سگ سرابی یا ماستیف ایرانی یکی از بزرگترین سگهای قوی هیکل و نگهبان در ایران است. در این مقاله شما را با مشخصات ظاهری، خلق و خو، رفتار و شخصیت ماستیف سرابی و اطلاعات کاربردی دیگر درباره این سگ آشنا خواهیم کرد.
صدها سال است که سگ سرابی برای نگهبانی و محافظت از دام در برابر شکارچیان در خدمت چوپانان بوده است. طبق تحقیقاتی که انجام شده، این سگ یکی از قویترین نژادهای سگ در جهان است. اگرچه منشاء اصلی این نژاد ایران است، اما کشورهایی که بیشترین تعداد این نژاد را دارند چین، آمریکا و سپس روسیه هستند.
به دلیل سابقه زیاد آنها به عنوان یک نگهبان، از این سگ معمولاً جهت محافظت و نگهبانی استفاده میشوند، در حالی که از همان زمانهای قدیم یک حیوان خانگی محبوب برای خانوادههای گله دار بودهاست.
سگ سرابی با نام علمی کنیس لوپوس از نژاد ملوسر در بین مردم به عنوان ماستیف ایرانی، ماستیف پرشین، ماستیف سرابی و سگ چوپان شناخته میشود. این نژاد دارای هیکلی عضلانی و قوی با سر پهن، گردن قوی و استخوانهای سنگین است.
با شنیدن نام ماستیف سرابی اکثر مردم بلافاصله در ذهن خود یک «سگ بزرگ» را تصور میکنند که این نژاد هم از این قاعده مستثنی نیست. آنها از نسل سگهای مولوس باستانی هستند که در آن روزها به دلیل وحشی بودن و جثه بزرگشان مورد احترام بودند و امروز به عنوان سگهای ملی ایران شناخته شدهاند.
این سگ از نژادی است که از هیچ چیزی ترس ندارد و اگر خطر یا تهدیدی را شناسایی کند، دیگر برایش یک تهدید نیست، بلکه یک هدف است. طی قرنها، هدف از پرورش سگهای سرابی اموری خاص مانند نگهبانی، گلهداری و جنگیدن بوده است که همچنان کاربرد دارد. این غرایز در سگ ماستیف نهادینه شده که میتوان با آموزش آنها را کاهش داد، اما نمیتوان از بین برد.
سگ سرابی یا ماستیف ایرانی یکی از نژادهای قوی هیکل با استخوانهایی درشت و سنگین وزن است. قد سگماستیف متوسط رو به بلند است. وجود سر بسیار بزرگ این نژاد چهره آنها را تا حدی ترسناک جلوه میدهد.
پوست ضخیم سگ ماستیف سرابی از مشخصههای مهم این نژاد شناخته میشود؛ به طوری که سایر حیوانات همچون گرگ قادر به پاره کردن یا آسیب زدن به آن نیستند. پوزه این سگ برخلاف سر بزرگش کوچک و با لبهای بالایی بزرگ و آویزان است. چشمهای سگ سرابی ریز و رنگی و بطور معمول هم رنگی تیره است. استخوانهای بدن این نژاد مخصوصا در قسمت پا بزرگ و درشت هستند به همین علت سگهای سرابی معمولا دارای پاهایی سنگین هستند.
دم آنها با یک پیچ ساده ظاهری بلند و ضخیم دارد. رنگ پوست اکثر سگهای نژاد ماستیف سرابی تیره است ولی رنگهای سفید یا روشن هم دیده شده است. این سگها قادر به تحمل بدترین شرایط آب و هوایی هستند. درواقع وجود پوست سخت و مقاوم در آنها موجب شده است که در برابر آفتاب سخت تابستان و سرمای زمستان دوام بیاورند و بتوانند دمای بدن خود را به سادگی تنظیم کنند.
در نواحی مربوط به پا و گردن نسبت به دیگر بخشهای بدن موهای بیشتری دیده میشود. بخش زیادی از بدن این نژاد عضلات تنومند است و کمتر پیش میآید که چربی در بدن این سگ مشاهده شود. قد سگهای ماستیف سرابی بین ۸۱ تا ۹۰ سانتی متر و وزنشان ۶۰ تا ۹۰ کیلوگرم است.
سگ سرابی یکی از نژادهای با عمر طولانی است. این نژاد به طور متوسط بین ۱۲ تا ۱۵ سال عمر میکند. اکثر نژادهای بزرگ در شرایط عادی حداکثر حدود ۱۳ سال یا بیشتر از آن رشد میکنند، زیرا اندازه آنها تأثیر خود را میگذارد.
تاریخچه چندانی در مورد ماستیف سرابی گفته نشده ولی منشا آن ایران است و به عنوان سگ نگهبان استفاده میشود. این سگ نژادی از نوع مولوسر است که به عنوان سگ گله در شهرستان سراب ایران مورد استفاده قرار میگیرد. از این رو نام سگ سرابی از همین شهرستان نشأت گرفته است. همچنین اعتقاد بر این است که از آنها در زمانهای قدیم به عنوان سگ جنگی برای مقابله با شیرها و سایر حیوانات عظیم الجثه استفاده میشده است.
براساس برخی منایع این نژاد از سگهای آشوری و سگهای جنگی ایران باستان تکامل یافته است. طی سالها، چوپانان ایرانی از این نژاد برای محافظت از گوسفندان خود در برابر شکارچیانی مانند گرگ، خرس و شغال استفاده میکردند.
خلق و خوی: ماستیف سرابی نسبت به خانواده خود بسیار وفادار، محافظ، هوشیار و با محبت است. او نسبت به امور اطرافش بسیار هوشیار است. آنها با پارس کردن به صاحبشان در مورد اینکه شخصی در منطقه آنها وارد شده است هشدار میدهند. به افراد غریبه در خانه و کنار خانواده اعتماد ندارند و نیاز به معرفی مناسب فرد غریبه از جانب صاحبشان دارند.
رفتار: سگ سرابی یک نژاد سگ بسیار فعال است که برای حفظ سلامت و رضایت از زندگی نیاز به فعالیت بدنی منظمی دارد. اگر نتوانند فعالیتهای لازم را در طول روز انجام دهند، به مرور به تخریب وسایل اطراف خود و افسردگی روی میآورند. بنابراین، توصیه میشود حتما پیاده روی و ورزش را برایشان فراهم کنید.
شخصیت: ماستیف ایرانی با خانواده خود صمیمی به غریبهها مشکوک و بدبین است. از آنجایی که سگی قدرتمند و محتاط است، وجود حیوانات خانگی کوچک در خانه چندان برای آنها مناسب نیست. اگر به فکر نگهداری از یک حیوان خانگی کوچک هستید، هر دو آنها را از سنین پایین با هم بزرگ کنید تا به خوبی با یکدیگر کنار بیایند.
نکته: ماستیف سرابی اگر از سنین پایین در کنار خانواده بزرگ شود با بچهها کنار میآید. البته آنها ممکن است با بچههای غریبه رفتار خوبی نداشته باشند، بنابراین وقتی آنها را پیش بچهها میبرید، همیشه آنها را با قلاده نگه دارید. سعی کنید بر رفتارهای اجتماعیشان نظارت داشته باشید و هرگز آنها را با کودکان تنها نگذارید. درواقع سگ سرابی نسبت به بچههای بزرگتر یا بزرگسالان عملکرد و رفتار بهتری را نشان میدهد.
آموزش ماستیف سرابی کار آسانی نیست زیرا آنها مستقل هستند و نیاز به یک مربی صبور دارند. شما باید یک صاحب سگ باتجربه باشید که آموزشی کامل و منسجم بر روی آنها اعمال کنید. از رفتار مثبت برای حفظ انگیزه و تمرکزشان بر آموزش استفاده کنید. وقتی کار خاصی را انجام میدهند، با خوراکیهای خوشمزه و واکنشهای صوتی به آنها پاداش دهید.
سگ سرابی سگی قدرتمند است که بطورمعمول نسبت به سایر سگها کمتر دچار بیماری میشود. ولی با این حال باید به برخی از نکات مربوط به نگهداری و حفظ سلامت این سگ توجه کرد. سالی یک یا دو مرتبه با شانههای محکم و قوی بدن سگ را شانه بزنید تا موهای زائد آن دفع شوند.
توصیه میشود روزانه یا چند روز یک بار دندانهایش را مسواک کنید. از آن جایی که دارای دندانها و فک بسیار قوی است دامپزشکان حتما برای معاینه دهانشان از دستکشهای مخصوص استفاده میکنند. لازم است که چکابهای مربوط به آرنج، چشم، قلب، هیپ و… را هرچند وقت یکبار انجام دهید.
با وجود قوی بودن این نژاد برخی از بیماریهای سطحی ممکن است سگ ماستیف سرابی را درگیر کند مانند بیماری دیسپلازی، آلرژی فصلی، بیماری چشم و…
از آن جایی که این نژاد سگ ایرانی وزن سنگینی دارد عمدتا از ناحیه آرنجها دچار مشکل میشود و احتمال ابتلا به آرتروز در آنها زیاد است.
برای نگهداری سگ سرابی یک مکان بزرگ و روباز را باید انتخاب کنید. این سگ اصلا مناسب زندگی در آپارتمانهای شهری نیست چون آنها عادت دارند در فضای بزرگ و رو باز زندگی کنند؛ در حیاط خانههای ویلایی نیز میتوانید از آنها نگهداری کنید.
این نژاد به تغذیه سالم و مقوی نیاز دارند. تا ۲ سالگی میتوانند تغذیهای عادی داشته باشند ولی پس از آن چون میزان رشد آنها کند میشود و نیاز به بهینه سازی دارند باید از تغذیه مقوی و مناسبی برخوردار باشند، دارای برنامه غذایی پر کالری باشند و نسبت مساوی کلسیم به فسفر در تغذیه آنها مراعات شود.
توله سگهای سرابی معمولا دچار اختلالات اسکلتی هستند که این مورد در حین رشد رفع خواهد شد. از نظر بهداشتی برای حفظ سلامت بایستی به ناخنهای این سگ توجه شود. پس همیشه ناخنهای سگ را کوتاه کنید زیرا ناخنهای بلند باعث درد و مانع راه رفتن و انجام امور روزمره آنها میشود. مواقعی که یکی از ناخنهای سگ بشکند عروق خونی موجود در انتهای ریشه ناخن باعث درد شدید شده و درنهایت منجر به عفونت میشود.
به لطف پوست ضخیمی که دارد دمای هوا روی آن اثری ندارد و با زمستان و تابستان سازگار است. پیاده روی روزانه یکی از برنامههای مهم برای سگ ماستیف سرابی است که حتما باید به آن توجه شود.
یکی از پارامترهای حیاتی و قابل توجه در نگهداری از سگ سرابی داشتن تغذیه مناسب و سالم است. سگ ماستیف از انواع مواد غذایی میتواند تغذیه شود ولی برای رشد مناسب عضلانی و استخوانها و همچنین کارایی ایدهآل وجود غذای کافی و با کیفیت در درجه اول باید مد نظر صاحب سگ باشد.
از آنجاییکه این سگ سنگین وزن است عدم ابتلا به چاقی در این سگ باید مدام کنترل شود. برای سگهای با فعالیت بدنی زیاد غذای بیشتری اختصاص دهید و در مقابل سگهای عقیم و یا سن بالا میزان کالری کمتری نیاز دارند. سگهای ماستیف با وزن بیشاز ۶۰ کیلو روزانه حدود ۱۵۰۴ کیلو کالری احتیاج دارند. رژیم اصلی سگ ماستیف ایرانی شامل گوشت، حبوبات و میوه جات است که همه با هم یک تغذیه سالم و با کیفیت است. در برخی غذاهای آماده سگ مکملهایی همچون گلوکوزامین وجود دارد که باعث کمک به رشد سگ میشود.
لازم به ذکر است که در مواقعی که به پارامترهای بهداشتی غذاها توجه نکنید همیشه هم غذاهای تازه برای سگ به منزله غذای کامل نخواهد بود. اما به طور کلی تغذیه با غذاهای تازه نسبت به مکملهای تجاری پروتئین بیشتری دارند. بهتر است انواع گوشت را در بخش اول فهرست غذایی سگ سرابی قرار دهید.
سگ سرابی یا ماستیف سرابی یک نژاد عظیم الجثه، فوق العاده قوی و باهوش است که در صورت بیتوجهی، آزار و اذیت یا آموزش اشتباه، سگی به شدت خطرناک میشود. به خاطر داشته باشید که این نکته فقط برای سگ ماستیف نیست و در مورد هر نژاد بزرگی صدق میکند.
منبع : 1