با بررسی و تحقیق در خصوص جداول استاندارد ورق های فلزی می توان از وزن محصول تولیدی آگاهی یافت. این جداول بر اساس چگالی هر فلز متفاوت هستند.
ورق های فلزی در واقع انواع ورقهای فولادی (پایه آهن)، آلیاژهای آلومینیوم، مس، برنج و … هستند که به دلیل کاربرد فراوان در انواع صنایع در طرحها و استانداردهای مختلف تولید میشوند. ورق های فولادی از بزرگترین دستههای ورق های فلزی هستند که با روشهای مختلفی ساخته میشوند. در این مقاله به بررسی انواع ورق های فلزی و همچنین جداول استاندارد ورق های فلزی خواهیم پرداخت.
به طور کلی ورق های فولادی به دو شیوه نورد گرم و سرد تولید میشود. تفاوت ورق های فولادی نورد گرم و نورد سرد در نوع عملیات نورد است که موجب تفاوت در مشخصات فیزیکی و رفتاری محصول می شود از همین رو دقت به نوع شیوه تولید محصول و انتخاب آن متناسب با نوع کاربرد از اهمیت بالایی برخوردار است.
نکته: برای محاسبه وزن ورق از فرمول محاسبه وزن ورق به شرح ذیل استفاده نمایید:
وزن ورق = طول ورق (میلی متر) * عرض ورق (میلی متر) *ضخامت (میلی متر)* چگالی ورق
چگالی آهن: در حالت استاندارد عدد ۷٫۸۶ تعریف شده است اما برای محاسبه منطقی بهتر است از عدد ۸ استفاده نمایید. ۸ عدد تجربی است که تلورانس ضخامت را پوشش می دهد.
شیتهای تولید شده به شیوه نورد سرد به ورقهای روغنی معروف بوده، تولید این محصول به گونهای ست که شمشهای فولادی با ضخامت بالا را طی عبور از میان غلطکهای نورد از ضخامت بالا به ضخامت پایین تبدیل میکنند. این محصول به دلیل نحوه تولید از کیفیت بالا در ظاهر برخوردار بوده به همین علت بیشترین کاربرد را در مصارفی که ظاهر ورق از اهمیت بالایی برخوردار است، دارد. این محصول توسط واحدهای صنعتی مطرح در ایران تولید و به بازار عرضه میگردد. از محبوبترین شیتهای روغنی در بین مصرف کنندگان میتوان به ورق روغنی فولاد مبارکه، ورق روغنی فولاد غرب، ورق روغنی هفت الماس اشاره کرد.
استاندارد ضخامت در نظر گرفته شده برای شیت های روغنی معمولا بین ۳۰ صدم میلیمتر تا ۳ میلیمتر و عرض استاندارد ورق روغنی برابر با ۱۰۰ و یا ۱۲۵ سانتی متر است. ورق های روغنی به دلیل ضخامت مناسب همچنین کیفیت خوبی که در سطح دارد به عنوان ماده اولیه در تولید ورق گالوانیزه (ورق سفید) همچنین ورق رنگی گالوانیزه (ورق رنگی) مورد استفاده قرار میگیرد.
ردیف | طول (میلیمتر) | عرض(میلیمتر) | ضخامت (میلی متر) | وزن(کیلوگرم) |
۱ | ۲۰۰۰ | ۱۰۰۰ | ۳۰ صدم | ۵ |
۲ | ۲۰۰۰ | ۱۰۰۰ | ۴۰ صدم | ۶ |
۳ | ۲۰۰۰ | ۱۰۰۰ | ۵۰ صدم | ۸ |
۴ | ۲۰۰۰ | ۱۰۰۰ | ۱ | ۱۶ |
۵ | ۲۰۰۰ | ۱۰۰۰ | ۲ | ۳۲ |
۶ | ۲۰۰۰ | ۱۰۰۰ | ۳ | ۴۸ |
یکی دیگر از انواع این محصولات شیت های فولادی تولید شده به شیوه نورد گرم است. شیتهای تولید شده به شیوه نورد گرم به نام ورق سیاه شناخته می شود و دو نوع ورق سیاه معمولی (استاندارد st37) و ورق سیاه صنعتی (استاندارد st52) دارد. همانگونه که از نام این محصولات مشخص است ورق سیاه معمولی بیشترین کاربرد را در صنعت ساخت و ساز و کاربرد شیت های صنعتی اغلب در صنعت پتروشیمی ، صنعت مخزن سازی ، صنعت سد سازی و… می باشد. عرض های در نظر گرفته شده در این محصول متناسب با ضخامت محصول در نظر گرفته می شود که به طور کلی اندازه های ۱۰۰ – ۱۲۵ – ۱۵۰ و ۲۰۰ سانتی متر برای این محصولات در نظر گرفته میشود.
از ورق های فولادی به دو صورت رول و شیت تولید و روانه بازار می گردد. که اغلب ورق های رول قابل سفارش در طول های مورد نیاز مشتریان می باشد. ضخامت استاندارد ورق فولادی از ۱.۵ میل تا ۱۰۰ میلیمتر در نظر گرفته می شود.
ردیف | طول(میلی متر) | عرض (میلی متر) | ضخامت (میلی متر) | وزن (کیلوگرم) |
۱ | ۲۰۰۰ | ۱۰۰۰ | ۲ | ۳۲ |
۲ | ۲۰۰۰ | ۱۰۰۰ | ۳ | ۴۸ |
۳ | ۲۰۰۰ | ۱۰۰۰ | ۴ | ۶۴ |
۴ | ۲۰۰۰ | ۱۰۰۰ | ۵ | ۸۰ |
۵ | ۲۰۰۰ | ۱۰۰۰ | ۶ | ۹۶ |
۶ | ۶۰۰۰ | ۱۵۰۰ | ۸ | ۵۷۶ |
۷ | ۶۰۰۰ | ۱۵۰۰ | ۱۰ | ۷۲۰ |
۸ | ۶۰۰۰ | ۱۵۰۰ | ۱۲ | ۸۶۴ |
۹ | ۶۰۰۰ | ۱۵۰۰ | ۱۵ | ۱۰۸۰ |
۱۰ | ۶۰۰۰ | ۱۵۰۰ | ۲۰ | ۱۴۴۰ |
ورق گالوانیزه نوعی فولاد است که با روی پوشانده شده است. دلیل این امر مقاوم کردن ورق در برابر خوردگی است. از این ورق در جاهایی مانند سقف شیروانی ها، گلخانه ها و هر جایی که در آن امکان این وجود که سطح آن خورده شود به کار میرود. هر چه ضخامت روی بیشتر باشد مقاومت ورق نیز بیشتر میشود.
از این ورق بیشتر در جاهای مرطوب استفاده می شود زیرا حتی اگر پوشش آن شکستگی پیدا کند باز هم از زنگ زدن محفوظ میماند. در بعضی موارد نیز در ساندویچ پانل از ورق گالوانیزه استفاده میشود.
استانداردهای مورد استفاده در این محصولات استاندارد AS/NZS 4680 , 1461 – ASTM A123 ISO – CAN/CSA G164 است. عرض استاندارد ورق گالوانیزه برابر با ۱۰۰ و ۱۲۵ سانتی متر با کوتینگ ۱۰۰- ۱۲۰ – ۱۸۰ – ۲۲۰ و ۲۷۵ میباشد.
ردیف | طول ( متر) | عرض ( متر) | ضخامت ( میلیمتر) | چگالی ورق گالوانیزه | وزن ( کیلوگرم) |
۱ | ۲ | ۱ | ۰.۵ | ۷.۸۶ | ۸ |
۲ | ۲ | ۱ | ۰.۷ | ۷.۸۶ | ۱۱ |
۳ | ۲ | ۱ | ۱ | ۷.۸۶ | ۱۶ |
۴ | ۲ | ۱ | ۱.۵ | ۷.۸۶ | ۲۴ |
۵ | ۲ | ۱ | ۲ | ۷.۸۶ | ۳۲ |
۶ | ۲.۵ | ۱.۲۵ | ۰.۵ | ۷.۸۶ | ۱۳ |
۷ | ۲.۵ | ۱.۲۵ | ۱ | ۷.۸۶ | ۲۵ |
۸ | ۲.۵ | ۱.۲۵ | ۱.۲۵ | ۷.۸۶ | ۳۱ |
۹ | ۲.۵ | ۱.۲۵ | ۱.۵ | ۷.۸۶ | ۳۷ |
۱۰ | ۶ | ۱ | ۰.۵ | ۷.۸۶ | ۲۴ |
استیل با دارا بودن کمتر از ۲ درصد آلیاژ کربن در ترکیبات خود مقاومت بسیار بالایی در برابر زنگ زدگی و خوردگی دارد. همچنین این محصول دارای سطحی صاف و صیقلی بوده که برای مصارف بیشماری مورد استفاده قرار می گیرد. از ورق استیل دو نوع ورث استیل ساده کربنی و ورق استیل آلیاژی در بازار موجود است. استیل ساده کربنی در ترکیبات خود دارای منگنز، گوگرد، فسفر و سیلسیوم و استیل آلیاژی دارای ۱۰.۵ درصد کروم می باشد. حضور کروم در ترکیبات، این محصول را به مقدار قابل توجهی در برابر زنگ زدگی مقاوم می کند.
ردیف | طول ( میلیمتر) | عرض ( میلیمتر) | ضخامت ( میلیمتر) | وزن ( کیلوگرم) |
۱ | ۲۰۰۰ | ۱۰۰۰ | ۴۰ صدم | ۶۴۰۰ |
۲ | ۲۰۰۰ | ۱۰۰۰ | ۵۰ صدم | ۸۰۰۰ |
۳ | ۲۰۰۰ | ۱۰۰۰ | ۱ | ۱۶۰۰۰ |
۴ | ۲۰۰۰ | ۱۰۰۰ | ۲ | ۳۲۰۰۰ |
۵ | ۲۵۰۰ | ۱۲۵۰ | ۱ | ۲۵۰۰۰ |
۶ | ۲۵۰۰ | ۱۲۵۰ | ۲ | ۵۰۰۰۰ |
نوعی از شیت های فولادی در بازار موجود است که با استفاده از اسید کلریدریک تمامی چربی و ناخالصی را از روی سطح آن پاک میکنند که به ورق اسیدشویی شناخته میشود. این محصولات با ظاهری صیقلی و براق در صنایع خودروسازی ، کشتی سازی ، ساخت لوله های نفت و گاز و… مورد استفاده قرار میگیرد. ورق اسیدشویی دارای ابعاد استاندارد ۱۰۰۰*۲۰۰۰ میل و ۱۲۵۰*۲۵۰۰ میلیمتری و با وزن های مطابق با وزن ورق سیاه در بازار موجود است.
ردیف | طول (میلی متر) | عرض (میلی متر) | ضخامت (میلی متر) | وزن (کیلوگرم) |
۱ | ۲۰۰۰ | ۱۰۰۰ | ۱.۵ | ۲۴ |
۲ | ۲۰۰۰ | ۱۰۰۰ | ۲ | ۳۲ |
۳ | ۲۰۰۰ | ۱۰۰۰ | ۳ | ۴۸ |
۴ | ۲۰۰۰ | ۱۰۰۰ | ۴ | ۶۴ |
۵ | ۲۰۰۰ | ۱۰۰۰ | ۵ | ۸۰ |
۶ | ۲۰۰۰ | ۱۰۰۰ | ۶ | ۹۶ |
ورق آجدار با استفاده از ورق فولادی تولید می شود. برای تولید این محصول بر روی سطح شیت طی فرآیند نورد گرم خطوط و شیارهایی ایجاد می کنند. کاربرد ورق آجدار بیشتر در ساخت کفپوش سانسور ، کامیون ، یخچال های صنعتی ، وانت بار و… است. ضخامت استاندارد ورق آجدار برابر با ۱.۵ تا ۱۰ میلیمتر در ابعاد ۲*۱ – ۶*۱.۵ و ۶*۲ است.
ردیف | طول ( میلیمتر) | عرض ( میلیمتر) | ضخامت ( میلیمتر) | وزن ( کیلوگرم) |
۱ | ۲۰۰۰ | ۱۰۰۰ | ۱.۵ | ۲۴ |
۲ | ۲۰۰۰ | ۱۰۰۰ | ۲ | ۳۲ |
۳ | ۲۰۰۰ | ۱۰۰۰ | ۳ | ۴۸ |
۴ | ۶۰۰۰ | ۱۵۰۰ | ۶ | ۴۳۲ |
۵ | ۶۰۰۰ | ۱۵۰۰ | ۸ | ۵۷۶ |
۶ | ۶۰۰۰ | ۱۵۰۰ | ۱۰ | ۷۲۰ |
۷ | ۶۰۰۰ | ۲۰۰۰ | ۸ | ۷۶۸ |
روش محاسبه وزن ورق آلومینیوم به این صورت است که با استفاده از فرمول زیر می توانید وزن ورق آلومینیوم ساده و آجدار را محاسبه نمایید. لازم به ذکر است که چگالی آلومینیوم برابر با ۲.۷ می باشد. برای محاسبات، بهتر است در فرمول نیز ۲.۷ (۲.۶۶) قرار دهید.
ضخامت * (۲.۶۶) *عرض*طول = وزن ورق آلومینیوم
چنانچه در فرمول بالا عرض و طول ورق آلومینیوم را یک وارد کنید می توانید وزن هر متر مربع ورق آلومینیوم را محاسبه نمایید.
ردیف | طول ورق آلومینیوم (mm) | عرض ورق آلومینیوم (mm) | ضخامت ورق آلومینیوم (mm) | وزن مخصوص ورق آلومینیومی (kg) |
۱ | ۲۰۰۰ | ۱۰۰۰ | ۰.۴ | ۲.۲ |
۲ | ۲۰۰۰ | ۱۰۰۰ | ۰.۵ | ۲.۷ |
۳ | ۲۰۰۰ | ۱۰۰۰ | ۰.۶ | ۳.۳ |
۴ | ۲۰۰۰ | ۱۰۰۰ | ۰.۷ | ۳.۸ |
۵ | ۲۰۰۰ | ۱۰۰۰ | ۰.۸ | ۴.۴ |
۶ | ۲۰۰۰ | ۱۰۰۰ | ۰.۹ | ۴.۹ |
۷ | ۲۰۰۰ | ۱۰۰۰ | ۱ | ۵.۴ |
۸ | ۲۰۰۰ | ۱۰۰۰ | ۱.۲۵ | ۶.۸ |
۹ | ۲۰۰۰ | ۱۰۰۰ | ۱.۵ | ۸.۱ |
۱۰ | ۲۰۰۰ | ۱۰۰۰ | ۲ | ۱۱ |
۱۱ | ۲۰۰۰ | ۱۰۰۰ | ۳ | ۱۶.۵ |
اندازه (میلیمتر) | وزن (کیلوگرم) | اندازه (میلیمتر) | وزن (کیلوگرم) |
۰.۲ | ۲.۳۵ | ۱.۲۵ | ۱۴.۶۸ |
۰.۳ | ۳.۵۲ | ۱.۵ | ۱۷.۶۲ |
۰.۴ | ۴.۷۰ | ۲ | ۲۳.۵۰ |
۰.۵ | ۵.۸۷ | ۲.۵ | ۲۹.۳۷ |
۰.۷ | ۸.۲۲ | ۳ | ۳۵.۲۴ |
۰.۸ | ۹.۴۰ | ۴ | ۴۶.۹۹ |
۱ | ۱۱.۷۵ | ۵ | ۵۸.۷۴ |
ورق های فلزی
منبع: