از محصولات برجسته‌ی دیگر نوکیا در سال‌های پایانی قرن بیستم، می‌توان به گیرنده‌های دیجیتال اشاره کرد. این شرکت با همکاری British Digital Broadcasting، در سال ۱۹۹۸ گیرنده‌های دیجیتال را در انگلستان عرضه کرد که بعدا با نام ONdigital معروف شدند.
سلطه بر بازار موبایل
سال ۱۹۸۸ با افت شدید درآمد نوکیا همراه بود و کری کایرامو، مدیر وقت نوکیا، در اثر فشار بحران‌های مالی خودکشی کرد. مدیران بعدی سازمان‌دهی زیرمجموعه‌های نوکیا را انجام دادند و سرانجام در ابتدای دهه‌ی ۲۰۰۰ تصمیم به تمرکز کامل روی فناوری‌های موبایل و شبکه گرفتند و بخش‌های دیگر را فروختند.
گوشی موبایل نوکیا 2100 چند سال بعد معرفی شد و برای اولین‌بار، صدای زنگ مشهور نوکیا در این محصول استفاده شد. نوکیا برنامه‌ی فروش ۴۰۰ هزار عدد از این گوشی را در استراتژی خود داشت؛ ولی ۲۰ میلیون از آن در سرتاسر جهان به فروش رفت.
یکی ازمحصولات بلندپروازانه‌ی نوکیا در بازار گوشی‌های موبایل، در سال ۱۹۹۶ و با نام Nokia 9000 Communicator معرفی شد. این محصول ۸۰۰ دلاری قابلیت ارسال و دریافت ایمیل و فکس، مرورگر وب، پردازنده فایل‌های متنی و همچنین صفحات گسترده را یک‌جا جمع کرده بود. این گوشی یک محصول عالی در زمان خود بود اما با استقبال خوبی از طرف مخاطبان روبه‌رو نشد.
در سال ۱۹۹۸ نوکیا به بزرگ‌ترین تولیدکننده‌ی گوشی موبایل در جهان تبدیل شد
در اکتبر سال ۱۹۹۸، نوکیا رتبه‌ی اول بزرگ‌ترین تولیدکننده‌ی گوشی هوشمند در جهان را از موتورولا ربود. گوشی‌های این شرکت در قاره‌های آمریکا، اروپا، آسیا و اقیانوسیه طرفداران زیادی داشتند. نوکیا علاوه بر تسلط در این بازار، به‌عنوان پیش‌گام بازی‌های موبایل نیز شناخته می‌شد. شرکت فنلاندی با عرضهی بازی مشهور snake روی تمامی گوشی‌های همراه، سبک جدیدی از بازی کردن را به جهانیان معرفی کرد.
نوکیا علاوه بر بازار سخت‌افزار گوشی‌های موبایل، بازار نرم‌افزار را نیز هدف قرار داده بود. آن‌ها در سال ۱۹۹۸ با همکاری شرکت انگلیسی Psion، شرکت Symbian Ltd را به‌منظور توسعه‌ی سیستم‌عامل جدیدی برای دستیار دیجیتال همراه (PDA) تأسیس کردند. در سال ۲۰۰۱، پلتفرم Series 60 شرکت نوکیا روی سیمبین عرضه شد و اولین گوشی موبایل دوربین‌دار این شرکت یعنی Nokia 7650 نیز در همان سال به بازار عرضه شد.
نوکیا و سیمبین درکنار هم بزرگ‌ترین تولیدکنندگان سخت‌افزار و نرم‌افزار گوشی‌های موبایل در جهان بودند. در سال ۲۰۰۴ نوکیا به‌عنوان بزرگ‌ترین سهام‌دار سیمبین شناخته می‌شود و در نهایت در سال ۲۰۰۸ کل این شرکت را به مالکیت خود درآورد. موفقیت‌های بزرگ نوکیا در همین سال‌های انتهایی قرن بیستم و ابتدای قرن ۲۱ به وقوع پیوست. آن‌ها تنها در سال ۱۹۹۸، درآمدی حدود ۲۰ میلیارد دلار داشتند که ۲.۶ میلیارد آن سود خالص بود. تا سال ۲۰۰۰، این شرکت حدود ۵۵ هزار کارمند داشت.
دهه‌ی ۲۰۱۰ را می‌توان دوران اوج معرفی و عرضهی به‌یادماندنی‌ترین گوشی‌های موبایل جهان توسط نوکیا نامید.
اولین گوشی خاطره‌انگیز و موفق این دهه، نوکیا ۳۳۱۰ بود که فروش خارق‌العاده‌ای برای این شرکت به‌همراه داشت. نوکیا ۳۳۱۰ به‌نوعی نماد این شرکت فنلاندی محسوب می‌شود و نقش مهمی در شهرت جهانی آن‌ها داشته است. نوکیا سال گذشته نسخه‌ای جدید از این گوشی محبوب را به بازار عرضه کرد تا بار دیگر یادآور خاطرات خوش ۳۳۱۰ برای کاربران باشد.
تلاش نوکیا برای سلطه بر بازار بازی‌های موبایل با سری N-Gage اوج گرفت. فنلاندی‌ها در سال ۲۰۰۲ اولین محصول از این سری را روانه‌ی بازار کردند که ترکیبی از یک کنسول بازی همراه و یک گوشی موبایل بود. البته ان‌گیج به خاطر طراحی خاص و تقریبا عجیب، بازخورد مناسبی از سمت گیمرها دریافت نکرد. نوکیا بعدا از این برند به‌عنوان پلتفرم بازی گوشی‌های سری ۶۰ خود استفاده کرد.
نوکیا در سال‌های بعد تلاش‌های متعددی داشت تا با گوشی‌هایی با طراحی خاص، جایگاه خود را بیش‌ازپیش در بازار گوشی‌های موبایل تثبیت کند. گوشی‌هایی همچون نوکیا 5510 و 6800 با صفحه‌کلید کامل، نوکیا 3600 و 3650 با صفحه‌کلید گرد و نوکیا 7600 و 7280 با طراحی‌های ساختارشکنانه، محصولاتی بودند که نام شرکت فنلاندی را به‌عنوان پیشرو در زمینه‌ی طراحی بر سر زبان‌ها انداختند. البته بسیاری از این طراحی‌ها توسط کاربران و کارشناسان مورد تمسخر قرار گرفتند و جایی در بازار گوشی‌های موبایل پیدا نکردند.
نوکیا ۱۱۰۰ با آمار فروش ۲۵۰ میلیونی، پرفروش‌ترین محصول الکترونیکی تاریخ است
در میانه‌ی دهه‌ی ۲۰۱۰، بلندپروازی‌های نوکیا به اوج خود رسید و تولید گوشی‌هایی با قابلیت‌های بالا و قیمت‌های سرسام‌آور توسط این شرکت شروع شد. اولین گوشی نوکیا مجهز به صفحه‌نمایش لمسی با نام Nokia 7710 در سال ۲۰۰۵ عرضه شد و در همان سال، گوشی انقلابی N90 از سری فوق‌العاده موفق N معرفی شد.
نوکیای ابتدای قرن بیستم با تمامی تولیدکنندگان گوشی امروزی متفاوت بود. این شرکت در مدت یک سال چند نمونه گوشی موبایل برای تمامی سلیقه‌ها معرفی می‌کرد. در سال ۲۰۰۵ علاوه بر نمونه‌های گفته‌شده، گوشی بیزینس کلاس 8800 یا سایروکو مجهز به بدنه‌ی استیل ضد زنگ (به‌همراه مدل‌های تیتانیوم و طلایی) معرفی شد.
در همان سال، نوکیا 1100 معرفی شد که با فروشی نزدیک به ۲۵۰ میلیون عدد در سرتاسر جهان، لقب پرفروش‌ترین گوشی موبایل تاریخ را به خود اختصاص داد. گوشی‌های نوکیا 3250، 6280 و N70 از دیگر محصولات این سال طلایی بودند که هرکدام با کاربری خاص و جامعه‌ی هدف خاص، فرمانروایی نوکیا را در بازار گوشی‌های موبایل کامل کردند.
قرارداد با کارل زایس
همان‌طور که گفته شد دهه‌ی ۲۰۱۰ دهه‌ی طلایی نوکیا بود. فنلاندی‌ها در سال ۲۰۰۵ قراردادی عالی با شرکت تولید لنز آلمانی کارل زایس امضا کردند و اولین گوشی‌های خود مجهز به دوربین‌های حرفه‌ای را در همان سال‌ها تحت برند N و با کمک این شرکت تولید کردند. گوشی‌های N95 و N82 از اولین محصولات این سری بودند که به ترتیب در سال‌های ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸، جایزه‌ی برترین گوشی‌های موبایل مجهز به دوربین در اروپا را به خود اختصاص دادند.
همکاری‌های بعدی نوکیا و کارل زایس منجر به عرضهی گوشی‌های بسیار موفق تا میانه‌ی دهه‌ی ۲۰۲۰ شد. نوکیا N93 در سال ۲۰۰۶ معرفی شد و به خاطر طراحی خاص و سهولت استفاده به‌عنوان دوربین فیلم‌برداری، توجه بسیاری از کاربران و کارشناسان را به خود جلب کرد. محصول بزرگ بعدی، نوکیا N8 با دوربین فوق‌العاده عالی ۱۲ مگاپیکسلی بود که استانداردهای عکسبرداری و فیلم‌برداری با گوشی موبایل را متحول کرد.
در نهایت گوشی‌های نوکیا 808 Pureview و Lumia 920، آخرین همکاری‌های فنلاندی‌ها با کارل زایس بودند که اولی با لنز ۴۱ مگاپیکسلی، بیش از گوشی موبایل به یک دوربین عکسبرداری کامل شبیه بود.
نوکیا در آن سال‌ها تنها به تولید گوشی موبایل بسنده نکرد و با عرضهی سیستم‌عامل Maemo روی تبلت Nokia 770، افق‌های بلندپروازانه‌ی خود را بار دیگر به رخ کشید. تلاش‌های نرم‌افزاری این شرکت در سال‌های بعد و با تمرکز روی پلتفرم ان‌گیج و مارکت موسیقی Ovi به اوج خود رسید. البته Ovi به‌سرعت و با ظهور اپ‌استور اپل، در سال ۲۰۰۸ رقیبی جدی پیدا کرد.
همکاری با کارل زایس منجر به سلطه‌ی نوکیا در بخش گوشی‌های مجهز به دوربین شد
از آخرین گوشی‌های انقلابی نوکیا در سال‌های پایانی دهه‌ی ۲۰۱۰ می‌توان به Nokia 5800 XpressMusic اشاره کرد. این گوشی را می‌توان اولین گوشی هوشمند کاملا لمسی از طرف این شرکت اروپایی نام نهاد. ۵۸۰۰ به نسخه‌ی پیشرفته‌ی سیمبین موسوم به Symbian^1 مجهز بود و به‌نوعی جزو آخرین گوشی‌های فوق موفق نوکیا به حساب می‌آمد. اولین نشانه‌ها از دوران افول نوکیا نیز در همین زمان و در سال ۲۰۰۸ اتفاق افتاد که آن‌ها به خاطر کاهش فروش، مجبور به تعطیلی بخش فروش در ژاپن شدند.
سال‌های ابتدایی سقوط
سال‌های ابتدایی دهه‌ی ۲۰۲۰ به‌هیچ وجه برای نوکیا خوش‌یمن نبود. آن‌ها در ابتدای این دهه گوشی N8 را معرفی کردند که به خاطر تأخیر در عرضه، آسیبی جدی به اعتبار برند وارد کرد. در همان سال‌ها، اپل و گوگل نیز با قدرت در حال نفوذ به بازار گوشی هوشمند بودند. از طرفی، سونی اریکسون و سامسونگ نیز اکوسیستم سیمبین را ترک کرده و به سمت اندروید جذب شده بودند.
در این میان نوکیا که سیستم‌عامل خود را در حال مرگ می‌دید، به خیال بازپس‌گیری اعتبار گذشته، با اینتل شریک شد. این دو شرکت سیستم‌عامل‌های Maemo و Moblin خود را با هم ترکیب کردند و MeeGo را از دل آن متولد کردند. البته این سیستم‌عامل که بر پایه‌ی لینوکس بود نیز موفقیتی برای نوکیا نداشت و در سال ۲۰۱۲، توسعه‌ی آن متوقف شد.
نوکیا که از همان ابتدای توسعه‌ی می‌گو اعتقادی به آن نداشت، با غول نرم‌افزاری جهان یعنی مایکروسافت وارد شراکت شد و گوشی‌های برپایه‌ی ویندوز فون را به‌عنوان اولویت اول خود انتخاب کرد. فشارهای مایکروسافت مبنی بر تمرکز بیشتر روی این سیستم‌عامل، یکی از دلایل تعطیلی می‌گو بود.
ظهور اندروید و آی‌او‌اس، اولین نشانه‌ها از سقوط برند نوکیا را نمایان کرد
با اعلام همکاری نوکیا و مایکروسافت، به‌یک‌باره آمار فروش شرکت فنلاندی سقوط کرد. دلیل اصلی این سقوط، ناامیدی کاربران نسبت به سیمبین بود. همان یکی دو سال ابتدای دهه‌ی ۲۰۲۰، نشان از سقوط نوکیا در بازار گوشی‌های موبایل داشتند. سری پرچم‌دار لومیا مجهز به ویندوزفون نتوانست اعتبار نوکیا را باز یابد و کاهش فروش، باعث افت شدید ارزش سهام این شرکت و اخراج حدود ۱۰ هزار نفر از کارمندان آن شد. حتی نخست‌وزیر فنلاند نیز در آن سال‌ها از نوکیا روی برگرداند و هیچ کمک دولتی به آن‌ها پرداخت نکرد.
منبع :