی ،حسابداری دولتی، حسابداری مالیاتی، حسابداری بیمه و حسابداری بانکی فعالیت کنند. حسابداری مالی به طور معمول نیروهایی را میطلبد که تمایل دارند جذب شرکتها و موسسات تجاری و غیر انتفاعی شوند. حسابداری بیمه به طور کامل تمرکز بر موسسات بیمه دارد و حسابداری بانکی نیز در شعبات مختلف بانکی و عملیاتهای مالی همین نهادها به کار میآید.
بازه دیگر اشتغال محصلین حسابداری، بخش حسابرسی است. حسابرسها به طور کلی میتوانند در دو شاخه فعالیت کنند: شاخه اول شامل حسابرسان داخلی شرکتها میشود، این افراد عملکردهای حسابداران یک شرکت را تجزیه و تحلیل و صحت اجرای آنها را تایید میکنند. شاخه دیگر نیز حسابرسان مستقل را در بر میگیرد، این حسابرسان خارج از شرکتها و در بدنه شرکتهای خصوصی یا شرکتهای دولتی حسابرسی فعالیت میکنند و کار آنها نظارت بر عملکرد حسابداران و حسابرسان شرکتها علی الخصوص، در مباحث مالیاتی و اختلافات مالی است.
برای ورود به بازار کار، علاوه بر آشنایی با مهارتهای تخصصی رشته مورد نظر باید با سایر مهارتهای فردی هم آشنایی داشته باشید. در حقیقت، این مهارتهای فردی هستند که یک شخص را از میان رقبا متمایز میکنند و سبب موفقیت او در زمینهها و موقعیتهای شغلی میشوند. چنین مهارتهایی سبب تعامل بهتر فرد در سازمان و محیطهای کاری خواهد شد و به طور معمول با نام «مهارتهای نرم» از آن نام میبرند.
در ایران میتوان رشته حسابداری را در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری دنبال کرد. این رشته در اغلب دانشگاههای معتبر کشور در حال تدریس است. دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشگاه تهران، دانشگاه خوارزمی، دانشگاه بوعلی سینا همدان و دانشگاه مازندران از جمله برجستهترین دانشگاههایی هستند که میتوان در آنها به تحصیل در رشته حسابداری پرداخت.
طبق آمارهایی که وجود دارد، گفته میشود دانشگاههای ایالات متحده یک چهارم ردههای فهرست، ۲۰۰ دانشگاه برتر جهان در زمینه رشته حسابداری را به خود اختصاص دادهاند. دانشگاه کلمبیا، ییل، کالیفرنیا، لس آنجلس و پرینستون از جمله برترین دانشگاههای این کشور برای تحصیل در زمینه حسابداری هستند.
کانادا نیز از دیگر کشورهایی است که دانشگاههایی شاخص را برای تحصیل علاقهمندان در رشته حسابداری دارد. دانشگاههای تورنتو و بریتیش کلمبیا در بین ۴۰ دانشگاه برتر جهان برای تحصیل در رشته حسابداری قرار گرفتهاند. در این بین، شاید بد نباشد اشاره کنیم که دانشگاه معروف مورمون و دانشگاه بریگهام یانگ (BYU) نیز یک مدرسه تحقیقاتی حسابداری دارند.
طبق رتبهبندیهایی که شرکت QS درباره دانشگاههای مختلف در دنیا انجام میدهد، ۲۰ دانشگاه برتر ارائه دهنده رشته حسابداری در جهان به صورت زیر هستند:
توجه داشته باشید که در بیشتر موارد، برای ادامه تحصیل در خارج از کشور، باید با زبان خارجی کشور مورد نظر و همچنین زبان انگلیسی آشنایی خوبی داشته باشید. علاوه بر این، برای اثبات آشنایی با زبان انگلیسی نیز به شرکت در آزمونهای بینالمللی و معتبر زبان خارجی مانند تافل، آیلتس و دولینگو نیاز دارید.
رشته حسابداری یکی از پر کاربردترین رشتههای تحصیلی است. زیرا نه تنها در بازار کار بلکه حتی در مدیریت صحیح بودجه یک خانوار نیز میتواند عملکرد و بازده مناسب خودش را نشان دهد. این رشته به حسابداران کمک میکند تا بتوانند با توجه به توانمندیهای خود و شناخت صحیح منابع و داراییهای، چشمانداز مناسبی از بودجه و هزینههای یک مجموعه را ارائه دهند. از طرفی وضعیت اقتصادی یک شرکت با گزارشهای مالی شفافتر شده و درک آن به راحتی صورت میگیرد.
محصلین رشتههای حسابداری با توجه به آموزههای خود در طول تحصیل، میتوانند وضعیت مالی یک شرکت را شناسایی و درباره عملکرد صحیح و مناسب با توجه به این وضعیت، به مدیران شرکتها مشاوره دهند. این مشاورهها میتواند مدیران ارشد شرکتها، هیئت مدیره و مدیران عامل را راهنمایی کند، تا بتوانند به اهداف و چشم اندازهای خود دست پیدا کنند.
با توجه به بازه دیگر رشته حسابداری به عنوان رشته حسابرسی میتوانیم، این رشته را سنگمحک عملکرد صحیح حسابداران نیز معرفی کنیم. حسابرسها با توجه به قوانین موجود در فضای حسابداری، عملکرد حسابداران شرکتها را سنجیده و اختلافات یا انحرافات آنها را شناسایی میکنند. این اتفاق، منجر به ایجاد گزارشهای مالی شفاف و یکسان در سطح تمامی بنگاههای اقتصادی فعال در یک صنعت میشود.
علاوه بر توضیحات فوق، حسابداران برای انجام عملیات حسابداری نیاز به آشنایی کامل و دقیق با نرمافزارهای حسابداری دارند. لذا در برخی از دانشگاهها به صورت دروس اختیاری یا به صورت دروس تکمیلی، آموزش نرمافزارهای مختلف حسابداری در اختیار دانشجویان قرار میگیرد. البته در دانشگاههای متعددی نیز متاسفانه این آموزشها ارائه نمیشوند که همین امر بدل به ضعف دانشجویان برای بازار کار، پس از فارغ التحصیلی خواهد شد.
بر اساس آنچه مورد اشاره قرار گرفت، فارغ التحصیلان رشتههای حسابداری برای موفقیت در بازار کار و شرکتهای متبوع خود، باید آموختن نحوه کار با نرمافزارهای حسابداری گوناگون را در دستور کارشان قرار داده و به آن به چشم یک اولویت بسیار مهم و جدی نگاه کنند.
منبع:
معرفی رشته حسابداری