رشته طراحی پارچه و لباس | معرفی گرایش ها، حقوق و درآمد و بازار کار
و رشته طراحی پارچه و لباس مناسب چه کسانی است؟
رشته طراحی پارچه و لباس، عنوان کاملی برای این رشته کاربردی و پرطرفدار نیست. در این رشته دانشجویان می‌‌توانند مهارت‌‌های ابتدایی برای طراحی انواع سطوح نقش‌‌دار را پیدا کنند و در شاخه انتخابی خود مشغول به کار شوند. از جمله مهارت‌‌هایی که کسب می‌‌شود می‌‌توان به طراحی پارچه، لباس، شال و روسری، کاغذ دیواری، کاشی و… اشاره کرد.
علاوه بر مهارت طراحی، دانشجویان آموزش‌‌هایی در زمینه روش‌‌های مختلف چاپ‌‌های دستی و صنعتی می‌‌بینند که آن‌‌ها را برای ورود به بازر کار و در صورت تمایل، راه‌‌اندازی یک برند شخصی آماده می‌‌کند.
این رشته که در کشورهای دیگر نیز جزو رشته‌‌های پرطرفدار با سابقه‌‌ای طولانی است و در ایران در چند سال اخیر بیش از گذشته محبوب شده است. شاید 10 سال پیش این رشته کمی مهجور و ناشناخته بود، ولی امروزه این رشته جزو رشته‌‌های رقابتی است که دانشگاه‌‌های معتبر کشور در زمره رشته‌‌های تحصیلی خود برای پذیرش دانشجو، قرار داده‌‌اند.
این رشته مانند تمام رشته‌‌های هنر مناسب کسانی است که علاقه و استعدادی در این زمینه داشته باشند یا بهتر است بگوییم زمینه فعالیت و مطالعه در این حوزه را پیش از ورود به دانشگاه و حتی کنکور دارند. چرا که آزمون عملی ورود به این رشته ضریب بالاتری نسبت به نمره تئوری کنکور آن دارد و این بدین معناست که اگر متقاضی فقط نمره خوبی در رتبه کنکور خود داشته باشد، نمی‌‌تواند اطمینان داشته باشد که حتماً در یک دانشگاه تراز اول و دوره روزانه در این رشته پذیرفته شود.
رتبه کنکور در واقع صدور مجوز برای داوطلبان است که به مرحله دوم و امتحان عملی ورود پیدا کنند. پس از تلاش برای کسب یک رتبه عالی در کنکور داوطلبان باید خود را برای آزمون عملی آماده کنند که یک فاصله کوتاه بین اعلام نتایج کنکور و برگزاری آزمون عملی وجود دارد. به همین دلیل است که تاکید می‌‌شود که افراد پیش از کنکور زمینه فعالیت در این رشته را داشته باشند که در این زمان کوتاه تنها مهارت‌‌های خود را تقویت و کامل کنند.
به عقیده برخی کارشناسان، تنها آزمون عملی برای ورود به این رشته کافی نیست، چون در مواردی دیده شده است که داوطلبان بدون آگاهی واقعی از آینده کاری و حتی واحدهای تحصیلی وارد این رشته می‌‌شوند. پیشنهاد می‌‌شود که مانند رشته‌‌هایی چون تئاتر، داوطلبان مرحله مصاحبه را نیز با کارشناسان این رشته بگذرانند تا با آگاهی کامل وارد این رشته پرطرفدار شوند و تنها اشخاصی به تحصیل و هنرآموزی مشغول شوند که بتوانند پرچم‌‌دار این رشته در ایران و جهان باشند؛ چرا که دانشگاه‌‌های محدودی این رشته را ارائه می‌‌کنند و از طرفی متقاضیان نیز بسیار هستند.
این رشته دنیای بسیار وسیعی از هنر، دانش و خلاقیت و آشنایی با صنعت را به روی هنرجویان باز می‌‌کند که میتواند آینده حرفه‌‌ای افراد را به طور کامل تغییر دهد. گاهی افراد کاملاً به سمت شاخه‌‌های هنری و خلاقانه این رشته جلب می‌‌شوند، گاهی صنعت و تجارت را در این حوزه پیش می‌‌گیرند و گاهی هم شاخه‌‌های دوستدار محیط زیست را انتخاب می‌‌کنند که امروزه در بین کشورهای پیشرفته در حال اجرا و بررسی است.
کدام دروس دوره دبیرستان در رشته طراحی پارچه و لباس بیشتر کاربرد دارند؟
دروس هنرستان طیف وسیعی از مهارت‌‌ها را در بر می‌‌گیرد تا هنرجویان برای ورود به رشته‌‌های مختلف هنر آمادگی لازم را داشته باشند، اما فاکتور تعیین کننده برای رتبه افراد، ضریب دروس برای رشته مورد نظر در کنکور است. کنکور هنر شامل 5 شاخه بوده که زیرشاخه‌‌های متفاوتی دارد و رشته طراحی پارچه و لباس از زیرشاخه یک کنکور هنر است. از دروس مهم برای قبولی در رشته طراحی پارچه و لباس با ضریب 4، می‌‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
دروس مربوط به درک عمومی هنر: تاریخ هنر، آشنایی با رشته‌‌های هنری و صنایع‌‌دستی، آشنایی با بناهای تاریخی، عکاسی، آشنایی با نقوش سنتی.
خلاقیت تصویری و تجسمی: دورس مربوط به طراحی و تاریخ نقاشی و هنرمندان، حجم‌‌سازی، مبانی هنرهای تجسمی یک و دو، مبانی تصویرسازی، طراحی اندام و لباس.
از تفاوت‌‌های کنکور هنر با سایر کنکورها می‌‌توان به این موضوع اشاره کرد که برخی سوالات حالت تحلیلی دارد و تنها مطالعه منابع نمی‌‌تواند برای پاسخگویی کافی باشد. هنرجو و داوطلب باید قدرت خلاقیت و تجزیه و تحلیل را نیز در خود افزایش داده و مطالب مربوط به مبانی هنرهای تجسمی و کاربردی را به طور کامل درک کرده باشد.
گرایش‌های رشته طراحی پارچه و لباس برای ادامه تحصیل چه هستند؟
این رشته در سه گرایشِ طراحی و چاپ پارچه، بافت پارچه و طرحی لباس در دانشگاه‌‌های مختلف تدریس می‌‌شود. پیشنهاد می‌‌شود قبل از انتخاب رشته و دانشگاه مورد نظر از این مطمئن شوید که گرایش دلخواه شما در دانشگاه انتخابی، ارائه و تدریس می‌‌شود. به طور مثال در دانشگاه هنر تهران، در این رشته تنها گرایش طراحی و چاپ پارچه در دوره کارشناسی ارائه می‌‌شود که برای داوطلبانی که علاقه‌‌مند به طراحی بافت و طراحی لباس هستند انتخاب مناسبی نخواهد بود.
گرایش طراحی و چاپ:
در این گرایش بیشترین واحدهای درسی در زمینه طراحی سطوح نقش‌‌دار و انواع چاپ‌‌های دستی و صنعتی مربوط به کارخانه‌‌های چاپ پارچه آموزش داده می‌‌شود. هرچند که واحدهای آشنایی با طراحی بافت و طراحی لباس هم تدریس می‌‌شود اما واحدهای بیشتری در زمینه مورد نظر در گرایش طراحی و چاپ گذرانده می‌‌شود.
گرایش بافت پارچه:
در طراحی پارچه، دو نوع طراحی چاپ و طراحی بافت اجرا می‌‌شود که مکانیزم‌‌های کاملا متفاوتی با هم دارند و همچنین دستگاه‌‌های صنعتی و کارخانجات متفاوتی هم آن را اجرا می‌‌کنند. گرایش بافت در دانشگاه آزاد یزد به دلیل وجود کارخانجات بافندگی پارچه بیش از دو گرایش دیگر مورد توجه قرار گرفته است. در واقع طراحی بافت پارچه یک نوع دستور بافت یا فرمولی است برای دستگاه‌‌های بافندگی دستی و صنعتی.
گرایش طراحی لباس:
همان‌‌طور که از اسمش پیداست، افرادی که علاقه‌‌مند به طراحی لباس و ارائه کالکشن‌‌های فصلی لباس هستند باید این گرایش را انتخاب کنند. در این گرایش علاوه بر موارد کلی که لازم است است هنرجویان این رشته بدانند (صرف نظر از گرایش انتخابی) بیشترین واحدهای طراحی اندام، طراحی لباس و تکنیک‌‌های تصویرسازی لباس گذرانده می‌‌شود. نکته مورد نظر در این گرایش این است که واحدهای مربوط به دوخت لباس در آن تدریس نمی‌‌شود.
مهم‌ترین دروس دانشگاهی رشته طراحی پارچه و لباس چه هستند؟
در هر رشته‌‌ای دورس اصلی دروس تخصصی هستند، مخصوصاً دروس تخصصی که بعد از ترم چهار ارائه می‌‌شوند که دروس عمومی و پیش‌‌نیازها گذرانده شده باشند. در این رشته هم بنابر گرایش انتخابی دروس مهم متفاوت هستند. از دروس مهم مشترک می‌‌توان به این واحدها اشاره کرد.
طراحی لباس
چاپ سیلک
چاپ باتیک
طراحی پارچه
آشنایی با ماشین‌‌آلات صنعتی
تاریخ پارچه و پوشاک
بافت پارچه
(+) بازاریابی و فروش
فارغ التحصیل رشته طراحی پارچه و لباس در چه کارها و صنایعی میتواند شاغل شود؟
فارغ التحصیل رشته طراحی پارچه و لباس در موارد زیر میتواند مشغول به کار شود:
طراح بافت پارچه در کارخانه نساجی
و طراح چاپ پارچه در کارخانه نساجی
طراح چاپ پارچه در مزون و کارگاه‌‌های تولید لباس
طراح لباس در مزون و کارگاه‌‌های تولید لباس
مدرس دروس تخصصی در مجموعه‌‌های آموزشی
طراحی و تولید با برند شخصی
مدیریت و اجرای کارگاه‌‌های چاپ دستی (سیلک و باتیک)
طراح شال و روسری
و طراح کیف و کفش در مجموعه‌‌های تولیدی این محصولات
طراح کاشی و کف‌‌پوش
طراح کاغذ دیواری و رومبلی و سایر موارد مربوط به دکوراسیون داخلی
مدیر و طراح مزون‌‌های لباس عروس و لباس‌‌های نامزدی
مدیریت کارگاه‌‌های چاپ دیجیتال و سابلیمیشن
ژورنالیست و روزنامه‌‌نگار در زمینه مد و لباس
سایر شغل‌‌های مربوط به پارچه و لباس و دکوراسیون داخلی و هر محصولی که نیازمند طراحی یک سطح نقش‌‌دار و چاپ و تولید آن است.
بازار کار رشته طراحی پارچه و لباس به چه صورت است؟
از آنجا که مد و لباس این روزها از موارد مورد توجه افراد جامعه است، بازار کار گسترده‌‌ای برای این رشته به وجود آمده است. مخصوصاً در بازار لباس شخصی‌‌دوزی و مزون‌‌ها این رشته بسیار نو و پر از فرصت‌‌های شغلی است.
در گذشته‌‌ای نه‌‌چندان دور هم کارخانه‌‌دارها مجبور به تهیه نقش چاپ و بافت پارچه از نمایشگاه‌‌های خارجی بودند که امروزه به دلیل وجود کارشناسان زبده در این رشته این نیاز نیز مرتفع گشته و صاحبان صنایع از طراحان داخلی برای تهیه طرح در تولیدات خود استفاده می‌‌کنند.
درآمد حاصل از این تخصص در مواردی مانند برندسازی و کار شخصی متغیر بوده و به تجربه و بازاریابی افراد بستگی دارد، اما حقوق دریافتی در کارخانجات و صنایع وابسته درآمدی مناسب و قابل توجه است.
منبع: