معرفی رشته روانشناسی – تاریخچه علم روانشناسی
از دیرباز در آثار نویسندگان بزرگ یونانی و مصری، گاها به علم روانشناسی و سلامت روح و روان اشاراتی شده است اما تاسیس رشته روانشناسی به عنوان یک علم مستقل به دو کشور آلمان و آمریکا باز می گردد. در سال 1879 ویلهلم وونت اولین آزمایشگاه تحقیقات روانشناسی را در آلمان و در سال 1881 نخستین مجله پژوهش های روانشناختی را تاسیس کرد.
در سال 1890 ویلیام جیمز آمریکایی کتاب اصول روانشناسی را به چاپ رساند و به تدریج رشته روانشناسی در اولین پایگاه های خود جان گرفت. اوج پیشرفت و توجه به علم روانشناسی به جنگ های جهانی و پس از آن و مطالعات روانشناختی آن دوره باز می گردد. پس از آن به تدریج علم روانشناسی در سرتاسر جهان گسترش یافت.
در ایران در ابتدا روانشناسی بخشی از علم فلسفه به شمار می رفت و دانشمندانی نظیر ابن سینا، ناصر خسرو، ملاصدرا و … در این علم تعمق می کردند و به مسائل بنیادین روانشناسی مثل احساس، ادراک، انگیزش، تفکر، و … می پرداختند. اولین بار علم روانشناسی با تاسیس دارالمعلمین و پس از آن تاسیس دانشگاه تهران در سال 1313 به عنوان رشته ای دانشگاهی وارد حوزه آکادمیک شد و زیرمجموعه علوم تربیتی و فلسفه به شمار می آمد. علی اکبر سیاسی و محمدباقر هوشیار جز پیشگامان علم روانشناسی در ایران هستند. با وجود این به این رشته توجه چندانی نمی شد تا اینکه در دهه 1340 شمسی رشته روانشناسی به طور مستقل در دانشگاه تهران و سپس دیگر دانشگاه های ایران تدریس شد.
آشنایی با رشته روانشناسی
رشته روانشناسی یکی از پرطرفدار ترین رشته های جهان است. به دلیل ماهیت رشته روانشناسی که با روان آدمی کار دارد، همیشه مورد توجه صاحبان قدرت و صنایع نظامی برای غلبه بر دشمنان بوده است و بیشتر پیشرفت های روانشناسی مرهون حمایت های مالی بخش نظامی به ویژه در کشور ایالات متحده آمریکا بوده است.
علم روانشناسی علمی است که به شناخت بعد معنوی و درون انسان می پردازد و حوزه مطالعات آن، رفتار انسان ها و علل و انگیزه های شکل گیری آن و فرآیند های ذهنی انسان است. از آن جایی که انسان و ابعاد وجودی آن بسیار گسترده است، این علم نیز وسعت بسیاری دارد.
دانشجویان کارشناسی رشته روانشناسی می کوشند تا با فرآیند های ذهنی انسان مثل تفکر، ادراک، احساس، حافظه، هیجان، انگیزش، و هر آنچه غیر دیدنی است و رفتارهای انسانی از ساده ترین رفتار مثل راه رفتن و نگریستن تا پیچیده ترین آن ها، آشنا شوند. روانشناسی علمی است که می تواند در همه حوزه ها مثل حوزه های تحصیلی، شغلی، تربیت فرزندان، خانواده، مدیریتی، بحران ها، و … فعالیت کند و به پیشگیری، آموزش و درمان آسیب های روانی و روحی بپردازد.
تا سال 1395 کارشناسی رشته روانشناسی دارای 6 گرایش بالینی، بالینی کودک و نوجوان، صنعتی و سازمانی، عمومی، خانواده درمانی، و سنجش و اندازه گیری روانشناسی (روان سنجی) بود اما درحال حاضر کلیه گرایش های مقطع کارشناسی رشته روانشناسی ادغام و به مقطع کارشناسی ارشد منتقل شده است.
معرفی رشته روانشناسی – وظایف روانشناس
وظایف یک روانشناس خوب و کارآزموده عبارتند از؛
- راهنمایی، مشاوره، و روان درمانی مراجعه کنندگان
- تکمیل پرونده روانشناختی مراجعه کنندگان و ثبت اطلاعات مورد نیاز.
- مصاحبه روان شناختی ،ارزیابی، تشخیص و تعیین نوع مشکل.
- برنامه ریزی و اجرای فرایند تغییر، تعدیل یا درمان جهت بهبود وضعیت بهداشت روانی دانشجویان
- مشارکت در ارائه ی طرح های پیشگیری از بروز تشدید آسیب های روانی و رفتاری
- تهیه و تنظیم برنامه های مربوط به بهداشت روان برای حفظ سلامت روانی و پیشگیری از بروز بیماری های روانی
- انجام آزمون های روانی مانند آزمون هوش-شخصیت و تعیین استعدادهای افراد.
- همکاری با روانپزشک در زمینه روان سنجی و تهیه مقالات علمی جهت ارائه در سمینارهای مربوطه به ویژه در فضاهای آکادمیک.
- مشارکت در برنامه ریزی دوره ها و کارگاه های بازآموزی و همایش های مرتبط برای دستیابی به اطلاعات روز در زمینه حرفه ای روانشناسی.
- انجام مشاوره های فردی در زمینه های گوناگون شامل دعوای زناشویی، مشاوره طلاق، تربیت فرزندان، روانشناسی کودک، برنامه ریزی درسی و تحصیلی، افسردگی و مشکلات روحی، عشق و رابطه عاطفی، و …
- انجام مشاوره های گروهی
- آموزش خانواده ها جهت بررسی روند رفع مشکل اجتماعی
- آموزش مهارت های عادات کاری مشتمل بر وقت شناسی، خودیاری بهداشتی، مسئولیت پذیری، و …
رشته روانشناسی برای چه کسانی مناسب است؟
روانشناس کسی است که به لایه های درونی افراد رسوخ می کند؛ به همین دلیل داشتن یک سری مهارت ها و ویژگی های اخلاقی برای دانشجویان کارشناسی روانشناسی بسیار ضروری است. اول از همه خود روانشناس باید از سلامت روانی لازم برخوردار باشد.
روانشناس باید با روش های جدید روان درمانی دنیا و اطلاعات جدید روانشناسی آشنا و به روز باشد. کسانی می توانند در رشته روانشناسی موفق باشند که دارای ویژگی های رازداری، همدلی و همدردی، و نوع دوستی باشند و در مهارت های ارتباطی سرآمد بوده و شنونده فعال باشند. همچنین روانشناسان باید بتوانند از قضاوت و داوری پرهیز کنند. علاوه براین، روانشناسی موفق است که دارای هوش هیجانی باشد و بتواند در شرایط مختلف آرامش خود را حفظ کند و بتواند احساسات خود را کنترل کند.
معرفی رشته روانشناسی – مزایا و معایب رشته روانشناسی
مهم ترین مزیت رشته روانشناسی آموزش مهارت های حفظ سلامت روان است که می توان از آن در زندگی روزمره و شخصی خود و اطرافیان استفاده کرد. همچنین وقتی به روند درمان روانی مراجعان کمک می کنید، می توانید از احساس رضایت و اعتماد به نفس آن لذت بسیاری ببرید.
از معایب این رشته می توان به ناشناخته بودن علم روانشناسی در بعضی مناطق کشور اشاره کرد. علاوه بر این به دلیل گستردگی آموزش رشته روانشناسی در بیشتر دانشگاه های کشور بازار کار آن اشباع شده و یافتن کار با دشواری هایی همراه است. همچنین برای روانشناس شدن حداقل لازم است که مدرک کارشناسی ارشد خود را بگیرید. کار روانشناسی با کسانی است که به لحاظ روانی و روحی دچار مشکل شده اند، به همین دلیل ممکن است بعد از مدت ها دچار فرسودگی و خستگی شوید.
همچنین شما با داشتن مدرک روانشناسی حتی با معدل بالا، یک روانشناس خوب نمی شوید؛ بلکه لازم است شما به کارآموزی و کسب مهارت های روانشناسی در حین کار بپردازید.
معرفی روانشناسی – بازار کار و درآمد رشته روانشناسی
رشته روانشناسی با توجه به شرایط زندگی کنونی بشر بسیار اهمیت دارد؛ با وجود این، هنوز در بعضی از شهرهای کشور ما مغفول مانده است و مردم چندان به روانشناس ها اعتماد نمی کنند. البته در شهرهای بزرگ رشته روانشناسی بسیار مورد توجه است و روانشناسان درآمدهای بسیار بالایی دارند. همچنین پذیرش بالا و تعداد زیاد دانشگاه های ارائه کننده رشته روانشناسی اعم از دولتی، غیرانتفاعی، و آزاد، سبب شده که بازار کار این رشته تقریبا اشباع شود و تنها مهارت و توانمندی های بالا می تواند شرایط کاری خوبی را برای دانشجویان رشته روانشناسی فراهم کند.
با وجود رقیبان و روانشناسان قدر، ورود به بازار کار رشته روانشناسی با دشواری هایی همراه است. فارغ التحصیلان کارشناسی روانشناسی می توانند در مراکز دولتی و خصوصی مختلف مثل سازمان بهزیستی، حوزه معاونت فرهنگی و اجتماعی شهرداری ها، حوزه معاونت اجتماعی و پیشگیری نیروی انتظامی، بیمارستان ها، مراکز مشاوره، کلینیک های تخصصی، مراکز توانبخشی ، مهد کودک ها، و مدرسه ها مشغول به کار شوند.
به علاوه آن ها می توانند در جایگاه مسئول منابع انسانی، برنامه ریزی نیروی انسانی ، مسئول تحقیق و توسعه منابع انسانی، مسئول گزینش نیروها، مسئول آموزش، و مددجو مشغول به کار شوند.
همچنین اخیرا به دنبال آموزش های گسترده بعضی از صنایع و کارخانه ها و بخش های خصوصی برای ارائه خدمت به کارکنان و بالابردن بهره وری آن ها اقدام به استخدام روانشناس می کنند. همچنین روانشناسان می توانند به طور مستقل و با داشتن سرمایه کافی مطب و کلینیک روانشناسی خود را تاسیس کنند.
نمی توان گفت رشته روانشناسی و حوزه کاری روانشناسان بسیار ساده و آسان است، بلکه ممکن است روانشناسان با بیماران روانی مواجه شوند و فرسودگی های روحی بسیاری برای آن ها پدید آید. با وجود این در نگاهی کلی و به نسبت دیگر رشته ها، سختی کار رشته روانشناسی نسبت به درآمد آن کمتر است.
شرایط تاسیس مطب روانشناسی:
- داشتن حداقل مدرک کارشناسی ارشد
- گذشتن حداقل یک سال از فارغ التحصیلی
- پایان خدمت سربازی برای آقایان
- گذراندن دوره کارورزی و داشتن مدرک آن
برای قبولی در رشته روانشناسی چه درس هایی را بخوانم؟
رشته روانشناسی در زیرگروه 5 گروه آزمایشی انسانی قرار دارد و درس های مهم برای قبولی در رشته روانشناسی عبارتند از؛
- روان شناسی با ضریب 3
- علوم اجتماعی با ضریب 3
- ریاضی با ضریب 3
- اقتصاد با ضریب 2
- زبان و ادبیات فارسی با ضریب 2
- فلسفه و منطق با ضریب 2
- زبان عربی و تاریخ و جغرافیا با ضریب 1
معرفی رشته روانشناسی – دوره تحصیل کارشناسی رشته روانشناسی
دوره تحصیل کارشناسی رشته روانشناسی در ایران 4 سال و معادل 8 واحد درسی بوده است و دانشجویان روانشناسی ملزم به گذراندن 138 واحد درسی هستند. واحدهای درسی دوره کارشناسی رشته روانشناسی عبارتند از؛
- دروس عمومی : 22 واحد
- دروس پایه و اصلی: 69 واحد
- دروس تخصصی : 37 واحد
- دروس اختیاری: 10 واحد
دوره تحصیل کارشناسی رشته روانشناسی – دروس عمومی کارشناسی روانشناسی
- مبانی نظری اسلام
- اخلاق اسلامی
- انقلاب اسلامی
- تاریخ و تمدن اسلامی
- آشنایی با منابع اسلامی
- ادبیات فارسی
- زبان عمومی
- تربیت بدنی 1 و 2
دوره تحصیل کارشناسی رشته روانشناسی – دروس پایه و اصلی رشته روانشناسی
- مباحث اساسی در روانشناسی 1
- مباحث اساسی در روانشناسی ۲
- تاریخ و مکاتب روانشناسی و نقد آن
- مبانی جامعه شناسی
- روانشناسی از دیدگاه اندیشمندان مسلمان
- آمار توصیفی
- آمار استنباطی
- روش تحقیق (کمی و کیفی)
- فیزیولوژی اعصاب و غدد
- احساس و ادراک
- روانشناسی فیزیولوژیک
- انگیزش و هیجان
- روانشناسی تحولی ۱
- روانشناسی تحولی 1
- معرفت شناسی
- آشنایی با فلسفه اسلامی
- روانشناسی شخصیت
- روانشناسی شناختی
- روانشناسی دین
- کاربرد کامپیوتر در روانشناسی
- فلسفه علم روانشناسی
- روانشناسی اجتماعی
- متون روانشناسی به انگلیسی 1
- متون روانشناسی به انگلیسی ۲
- روانشناسی تجربی
- روان سنجی
- روانشناسی یادگیری
- روانشناسی تربیتی
- آموزه های روانشناختی در قرآن و حدیث
- آسیب شناسی روانی
- مبانی راهنمایی و مشاوره
دوره تحصیل کارشناسی رشته روانشناسی – دروس تخصصی کارشناسی روانشناسی
- آزمون های روانشناختی 1
- آزمون های روانشناختی 2
- 1صول روانشناسی بالینی
- بهداشت روانی
- روانشناسی سلامت
- آسیب شناسی روانی کودک و نوجوان
- روانشناسی و مشاوره خانواده
- نظریه های مشاوره و روان درمانی
- فنون مشاوره و روان درمانی
- راهنمایی و مشاوره تحصیلی و شغلی
- روانشناسی اجتماعی کاربردی
- آسیب شناسی اجتماعی
- روانشناسی صنعتی سازمانی
- روانشناسی کودکان با نیازهای ویژه 1
- روانشناسی کودکان با نیازهای ویژه ۲
- توانبخشی کودکان با نیاز های ویژه
- شیوه های اصلاح و تغییر رفتار
- پژوهش (ملی- انفرادی) در روانشناسی
دوره تحصیل کارشناسی رشته روانشناسی – دروس اختیاری کارشناسی روانشناسی
- روانشناسی جنسیت
- روانشناسی سالمندی
- مدیریت استرس (تنیدگی)
- روانشناسی اعتیاد
- روانشناسی رفتار مصرف کننده
- علوم اعصاب شناختی
- روانشناسی ورزش
- پویایی گروه
- روانشناسی کار و مدیریت
- کلیات روانپزشکی
- روانشناسی تبلیغات و رسانه
- رفتار سازمانی
- روانشناسی اخلاق
- اخلاق حرفه ای
- ناتوانانی های یادگیری
- نگرش و تغیر آن
- آروانشناسی نظامی
- روانشناسی سیاسی
معرفی رشته روانشناسی – دانشگاه های دارای رشته روانشناسی
دانشگاه های پذیرنده رشته روانشناسی به ترتیب حروف الفبا عبارتند از؛
- دانشگاه اراک
- دانشگاه اردکان
- دانشگاه ارومیه
- دانشگاه اصفهان
- دانشگاه الزهرا (س) – تهران (ویژه خواهران)
- دانشگاه بجنورد
- دانشگاه بوعلی سینا – همدان
- دانشگاه بیرجند
- دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) – قزوین
- دانشگاه تبریز
- دانشگاه تهران
- دانشگاه خلیج فارس – بوشهر
- دانشگاه خوارزمی – تهران (محل تحصیل واحد کرج)
- دانشگاه رازی – کرمانشاه
- دانشگاه زنجان
- دانشگاه سلمان فارسی – کازرون
- دانشگاه سمنان (محل تحصیل دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی مهدی شهر)
- دانشگاه سیستان و بلوچستان – زاهدان
- دانشگاه شاهد – تهران
- دانشگاه شهرکرد
- دانشگاه شهید باهنر – کرمان
- دانشگاه شهید بهشتی – تهران
- دانشگاه شهید چمران – اهواز
- دانشگاه شهید مدنی آذربایجان – تبریز
- دانشگاه شهید مطهری – تهران
- دانشگاه شیراز
- دانشگاه علامه طباطبایی – تهران
- دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی – تهران
- دانشگاه فردوسی مشهد
- دانشگاه کاشان
- دانشگاه کردستان – سنندج
- دانشگاه گیلان – رشت
- دانشگاه لرستان – خرم آباد
- دانشگاه لرستان – خرم آباد (محل تحصیل مرکز آموزش عالی پلدختر)
- دانشگاه لرستان – خرم آباد (محل تحصیل مرکز آموزش عالی نورآباددلفان)
- دانشگاه مازندران – بابلسر
- دانشگاه محقق اردبیلی – اردبیل
- دانشگاه مراغه
- دانشگاه ملایر
- دانشگاه هرمزگان – بندرعباس
- دانشگاه یاسوج
- دانشگاه یزد
- مرکز آموزش عالی اقلید
علاوه بر دانشگاه های روزانه، کارشناسی روانشناسی در بسیاری از دانشگاه های غیرانتفاعی، دانشگاه های پیام نور، و دانشگاه های آزاد اسلامی ارائه می شود.
معرفی رشته روانشناسی – وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر
فارغ التحصیلان کارشناسی رشته روانشناسی می توانند با شرکت در آزمون کارشناسی ارشد و قبولی در این آزمون در هر یک از گرایش های روانشناسی در ارشد شامل روانشناسی بالینی، روانشناسی عمومی، روانسنجی، روانشناسی صنعتی سازمانی، روانشناسی تربیتی، و آموزش و پرورش کودکان استثنائی انتخاب رشته کنند و در صورت قبولی ادامه تحصیل دهند.
همچنین رشته روانشناسی یکی از رشته های خوب برای مهاجرت است و دانشگاه های برتر جهان در این رشته در کلیه مقاطع (کارشناسی و تحصیلات تکمیلی) دانشجو می پذیرد.
منبع: