رشته فیزیوتراپی چیست؟
رشته فیزیوتراپی شاخه‌ای از پزشکی است که نه تنها در بهبود کیفیت زندگی افراد نقش ویژه‌ای ایفا می‌کند، بلکه از عواملی مانند گرما، سرما، الکتریسیته، نور، عوامل مکانیکی و ورزش‌های اصلاحی برای توانبخشی به انواع بیمارانی که بر اثر سوانح مختلف مانند: تصادفات، سکته‌های مغزی، بیماریهای ارتوپدی، بیماریهای روماتیسمی، عوارض ناشی از جراحی‌ها و سوختگی‌ها، بیماریهای زنان و زایمان، عوارض ناشی از دیابت و بیماریهای کلیه و مجاری سیستم ادراری و … در یک یا چند قسمت از اندام خود حرکت را از دست داده‌اند، کمک می‌کند.
اگر به معنا خود کلمه نیز دقت کنیم، فیزیکال‌تراپی از دو بخش فیزیک و تراپی به معنا درمان ساخته شده است. کلمه فیزیوتراپی را به دو صورت استفاده از قوانین فیزیک برای درمان و درمان فیزیک بدن انسان می‌توان معنا کرد.
طبق گفته انجمن جهانی فیزیوتراپی، فیزیوتراپی و فیزیوتراپیست به فرد کمک می‌کند تا توانایی‌های خود را افزایش داده و یا در بیمارانی مانند بیماران ام اسی سعی بر حفظ توانایی‌های فرد دارد و یا در افرادی که یک‌سری از توانایی‌های خود را از دست داده‌اند، فعالیت‌ها و توانایی‌های جایگزین پیدا کند و به فرد جهت حفظ حداکثری استقلال خویش، آموزش‌های لازمه داده شود.
فیزیوتراپیست کیست؟
فیزیوتراپیست‌ها با در نظر گرفتن شرایط فیزیکی، روانی، عاطفی و اجتماعی افراد به ارزیابی بیماران می‌پردازند و براساس یافته‌های خود و با آگاهی از وضعیت بیماری، برنامه درمانی مناسبی را ارائه می‌دهند.
یک فیزیوتراپیست باید صبر و حوصله زیادی داشته باشد، چرا که علاوه‌بر این که با بیمارانی نظیر افراد سکته مغزی یا دارای ضایعه مغزی کار می‌کند، ممکن است با افرادی که از لحاظ مغزی توانایی کاملی ندارند نیز مواجه شود. به همین دلیل، در اکثر موارد نتیجه کار در مدت زمان طولانی ظاهر می‌شود و اینجاست که صبر و حوصله فیزیوتراپیست به کمک او می‌آید.
فیزیوتراپیست‌ها باید از قدرت بدنی مناسبی نیز برخوردار باشند! چرا که در بسیاری از موارد مجبور خواهند بود بیمار را در پوزیشن‌های مختلف و خاصی قرار دهند و یا نیرو بسیار زیادی برای کشش به بافت‌ها و ماهیچه‌های فرد وارد کنند.
از جمله عواملی که سبب می‌شود افراد به مراکز فیزیوتراپی مراجعه کنند، عبارتند از:
کاهش درد
بهبود توانایی‌های حرکتی فرد
پیش‌گیری از آسیب‌‌های ورزشی یا کمک به ترمیم آسیب‌ها
پیش‌گیری از ناتوانی یا برخی از جراحی‌ها
توانبخشی بعد از سوانحی مانند تصادفات، سکته مغزی یا جراحی
بهبود تعادل فرد برای جلوگیری از زمین خوردن مخصوصأ در سالمندان
کنترل ادرار و مدفوع در سالمندان یا بیماریهای خاص
آموزش چگونگی استفاده از اعضا مصنوعی
آموزش صحیحی استفاده از وسایل کمکی مانند عصا، واکر و …
تجویز اسپلینت یا بریس (انواع آتل و ..)
بنابراین، چون ممکن است افراد به دلیل متحمل شدن دردهای شدید، رفتارهای پرخاشگرانه داشته باشند، وظیفه فیزیوتراپیست است که با کنترل رفتاری و درک متقابل از شرایط بیمار، علاوه‌بر انتقال حس امنیت، به تسریع روند بهبود بیمار نیز تلاش کند.
سختی‌های رشته فیزیوتراپی
از سختی‌های رشته فیزیوتراپی در دوران دانشجویی می‌توان به حجم بالا درس‌ها اشاره کرد. دانشجویان فیزیوتراپی در دوران تحصیل باید ساعات مطالعه بالایی داشته باشند، به دلیل این که با فیزیک بدنی انسان‌ها سروکار خواهند داشت و ممکن است نیازمند کار با دستگاه‌های الکتروتراپی باشند، پس باید در درس فیزیک و زیست‌شناسی تبحر بالایی داشته باشند.
همچنین در رشته فیزیوتراپی، فیزیوتراپیست‌ها از توان بدنی خود برای درمان بیماران بهره می‌گیرند و این امر ممکن است در دراز مدت، برای سلامتی اندام‌های حرکتی خود نیز تأثیر سویی داشته باشد. به همین علت، به فیزیوتراپیست‌ها به صورت مکرر توصیه می‌شود که از ورزش‌های اصلاح حرکات بدنی استفاده کنند.
اما در کنار همه سختی‌های گفته شده، رشته فیزیوتراپی از مزیت‌های فراوانی نیز برخوردار است. بعنوان مثال، همان‌طور که می‌دانید، فیزیوتراپی از زیرشاخه‌های پزشکی است اما چون در مقطع دکتری عمومی ارائه نمی‌شود، عملأ فیزیوتراپیست را پزشک نمی‌شمارند! هرچند در اکثر موارد، مردم فیزیوتراپیست را پزشک می‌نامند. بنابراین انگیزه پزشک شدن افراد تا حدودی ارضا می‌شود و در جامعه از منزلت و جایگاه اجتماعی خوبی برخوردار می‌شوند.
همچنین فارغ‌التحصیلان فیزیوتراپی، از استرس‌های بی‌شمار سایر رشته‌های پزشکی به دور هستند. بعلاوه به دلایل نوظهور بودن و نیاز مبرم جوامع و زندگی‌های ماشینی به علم فیزیوتراپی مخصوصأ در دهه‌های اخیر، انتظار می‌رود بازار کار این رشته به سمت اشباع شدن پیش نرفته و فیزیوتراپیست‌ها به درآمد خوبی نیز دست یابند. ناگفته نماند، برای فارغ‌التحصیلان این رشته این امکان وجود دارد که از لحاظ شغلی کاملأ مستقل بوده و کسب و کار خود را نیز به راحتی راه بیندازند.
ظرفیت رشته فیزیوتراپی
فیزیوتراپی که جزو رشته‌های زیر گروه یک علوم تجربی تلقی می‌شود، در سال‌های اخیر، بین رشته‌های پیراپزشکی بیشتر مورد توجه بوده است. از آن جایی که ظرفیت این رشته به نسبت متقاضیان آن کم‌تر است، قبولی رشته فیزیوتراپی نیازمند یک برنامه‌ریزی دقیق و کسب درصدها و رتبه قبولی حد نصاب را می‌طلبد.
همچنین علاوه‌بر ظرفیت، رشته فیزیوتراپی جزو لیست رشته‌های تحصیلی با گزینش بومی و دارای تعهد خدمت در دانشگاه‌های علوم پزشکی بوده و در صورت انتخاب هر دانشگاه در هر شهری باید به مدت سه برابر تحصیل در آن شهر خدمت کند. بعلاوه این رشته پذیرش بومی _ قطبی دارد. در ایران ما 5 قطب داریم و کسانی که بومی هر قطب باشند، احتمال قبولی در فیزیوتراپی آن‌ها نسبت به رتبه برابر یک داوطلب غیربومی بیشتر خواهد بود.
اما طبق دفترچه انتخاب رشته سازمان سنجش کشور، در سال 1400 مجموع ظرفیت رشته فیزیوتراپی در دانشگاه‌های سراسری معادل 357 نفر بوده که از این میان، 287 نفر ظرفیت پذیرش در دوره روزانه و در حدود 61 نفر نیز ظرفیت پذیرش در پردیس خودگردان بوده است. همچنین از این میان، 7 نفر ظرفیت دارای تعهد خدمت و 2 نفر ظرفیت به مناطق محروم اختصاص یافته بود. اما به طور کلی، متقاضیان رشته فیزیوتراپی 04/0 درصد از کل داوطلبان رشته تجربی را تشکیل داده بودند.
کدام دانشگاه‌ها پذیرش رشته فیزیوتراپی دارند؟
طبق دفترچه انتخاب رشته کنکور سراسری علوم تجربی، پذیرش در رشته فیزیوتراپی فقط در دانشگاه‌های دولتی روزانه، ظرفیت مازاد و پردیس خودگردان صورت می‌گیرد. همچنین طبق همین دفترچه، به طور معمول هر ساله در مقطع کارشناسی دانشگاه‌های زیر، پذیرش رشته فیزیوتراپی دارند که عبارتند از:
دانشگاه روزانه
ظرفیت مازاد سراسری (شهریه‌پرداز)
دانشگاه پردیس خودگردان سراسری
لازم به ذکر است که هیچ کدام از دانشگاه‌های فوق، همانند رشته‌های شاخه پزشکی و پیراپزشکی، پذیرش رشته فیزیوتراپی بدون کنکور نه در دوره روزانه و نه در دوره‌های ظرفیت مازاد یا پردیس خودگردان را شامل نمی‌شوند.
رشته فیزیوتراپی دانشگاه آزاد اسلامی
برخلاف ادعا بسیاری از سایت‌ها و افراد، در طی ده سال اخیر، هیچ یک از واحدهای دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی رشته فیزیوتراپی را ارائه نداده‌اند و هرگونه ادعا بی‌اساس، صرفأ جنبه عوام فریبی داشته و کذب محض است. همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم، بنا بر اعلام خود سازمان سنجش در دفترچه انتخاب رشته سراسری، رشته فیزیوتراپی فقط و فقط در دانشگاه‌های دوره روزانه و پردیس خودگردان (بین‌الملل) ارائه می‌شود.
رشته فیزیوتراپی بدون کنکور دانشگاه آزاد اسلامی
فیزیوتراپی از رشته‌های ناب و پرتقاضا علوم پزشکی محسوب می‌شود، همان‌طور که قبلأ نیز اشاره کردیم، از بین تمامی دانشگاه‌های ایران، رشته فیزیوتراپی در دانشگاه سراسری روزانه و پردیس خودگردان ارائه می‌شود و لاغیر! در واقع علاوه‌بر این که دانشگاه آزاد با آزمون پذیرش رشته فیزیوتراپی ندارد، این دانشگاه، رشته فیزیوتراپی بدون کنکور را نیز ارائه نمی‌دهد.
رشته فیزیوتراپی در دانشگاه علمی _ کاربردی
همه ناامیدان از کنکور سراسری، بعد از مدتی افسردگی به فکر راه‌های میان‌بر برای ورود به رشته‌های تاپ مانند فیزیوتراپی می‌افتند. بعد از گزینه‌های دانشگاه آزاد، پیام نور، غیرانتفاعی و .. به سراغ دانشگاه علمی – کاربردی میروند.
اما همین ابتدا بهتر است بدانیم، ماهیت ساختاری و هدف از تأسیس دانشگاه‌های علمی _ کاربردی چیست! دانشگاه علمی _ کاربردی به موسساتی اطلاق می‌شود که زیر نظر وزارت علوم مشغول به کار بوده و از لحاظ اعتبار مدرک نیز در ایران معتبر هستند. پذیرش در دانشگاه‌های علمی _ کاربردی در مقاطع مختلف تحصیلی اعم از کاردانی، کارشناسی ناپیوسته بدون آزمون و براساس سوابق تحصیلی و معدل آخرین مدرک تحصیلی انجام می‌شود. اما ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد، مستلزم شرکت در آزمون بوده و تنها از طریق برگزاری آزمون پذیرش انجام می‌شود.
اما در پاسخ به این سوال که آیا دانشگاه‌های علمی _ کاربردی پذیرش در رشته فیزیوتراپی دارند یا نه، باید بگوییم خیر! در واقع، هیچ یک از رشته‌های پزشکی، دندان، دارو و فیزیوتراپی پذیرش بدون کنکور علی‌الخصوص در دانشگاه‌های علمی _ کاربردی نداشته و ندارند.
البته ناگفته نماند، این دانشگاه در برخی از شاخه‌های رشته‌های پیراپزشکی پذیرش داوطلب بدون کنکور دارد و شرط اصلی پذیرش، سوابق تحصیلی داوطلب بوده و به صورت نیمه متمرکز خواهد بود.
اما لیست رشته‌های پیراپزشکی دانشگاه‌های علمی _ کاربردی که در سال 1400 پذیرش خواهند داشت، عبارتند از:
تجهیزات آزمایشگاه پزشکی
تجهیزات فنی آزمایشگاه
تشخیص پزشکی
تجهیزات کنترل عفونی و استریلیزاسیون
تجهیزات فنی اتاق عمل
درصد لازم برای فیزیوتراپی
برای این که بدانیم برای قبولی در رشته فیزیوتراپی چه رتبه‌ای لازم است، ابتدا باید بدانیم درصد لازم برای فیزیوتراپی چقدر باید باشد! همان‌طور که می‌دانید، برای کسب رتبه قبولی فیزیوتراپی شما به درصد 8 درس علوم تجربی نیاز خواهید داشت که در این میان، می توان از درس زمین‌شناسی صرف نظر کرد.
اما آنچه از بررسی کارنامه رشته فیزیوتراپی قبول شدگان 1400 برمی‌آید، نشان‌دهنده درصدهای زیر می‌باشد:
درس ادبیات: درصد نسبی پذیرفته‌شدگان از 21 تا 40 بوده است.
عربی: درصد نسبی پذیرفته‌شدگان از 34 تا 70 بوده است.
درس دین و زندگی: درصد نسبی پذیرفته‌شدگان از 40 تا 80 بوده است.
زبان انگلیسی: درصد نسبی پذیرفته‌شدگان از 23 تا 60 بوده است.
درس زیست‌شناسی: درصد نسبی پذیرفته‌شدگان از 54 تا 70 بوده است.
فیزیک: درصد نسبی پذیرفته‌شدگان از 9 تا 40 بوده است.
درس ریاضی: درصد نسبی پذیرفته‌شدگان از 22 تا 50 بوده است.
درس شیمی: درصد نسبی پذیرفته‌شدگان از 26 تا 30 بوده است.
لازم به ذکر است که این درصدها تقریبی بوده و به نزدیک‌ترین عدد گرد شده است. بدیهی است که هرچقدر درصد داوطلبان در محدوده این درصدها و حتی بهتر از این درصدها باشد، شانس قبولی بیش‌تری خواهند داشت.
کارنامه قبول‌شدگان رشته فیزیوتراپی
برای اطلاع از درصد و رتبه فیزیوتراپی، مراجعه به کارنامه رشته فیزیوتراپی پذیرفته‌شدگان سال‌های پیشین، یکی از راه‌های مطمئن و اصولی برای آمادگی بیشتر خود برای کنکور سراسری می‌باشد. البته هرساله ممکن است براساس سیاست‌های سازمان سنجش و آموزش کشور، درصد و رتبه قبولی افراد متفاوت با سال‌های قبل و بعد باشد.
اما آنچه مهم است این است که برای رسیدن به رتبه دلخواه هرچقدر تلاش کنیم رتبه و درصد کسب شده بهتر و بالاتر از کارنامه پیشینیان باشد، شانس قبولی نیز بیشتر خواهد بود.
منبع: