علائم و راههای درمان سرطان کبد
سرطان کبد تومور بدخیمی بوده که سالانه تعداد بسیاری از مردم را به کام مرگ می کشاند.سرطان کبد در مردان شایعتر بوده و سیروز کبدی یکی از مهمترین عوامل بروز این بیماری می باشد. سرطان کبد، سرطانی است که در سلول های کبد شروع می شود. کبد عضوی به اندازه توپ فوتبال است که در قسمت فوقانی راست شکم, زیر دیافراگم و بالای شکم قرار دارد و انواع مختلفی از سرطان می تواند در کبد شکل بگیرد که کارسینوم هپاتوسلولار شایع ترین نوع سرطان کبد است که از نوع اصلی سلول های کبدی است.
انواع دیگر سرطان کبد, مانند کلانژیوکارسینوم داخل قدامی, و هپاتوبلاستوما کمتر رایج هستند. تمام سرطان هایی که کبد را تحت تاثیر قرار می دهند، سرطان کبد محسوب نمیشوند.
سرطانی که در ناحیه دیگری از بدن شروع می شود مانند کولون, ریه یا پستان – و سپس به کبد پخش می شود سرطان متاستاتیک نام دارد، نه سرطان کبد.
علائم سرطان کبد:
بیشتر افراد در مراحل اولیه سرطان کبد علایم و نشانه هایی ندارند. در صورت بروز، علائم و نشانه ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:
_از دست دادن وزن بدون دلیل و تلاش
_از دست دادن اشتها
_درد بالای شکم
_تهوع و استفراغ
_ضعف عمومی و خستگی
_ورم شکم
_رنگ زرد پوست و سفیدی چشم (یرقان)
_ورم غیر عادی
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر علائم و نشانه هایی دارد که نگرانش هستید، به پزشک خود مراجعه کنید.
علائم نادر سرطان کبد:
برخی از سرطان های کبدی، هورمون هایی ترشح می کنند که می توانند موجب بروز علائم دیگری شوند. مانند قند خون پایین (هیپوگلیسمی) که می تواند منجر به مرگ و غش شود, به ویژه در افرادی که مدتی غذا نخورده اند.
انواع مختلف سرطان کبد اولیه چیست؟
انواع مختلف سرطان کبد از سلول های مختلفی سرچشمه می گیرند، که کبد را می سازند. سرطان اولیه کبدی می تواند به عنوان یک غده منفرد در کبد شروع شود و یا می تواند در بسیاری از قسمت های کبد آغاز شود و افرادی که آسیب کبدی شدیدی دارند, احتمال ابتلا به سرطان متعددی دارند.
انواع اصلی سرطان کبد، عبارتند از:
_کارسینوم هپاتوسلولار:
کارسینوم هپاتوسلولار سرطان کبدی است که یکی از شایع ترین سرطان ها در سراسر جهان میباشد و حدود 75% سرطان های کبدی را شامل می شود. این شرایط در هپاتوسیت ها ایجاد می شود که سلول های کبدی در آنجا غالب هستند. می تواند از کبد به بخش های دیگر بدن مانند پانکراس, روده ها و معده پخش شود.
_کلانژیوکارسینومای:
کلانژیوکارسینومایی بیشتر به عنوان سرطان مجاری صفراوی شناخته می شود و در مجاری صفراوی کوچک و لوله مانند کبد گسترش می یابد. این مجاری، صفرا را به کیسه صفرا می برند تا به هضم کمک کنند. اما سرطان مجاری صفراوی10 تا 20% انواع سرطان های کبدی را در بر می گیرد.
_آنژیوسارکوم کبدی:
آنژیوسارکوم کبدی، یک نوع نادر از سرطان کبد است که در رگ های خونی کبد آغاز می شود. این نوع سرطان به سرعت پیشرفت می کند, بنابراین معمولاً در مرحله پیشرفته تر تشخیص داده می شود.
_هپاتوبلاستوما:
هپاتوبلاستوما نوع نادری از سرطان کبد است. تقریباً همیشه در کودکان, بخصوص آن هایی که زیر 3 سال هستند، یافت می شود. با جراحی و شیمی درمانی, امکان بهبود وجود دارد.
هنگامی که هپاتوبلاستوما در مراحل اولیه تشخیص داده شود، میزان بقا تا 90% افزایش می یابد.
علل سرطان کبد:
مشخص نیست که چه چیزی منجر به سرطان کبد می شود اما در برخی موارد علتش شناخته شده است. برای مثال, عفونت مزمن با ویروس های هپاتیت خاصی می توانند موجب بروز سرطان کبد شود.
سرطان کبد زمانی رخ می دهد که سلول های کبدی، تغییراتی (جهش های) را در DNA خود ایجاد کنند. یک نتیجه این است که ممکن است سلول ها از کنترل خارج شوند و در نهایت یک تومور تشکیل دهند.
عوامل خطر سرطان کبد:
عواملی که ریسک ابتلا به سرطان کبد اولیه را افزایش می دهند، عبارتند از:
_عفونت مزمن با HBV یا HCV. _عفونت مزمن با ویروس هپاتیت B (HBV) یا ویروس هپاتیت C (HCV) ریسک ابتلا به سرطان کبد را افزایش می دهد.
_سیروز:
این شرایط پیشرونده و برگشت ناپذیر منجر به ایجاد بافت زخم در کبد و افزایش احتمال ابتلا به سرطان کبد می شود. برخی بیماری های کبد ارثی هستند. بیماری های کبدی که می توانند خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش دهند، عبارتند از:هموکروماتوز و بیماری ویلسون.
_دیابت:
افراد مبتلا به این اختلال قند خونی، خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان کبد را دارند.
عواملی که موجب سرطان کبد می شوند:
_بیماری کبد چرب غیر الکلی:
تجمع چربی در کبد، خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش می دهد.
_قرار گرفتن در معرض آفلاتوکسین ها:
آفلاتوکسین ها سموم تولید شده توسط کپک هایی هستند که در محصولاتی رشد می کنند و به طور ضعیفی نگهداری می شوند. محصولاتی مانند ذرت و بادام زمینی می توانند با آفلاتوکسین ها آلوده شوند.
پیش گیری از سرطان کبد:
کاهش ریسک ابتلا به سیروز:
سیروز زخمی را در کبد به جای می گذارد و خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش می دهد. با انجام این موارد می توانید ریسک ابتلا به سیروز را کاهش دهید:
_حفظ یک وزن سالم:
اگر وزن فعلی شما خوب است، تلاش کنید آن را با انتخاب یک رژیم غذایی سالم و انجام ورزش در بیشتر روزهای هفته حفظ کنید. اگر لازم است وزن کم کنید، تعداد کالری که در روز می خورید را کاهش دهید و میزان ورزش خود را افزایش دهید.
_واکسینه شدن در برابر هپاتیت B:
شما می توانید ریسک هپاتیت B را با زدن واکسن آن کاهش دهید که بیش از 90 درصد، از کودکان و بزرگسالان محافظت می کند.هیچ واکسنی برای هپاتیت C وجود ندارد، اما شما می توانید ریسک ابتلا به عفونت را کاهش دهید.
_از داروهای تزریقی استفاده نکنید، اما اگر این کار را می کنید، از یک آمپول تمیز استفاده کنید:
با تزریق نکردن داروهای غیر قانونی ریسک خود را کاهش دهید.
_برای تتو به دنبال فروشگاه های تمیز و ایمن باشید:
سوزن هایی که خوب استریل نشوند، می تواند ویروس هپاتیت C را پخش کنند.
از پزشک خود در مورد سرطان کبد سوال کنید:
برای عموم افراد، غربالگری سرطان کبد ثابت شده است که خطر مرگ در اثر ابتلا به سرطان کبد را کاهش می دهد، بنابراین به طور کلی توصیه می شود غربالگری سرطان کبد برای کسانی که دارای ریسک بالایی هستند، انجام شود، از جمله افرادی که دارای چنین ریسک هایی هستند:
_هپاتیت B و یک یا چند مورد از این موارد:
- آسیایی یا آفریقایی بودن
- داشتن سیروز کبدی
- یا سابقه خانوادگی سرطان کبدی
_هپاتیت C و سیروز کبد:
سیروز کبد از دلایل دیگری مثل بیماری خود ایمنی، مصرف بیش از حد الکل، بیماری چربی ترانس غیر الکلی و هموکروماتوز ارثی است.
_سیروز اولیه صفراوی:
درباره مزایا و معایب غربالگری با پزشک خود صحبت کنید. هر شش ماه، غربالگری معمولاً شامل یک تست سونوگرافی است.
چه کسی در معرض خطر سرطان کبد قرار دارد؟
پزشکان مطمئن نیستند که چرا برخی افراد مبتلا به سرطان کبد می شوند وبرخی خیر.
با این حال، عوامل ویژه ای وجود دارند که برای افزایش خطر ابتلا به سرطان کبد شناخته می شوند:
_سرطان کبد در افراد بالای 50 سال رایج تر است.
_عفونت دراز مدت هپاتیت B یا C می تواند به کبد شما آسیب برساند. _هپاتیت از طریق تماس مستقیم با مایعات بدن فرد مبتلا، مانند خون یا منی، از طریق تماس مستقیم به فرد سرایت می کند. همچنین ممکن است از مادر به کودک در هنگام زایمان منتقل شود.
سیروز نوعی آسیب کبدی است که در آن بافت سالم با بافت زخمی جایگزین می شود. کبد زخم شده نمی تواند درست عمل کند و ممکن است در نهایت منجر به مشکلات فراوانی از جمله سرطان کبد شود.
قرار گرفتن در معرض آفلاتوکسین، یک عامل ریسک است. آفلاتوکسین یک ماده سمی است که توسط یک نوع کپکی تولید می شود که می تواند روی بادام زمینی، غلات و ذرت رشد کند.
_دیابت و چاقی عوامل ریسکی هستند.
افراد مبتلا به دیابت دارای اضافه وزن یا چاقی هستند که می تواند موجب مشکلات کبدی و افزایش ریسک ابتلا به سرطان کبد شود.
منبع: