شایع ترین مشکلی که برای غدد پاراتیروئید رخ می دهد ، مشکل پرکاری می باشد که در این حالت مقدار هورمون‌های پاراتیروئیدی ترشح شده بیش از میزان لازم می باشد. به این بیماری هیپرپاراتیروئیدیسم یا پرکاری پاراتیروئید می گویند. غده های پاراتیروئید چهار غده کوچک چسبیده به تیروئید در گلوی شما می باشند، این غدد نیز مانند سایر غدد درون ریز بدن وظیفه ترشح برخی هورمونها و کنترل عملکرد بدن را به عهده دارند، از بیماری های کمیاب مرتبط با این غدد سرطان پاراتیروئید می باشد.همانگونه که می دانیم شیوع سرطان های مختلف از جمله سرطان پاراتیروئید را می توان از جمله بیماری ترسناکی به حساب آورد که در چند دهه اخیر افزایش پیدا کرده است.
از آنجایی که این بیماری به درمان ها و مراقبت های ویژه ای احتیاج دارد، باید در این زمینه اطلاعات کافی را کسب کرد تا در زمان های اورژانسی بتوان به این بیماران کمک کرد. در حقیقت این نوع از سرطان به بافت ها و غدد پاراتیروئید در افراد آسیب میزند. ممکن است این نوع از سرطان به صورت اولیه و در این غده ایجاد شود یا در بعضی از موارد به صورت سرطان ثانویه از دیگر اندام های افراد به این قسمت از بدن فرد مبتلا به سرطان نفوذ یابد. این سرطان هنگامی به وجود می آید که سلولهای غدد از کنترل خارج شوند و رشد غیر معمول داشته باشند.
با این حال هنوز پزشکان نتوانسته اند دلیل این اتفاق و خارج شدن رشد سلولها از کنترل و در حقیقت دلیل این که چرا سرطان پاراتیروئید به وجود می آید را بیابند ولی خبر خوب این است که در اکثر موارد بدخیمی در توده های به وجود آمده پاراتیروئید مشاهده نمی شود و در واقع کنسر پاراتیروئید یک امر نا شایع است، با این وجود نگرانی بسیاری از بیماران با توده های پاراتیروئید همین بیماری می باشد به همین علت ما این مطلب را به موضوع مورد نظر اختصاص داده ایم.
سرطان پاراتیروئید چگونه بوجود می آید؟
برخی موارد وجود دارد که می تواند سبب تشکیل سرطان پاراتیروئید شود از جمله این مواردسایز بزرگتر توده پاراتیروئید که معمولا بیشتر از سه چهار سانتی متر می شود ،PTH خیلی بالا و شکل های خاص غده که در یک سونوگرافی دقیق و اختصاصی پارتیروئید مشاهده می شود. در واقع این بیماری نوعی نادر از سرطان است که در اثر عوامل مختلفی می تواند در افراد ایجاد شود. با توجه به نوع بدخیمی که در این نوع از سرطان وجود دارد، سلول های سرطانی می توانند به غدد پاراتیروئید حمله کنند و این غدد را با اختلالاتی مواجه کنند.
هورمون پاراتیروئید می تواند به فعالیت های بدن کمک کند تا سطح کلسیم را در حد نرمال و طبیعی در بدن نگه دارد و بتواند ذخیره سازی کلسیم مورد نیاز بدن را نیز از این طریق انجام دهد. غدد پاراتیروئید در اطراف غده تیروئید به صورت چهار عضو کوچک قرار دارند. این غدد در اطراف غده پروانه ای شکل تیروئید دیده می شوند. جای قرار گیری این غدد در گردن افراد است و وظیفه ترشح هورمون های پاراتیروئید و PTH را بر عهده دارند.
گاهی اوقات غده تیروئید می تواند پرکار شود در این صورت سبب ترشح بیش از حد هورمون PTH می گردد. در همچین مواقعی معضلی به نام هیپرپاراتیروئیدیسم ممکن است در افراد رخ دهد. این امر هنگامی ایجاد می شود که سلول های خوش خیم سرطانی به نام آدنوما بر روی یکی از غدد پاراتیروئید مشاهده شود. در این صورت این غدد رشد پیدا می کنند و بزرگتر می شوند و می توانند به پرکاری تیروئید بیانجامند. در برخی از مواقع پرکاری تیروئید ممکن است در اثر ایجاد سرطان پاراتیروئید باشد که این امر بسیار کم رخ میدهد.
هایپرپاراتیروئیدیسم اولیه
هایپرپاراتیروئیدیسم اولیه به علت مشکل در یک یا چند غده از چهار غده پاراتیروئید رخ می دهد، هایپرپاراتیروئیدیسم اولیه معمولاً به طور اتفاقی رخ می دهد ولی برخی از افراد ژنی را به ارث می برند که موجب بروز این اختلال می گردد.برخی از مواردی که سبب ایجاد هایپرپاراتیروئیدیسم اولیه می شوند عبارتند از:
- رشد غیر سرطانی (آدنوم) در غده پاراتیروئید، شایع ترین دلیل هایپرپاراتیروئیدیسم اولیه می باشد.
- بزرگ شدن (هایپرپلازی) دو یا چند غده پاراتیروئید
- تومور سرطانی، دلیل بسیار نادر پرکاری پارا تیروئید اولیه می باشد.
پرکاری تیروئید ثانویه
به طور کلی هایپرپاراتیروئیدیسم ثانویه،سطح کلسیم را کم می کند و در آخر موجب پر کاری غدد پاراتیروئید خواهد شد تا از دست دادن کلسیم را جبران کنند. عواملی زیادی موجود هست که سبب این موضوع می شود ، در ادامه بیشتر توضیح خواهیم داد.
سرطان پاراتیروئید چه نشانه هایی دارد؟
علائم سرطان پاراتیروئید شامل موارد بسیار زیادی است که می تواند سبب هایپرکلسمی یا افزایش کلسیم در خون گردد و یکی از آنها سرطان هایپرتیروئید می باشد. هر نوع سرطانی که در بدن افراد بوجود می آید دارای علائمی است که در صورت مشاهده آنها باید در کوتاه ترین زمان ممکن به پزشک رجوع کنید تا بتوانید به علت های ایجاد آن پی ببرید. در بسیاری از مواقع این علائم خیلی دیرتر از موعد خود را نشان می دهد.
در این صورت امکان دارد که بیماری سرطان تا حدود زیادی پیشرفت کرده باشد. با توجه به اینکه علائم سرطان پاراتیروئید ممکن است با سایر علائم بیماری های دیگر مشابه باشد باید در این زمینه دقت و توجه بیشتری را از خود نشان دهید. با این وجود در صورت دیدن علائم زیر در سریع ترین زمان ممکن جهت چکاپ پزشکی به پزشک متخصص مراجعه نمایید.
- تشنگی
- اختلال در مجاری ادراری
- عدم تمرکز مناسب در فکر
- وجود یک توده در گلو (به ندرت)
- احساس ضعف و خستگی در بدن
- تهوع و استفراغ به طور مداوم
- بی اشتهایی و بی میلی به خوردن غذا
- کاهش وزن بدون هیچ علتی
- تشنگی بیش از اندازه معمول
- ادرار کردن در حالت غیر طبیعی و به دفعات زیاد
- ایجاد یبوست
- ایجاد درد در استخوان ها
- درد در معده و کمر
- مشکلات کلیوی
- ایجاد توده ای در گردن
- تغییرات در صدای افراد مبتلا به این بیماری
- مشکلات در بلع و خوردن غذا
- شکستگی استخوان ها در حالت غیر عادی
در صورتی که همچین نشانه هایی را در خود مشاهده کردید برای رفع سریع آنها به سرعت اقدام کنید. پزشک مورد نظر آزمایشات متفاوتی را از شما خواهد گرفت تا اطمینان حاصل کند که به این نوع از سرطان مبتلا هستید یا خیر.
علت های ایجاد سرطان پاراتیروئید در افراد چیست؟
دانستن علت وجود سرطان مورد نظر می تواند تا حدود زیادی پزشک مورد نظر را مطلع کند تا درمان هایی متناسب با هر مرحله از این سرطان به افراد ارائه دهد. افرادی که به این نوع از سرطان مبتلا می شوند در واقع ممکن است دلایل متفاوتی در آنها باعث بروز این بیماری مهلک شده باشد. از آنجایی که شیوع بیماری سرطان در نوع بدخیم آن به سرعت اتفاق می افتد، می تواند در صورت درمان نشدن به موقع، افراد مبتلا به این بیماری را در معرض خطر مرگ قرار دهد.
چه مواردی ممکن است سبب ایجاد این بیماری شود
هیپوپاراتیروئیدیسم یا کاهش سطح هورمون PTH نیز یکی دیگر از دلایلی است که ممکن است افراد را به این نوع از سرطان مبتلا کند. در بسیاری از مواقع دلایل ارثی می تواند این سرطان پاراتیروئید را در افراد ایجاد کند. این دلیل یکی از مشخص ترین دلایلی است که ممکن است افراد را به این بیماری دچار کند. کسانی که در سابقه خانوادگی خود شاهد این بیماری بوده اند بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به آن قرار دارند. داشتن رژیم های غذایی نامتعادل و خطر آفرین در طول عمر افراد ممکن است که خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.
مبتلا شدن به سندروم MEN 1 که بر روی غدد پاراتیروئید تاثیرات منفی برجای می گذارد. ایجاد تحرک بسیار زیاد در غدد تیروئید که منجر به افزایش ترشح هورمون PTH در بدن افراد می شود. به این بیماری هیپرتیروئیدیسم نیز گفته می شود. در اثر این بیماری کلسیم بیش از حد در خون تولید می شود و منجر به ایجاد هیپرکلسمی می شود. در صورتی که این بیماری درمان نشود ممکن است به ایجاد سرطان پاراتیروئید بیانجامد. سرطان های نوع ثانویه یکی دیگر از دلایل ایجاد این نوع از سرطان در غدد پاراتیروئید هستند. سلول های سرطانی بدخیم از آنجایی که می توانند در این نوع از سرطان جابه جا شوند ممکن است که به این غدد نفوذ پیدا کنند و در آنجا تکثیر شوند. در این صورت این بیماری می تواند شیوع پیدا کند.
خطرات احتمالی پرکاری تیرویید :
- کاهش تراکم استخوان و پوکی استخوان
- شکستگی استخوان
- سنگ کلیه
- زخم معده
- پانکراتیت (التهاب پانکراس)
- اختلالات سیستم عصبی
- تشخیص پرکاری پاراتیروئید
تشخیص پرکاری پاراتیروئید نسبتا راحت می باشد چرا که غدد پاراتیروئید مقادیر بسیار زیادی هورمون را به شکل سرم کلسیم تولید می نماند و تشخیص و اندازه گیری این ماده در خون نیز کار ساده و آسانی می باشد.
از راه‌های تشخیص پرکاری پاراتیروئید، اندازه‌گیری میزان کلسیم موجود در ادرار طی یک شبانه روز می باشد. البته، اندازه گیری میزان کلسیم در ادرار یک روش غیر مستقیم برای بررسی عملکرد پاراتیروئید می باشد که بطور کلی میزان صحت آن تنها 25 تا 40 درصد می باشد.
منبع: