وقتی در یک مسیر شغلی مبهم پا میگذاریم چه اتفاقی میافتد؟
انسانها موجودات عجیبی هستند. ما همیشه دوست داریم کارهایی را انجام دهیم که در انجام آنها مهارت داریم و کارهای جدید – چه در محل کار و چه در زندگی اجتماعی – همیشه برایمان سخت و طاقتفرسا هستند. تجربهی کارهای جدید و روبرو شدن با ناشناختهها، همیشه ترسناک است و بسیاری از ما آمادگی لازم برای روبرو شدن با این شرایط را نداریم.
با این وجود، مواجه شدن با ناشناختهها اغلب تجربههای ارزشمندی را برای ما به ارمغان میآورد. مثلاً در تجربهای جدید با کمک اپلیکیشنهای هوشمند موجود تاکسی رزور میکنیم یا غذا سفارش میدهیم. وقتی تصمیم میگیریم مرزهای دانستههایمان را گسترش بدهیم و تجربیات جدیدی در زندگیمان کسب کنیم، شناخت بهتری از خودمان پیدا میکنیم: هم در زندگی عادی و هم در زندگی حرفهای.
اگر تصمیم بگیرید کار فعلیتان را رها کنید و ایدهای را دنبال کنید که مدت زیادی است فکر شما را به خود مشغول کرده، باید از نظر فکری و اقتصادی برای این کار آماده باشید. وقتی کار جدیدی را شروع میکنید، باید منتظر رفتارها و اتفاقات زیر از طرف دوستان، خانواده و خودتان باشید:
فرض کنید در رشتهی اقتصاد تحصیل کردهاید و حالا تصمیم دارید شغل خود به عنوان مشاور اقتصادی را رها کرده و یک استارتاپ (startup) در حوزهی تکنولوژی راه بیندازید. در این شرایط احتمالا با مقاومت دوستان و خانوادهتان مواجه خواهید شد. وقتی وارد حوزهی جدیدی از صنعت میشوید، باید خودتان را برای چیزهای زیادی آماده کنید و افرادی که به شما نزدیکاند خودشان را موظف میدانند که توصیههای لازم را به شما ابراز کنند. این مقاومتها اصلا دور از انتظار نیست؛ به ویژه از طرف خانواده که همیشه خواستار بهترینها برایتان هستند.
به جای نادیده گرفتن دوستان و خانوادهتان، برای شنیدن دغدغههایشان زمان بگذارید. حتی اگر برای تمام مراحلِ تغییرِ مسیرِ موردِ نظرتان برنامهیِ مشخص و کاملی دارید، شنیدن دغدغههای آنها ضرری نخواهد داشت. ممکن است در مورد درستی تصمیمتان شک کنید، اما توجه کنید که در نهایت «شما» تنها کسی هستید که میدانید چه کاری برایتان درست است.
شما از اینکه کنترل زندگی خودتان را در دست دارید احساس خوشحالی میکنید و در میان تمام دلهرهها و نگرانیها، احساس خوشآیندی خواهید داشت. اگر کار فعلی شما ناخوشایند و طاقتفرسا باشد، ترک آن احساس آزادی عجیبی را در شما ایجاد میکند. شروع به کار در زمینهای کاملا جدید و متفاوت – مطابق انتظار! – جذاب و هیجان انگیز است.
آدام فریدمن (Adam Fridman) میگوید: «مدتها زمان خواهد برد تا بتوانید بفهمید از چه کاری واقعا لذت میبرید و برای چه کاری ساخته شدهاید. باید ریسک کنید و کارهای جدید و متفاوتی را تجربه کنید. هیچ وقت نباید افسوس انجام کارهایی را بخورید، که از آنها متنفر بودهاید».
اما مراقب باشید این خوشحالی شما را گول نزند! شروع یک کار جدید، مثل شروع یک سفر طولانی و مشکل است. اگر این مسیر واقعا برای شما مناسب نیست، خودتان را فریب ندهید.
یکی از دلایلی که باعث میشود افراد از تغییر شغل خود هراس داشته باشند، این است که شغل فعلی آنها شرایط با ثبات و مطمئنی را برای آنها فراهم میکند. به عبارت دیگر، تا زمانی که در محل کار به وظایفتان عمل کنید، امنیت شغلی شما تضمین شده خواهد بود، در حالی که در استارتاپها و تجربههای کاری جدید، به هیچ وجه این امنیت شغلی را نخواهید داشت. درست بعد از این که هیجانِ اولیهیِ شروعِ یک کار جدید را پشت سرگذاشتید، ممکن است افسوس بخورید که چرا شغل قبلی خود را رها کردهاید و این احساس کاملا منطقی است. ما علاقه داریم کارهایی را انجام بدهیم که در انجام آنها تخصص داریم و بلاتکلیفی و تجربههای جدید میتواند ما را کلافه کند.
اگر شک و تردید کل وجود شما را فراگرفته، به این فکر کنید که چرا شغل قبلی خود را رها کردهاید؟ زمانی که تصمیم گرفتید شغلتان را رها کنید به چه چیزهایی فکر میکردید و چرا این تصمیم را گرفتید؟ احساس امنیت شغلی بسیار مهم است، اما توجه کنید که اگر شغل شما، موجب نارضایتی و کلافگی شما میشود و هر روزی که به این کار مشغول هستید، انتظار تعطیلات آخر هفته را میکشید، بهتر است آن را رها کرده و کار جدیدی برای خود دست و پا کنید.
فرقی نمیکند که کسب و کار خودتان را راه بیندازید یا یک فرصت شغلی جدید را تجربه کنید؛ در هر صورت خواهید دید که موفقیت شما تا اندازهی بسیار زیادی به میزان تعهد و انگیزهی شما برای انجام آن کار بستگی دارد.
گالی روزن (Gali Rosen) برنامهنویس شرکت Appnext میگوید: «انگیزه یکی از چیزهایی است که هویت افراد را شکل میدهد: از سوپراستارهای راک گرفته تا توسعهدهندگان بزرگ نرمافزار. وقتی کار خود در شرکت را رها کردم و به دنیای تکنولوژی وارد شدم، احساس کردم آزادم تا مسیر شغلی جدیدی را تجربه کنم و رویاهایم را دنبال کنم.»
باید به رئیستان ثابت کنید که خیلی زود میتوانید همهی چیزهایی را که برای موفقیت در کار جدیدتان به آنها احتیاج دارید، به دست بیاورید: کمی بیشتر در دفتر کارتان بمانید، چند ایمیل اضافی بفرستید.
وقتی در شرکت جدیدی کار خود را شروع میکنید که تجربهی چندانی در آن حوزه ندارید، برای اثبات خودتان باید کمی بیشتر از معمول تلاش کنید. اگر میتوانید در شغل جدید به موفقیتهای دلخواهتان برسید، باید 110٪ به آن پایبند باشید.
ما میتوانیم برای باقی عمرمان برنامهریزی کنیم، اما هیچ تضمینی وجود ندارد که زندگی مطابق با برنامههای ما پیش برود. وقتی شغل جدیدی را آغاز میکنید، منتظر اتفاقات غیرمنتظره باشید. در طول مسیر با موانع و مشکلاتی مواجه خواهید شد که نمیتوانید از قبل خودتان را برای مواجهه با آنها آماده کنید، پس باید یاد بگیرید خودتان را با مشکلات و شرایط جدید تطبیق دهید؛ این یک محک جدی خواهد بود. چیزی که اهمیت دارد، واکنش شما به مشکلاتی است که در طول مسیر با آنها مواجه میشوید. اجازه ندهید موانع کوچک شما را از رسیدن به هدفتان باز دارند.
به وجد آوردن مخاطبان با یک ارائه خیره کننده به کنار، تحت تأثیر قرار دادن رئیستان با همان ارائه داستان دیگری است که تاثیر زیادی روی وجههی کاری شما خواهد گذاشت. در بیشتر مواقع، اگر حین تهیهی ارائه، اهداف سازمان مد نظرتان بوده باشد، احتمالا واکنش رئیستان به ارائهی شما مثبت خواهد بود.
در اینجا ۸ ترفند خلاقانه معرفی شده است که با اجرای آنها میتوانید رئیس و تیم خود را حیرت زده کنید.
استفاده از تشبیه به ترسیم تصاویر در ذهن مخاطب کمک میکند. تشبیه از تجارب گذشته برای معرفی ایدههای جدید استفاده میکند. مثلا یک کارآفرین اینترنتی محصولات آنلاین را به قیچی، چاقو، دربازکن و سوهانناخن تشبیه میکند و ایدهی خود را شبیه چاقوی ارتشی سوئیسی میداند که تمام ابزارهای بالا را باهم ترکیب کرده است
نانسی دوآرته در مجلهی Harvard Business Review
میگوید وقتی که تشبیه مناسب را برای ارائه خود یافتید، از دانش گذشتهی خود برای ایجاد ارتباط بین آنها استفاده کنید تا ایدهی خود را شفافسازی کنید. هرچه این ایده برای خود شما شفافتر باشد، ترسیم آن برای مخاطب آسانتر است.
فقط به این علت که این یک ارائهی جدی است و تبعاتی برای شغل شما دارد نباید خشک و رسمی باشید. اندکی شوخطبعی نه تنها از یکنواختی جلوگیری میکند، بلکه کاریزمای شما را نشان داده و مخاطب را برای شنیدن ادامهی کلام ترغیب میکند
از همه مهمتر، شوخطبعی ارائهی شما را تاثیرگذارتر میکند. به گفتهی میشل جایلن، بنیانگذار موسسهی تحقیقات مثبتکاربردی (Applied Positive Research): «خندیدن باعث آزادسازی دوپامین در مغز میشود، دوپامین یک مادهی شیمیایی است که در ایجاد احساس خوب در فرد نقش دارد، و مراکز یادگیری را در مغز فعال میکند».
شاید فکر کنید این روش نتیجهی معکوس دارد و با خود بگویید، سوای از نتیجه، آیا این کار حواس مخاطب را پرت نمیکند؟ رونالد ای. برک (Ronald A. Berk) در پژوهش خود با عنوان «بررسی پاورپوینت: از ویژگیهای پایه تا چندرسانهای»، به این نتیجه رسید که پخش موسیقی در حین ارائه «سطح توجه را بالا میبرد، حافظه را تقویت میکند، زمان یادگیری متمرکز و مهارتهای تفکر را افزایش میدهد». اما به یاد داشته باشید که در سراسر ارائه نباید از موسیقی استفاده کرد، میتوانید در مقدمهی ارائه یا در حین بیان قسمتهای کلیدی ارائه، از موسیقی استفاده کنید.
گاهی یک کار ساده میتواند منظور شما را به مخاطب برساند. یک کار ساده مثل اینکه از رئیس و تیم خود بخواهید تا اهدافشان را بنویسند و سپس در قالب یک جلسهی گروهی، دربارهی چگونگی رسیدن به این اهداف حرف بزنید. میتوانید از مخاطبان خود آزمونی بگیرید و از آنها بخواهید اسلاید بعدی را حدس بزنند. به جای استفاده از اسلاید و نمودار، میتوانید گروه را تقسیم کنید و ۲۰ درصد آنها را به گوشهای از اتاق بفرستید تا نشان دهید رشد ۲۰ درصدی هدف شما چگونه خواهد بود.
آمار قدرتمندترین راه برای اثبات منظور شما است. گرچه ممکن است این آمار به خوبی ارائه شوند اما از کاربرد بیشازحد آنها خودداری کنید و به جای آن از شیوهی دیگری برای اثبات کلام خود استفاده کنید. مثلا چگونگی موفقیت رقبایتان را برای رئیس خود توضیح دهید؛ این دلیل مهمی میشود برای اجرای ایدهی جدید شما. یا اگر محصولی ساختهاید، قابلیتهای آن را نشان دهید مثلا در حین ارائه بر روی کاور ضدآب گوشی خود، آب بریزید.
مثل یک ایستگاه رادیویی شروع به حرف زدن نکنید و با طرح سوالاتی مربوط به دیدگاه و تجارب رئیس و تیم خود، آنها را به بحث وارد کنید. با این روش افراد فرصت پیدا میکنند دربارهی خود صحبت کنند و خودشان به اهمیت واقعی ارائه شما پی ببرند.
اگر پیشبینی میکنید سوالات بسیار پیچیدهای از شما پرسیده خواهد شد، برای پاسخ به این سوالات متخصصی را همراه خود ببرید. اگر به شما گفته شده بود یک وبسایت شرکتی بسازید و قصد ارائهی آن را دارید، برای پاسخ به سوالات فنی، طراح سایت را با خود به جلسه ببرید. احتمالا طراح نیز چند ایده و متریال بصری به همراه خود خواهد آورد.
پاورپوینت و اسلایدها را میتوان به سادگی با استفاده از اندازه فونت و رنگی که نمایانگر تم یا طراحی سازمان شما هم هست، جذابتر کرد. اما ابزارهای کاربردی دیگری نیز وجود دارد که ارائهی شما را فراتر از نمایش استاندارد اسلایدها و پاورپوینت نشان میدهد.
مثلا از Powtoon برای ساخت ویدئوهای انیمیشن استفاده میشود که میتوان در کنار پاورپوینت خود از آنها استفاده کرد. همچنین وبسایت Ease.ly هم در ساخت دادهنما یا اینفوگرافی به شما کمک میکند. با Prezi هم میتوانید سرعت و روند ارائهی خود را بسته به واکنش و بازخورد مخاطبان تنظیم کنید.
در واقع با استفاده از ابزارهایی نظیر ویدئو میتوانید درک، فهم، حافظه، و حتی یادگیری عمیق مخاطبان خود را افزایش دهید.
ممکن است رئیستان بلافاصله بعد از ارائهی شما، تصمیم اجرایی نگیرد. به همین دلیل است که باید با ابزاری مانند بروشور و کیتهای بازاریابی، بلافاصله بعد از ارائهی خود، امکان بررسی بیشتر را برای او فراهم کنید. اما آیا بهتر نیست ارائهی خود را در سایتی مانند Slideshare.net قرار دهید تا اسلایدها در هر زمان در اختیار رئیس و تیم شما قرار داشته باشند؟ با این روش نه تنها در زمانی که برای پرینت گرفتن از ارائه لازم است صرفهجویی میکنید، بلکه اگر رئیستان برگههای شما را گم کند بازهم طرح شما را در دسترس خواهد داشت.
مهمتر از همه اینکه با انتشار ارائهی خود، به مشتریان و مصرفکنندگان محصولاتتان نشان میدهید که رهبری فکری را به عهده دارید و همچنین این امکان برای آنها فراهم میشود تا نظرات خود را به اشتراک بگذارند. شرکتهایی مانند اپل از این روش استفاده میکنند و این بخشی از برند و پیام بازاریابی آنها شده است. با اندکی تفکر و تلاش، میتوانید ارائهی خود را خلاقانهتر نمایید و آن را به چیزی که میخواهید، تبدیل کنید. پاداش تهیهی چنین ارائهای این است که حین آمادهسازی آن نیز لحظات خوشی را سپری میکنید.
منبع: