خواص دارویی گل زعفران، دست کمی از رشته های قرمز رنگ آن ندارد. خواص گلبرگ های گل زعفران از سلامت پوست تا رفع افسردگی و افزایش میل جنسی است. از سویی دیگر قیمت آن در مقایسه با زعفران بسیار کمتر است.
زعفران گران‌قیمت ترین ادویه در جهان است. یک کیلوگرم از آن بین ۱۱۰۰ تا ۱۱۰۰۰ دلار آمریکا قیمت دارد. دلیل قیمت بالای آن، روش برداشت سخت و پرهزینه آن است. در مورد منشا کشت زعفران شک و تردیدهایی وجود دارد. برخی آن را به ایران و برخی دیگر به یونان نسبت می‌دهند. در حال حاضر حدود ۹۰-۹۳% زعفران مصرفی در جهان، در ایران تولید می‌شود.
گل زعفران و رشته های زعفران
زعفران در واقع ۳ رشته قرمز رنگ در میان گل بنفش آن است که با دست جدا شده و خشک می‌شود. سالیانه حدود ۱۰ هزار تن گلبرگ بنفش پس از برداشت زعفران به دست می‌آید. این گلبرگهای زیبا خواص اعجاب انگیزی دارند و در درمان بسیاری از بیماری‌ها موثر هستند.
خواص گلبرگ های گل زعفران
مزایای مصرف گل زعفران نیز مانند خواص زعفران، برای سلامتی بسیار است که به آنها اشاره می کنیم.
۱. آنتی اکسیدان قدرتمند
زعفران دارای انواع مختلفی از ترکیبات گیاهی است که به عنوان آنتی اکسیدان عمل می‌کنند. مولکول‌هایی که سلول‌های شما را در برابر رادیکال‌های آزاد و اکسید شدن محافظت می‌کنند.
زعفران دارای مقادیر قابل توجهی از آنتی اکسیدان‌های کروسین (crocin)، کروستین (crocetin)، صفرانال (safranal) و کائمپرفول (kaempferol) است.
- کروسین و کروستین رنگدانه‌های کاروتنوئیدی هستند که موجب رنگ قرمز زعفران می‌شوند. هر دو این ترکیب‌ها خاصیت ضد افسردگی، محافظت از سلول‌های مغزی در برابر صدمات پیشرونده، بهبود التهاب، کاهش اشتها و کاهش وزن دارند.
- Safranal به زعفران طعم و عطر مطلوبی می‌دهد. تحقیقات نشان داده است که صفرانال موجب بهبود خلق و خو، تقویت حافظه و توانایی یادگیری، همچنین محافظت از سلول‌های مغزی در برابر استرس اکسیداتیو می‌شود.
- سرانجام، کائمپرفول در موجود در گلبرگهای گل زعفران خواصی مانند کاهش التهاب، ضد سرطان و ضد افسردگی دارد.
۲. درمان افسردگی با گلبرگهای زعفران
زعفران به نام ” ادویه آفتاب” نیز مشهور است. این نامگذاری نه تنها به دلیل رنگ زیبای آن بلکه به دلیل افزایش روحیه و نشاط افراد پس از مصرف آن نیز هست.
نتایج مطالعات آزمایشگاهی نشان داده است که مکمل‌های دارای زعفران در درمان علائم افسردگی خفیف تا متوسط مؤثر بوده اند. مطالعات دیگری نشان داده است که مصرف ۳۰ میلی گرم زعفران (و گلبرگهای آن) روزانه به میزان مصرف همان اندازه فلوکستین، ایمی پرامین و سیتالوپرام – درمان‌های معمول برای افسردگی- موثر است. همچنین عوارض جانبی مصرف زعفران را در مقایسه با سایر دارو‌ها ناچیز است.
۳. خواص ضد سرطان گل زعفران
زعفران سرشار از آنتی اکسیدان است، که رادیکال‌های آزاد مضر را خنثی می‌کند. مطالعات آزمایشگاهی نشان داده است که زعفران سلول‌های سرطانی روده بزرگ را می‌کشد یا رشد آنها را سرکوب می‌کند، در حالی که به سلول‌های سالم آسیبی نمی‌رساند. این اثر همچنین در درمان سرطان پوست، مغز استخوان، پروستات، ریه، پستان و دهانه رحم نیز مشاهده شده است.
از این گذشته، کروسین – آنتی اکسیدان موجود در زعفران – سلول‌های سرطانی را نسبت به دارو‌های شیمی درمانی حساس‌تر کرده و درمان را تسریع می‌کند.
۴. کاهش علائمPMS
سندرم پیش از قاعدگی (PMS) به علائم جسمی، عاطفی و روانی که قبل از شروع دوره پریود رخ می‌دهد، گفته می‌شود.
مطالعات نشان داده است که مصرف زعفران موجب کاهش علائم PMS کمی شود. مصرف روزانه ۳۰ میلی گرم زعفران، در زنان ۲۰ تا ۴۵ ساله، موجب کاهش علائم PMS مانند تحریک پذیری، سردرد، افزایش اشتها و درد می‌شود. یک مطالعه دیگر نشان داده است که تنها بوییدن زعفران به مدت ۲۰ دقیقه، باعث کاهش علائم PMS مانند اضطراب و کاهش سطح هورمون استرس کورتیزول می‌شود.
۵. گل زعفران و افزایش میل جنسی
مطالعات نشان داده است که مصرف زعفران در مردان موجب افزایش میل جنسی، بهبود عملکرد نعوظ و افزایش رضایت جنسی می‌شود. همچنین در زنانی که به دلیل مصرف دارو‌های ضد افسردگی، میل جنسی کمی دارند، مصرف روزانه ۳۰ میلی گرم زعفران در طی چهار هفته، درد ناشی از رابطه جنسی را کاهش و میل جنسی را افزایش می‌دهد.
۶. کاهش وزن و اشتها
تحقیقات نشان داده است که مصرف زعفران با مهار اشتها باعث جلوگیری از خوردن تنقلات و در نتیجه کاهش وزن می‌شود. بر اساس نظریه‌ای که مطرح شده است، زعفران باعث تقویت روحیه افراد می‌شود، که به نوبه خود میل به خوردن تنقلات و میان وعده را کاهش می‌دهد. آیا میدانید ۱۰۰ گرم زعفران چقدر کالری دارد؟
۷. کاهش عوامل خطرساز در بیماریهای قلبی
مطالعات انجام شده روی حیوانات نشان می‌دهد که خاصیت آنتی اکسیدانی زعفران باعث کاهش کلسترول خون و جلوگیری از گرفتگی رگ‌ها می‌شود.
۸. کاهش قند خون
مصرف زعفران با کاهش سطح قند خون، حساسیت به انسولین را افزایش می‌دهد و در پیشگیری از دیابت موثر است.
۹. بهبود بینایی در مبتلایان به AMD
به نظر می‌رسد زعفران بینایی را در بزرگسالان مبتلا به AMD وابسته به سن (بیماری تباهی لکه زرد یا دژنراسیون ماکولا) بهبود می‌بخشد و آنها را در برابر آسیب‌های رادیکال آزاد محافظت می‌کند.
۱۰. بهبود حافظه در مبتلایان به آلزایمر
خاصیت آنتی اکسیدانی زعفران باعث افزایش شناخت در بیماران مبتلا به آلزایمر می‌شود.
۱۱. کاربرد آرایشی و بهداشتی گلبرگ زعفران
از گلبرگهای زعفران به دلیل داشتن آنتی اکسیدان‌های زیاد، در انواع محصولات آرایشی و بهداشتی مانند کرم صورت، سایه چشم و… استفاده می‌شود.
۱۲. استفاده از گل زعفران به عنوان رنگ خوراکی
گلبرگهای بنفش زعفران دارای ماده‌ای به نام آنتوسیانین است که می‌تواند ماده اولیه رنگ قرمز در محصولات خوراکی شود. همچنین در زمان‌های قدیم، روستاییان این گلبرگ‌ها را خشک و به عنوان رنگ مو، همراه با حنا استفاده می‌کرده اند.
خطرات و عوارض جانبی
- به طور کلی مصرف زعفران ایمن است و عوارض جانبی کمی ندارد.
- مصرف روزانه ۱.۵ گرم زعفران به عنوان مکمل غذایی، مجاز است. با این حال، مصرف روزانه تنها ۳۰ میلی گرم از آن کافی است.
- از سوی دیگر، مصرف بیش از ۵ گرم زعفران ممکن است موجب مسمومیت شود. همچنین زنان باردار بایستی در مصرف آن حد تعادل را رعایت کنند، زیرا خطر سقط جنین را در پی دارد.
شیوه مصرف گل زعفران
برای بهره مندی از خواص گل زعفران می‌توانید تعدادی گلبرگ را در یک قوری آب جوش به مدت ۱۰ الی ۱۵ دقیقه دم کنید. (همچنین می‌توانید نحوه دم کردن زعفران و تشخیص زعفران ایران را در ستاره بخوانید.)
روش دیگر بهره مندی از مزایای گل زعفران، تهیه مربا از گلبرگهای بنفش و زیبای آن است.
عکس گل زعفران زیبا
سخن آخر
گل زعفران نیز همانند رشته های قرمز رنگ آن، ارزشمند و مغذی است. برای بهره مندی از خواص آن کافی است دمنوش آن را تهیه کنید و از خواص بی نظیر آن بهره مند شوید. نکته مهم در این میان، حفظ تعادل است. مصرف روزانه ۳۰ میلی گرم از آن منافع سرشاری برای سلامتی بدن در پی دارد.
اگر تا کنون دمنوش یا مربای گل زعفران را استفاده کرده اید، خوشحال می شویم تجربیات خود را با ما و دیگر خوانندگان ستاره در بخش نظرات در میان بگذارید. شما می‌توانید روش های خشک کردن زعفران در خانه را نیز در ستاره بیاموزید.
منبع: