اضطراب، احساسی طبیعی است که تقریبا همگی ما آن را تجربه میکنیم و علیرغم تصور نادرستی که وجود دارد، گاهیاوقات، اندکی اضطراب واقعا لازم و ضروری است.
مثلا داشتن اندکی اضطراب به خاطر آزمونی که پیشِ رو دارید، شما را وامیدارد تا با احساس مسئولیت بیشتری درس بخوانید، کمی نگرانی پیش از تصمیمهای حساس زندگیتان، مانند ازدواج و انتخاب شغل، شما را به هوشیاری و تمرکز بیشتری به هنگام تصمیمگیری مجهز میکند.
اما بدیهی است هرچیزی که از حد طبیعیاش فراتر رود، زیانبار و خطرناک میشود. شوربختانه، زندگی پرشتاب و ماشینی اینروزها، اضطراب را در شمار بسیاری از افراد از کنترل خارج کرده و آن را به شایعترین اختلال روانی در میان انسانهای امروز بدل کرده است. در این نوشته تصمیم داریم با انواع اضطراب بیشتر آشنا شویم.
هرکسی اضطراب را بهگونهای متفاوت تجربه میکند. برخی افراد، اختلال اضطراب فراگیر دارند که قابل کنترل است، اما معمولا هرگز کاملا از بین نمیرود.
اضطراب و نگرانی می تواند زندگی یک فرد را نابود کند. همه ما انواع اضطراب را تجربه می کنیم اما اگر آنها را بشناسیم بهتر می تواند احساسات و عکس العمل خود در قبال هر نوع اضطراب را مدیریت کنیم .
چرا شناخت انواع اضطراب مهم است؟
وقتی که فردی ناراحت است یعنی نمیداند که چه اتفاقی میخواهد در آینده رخ دهد و حتی زمان و نوع آن را نمیداند شاید هرگز هم رخ ندهد در واقع فقط ذهن انسان درگیر است و او دائم فکر میکند !
وقتی فکر درگیر میشود به دنبالش تپش قلب می آید ، دست و پایش سرد میشود و می لرزد ، رنگ صورتش میپرد ، دهانش خشک میشود و صدایش نوسان و لرزش دارد ، حتی ممکن است حالت تهوع ، تکرر ادرار، دل درد و سردرد بگیرد .
همه این موارد علائم اضطراب است که ممکن است این علائم بعد از نیم ساعت تمام شود و شرایط عادی شود .
اگر در زمان مواجه با این حالت های بدانیم انواع اضطراب چیست و هر کدام چه ویژگی هایی دارند بهتر می توانیم مدیریت احساسات انجام دهیم
چند نوع اضطراب داریم ؟ (بررسی انواع اضطراب ها)
به همین خاطر در ادامه به بررسی مهم ترین انواع اضطراب و نگرانی از نظر روانشناسی می پردازیم .
۱- اختلال اضطراب فراگیر یا منتشر
هرگاه یه فرد هر لحظه منتظر یک اتفاق نگران کننده برای خود باشد وقتی این نگرانی به سراغ فرد می آید تپش قلب ، بیقراری ، خستگی ، تنگی نفس ، اختلال در تمرکز اختلال در حافظه را دارد .
اختلال اضطراب فراگیر بسیار رایج است و افراد زیادی به آن مبتلا هستند اما نمی دانند چطور آن را مدیریت کنند .
۲- اختلال هراس از رایج ترین انواع اضطراب است
این نوع از انواع اضطراب بیشتر در افراد جوان رخ می دهد و خیلی زود گذر است اما از رایج ترین اختلالات اضطرابی بین مردم می باشد که می تواند با کمک مشاور روانشناس درمان گردد .
این نوع اضطراب معمولاً ناگهانی اتفاق می افتد و شخص اصلا نمیداند برای چه ناراحت و مضطرب است و آن قدر فرد را غافلگیر میکند که در ان لحظه فکر میکند دچار شوک شده است
یا میگوید:
الان من دارم می میرم ، دچار سکته شده ام قلب او به شدت میزند و قفسه سینه اش فشرده میشود ، بدنش عرق میکند و دچار سرگیجه شده و تعادل ندارد .
۳- ترس های اجتماعی هم از انواع اضطراب هستند
معمولاً این نوع ترس ، ترس از شکست اجتماعی در اوایل دوران نوجوانی بروز می کند .
گاهی مواقع دانشجو قدرت ندارد که درس را جواب بدهد یا فردی که در جایی میخواهد سخنرانی کند پاهایش ، میلرزد و دهانش خشک می شود، اینها اضطراب ها و ترس های اجتماعی هستند .
این دانشجو همیشه به دنبال پدر و مادر خود به جایی می رود و قدرت برخورد با افراد را ندارد و اینگونه از پذیرفتن مسئولیت در اجتماع طفره می روند.
۴- ترس اختصاصی یا ساده هم نوعی اضطراب است
گاهی یه نفر از یک موقعیت کاملاً حذر می کند و می ترسد ولی یک نفر دیگر هیچ ترسی ندارد.شایع ترین این نوع ترس زمانی است که فرد مواجهه با بعضی موقعیت ها، اشیاء، یا حیوانات دچار اضطراب میشود. در واقع انواع بیماری فوبیا از نوع اضطراب های بسیار شدید هستند که در مواقع خاص به فرد دست می دهد.
۵- اختلال وسواس از بدترین انواع اضطراب
در انواع اضطراب این نوع که دامن افراد را می گیرد یک سوهان ذهن است و برای روح انسان و یکی از بدترین نوع اضطراب است.
بیماری وسواس می تواند آنقدر عجیب و شدید باشد که تمام زندگی فرد را به هم زده حتی باعث جدایی و طلاق شود، اما مشاوره درمان وسواس می تواند کمک زیادی به این افراد نماید.
در این نوع اضطراب، بیماری می تواند به صورت وسواس فکری عملی و یا هر دو در فرد ظاهر شود.
۶- اختلال استرس پس از سانحه و کاهش استرس
اگر فردی دچار یک سانحه شده باشد مثل:
اختلال اضطراب پس از سانحه در هر موقعیتی او را رها نمیکند و حتی در خواب جیغ میکشد و ناآرام است.
این مشکل نباید بیش از سه ماه طول بکشد و حتما باید با کمک متخصص روانشناس درمان شود چون می تواند قدرت بگیرد و زندگی فردی اجتماعی افراد را به کل مختل نماید.
۷- اختلال پانیک هم از انواع گوناگون اصطراب است
وقتی فرد به طور ناگهانی با شرایط اضطراب آور مواجه می شود ممکن است دچار حمله پانیک شود.
قبلا در ویکی روان درباره اینکه اختلال پانیک چیست صحبت کرده ایم اما باید بدانید که حملات پانیک می توانند موجب بروز حملات عصبی شدید مانند غش کردن، از دست دادن کنترل و فریاد زدن شوند.
بعد از اتمام این حملات عوارض و نتایج آن برای مدتی با فرد باقی می ماند اما بار سنگین روانی آن (اگر درمان نشود) برای همیشه در کنار فرد می باشد و او را از سلامت روان دور خواهد کرد.
۸- فوبی اجتماعی دیگر نوع اضطراب است
فوبی اجتماعی همان ترس و اضطراب شدید در مواجه با موقعیت های اجتماعی باشد، فرقی ندارد این موقعیت چه چیزی باشد، مثلا:
و بسیاری دیگر از موارد فوبی اجتماعی و از انواع اضطراب شایع هستند که افراد در سنین مختلف به آن مبتلا هستند.
علل و عوامل انواع اضطراب چیست؟
تا حالا به این فکر کرده اید که عامل بروز بیماری اضطراب و نگرانی بی مورد در افراد چیست؟
چرا یک دفعه مضطرب می شوم اما دلیل آن را نمی دانم؟ خوب به این موارد دقت کنید:
۱- عوامل زیستی و جسمانی مهم ترین عامل انواع اضطراب هستند
در دسته ای از افراد ترشح بعضی از هورمون های موجود در خون از حد طبیعی خارج میشود.
همچنین اختلال در سیستم هورمونی ایجاد کرده و تعادل بدن دچار مشکل میشود و باعث کم کاری و پرکاری تیروئید و بی نظمی ضربان قلب میشود.
نتیجه اینکه آنها بدون دلیل مضطرب می شوند و نمی توانند خود را کنترل کنند، آنها مدام نگران هستند بدون اینکه اتفاقی افتاده باشد. در این موارد مشاور روانپزشک به خوبی می تواند با دارو درمانی وضعیت را کنترل نماید.
۲- عوامل محیطی و اجتماعی
شکست در کنکور، جدایی از والدین، مرگ اطرافیان، طلاق،زندانی شدن، ورشکستگی اقتصادی و… همگی از عوامل محیطی در بروز انواع گوناگون اضطراب هستند که کمتر به آنها توجه می شود.
اما سوالی که پیش می آید این است: من که نمی توانم اطرافیان و محیط را کنترل کنم پس چطور مضطرب نشوم؟
جواب ساده است: کار کردن روی خود، بالا بردن سطح آگاهی در مورد انواع اضطراب و تمرین مدیریت ذهن بهترین راه برای مقابله با اضطراب های محیطی است.
۳- عوامل ژنتیکی و ارثی
تحقیقات درباره روش های کاهش اضطراب و نگرانی ثابت کرده یکی از عوامل مهم اضطراب عامل ارث و احتمال اضطراب در فرزندان، پدر و مادر مضطرب بیش از دیگران است.
البته این عامل بستگی به وضعیت خانواده هم دارد و ممکن است به عنوان یک الگوی رفتار و اکتسابی باشد و چون پدر و مادر این مشکل را دارند به فرزندان هم انتقال می دهند.
۴- تغذیه دیگر عامل بروز اضطراب است
یکی از مهمترین عوامل در بروز انواع اضطراب در افراد می تواند تغذیه ناسالم آنها باشد، به طوری که وقتی بدن دچار ضعف یا سردی میشود احتمال بروز اضطراب در شخص زیادتر می شود.
مثلاً کمبود بعضی از اسیدهای آمینه منیزیم، ویتامین B12 خود می تواند اضطراب را شدت ببخشد.
اگر دچار اضطراب های گوناگون هستید حتما نگاهی به سبک زندگی و تغذیه خود داشته باشید و در صورت نیاز آن را با کمک یک متخصص اصلاح نمائید.
منبع :