همه چیز درباره رشته فرش: بازارکار، درآمد، آینده شغلی، دانشگاه های برتر
هنر فرش بافی از قدیم الایام در ایران وجود داشته و معمولا بانوان در حرفه به فعالیت می پرداختند تا بتوانند در مخارج زندگی کمکی کنند. امروزه این هنر بسیار زیبا علاوه بر دست با استفاده از ماشین های صنعتی هم ساخته می شود. قیمت فرش های دست بافت بسیار گران است.برخی از دانشجویان رشته هنر که به صنعت و طراحی فرش علاقه دارند، وارد این رشته می شوند.
بازار کار فارغ التحصیلان در ایران چگونه است؟
کارشناسان فرش در ایران چقدر درآمد دارند؟
فارغ التحصیلان در کجاها میتوانند مشغول به کار شوند؟
در ادامه به معرفی فرش، بازارکار و آینده شغلی، گرایش ها و دانشگاه های برتر میپردازیم.
ماهیت رشته فرش
فرش یک هنر بسیار زیبا است که توسط دستانی بسیار توانا خلق می شود. در گذشته این هنر به صورت یک حرفه نگاه می شد و نحوه انتقال دانش این حرفه به صورت نسل به نسل بود. اما این رشته چند سالی است وارد دانشگاه های ما شده و هدف از ارائه این رشته پرورش متخصصانی با دید علمی به صنعت فرش است. فارغ التحصیلان در نهایت به کارشناسانی برای ارزیابی و کنترل کیفیت فرش تبدیل می شود تا از سقوط رتبه جهانی فرش ایران جلوگیری کنند.
توانایی های موردنیاز
تمام شاخه های هنر مانند مجسمه سازی، نقاشی و …. نیاز به ذوق و علاقه دارد. دانشجویان باید خلاقیت داشته باشد. این دانشجوبان برای درک بیشتر دروس باید از تاریخ هنر فرش بافی، تاریخ هنر های بومی و تاریخ هنرهای دستی آگاهی داشته باشند تا بتوانند با استفاده از ذوق هنری خود طرح هایی مطابق با اصالت ایران همراه با نوآوری ارائه دهند. دانشجویانی که دارای هدف و پشتکار باشند، بعد از فارغ التحصیلی می توانند کارهای مثبت بسیاری انجام دهند.
معرفی دروس در مقطع کارشناسی
دروس مشترک در بین گرایش های مختلف
شیمی عمومی، هنر در تمدن اسلامی، کارگاه طراحی پایه، کارگاه مرمت و نگهداری قالی، کارگاه بافت قالی، کارگاه طراحی سنتی، تاریخ فرش، جامعه‌شناسی فرش، عکاسی، آشنایی باهنر در تاریخ، آشنایی با هنرهای سنتی ایران، شناخت و ارزیابی فرش دستبافت، اصول رنگرزی، آشنایی با مواد اولیه و ابزار، هندسه نقوش در هنرهای سنتی ایران، سیر تحول و تطور نقوش و نمادها در هنرهای سنتی، کنترل کیفی استانداردهای فرش، جغرافیای فرش، پژوهش در فرش ایران، علوم الیاف، زیبایی‌شناسی فرش ایران، ریسندگی، اقتصاد فرش ایران.
معرفی گرایش ها در مقطع کارشناسی
در حال حاضر فرش دارای 4 گرایش رنگرزی، بافت، طراحی، مرمت و تکمیل و سایر زیرانداز ها است.
گرایش رنگرزی
دانشجویان این گرایش در زمینه های تکنولوژی مواد رنگرزی، تکنولوژی رنگ و شیمی و شیمی تجزیه اطلاعاتی مطالعه می کنند و با نحونه رنگرزی سنتی و شیمیایی آشنا می شوند.
دروس تخصصی گرایش رنگرزی
کارگاه رنگرزی سنتی، کارگاه رنگرزی شیمایی، شیمی تجزیه و آزمایشگاه، شیمی و تکنولوژی مواد رنگرزی و آزمایشگاه تکنولوژی رنگ، فیزیک الیاف و آزمایشگاه.
گرایش بافت
دانشجویان این گرایش در دوران تحصیل خود به مطالعه نحوه بافت قالی، انوع بافت قالی و گره ها به صورت تخصصی می پردازند.
دروس تخصصی گرایش بافت
حفاظت و مرمت گلیم، بافت فرش 3و4، حفاظت و مرمت فرش 3و4، رنگرزی سنتی 2.
گرایش طراحی
دانشجویان گرایش طراحی در دوران تحصیل تا حدودی درباره نحوه طراحی قالی و گلیم آموزش می بینند و در زمینه انواع مختلف نقش های قالی های ایرانی مطالعه می کنند.
دروس تخصصی گرایش طراحی
کارگاه طراحی گلیم و سایر زیراندازها، کارگاه طراحی قالی، کارگاه رنگ و نقطه، کارگاه نگارگری، بررسی طرح‌ها و نقوش قالی ایران، شناخت انواع مختلف نقوش قالی‌های ایرانی.
گرایش مرمت و تکمیل
دانشجویان این گرایش با رنگ، انواع بافت، الیاف، رنگرزی شیمیایی و سنتی، انواع گره، دارکشی فرش، ابعاد فرش، نحوه حفظ کیفیت فرش، مرمت فرش آشنا می شوند.
دروس گرایش مرمت و تکمیل
آشنایی با اصول غبارگیری و شستشوی فرش، بررسی طرح‌ها و نقوش قالی ایران، کارگاه بافت گلیم، کارگاه بافت قالی، کارگاه رنگرزی سنتی، کارگاه رنگرزی شیمیایی، مرمت و نگهداری گلیم و سایر زیراندازها، مرمت قالی، شناخت مواد ویژه مرمت قالی.
گرایش سایر زیرانداز ها
دانشجویان این گرایش با نحوه بافت انواع، زیلو، گلیم، گبه، سوماک و دیگر زیراندازها آشنا می شوند و به طور عملی آموزش می بینند.
دروس تخصصی گرایش سایر زیراندازها
کارگاه بافت گلیم، کارگاه بافت گلیم‌های یک رو، کارگاه بافت زیلو، کارگاه بافت سوماک، کارگاه بافت گبه و سایر قالی‌های ایلیاتی، کارگاه مرمت و تکمیل انواع گلیم و سایر زیراندازها، کارگاه بافت طراحی گلیم و سایر زیراندازها، جغرافیای گلیم و سایر زیراندازها، بررسی نقوش ونمادها در گلیم و سایر زیراندازهای سنتی ایران، پژوهش در نقش و رنگ گلیم و سایر زیراندازهای ایران.
معرفی گرایش ها در مقطع کارشناسی ارشد
بهترین منبع برای مشاهده گرایش های ارشد ، مطالعه دفترچه مرتبط با همان سال در سایت سازمان سنجش است. بر اساس مطالعه دفترچه مجموعه امتحانی آزمون ورودی دوره های کارشناسی ارشد ناپیویسته سال 1400، رشته فرش با کد 1363 دارای 4 گرایش پژوهش در هنر، تولید، طراحی، مواد اولیه و رنگرزی است.
وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر
در حال حاظر در ایران فرش در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد ارائه می شود. بر اساس مطالعه دفترچه دکترا، کدرشته به عنوان فرش و یا مرتبط با آن در دفترچه ذکر نشده بود، اما این فارغ التحصیلان اگر علاقه مند به تحصیل در مقطع دکترا باشند در برای مقطع دکترا در دیگر شاخه های مجاز گروه هنر شرکت کنند.
بازار کار و آینده شغلی در ایران
بیشتر دغدغه افرادی که میخواهند، فرش را برای تحصیل انتخاب کنند این است، بعد از فارغ التحصیلی بازار کاری دارد یا خیر. همان طور که میدانید در کل بازار کار برای بسیاری از رشته ها کمی با مشکل روبرو هست، اما این موضوع دلیل نمی شود کار پیدا نکند.
صنعت فرش در ایران یکی از پر سود ترین صنعت ها به دلیل تهیه مواد اولیه فرش در ایران و تولید فرش های دستبافت به حساب می آید. به همین دلیل امروزه بسیاری از مراکز دولتی و خصوصی مرتبط با این صنعت به دنبال جذب فارغ التحصیلان فرش هستند که دارای خلاقیت و مهارت کافی در زمینه رنگ، طرح و بافت باشند. زمینه های شغلی برای این فارغ التحصیلان متنوع است. از جمله دیگر زمینه های کاری مرتبط با این حرفه می توان به مشاور بازرگانان فرش اشاره کرد.
بازار کار
برخی از این افراد که دارای شرایط مالی خوب، در کنار دیگر شرایط داشته باشند، می توانند به عنوان سرمایه گذار در زمینه تولید فرش یا صادرات فعالیت داشته باشند. حتی آنقدر تعداد علاقه مندان به هنر فرش زیاد است که امروزه بسیاری از افراد دوست دارند در دوره های آزاد مرتبط شرکت کنند. به همین خاطر زمینه آموزش هم برای فارغ التحصیلان فراهم است.
درآمد و حقوق فرش در ایران
میزان درامد هر فرد این حرفه ارتباط زیادی با نوع سازمانی که در آن مشغول است و زمینه شغلی دارد. به عنوان مثال فردی که در ارگان های دولتی مشغول است، حقوقی مطابق قانون مدیریت کشور دریافت می کند، اما فردی که در اگان های خصوصی مشغول است، حقوقی مطابق توافق با کارفرما دریافت می کند. معمولا ارگان های خصوصی حقوق بیشتری را به افراد می دهند.
همچنین درآمد افرادی که به عنوان سرمایه گذار دراین بازار هستند، بستگی به وضعیت بازار، سود و زیان دارد. کمترین درآمد افراد شاغل در این زمنیه مربوط به افرادی می شود که در حوزه آموزش مشغول به فعالیت هستند. به طور میانگین میزان درآمد افراد شاغل دراین زمینه را می توان 4میلیون تومان در نظر گرفت.
دانشگاه های برتر فرش در ایران
بر اساس اطلاعات موجود در دفترچه کنکور سراسری هنر سال 99، منتشر شده در سایت سازمان سنجش ، این رشته در 10 دانشگاه سراسری مانند دانشگاه اراک ، دانشگاه سمنان ، دانشگاه سیستان بلوچستان-زاهدان ، دانشگاه باهنر–کرمان، دانشگاه شیراز، دانشگاه کاشان ، دانشگاه هنر، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، دانشگاه هنر اصفهان و دانشگاه هنر شیراز ارائه شده است.
دانشگاه هنر از بهترین دانشگاه های ارائه دهنده رشته فرش در ایران است.
منبع: