علت برفک دهانی (عفونت دهان) و راه های درمان
عفونت دهان به طرق مختلفی از جمله برفک دهانی بروز میکند که بیشتر در کودکان و نوجوانان دیده میشود. عموما این عفونتها خطرناک نیستند اما کسانی که دچار مشکلات ایمنی بدن هستند باید آن را جدی بگیرند و فورا درمان کنند؛ چرا که این عفونت ممکن است از طریق خون به کل بدن سرایت کند.
عفونتهای مختلفی در دهان ما رخ میدهد که میتوانند برای سلامت ما مشکل ساز باشند. یکی از این عفونتها برفک دهانی است. برفک دهان هنگامی رخ میدهد که یک عفونت قارچی در داخل دهان و بر روی زبان شما رشد و گسترش مییابد.
این وضعیت به عنوان کاندیدیاز دهانی حلقی نیز شناخته شده است. قارچ Candida albicans باعث ایجاد تورم و برفک درون بخشهای مختلف دهانی میشود. البته تعداد کمی از این قارچ به طور معمول در دهان بدون ایجاد آسیب در حال زندگی کردن هستند؛ اما هنگامی که قارچ به طور غیر قابل کنترل شروع به رشد میکند، این عفونت میتواند در تمام قسمتهای دهان و حلق گسترش یابد. برفک دهان اغلب در نوزادان و کودکان نوپا رخ میدهد که میتواند باعث ایجاد لکههای قرمز و برافروخته، روی گونهها و زبان نوزاد یا کودک خردسال شود.
این نوع بیماری و رشد قارچ کاندیدیا معمولاً با یک بار درمان بطور کامل برطرف خواهد شد و دیگر با آن مواجه نمیشویم، درواقع برفک دهان معمولاً یک عفونت خفیف است که به ندرت منجر به عوارض شدید یا خاص در افراد میشود. با این حال، این وضعیت میتواند برای کسانی که دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند مشکل ساز شود.
علائم و نشانه های برفک دهان چیست؟
در مراحل ابتدایی بروز این بیماری، ممکن است هیچ علامتی مشاهده نشود. با این حال، با گذشت زمان و همچنین رشد قارچ میتوانید علائم زیر را مشاهده کنید:
در نوزادان، برفک دهان ممکن است باعث بروز علائم زیر شود:
نوزادان با برفک دهان میتوانند این عفونت را به مادران خود نیز انتقال دهند. مادران و نوزادانشان ممکن است در یک چرخه که در آن آلودگی مجدد، مرتباً رخ دهد گرفتار شوند.
علت برفک دهان؛ چه عاملی باعث بروز این عفونت میشود؟
زمانی که قارچ کاندیدا آلبیکانس خارج از کنترل شروع به رشد میکند، برفک دهان رخ میدهد. به طور معمول، سیستم ایمنی بدن از میکرو ارگانیسمهای خوب استفاده میکند تا C. albicans و سایر میکروارگانیسمهای بد را تحت کنترل قرار دهد. هنگامی که این تعادل مختل شده باشد، باکتریها و قارچهای مضر شروع به تکثیر بیرویه میکنند که این امر باعث ایجاد عفونت میشود. زمانی که سیستم ایمنی بدن شما توسط داروهای خاصی (داروهایی که باعث کاهش تعداد میکروارگانیسمهای خوبی میشود که به طور طبیعی از عفونت جلوگیری میکنند) تحت تأثیر قرار گیرد و تضعیف شود، برفک دهان میتواند اتفاق بیافتد.
درمان سرطان (از جمله شیمی درمانی و پرتودرمانی) نیز میتواند به سلولهای سالم صدمه بزند یا سلولهای سالم را از بین ببرد، که باعث افزایش بیشتر عفونت در افراد مستعد به ابتلا به عفونت دهانی میشود.
چه کسانی در معرض خطر برفک دهانی هستند؟
نوزادان و کودکان نوپا بالاترین احتمال خطر ابتلا به این بیماری را دارند. با این حال عفونت نیز میتواند افرادی را که سیستم ایمنی ضعیف دارند تحت تأثیر قرار دهد و مبتلا به این بیماری شوند. افرادی که ممکن است سیستم ایمنی بدن ضعیف داشته باشند:
راه های تشخیص برفک دهان چیست؟
پزشک شما احتمالاً قادر خواهد بود به سادگی با بررسی دهان و زبان شما و مشاهده برفکهای سفید رنگ آن را تشخیص دهد. در برخی موارد، پزشک ممکن است انجام یک بیوپسی (نمونه برداری) را برای تأیید تشخیص خود تجویز کند. بیوپسی شامل خراش دادن و برداشتن یک بخش بسیار کوچک از ضایعات رشد کرده در دهان است که نمونه به یک آزمایشگاه فرستاده میشود تا برای تأیید وجود کاندیدیا آلبیکنس مورد آزمایش قرار گیرد. اگر مری شما تحت تاثیر عفونت دهان و دندان قرار گرفته باشد، پزشک احتمالاً روشها و آزمایشهای بیشتری را برای اطمینان از تشخیص دقیق خود انجام خواهد داد.
این آزمایشها میتواند شامل کشت میکروبی گلو و آندوسکوپی باشد. در طول یک کشت میکروبی گلو، پزشک یک سواب پنبهای را وارد حلق بیمار کرده تا به یک نمونه بافت از پشت گلو آغشته شود؛ سپس نمونه برای تجزیه و تحلیل به یک آزمایشگاه کشت میکروبی و سلولی فرستاده میشود. در روش آندوسکوپی، پزشک با استفاده از آندوسکوپ (ابزاری متشکل از یک لوله نازک با یک نور و دوربین متصل به آن) مری را از طریق ورود این ابزار به دهان بررسی کرده که طی آن ممکن است یک نمونه از بافت برای بررسی دقیقتر و تشخیص صحیح از قسمت مری برداشته شده و به آزمایشگاه فرستاده شود که در واقع همان بیوپسی از راه مری محسوب میشود.
راه های درمان برفک دهان و دندان چیست؟
درمان برفک دهان به سن و سلامت کلی بدن بستگی داشته و روش انجام آن متفاوت است. هدف از درمان این بیماری جلوگیری از رشد و گسترش قارچ است. درمان پزشکی این بیماری ممکن است شامل موارد زیر باشد:
یک برنامه مناسب برای درمان برفک دهان در خانه باید شامل موارد زیر باشد:
هنگامی که یک نوزاد شیرخوار مبتلا به آفت دهان شود، مادر و نوزاد هر دو و همزمان باید برای جلوگیری از چرخه مجدد عفونت درمان شوند. درمان در این حالت میتواند شامل موارد زیر باشد:
هنگامی که درمان شروع میشود، برفک معمولاً در عرض چند هفته از بین میرود؛ با این حال عفونت ممکن است در آینده دوباره برگردد. اگر شما یک سیستم ایمنی سالم و عاری از بیماریهای نقص ایمنی داشته باشید، به احتمال زیاد درمان کامل است و مجدداً دچار برفک دهان نخواهید شد.
عوارض برفک دهان چیست؟
این بیماری به ندرت موجب بروز عوارض در افراد با سیستم ایمنی سالم میشود. افرادی که سیستم ایمنی بدن آنها تحت تأثیر برخی بیماریها یا درمانهای پزشکی قرار دارند بیشترین احتمال بروز عوارض را دارند. اگر افراد سیستم ایمنی ضعیفی داشته باشند، قارچ ممکن است به جریان خون آنها وارد شده و در سراسر بدن گسترش یابد. این اتفاق در نهایت میتواند مشکلاتی در ساختارهای مختلف بدن از جمله مغز، قلب و کبد ایجاد کند. نوزادان مبتلا به برفک شدید ممکن است بثورات و جوشهایی همراه با خارش را نیز در ناحیه بسته شدن پوشک داشته باشند.
چگونه میتوان از ابتلا به برفک دهان جلوگیری کرد؟
با رعایت روشهای ساده میتوانید خطر ابتلا به این بیماری را کاهش دهید:
منبع: