آزمایش تری گلیسیرید
با آزمایش تری گلیسیرید خون سلامت قلب خود را بسنجید.
آزمایش تری گلیسیرید چیست؟ آیا با استفاده از آن می‌توان به سلامتی سیستم قلبی و عروقی پی برد؟ چه ارتباطی بین تری گلیسیرید و سلامت قلب وجود دارد؟ سطح نرمال تری گلیسیرید خون چقدر باید باشد؟ آیا برای انجام این تست باید شرایط ناشتایی را رعایت کرد؟ آیا انجام این تست برای افرادی که به دیابت مبتلا هستند، ضروری است؟ پیشنهاد می‌شود قبل از انجام آزمایش تری گلیسیرید، مقاله زیر را مطالعه کنید.
چقدر شنیده‌اید که مواظب قلب خود باشید؟ چقدر به شما توصیه شده است که به سراغ سبک زندگی و رژیم غذایی سالم بروید. وقتی می‌پرسید چرا؟ جواب در چند کلمه خلاصه می‌شود که همه ما با آنها آشنا هستیم. یکی از این کلمات چربی خون است. چربی خون به نوبه خود انواع مختلفی دارد که یکی از آنها تری گلیسیرید است. بدن به میزان مشخصی از این چربی نیاز دارد، زمانی که سطح آن از میزان طبیعی بیشتر می‌شود زمینه برای بروز بیماریهای مختلف مانند ناراحتی‌های قلبی مهیا خواهد شد. آزمایش تری گلیسیرید راهی مطمئن برای بررسی میزان آن است.
تری گلیسیرید در آزمایش خون چیست؟
هدف از تست تری گلیسیرید در آزمایش خون تعیین سطح این ماده در حالت ناشتا طی ۹ تا ۱۴ ساعت است. میزان ۱۰۰۰ میلی گرم در حالت ناشتا می‌تواند در تست نشانه‌ای از پانکراتیت (التهاب لوزالمعده) در فرد باشد که موردی اضطراری تلقی می‌شود. تری گلیسیرید یکی از چند نوع چربی است که در خون انسان بصورت طبیعی به میزان بسیار ناچیز وجود دارد. باید بدانید که از آن به عنوان یکی از چربی‌های بد یاد می‌شود. از همه مهمتر اینکه بعد از هر بار غذا خوردن این چربی در بدن تولید می‌شود. به همین دلیل توصیه می‌شود تا رژیم غذایی سالمی داشته باشید. بدن تری گلیسیرید اضافه را به صورت چربی ذخیره کرده و از آن به عنوان یکی از منابع انرژی استفاده خواهد کرد. گرچه گفته می‌شود تری گلیسیرید یکی از چربی‌های ضروری جهت تامین سوخت و ساز بدن است اما در صورت بالا بودن سطح تری گلیسیرید، خطر بروز بیماریهای قلبی افزایش خواهد یافت.
چه زمانی به آزمایش تری گلیسیرید نیاز داریم؟
در موارد زیر آزمایش تری گلیسیرید می‌تواند تجویز شود:
غربالگری و بررسی وضعیت چربی خون
زمانی که شما با علائم تری گلیسیرید و چربی خون بالا به پزشک مراجعه می‌کنید و یا پزشک قصد غربالگری و بررسی وضعیت چربی خون بیمار را داشته باشد، انجام آزمایش تری گلیسیرید ضروری خواهد بود.
بررسی انسداد عروق و یا بروز سکته قلبی
پزشک متخصص می‌تواند با استفاده از تفسیر و نتیجه آزمایش تری گلیسیرید خطرات احتمالی همچون انسداد عروق و یا بروز سکته قلبی را پیش بینی کند و یا تشخیص دهد.
بررسی التهاب لوزالمعده و یا تصلب شرایین
چنانچه فرد مشکوک به التهاب لوزالمعده و یا تصلب شرایین (اترواسکلروز) باشد با انجام آزمایش تری گلیسیرید تشخیص آن ممکن خواهد بود. اترواسکلروز در واقع همان پدیده تجمع چربی داخل جدار عروق است.
بررسی علائم سکته قلبی
در مواردی که فرد با علائم پیش از بروز سکته قلبی به متخصص مراجعه کند انجام این تست در تشخیص بهتر کمک خواهد کرد.
بررسی دوره‌ایی سطح چربی خون
بصورت طبیعی هر فرد بالغ باید هر ۵ سال یکبار میزان کلسترول، LDL، HDL و تری گلیسیرید را بررسی کند.
پایش سطح تری گلیسیرید
درصورتیکه فرد پیشتر دچار افزایش تری گلیسیرید شده باشد و تحت درمان باشد، باید بصورت دوره‌ای با تشخیص پزشک مرتبا آزمایش فوق را تکرار کند و میزان آن را کنترل نماید.
بررسی سطح تری گلیسیرید در افراد دیابتی
افرادی که دچار دیابت هستند و یا دچار حالت پیش دیابت شده‌اند نیز باید این تست را بصورت دوره‌ای انجام دهند.
بررسی وضعیت سلامتی کودکانی که به بیمار‌های زمینه‌ایی مبتلا هستند.
کودکان دارای اضافه وزن، کودکان با مشکلات قلبی و عروقی و کودکانی که در خانواده‌های با مشکل دیابت و فشار خون بالا متولد می‌شوند نیز یکی از گروه‌های کاندید برای انجام تست تری گلیسیرید خون هستند.
شرایط آزمایش تری گلیسیرید چگونه است؟
اگر قصد انجام آزمایش تری گلیسیرید را دارید، به نکات زیر دقت کنید:
قبل از هر چیز باید بدانید برای انجام این تست باید ۱۰ تا ۱۲ ساعت ناشتا باشید.
پیش از انجام تست نوشیدن آب بلامانع است.
مدت زمان ناشتایی پیش از انجام تست تری گلیسیرید توسط متخصص تعیین خواهد شد.
قبل از انجام تست مصرف هرگونه نوشیدنی الکلی به مدت ۷۲ ساعت کامل باید قطع شود.
۲۴ ساعت قبل از آزمایش ورزش سنگین نداشته باشید.
داروهایی که فرد مصرف می‌کند باید پیش از انجام تست توسط پزشک مورد بررسی قرار بگیرند، چراکه برخی از داروها بر نتیجه تست تاثیر خواهند گذاشت. از جمله این داروها می‌توان به قرص‌های ضدبارداری اشاره کرد.
چرا آزمایش TG توسط پزشک تجویز می‌شود؟
این آزمایش به عنوان یک چکاپ عمومی بدن و نیز به منظور غربالگری و پیشگیری از بیماریهای قلبی، در دوره‌های منظمی توسط پزشکان تجویز می‌شود. دوره‌های زمانی مناسب برای انجام آزمایش TG بر اساس سن متفاوت است به طوریکه در سنین بالاتر فواصل زمانی انجام آزمایش کوتاه‌تر از سنین جوانی است. دفعات توصیه شده آزمایش TG در سنین مختلف طبق دستورالعمل کالج کاردیولوژی آمریکا به صورت زیر است:
بزرگسالان
برای پیشگیری از ابتلا به بیماریهای قلبی در بزرگسالان سالم ضرورت دارد که آزمایش TG هر ۴ تا ۶ سال یکبار انجام گردد. البته باید در نظر گرفت که در مردان ۴۵ سال به بالا و زنان ۵۰ سال یا مسن‌تر به دلیل اینکه بیشتر در معرض بیماریهای قلبی قرار دارند بازه زمانی کوتاه‌تر خواهد بود و معمولا به صورت سالانه انجام می‌شود.
شرایط زیر باعث می‌شود که پزشکان به دفعات بالاتری آزمایش TG را برای افراد تجویز نمایند:
وجود سابقه بیماریهای قلبی و عروقی
استعمال دخانیات
فشار خون بالا
قند خون بالا و ابتلا به دیابت
چاقی مفرط و سبک زندگی ناسالم
اختلالات کلیوی
التهاب لوزالمعده
کودکان و نوجوانان
بر اساس دستورالعمل‌های جهانی، به منظور ارزیابی و تحت نظر داشتن عوامل زمینه‌ساز بیماریهای قلبی، توصیه می‌شود کودکان در دوره سنی ۹ تا ۱۱ سال و نوجوانان در ۱۷ تا ۲۱ سالگی مورد آزمایش قرار گیرند. البته در نوجوانانی که اضافه وزن بالا و زمینه بیماریهای قلبی دارند دفعات آزمایش TG افزایش می‌یابد.
نتیجه آزمون TG در سنین مختلف به چه صورت است؟
پزشکان تمام جوانب یک تست TG را ارزیابی می‌کنند و مراقبت‌های درمانی لازم برای هر نوع نتیجه حاصل از آزمایش را در نظر می‌گیرند. جدول زیر نتایج مطلوب، قابل قبول و نامطلوب برای آزمایش TG را در سنین مختلف نشان می‌دهد.
چه نتایجی در آزمایش TG نگران کننده است و تفسیر آن چیست؟
مقدار مطلوب TG در بدن ۵۰ تا ۱۵۰ mg/dL است. اگر مقدار آن از ۲۰۰ mg/dL بالاتر رود، به دلیل ته‌نشین شدن تری‌گلیسیرید در رگ‌ها خطر بروز مشکلات قلبی افزایش می‌یابد. در صورتی که تری‌گلیسیرید خون بیش از ۵۰۰ mg/dL گزارش شود، شرایط بیمار اورژانسی تلقی شده و آزمایش دوباره تکرار می‌گردد.
بالا بودن تری‌گلیسیرید و کلسترول بیش از حد طبیعی آن خطر ابتلا به بسیاری از بیماریهای قلبی نظیر انسداد سرخرگی، التهاب پانکراس، تصلب شرایین، سکته قلبی، کاهش اکسیژن‌رسانی به مغز، بیماریهای کلیوی و ایسکمی قلبی را افزایش می‌دهد. از سویی دیگر، کمبود غیرعادی تری‌گلیسرید در بدن سبب اختلال در متابولیسم و ضعف و خستگی مفرط می‌شود. از علل پایین بودن غیر طبیعی تری‌گلیسیرید در آزمایش TG می‌توان به سندروم سوء جذب، سوء تغذیه و پرکاری تیروئید اشاره نمود.
علائم چربی خون بالا چیست؟
متاسفانه در اغلب موارد چربی خون بالا هیچگونه علامتی از خود نشان نمی‌دهد مگر در مواردی که فرد به مرحله اورژانسی برسد. البته بیماری‌هایی همچون دیابت، سندروم تخمدان پلی کیستیک و یا بیماری کلیوی خود می‌توانند پیش نشانه‌ای از چربی خون بالا باشند.
علائم چربی خون پایین چیست؟
تری گلیسیرید پایین می‌تواند با علائم زیر خود را نشان دهد:
بی‌حالی
ضعف عضلات
اسهال
کاهش وزن
خشکی پوست
احساس سرما
خشکی پوست
شکننده شدن موها
ریزش مو
به این موضوع دقت داشته باشید که لزوما تری گلیسیرید پایین یا بالا، نمی‌توانند منجر به بروز نشانه‌ایی شوند. در این حالت باید به علت اصلی ( بیماری زمینه‌ایی) توجه شود. برای مثال افرادی که پرکاری تیروئید دارند، پایین آمدن تری گلیسیرید ناشی از آن می‌تواند با نشانه‌های زیر همراه باشد:
ضربان قلب سریع
اضطراب
تعریق زیاد
افزایش اشتها
خستگی
از دست دادن وزن
لرزش اندم‌هایی مانند دست‌ها
اختلالات خواب
تری گلیسیرید خون پایین می آید اگر …
وزنتان را کنترل کنید.
ساده است! وقتی اضافه وزن دارید، یعنی بیش از حد کالری دریافت می‌کنید، اما برای سوزاندن آن هیچ تلاشی نمی‌کنید. بدن هم تری گلیسیرید اضافه را به صورت چربی ذخیره کرده و هر روز بر وزنتان افزوده می‌شود. با بالا رفتن چربی، خطر انسداد عروق هم بیشتر می‌شود.
از پروتئین‌های سالم مانند سویا استفاده کنید.
سویا ماده‌ایی در خود دارد که می تواند به کاهش چربی خون کمک کند. قرار دادن آن در رژیم غذایی به نفع شما خواهد بود.
بیشتر فیبر مصرف کنید.
چرا در برنامه غذایی شما خبری از فیبر و سبزیجات نیست؟ سعی کنید در وعده‌های غذایی همواره یک بشقاب سبز داشته باشید. مصرف فیبر به عملکرد دستگاه گوارش کمک می‌کند. فیبر منجر به کاهش جذب چربی در بدن می‌شود.
کمتر شکر مصرف کنید.
بدون شک شکر ماده غذایی بسیار خوشمزه‌ایی است و به سختی می‌توان از کنار آن گذشت. اما مضرات آن برای سلامتی بدن به اثبات رسیده است. بنابراین باید در مصرف آن محتاط باشید.
بیشتر ورزش کنید.
بیماری را می‌شناسید که ربطی به ورزش نداشته باشد؟ با داشتن برنامه ورزشی مناسب، کالری‌های اضافه را بسوزانید و از شر چربی‌ها خلاص شوید.
مصرف الکل را قطع کنید.
اگر الکل مصرف می‌کنید باید بدانید که در کنار چربی خون، سلامتی کبد خود را نیز به خطر انداخته‌اید. این نوشیدنی به مقدار قابل توجهی شکر و کالری دارد.
منبع: