برای بزرگداشت و ارج گذاشتن به مقام شاعران، نویسندگان، دانشمندان و وزیران، به آنها جامه‌ای دوخته می‌بخشیدند که به آن خلعت می گفتند. برای مجازات مقصران نیز لباس ناموزون بر تنشان می‌کردند و کلاهی مضحک بر سرشان می‌گذاشتند و او را پیاده یا سواره در شهر می‌گرداندند. حتی وقتی می‌خواستند از قدیمی‌‌ترین و مجرب‌ترین پهلوان‌ها سخن بگویند، می‌گفتند که فلانی پیش‌کسوت است، یعنی که او یک پیراهن بیشتر پاره کرده و یا در زورخانه لنگ و اِزار را زودتر گرفته است.به عبارت دیگر در طی تاریخ همیشه لباس بیانگر فرهنگ، قومیت، شخصیت و مقام یک فرد بوده و به همین دلیل ارزش و اهمیت بسیاری داشته است و باز به همین دلیل باید برای رشته طراحی پارچه و لباس، ارزش بسیاری قائل شد چرا که این رشته از یک سو در حفظ فرهنگ و ملیت یک کشور نقش به سزایی دارد و از سوی دیگر میتواند بهترین، راحت‌ترین و کاربردی‌ترین لباس‌ها و پارچه‌ها را برای مردم جامعه به ارمغان بیاورد. رشته طراحی پارچه و لباس یک رشته هنری کاربردی است که دارای سه گرایش طراحی لباس، طراحی چاپ پارچه و طراحی بافت پارچه می‌باشد.
دروس مشترک در گرایش‌های مختلف طراحی پارچه و لباس:
مبانی هنرهای تجسمی، کارگاه طراحی پایه، کارگاه عکاسی پایه، هنر و تمدن اسلامی، آشنایی با هنر در تاریخ ، آشنایی با هنرهای سنتی ایران، هندسه نقوش در صنایع دستی ایران، خوشنویسی و طراحی حروف، آشنایی با پارچه و لباس‌های سنتی ایران، پارچه‌شناسی، کارگاه طراحی بافت مقدماتی، کارگاه طراحی چاپ مقدماتی، کارگاه طراحی لباس مقدماتی، آشنایی با رشتههای هنری معاصر، انسان، طبیعت و طراحی.
توانایی های لازم :
یک دانشجوی طراحی پارچه و لباس باید هنرهای تجسمی را بشناسد و دارای خلاقیت و دید هنری باشد. داوطلبان باید بدانند که رشته طراحی پارچه و لباس، یک رشته کاربردی است؛ یعنی هدف این رشته طراحی اصولی پارچه و لباس با حفظ خلاقیت هنری است و در نهایت باید محصول هنرمند، به صورت تولید انبوه وارد بازار شود. به همین خاطر هنرمندانی که فقط برای حس خودشان طراحی میکنند، در این رشته موفق نمی‌شوند و بهتر است رشته نقاشی را انتخاب کنند.
درآمد حاصل از این تخصص در مواردی مانند برندسازی و کار شخصی متغیر بوده و به تجربه و بازاریابی افراد بستگی دارد، اما حقوق دریافتی در کارخانجات و صنایع وابسته درآمدی مناسب و قابل توجه است.
برای ورود به بازار کار، علاوه بر آشنایی با مهارتهای تخصصی رشته مورد نظر باید با سایر مهارتهای فردی هم آشنایی داشته باشید. در حقیقت، این مهارتهای فردی هستند که یک شخص را از میان رقبا متمایز میکنند و سبب موفقیت او در زمینه‌ها و موقعیت‌های شغلی میشوند. چنین مهارت‌هایی سبب تعامل بهتر فرد در سازمان و محیط‌های کاری خواهد شد و به طور معمول با نام «مهارتهای نرم» از آن نام می برند .
امکان ادامه تحصیل در رشته طراحی پارچه و لباس در داخل ایران چگونه است؟
این رشته در ایران تا دوره کارشناسی ارشد امکان ادامه تحصیل دارد و برای تحصیل در مقاطع بالاتر حتما نیاز به تحصیل در کشورهای دیگر وجود دارد. بهترین دانشگاه در گرایش طراحی و چاپ دانشگاه هنر است که به صورت اختصاصی در این گرایش فعالیت می کند . در گرایش لباس دانشگاه الزهرا و در گرایش بافت دانشگاه آزاد یزد از سایر دانشگاه‌‌ها سابقه‌‌دارتر هستند .
موقعیت شغلی در ایران :
امروزه صاحبان صنایع متوجه شدهاند که باید اصول علمی طراحی و رنگ‌بندی را رعایت کنند تا کارشان توان رقابت در بازار را داشته باشد . برای مثال شرکت‌های خودروسازی به دنبال الگوساز و طراح بافت پارچه برای روکش صندلی خودرو هستند . بازار کار طراحی لباس نیز بسیار خوب است و حتی اگر فارغالتحصیل این گرایش جذب سازمان‌ها و مراکز خصوصی و دولتی نشود، میتواند با سرمایه‌ای اندک برای خود ، کار کند .
در دوره کارشناسی ارشد رشته طراحی پارچه و لباس که از سال 92 وارد دانشگاه‌‌های دولتی شد (پیش از آن تنها در دوره کارشناسی امکان تحصیل در این رشته وجود داشت) تاکنون گرایشی وجود ندارد و عنوان کلی رشته طراحی پارچه و لباس است .
امکان ادامه تحصیل در رشته طراحی پارچه و لباس در خارج از کشور به چه صورت است؟
نیاز به یادآوری نیست که مهد این رشته، اروپا و در درجه اول، پاریس است که تا سالیان سال سردمدار مد و لباس در سراسر دنیا بود. بعد از آن هم ایتالیا و آمریکا و ژاپن جای خود را در این رشته اثبات کردند. هم‌اکنون هم برای تحصیل در شاخه‌‌های هنری مد و لباس بهترین انتخاب میتواند پاریس و ایتالیا باشد . اما در رشتههای مربوط به شاخه‌‌های زیست‌‌محیطی مد و لباس و مد پایدار آمریکا بیش از سایر کشورها تکنولوژی‌های مربوطه و رشتههای دانشگاهی را حمایت و پشتیبانی می‌‌کند .
برای تحصیل در کشورهای اروپایی ادامه تحصیل از دوره ارشد و پس از آن دکترا میتواند راحت‌‌تر از آن باشد که پس از دوره ارشد در ایران قصد ادامه تحصیل در کشور دیگری را داشته باشید . در واقع پذیرش دکترا برای کسانی که دوره ارشد خود را در یک کشور اروپایی گذردانده باشند بسیار راحت‌‌تر است. پس برای انتخاب دانشگاه و ادامه تحصیل پیش از هر چیز نیازمند آن هستید که رشته و گرایش مورد نظر خود را انتخاب کنید .
توجه داشته باشید که در بیشتر موارد، برای ادامه تحصیل در خارج از کشور، باید با زبان خارجی کشور مورد نظر و همچنین زبان انگلیسی آشنایی خوبی داشته باشید. علاوه بر این، برای اثبات آشنایی با زبان انگلیسی نیز به شرکت در آزمون‌های بین‌المللی و معتبر زبان خارجی مانند تافل، آیلتس و دولینگو نیاز دارید
.
دروس دانشگاهی رشته طراحی پارچه و لباس تا چه میزان نیازهای بازار کار را پاسخگو هستند؟
در بین تمامی دروس دانشگاهی معمولاً حلقه اتصال گمشده‌‌ای بین صنعت و دانشگاه (خصوصاً در رشتههای هنری) وجود دارد که در شرح درس‌‌های جدید از سمت وزارت علوم سعی بر این بوده که با اضافه کردن دروس مربوط به صنعت و بازاریابی و فروش تا حد امکان این خلا پر شود .
واحدهای درسی چون فلسفه هنر و دروس تئوری از این دست میتواند نگاه منحصر به فرد و ویژه‌‌ای به هر کس بدهد که نه تنها در آینده شغلی، بلکه در زندگی شخصی افراد هم راهگشا باشد. هرچند که در دوره دانشگاه اگر فردی انتخاب خود را از شروع تحصیل انجام داده باشد و علاقه‌‌مندی خود را در این رشته بداند میتواند کارآموزی خود را از دوران دانشجویی با کار در مجموعه‌‌های تولیدی مربوط شروع کند و تا پایان سال‌‌های تحصیل یک فرد خبره در زمینه کاری خود باشد.
با تمامی این اوصاف، دروس دانشگاهی بیش از هر چیز خلاقیت افراد و مهارتهای اولیه برای ورود به بازار کار را پوشش می‌‌دهد و برای ورود به بازار کار واقعی نیاز به یک دوره کارآموزی 3 تا 6 ماهه در رشته انتخابی وجود دارد که فوت و فن‌‌های نهایی آن رشته را به طور مستقیم تجربه کند .
به طور مثال، مبانی طراحی و راپورت‌‌بندی پارچه در دانشگاه هم به صورت دستی و هم نرم‌‌افزاری آموزش داده می‌‌شود ، اما برای اجرای آن در یک کارخانه، فرد نیازمند آشنایی با ابزارآلات و تکنولوژی مربوط به همان مجموعه است که گاهی در هر کارگاه یا کارخانه‌‌ای متفاوت است . دوره کارآموزی نامبرده شده کاملاً توافقی است و بستگی به میزان دانش و مهارت فرد و پیچیدگی دستگاه‌‌های موجود دارد .
قابل ذکر است که در واحدهای دانشگاهی هم 240 ساعت کارآموزی گنجانده شده است که در دانشگاه‌‌های مختلف به شیوه انتخابی مدیر گروه اجرا و گذرانده می‌‌شود . به طور مثال، در دانشگاه هنر این دوره به صورت آشنایی حضوری دانشجویان با صاحبان صنایع مربوط در حال اجرا است . هر هفته یکی از افراد فارغالتحصیل که در زمینه‌‌های کاری مرتبط در حال کار هستند، دعوت شده و درباره چگونگی جذب در آن حیطه کاری یا شروع فعالیت در آن حوزه تخصصی برای دانشجویان صحبت می کنند .
در میان این افراد، گاهی اشخاص موفقی یافت میشوند که تنها به واسطه تجربه وارد این رشته کاری شدهاند و از تجربیات واقعی خود برای دانشجویان صحبت میکنند تا آنها را با بازار کار واقعی آشنا کنند. پس از گذراندن ساعاتی به این شیوه آموزشی ، افراد می‌‌توانند ساعات باقیمانده را به حضور در مراکز صنعتی و مزون‌‌ها و… بگذرانند و با فضای کار پس از تحصیل هم آشنا شوند .
منبع: