آزمایش چربی خون و تفسیر آن
چربی بدن انسان از مواد غذایی تامین می گردد و به مولکول های لیپیدی در خون چربی گفته می شود. در واقع چربی خون به دو گروه کلسترول و تری گلیسرید تقسیم بندی خواهد شد. جالب است بدانید که چربی خون به جذب برخی مواد معدنی و ویتامین ها کمک بسزایی می نماید. علاوه بر این مورد چربی کمک بسزایی برای ساختن غشا سلولی و لخته شدن خون مورد نیاز بدن می نماید.
همان طور که میزان چربی بدن از طریق مواد غذایی تامین می گردد در صورت آنکه مواد غذایی دارای چربی اشباع شده باشد می تواند سبب افزایش سطح کلسترول خون گردد. با افزایش سطح کلسترول احتمال رسوب در عروق خونی وجود دارد که به آن ها پلاک کلسترول گفته می شود. در واقع پلاک کلسترول سبب سخت شدن رگ های بدن و ابتلا به بیماری قلبی خواهد شد.
تست های Apo A-1 و Apo B-100 به عنوان مارکر های جهت پیشگیری از ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی، کلیوی و بررسی سطح آلفالیپوپروتئین های خون کاربرد بسزایی دارد.
آزمایش چربی خون به منظور بررسی و ارزیابی سطح چربی خون بدن انجام می گردد. این نوع آزمایش به عنوان آزمایش کنترلی و چکاپ انجام می شود و به طور معمول تست چربی خون همراه با تست قندخون و آزمایش CBC انجام می گردد.
مهمترین دلیل برای بررسی سطح چربی خون پیشگیری از ابتلا به بیماری های قلب و عروق است. حقیقت با بررسی کلسترول خون می توان از بروز سکته های قلبی، پلاک های آترواسکلروزیس و سایر بیماری های قلبی پیشگیری نمود.
اولین اقدام برای انجام آزمایش چربی خون ناشتا بودن به مدت 12 ساعت می باشد. نکته ای که بایستی بدانید این است که برای اطمینان از آزمایش چربی خون داشتن رژیم غذایی و وزن ایده آل به مدت دو هفته کمک کننده خواهد بود.
در صورت مصرف هر نوع داروی پزشک خود را مطلع سازید زیرا احتمال قطع داروها برای مدتی و یا جایگزینی آنها برای مدتی بسیار حائز اهمیت است.
از مصرف مشروبات الکلی و دخانیات به مدت 72 ساعت پیش از انجام آزمایش بپرهیزید زیرا می تواند عاملی برای رسیدن به نتایج کاذب شود.
از انجام فعالیت های سنگین ورزشی به مدت 24 ساعت اجتناب ورزید.
افراد با سوابق بیماری قلبی، دیابت، فشارخون، HDL پایین، شریان کاروتید یا شریان محیطی می توانند در رده پرخطر به شمار آیند. همچنین افراد با سوابق مصرف دخانیات می توانند جز افراد پرخطر به شمار آیند.
علائم چربی خون بالا
سرگیجه
وزوز گوش
پف کردن صورت
افزایش تعریق بدن
خشکی و تلخی دهان
احساس خواب آلودگی
و احساس سنگینی و خستگی زیاد
احساس سوزش کف پا به ویژه شب هنگام
تپش قلب پس از مصرف مواد غذایی حاوی چربی زیاد
روش های درمانی بسیاری برای درمان و پیشگیری از افزایش سطح چربی خون وجود دارد که از مهمترین عوامل تاثیر گذار در پشگیری از افزایش سطح چربی خون داشتن رژیم غذایی سالم می باشد. سعی نمایید برای پیشگیری از بروز چنین بیماری هایی رژیم غذایی مناسبی داشته باشیم و غذاهای که میزان چربی بسیاری دارند را بشناسید و از مصرف آن ها اجتناب ورزید.
تفسیر آزمایش چربی خون
در حالت کلی می توان گفت تفسیر آزمایش چربی خون می تواند به سلامت بدن و پیشگیری از ابتلا به بیماری ها کمک بسزایی نماید. پزشک پس از بررسی های لازم تصمیم می گیرد ریسک فاکتورهای وجود دارد و شما نیاز به درمان خاصی خواهید داشت یا خیر .
چربیهای خون به مولکولهای لیپیدی موجود در جریان خون گفته میشود که در دو گروه عمدهی کلسترول و تریگلیسرید طبقه بندی میشوند. بدن انسان به دریافت چربی از مواد غذایی نیاز دارد؛ زیرا یک منبع اصلی برای انرژی محسوب می شود. به علاوه چربی به جذب برخی ویتامین ها و مواد معدنی در بدن انسان کمک می کند و هم چنین برای ساختن غشا سلولی، غلاف هایی که اعصاب را احاطه می کنند( غلاف میلین) و لخته شدن خون مورد نیاز است.
خوردن زیاد غذاهایی که حاوی چربی های اشباع هستند میتواند به بالا بردن سطح کلسترول در خون منجر شود. اضافهی کلسترول ممکن است در سطح عروق خونی رسوب کند که به آن ها پلاک کلسترول گفته می شود. این پلاک به سخت شدن رگهای بدن و ایجاد آترواسکلروزیس و بیماری های قلبی و سکته منجر می شود. در نتیجه ارزیابی چربی های خون با تشخیص ریسک بیماریهای قلبی و همچنین تصمیمگیری در ارتباط با درمان فرد مرتبط است.
کلسترول(Cholesterol): کلسترول خون یکی از مهمترین چربی ها می باشد که به طور طبیعی توسط بدن سنتز می شود. این چربی از دو منبع اصلی یکی به صورت اندوژن توسط کبد و روده(۹۰%)، دیگری به صورت اگزوژن توسط رژیم غذایی(۱۰%) تامین میشود. کلسترول موجود در مواد غذایی در محصولات حیوانی یافت میشود. این چربی در تولید و نگهداری غشاء سلولها و انتقالات بین سلولی ضروری است ولی ازدیاد درمصرف آن، میتواند به رگها و قلب ما آسیبهای جبرانناپذیری را وارد نماید. دو شکل اصلی از کلسترول وجود دارد:
HDL (لیپوپروتئین پرچگال): این نوع عموما به عنوان«کلسترول خوب» شناخته شده است. HDL دارای مقادیر بالایی پروتئین و مقادیر کمی کلسترول میباشد که وظیفه این لیپوپروتئین برداشت کلسترول از خون و انتقال آن به کبد می باشد و مانع تشکیل پلاکهای چربی در عروق میشود؛ هم چنین HDL از قلب محافظت میکند و مقادیر کم آن در خون میتواند یکی از عوامل ایجاد بیماریهای قلبی باشد.
در حدود ۷۰% از LDL توسط کبد برداشت میشود. مقدار کمی از LDL، که البته حائز اهمیت نیز میباشد، توسط ماکروفاژها برداشت میشود که به دیوارهی شریانها مهاجرت کرده و سبب تجمع لایه ی چربی در دیواره ی رگ ها و ایجاد پلاک آترواسکلروزیس شده و احتمال ابتلا به بیماری عروق کرونر (CHD) را بالا می برد.
تریگلیسرید(Triglyceride): رایجترین نوع چربی در بدن است. این چربی از طریق غذا وارد بدن میشود و علاوه بر این مقداری از آن نیز در بدن ساخته میشود. مقادیر بالای تریگلیسرید میتواند خطر بروز حمله و سکته قلبی را نسبت به افراد دارای مقادیر طبیعی آن، تا ۴ برابر افزایش دهد.
Apo A-۱ و Apo B-۱۰۰ : آپو A-۱ و آپو B-۱۰۰ به ترتیب پروتئین اصلی در ساختار لیپوپروتئین HDL و LDL می باشد. این تست ها به عنوان مارکری جهت پیش بینی ریسک ابتلا به بیماری های قبلی و عروق محیطی کاربرد دارد. هم چنین در تشخیص عارضه های دیگری هم چون نارسایی های مزمن کلیوی، بیماری های عروق کرونر، افزایش و یا کاهش آلفالیپوپروتئین ها در خون(هایپرآلفا لیپوپروتئینمیا و هایپوآلفا لیپوپروتئینمیا) کاربرد دارد. این تست دارای حساسیت بالاتری در تشخیص ریسک ابتلا به بیماری های قلبی نسبت به بقیه ی لیپوپروتئین ها می باشد.
اهمیت انجام تستهای مربوط به چربی خون در پیشگیری و یا درمان بیماریهای مربوط به قلب و عروق میباشد که با بررسی و پیگیری میتوان از ایجاد سکته قلبی، پلاکهای آترواسکلروزیس و بیماریهای دیگر مرتبط با قلب و عروق پیشگیری کرد.
در ضمن برای اطمینان از نتیجهی تست چربی خون، باید به مدت حداقل ۲ هفته دارای یک رژیم غذایی و وزنی متعادل باشید.
آمیودارون، لووتیروکسین، لوودوپا، سوتالول، اسبوتولول، وراپامیل، آمیلوراید، ترازوسین، انالاپریل، کورتیکواستروئیدها، آندروژن ها، دانازول، نافارلین، داروهای ضدبارداری های خوراکی، کاتکول آمین ها، دیکلوفناک، ایبوپروفن، نئومایسین، لوواستاتین، ایزوترتینوئین، اکسی متالون، فنوباربیتال، فنوتیازین، اسید آسکوربیک، نیاسین، آمینوسالیسیلیک اسید، دی سولفیرام
۴ – مصرف الکل ۷۲ ساعت پیش از انجام این آزمایش می تواند نتایج را به طور کاذب افرایش دهد.
منبع : 1