آزمایش WBC
چه بیماری‌هایی باعث افزایش یا کاهش نتیجه آزمایش WBC می شوند؟
بیماریهای ضعف سیستم ایمنی: نقص سیستم ایمنی معمولا در بیماری‌هایی همچون HIV دیده می‌شود. همچنین سرطان و بیماریهای تهدید کننده‌ی سیستم ایمنی هم در تعداد گلبول‌های سفید نقش دارند. رادیوتراپی و شیمی‌درمانی برای درمان بیمارهای سرطانی تأثیر مستقیم در تعداد گلبول‌های سفید و نتیجه آزمایش WBC می‌گذارد.
عفونت‌ها: بالا بودن تعداد گلبول‌های سفید خون می‌تواند نشان‌دهنده‌ی عفونت باشد. تعداد سلول‌های سفید خونی در زمان عفونت‌ها بسیار بالاتر می‌رود تا با میکروب‌ها مبارزه کنند.
سندروم میلودیسپلاستیک: این بیماری شرایطی را در بدن ایجاد می‌کند که سلول‌های خونی به طور غیرطبیعی تولید می‌شوند. سلول‌های خونی در مغز استخوان در تعداد بالا ساخته می‌شوند.
سرطان خون: لنفوما و لوسمی سرطان‌هایی هستند که در آنها سلول‌های خونی به تعداد زیاد در مغز استخوان ساخته می‌شوند. این موارد سبب بالا رفتن احتمال خونریزی‌های شدید و عفونت می‌شود.
اختلال میلوپرولیفراتیو: در این اختلال، سلول‌های خونی نابالغ به طور غیرقابل کنترلی در مغز استخوان تکثیر می‌شوند و وارد جریان خون می‌شوند. این مسئله شمار گلبول‌های سفید را به هم می‌ریزد.
دارو: برخی داروها می‌توانند شمار گلبول‌های سفید خون را بالا یا پایین ببرند.
شرایطی چون استرس و ترومای ناگهانی هم می‌توانند در نتیجه آزمایش WBC تأثیر بگذارند و آنها را کم یا زیاد کنند.
تفسیر آزمایش شمارش گلبول‌های سفید
بستگی به اینکه کدام یک از دو آزمایش شمارش گلبول‌های سفید و یا تفیکیک آنها برای شما درخواست شده باشد، مدت زمان مشخصی طول می‌کشد تا نتیجه به دست شما و پزشک برسد. تفسیر نتیجه آزمایش WBC به عهده پزشک است. البته که یک آزمایش ساده‌ی شمارش گلبول‌های سفید و تفکیک آن گویای همه چیز نیست اما می تواند بسیار کمک‌کننده باشد. تشخیص‌هایی که متناسب به نتیجه‌ی آزمایش برای شما گذاشته می‌شوند، در ادامه آورده شده‌اند.
لوکوپنی: کاهش تعداد گلبول‌های سفید خون
کمبود تعداد گلبول‌های سفید در خون که لوکوپنی نامیده می‌شود ممکن است ناشی از علل متفاوتی باشد. برخی از این علل عبارت‌اند از:
HIV
بیماریهای خودایمنی
آسیب و بیماریهای مغز استخوان
لنفوم
عفونت‌های شدید
بیماری و اختلال کبد و طحال
لوپوس
پرتودرمانی
برخی داروها مثل آنتی بیوتیک‌ها.
لوکوسیتوز: افزایش تعداد گلبول‌های سفید خون
استعمال سیگار
توبرکلوز یا سل
تومورهای مغز استخوان
لوسمی
بیماریهای التهابی همچون آرتروز
استرس
ورزش
آسیب بافتی
بارداری
آلرژی
آسم
برخی داروها همچون کورتیکواستروئید.
بسته به علت بالا یا پایین بودن نتیجه آزمایش WBC، پزشک آزمایشات دیگری را درخواست می‌دهد.
تفسیر آزمایش تفکیک شمار گلبول‌های سفید
همان‌طور که گفتیم در آزمایش WBC تعداد هر یک از انواع گلبول‌های سفید خون مشخص می‌شود. از آنجایی که هر یک از این سلول‌ها وظیفه‌ی متفاوتی دارند، بالا یا پایین بودن هر یک از آنها هم معنای متفاوتی دارد. در ادامه تفسیر آزمایش WBC diff را با هم بررسی خواهیم کرد.
افزایش تعداد نوتروفیل‌ها
استرس حاد
عفونت‌ها
روماتیسم
نقرس
التهاب تیروئید
تروما
بارداری.
کاهش تعداد نوتروفیل‌ها
تعداد نوتروفیل‌ها ممکن است به دلایل مختلفی کاهش یابد که برخی از آنها با برخی بیماری‌ها و برخی دیگر به حالت‌های معمول و فیزیولوژیک بدن مرتبط است. این دلایل عبارت‌اند از:
آنمی (کم‌خونی)
عفونت‌های باکتریایی
آنفولانزا و یا سایر بیماری‌هایی که علت آنها ویروس‌ها باشند
شیمی درمانی
در معرض اشعه‌های رادیواکتیو بودن و یا حتی رادیوتراپی.
افزایش تعداد لنفوسیت‌ها
بالا رفتن تعداد لنفوسیت‌ها در خون ممکن است به علل متفاوتی باشد که برخی از آنها عبارت‌اند از:
عفونت‌های مزمن و طولانی
مونونوکلئوزیس
لوسمی
عفونت‌های ویروسی مثل سرخجه یا آبله.
کاهش تعداد لنفوسیت‌ها
کاهش تعداد لنفوسیت‌ها در خون ممکن است به علل زیر رخ دهد:
شیمی درمانی
نقص ایمنی با ویروس HIV
لوسمی
سپسیس یا عفونت خون
مواجهه با اشعه‌ی رادیواکتیو، چه ناخواسته و چه تحت درمان با پرتودرمانی.
افزایش تعداد مونوسیت‌ها
شرایطی وجود دارد در آن تعداد مونوسیت‌های خونی افزایش پیدا می‌کند. عوامل زیر می‌توانند باعث این افزایش شوند:
بیماری التهابی مزمن
توبرکلوز یا سل
عفونت‌های ویروسی همچون سرخجه، آبله و مونونوکلئوزیس.
کاهش تعداد مونوسیت‌ها
مونوسیت‌ها از دیگر گلبول‌های سفید خونی هستند که ممکن است در برخی شرایط تعداد آنها کاهش پیدا کند. برخی از این موارد عبارت‌اند از:
عفونت خون
شیمی‌درمانی
اختلال و بیماری مغز استخوان
عفونت‌های پوستی.
افزایش تعداد ائوزینوفیل‌ها
مواردی که ممکن است تعداد ائوزینوفیل‌ها افزایش پیدا کند عبارت‌اند از:
واکنش آلرژیک یا بروز حساسیت
عفونت‌های انگلی.
به صورت کلی کاهش تعداد ائوزینوفیل‌ها مسئله‌ی مهمی نیست.
کاهش تعداد بازوفیل‌ها
کاهش شمار بازوفیل‌ها ممکن است به علت یک واکنش حاد و شدید آلرژیک رخ دهد.
مواردی که در بالا ذکر شدند در آزمایش تفکیک سلول‌های WBC دیده می‌شوند. در آزمایش ساده‌ی WBC چنین مواردی مشاهده نمی‌شوند. در برخی شرایط، برای تشخیص بهتر، پزشک نیاز به تفکیک و شمارش مجزای انواع مختلف گلبول‌های سفید خونی نیاز دارد.
تعداد گلبول‌های سفید خون در کرونا
نکته‌ی مهمی که ممکن است ذهن شما را درگیر کرده باشد این است که آیا در زمان بیماری کرونا، شمار گلبول‌های سفید خون بالا می‌رود و یا پایین می‌آید؟ زمانی که کرونا می‌گیرید بدن با تمام توان برای از بین بردن عامل بیماری‌زا و عفونت می‌جنگد. در واقع کاملاً عادی است که نتیجه آزمایش WBC در کرونا تغییر کند.
باید دقت داشته باشید که بالا بودن تعداد گلبول سفید در کرونا ممکن است اتفاق بیفتد، همچنین ممکن است شاهد پایین بودن تعداد گلبول سفید رد کرونا باشیم، یا اینکه ممکن است تعداد WBC ها در کرونا بدون تغییر بماند. اما هر کدام از این موارد می‌تواند در تشخیص مرحله‌ی بیماری و روند درمانی مورد نظر مؤثر و تعیین کننده باشد.
در صورتی که هر کدام این شرایط برای بیمار رخ داده باشد، روش درمانی و داروهای انتخابی که برای بیمار کووید متفاوت خواهند بود. از این رو پزشک باید دقت بسیاری به این فاکتور در آزمایش‌های فرد مبتلا بکند.
تعداد بالای گلبول‌های سفید خون در بارداری
برخی از علائم بارداری ممکن است بسیار مشخص باشند و برخی دیگر به وضوح دیگری نباشند. مادران باردار افزایش ۵۰% حجم خون را تجربه می‌کنند. از آنجایی که به عنوان یک مادر باردار، حجم خون بیشتری نسبت به یک زن عادی وجود دارد، آزمایش خون باید بادقت انجام شود.
گلبول‌های سفید خون سلول‌هایی هستند که نقش مهمی در ایمنی بدن بازی می‌کنند. معمولا افزایش شمار این سلول‌ها نشان‌دهنده‌ی مبارزه با میکروب‌های وارد شده به بدن و تلاش برای مقابله با یک عفونت است. حتی ممکن است این افزایش ممکن است به علت استرس و تروما باشد.
طی بارداری پزشک شما به دفعات درخواست آزمایش خون و آزمایش WBC را درخواست می‌دهد. زیرا بدن شما در این دوره با دو نفر سر و کار دارد و این امری استرس‌زا است.
بنابراین بالا بودن تعداد گلبول‌های سفید به میزان کم برای یک خانم باردار نباید ایجاد نگرانی بکند. علل بالا رفتن شمار گلبول‌های سفید در زمان بارداری می‌تواند شامل موارد زیر باشد؛
تعداد گلبول سفید می تواند نشانه سرطان باشد؟
لوسمی یا سرطان خون، یا تقسیم بی‌رویه‌ی سلول‌های مغز استخوان آغاز می‌شود و سلول‌های خونی که از این محل منشا می‌گیرند به طور نابالغ وارد خون می‌شوند. بسیاری از انواع سرطان‌ها با یک آزمایش خون کشف می‌شوند.
بدیهی است که سرطان خون بر بروی تعداد و مورفولوژی سلول‌های خونی تأثیر می‌گذارد. اما افزایش یا کاهش گلبول‌های سفید مطلقا به معنای سرطان نیست. اگر پزشک شما بعد از آزمایش خون و آزمایش WBC به سرطان مشکوک شود، بررسی‌های بیشتری انجام می‌دهد تا از نتیجه مطمئن شود.
سؤالات متداول شما
تا به اینجا جنبه‌های مختلف آزمایش WBC را بررسی کردیم در ادامه به سؤالات پرتکرار شما پاسخ می‌دهیم.
آزمایش WBC تحت پوشش بیمه است؟
آزمایش RBC و آزمایش WBC و diff جزء آزماش‌های عمومی هستند. به همین دلیل هم تمام بیمه‌ها این آزمایش را پوشش می‌دهد.
برای آزمایش WBC به چه پزشکی باید مراجعه کرد؟
این آزمایش جزء آزمایش‌های عمومی است. در واقع این آزمایش‌ها اطلاعات زیادی در مورد وضعیت سلامتی در اختیار پزشک قرار می‌دهند و تقریبا همه‌ی پزشک‌ها این آزمایش را درخواست می‌دهند. اینکه به چه دکتری مراجعه کنید و چه کسی برای شما آزمایش را نسخه کند به علت مراجعه شما به پزشک مرتبط است.
برای آزمایش WBC باید ناشتا بود؟
برای دادن آزمایش شمار گلبول‌های سفید نیازی نیست که اقدام خاصی انجام دهید. تنها نسخه‌ی آزمایش خود را به آزمایشگاه می‌برید. برای انجام این آزمایش نیازی به ناشتا بودن نیست.
راهنمای مراجعه به پزشک
همان‌طور گه گفتیم این آزمایش یک آزمایش عمومی و در واقع بخشی از چکاپ کامل بدن است. پزشک‌های مختلف به دلایل مختلفی این آزمایش را درخواست می‌دهند. اگر نتیجه آزمایش WBC شما غیرطبیعی بود، پزشک آزمایش‌های بیشتری را برای پیدا کردن ریشه مشکل انجام می‌دهد. اگر پزشک شما تشخیص دهد که مشکلی در تولید سلول‌های خونی شما وجود دارد شما را به متخصص خون یا هماتولوژی ارجاع خواهد داد.
منبع: